Angststoornissen bij vrouwen: Welke komen het meeste voor?

31 oktober 2024

Bij vrouwen komen verschillende soorten angststoornissen voor, aanzienlijk vaak vaker dan bij mannen. Hormonale schommelingen, sociale verwachtingen en genetische gevoeligheid dragen bij aan deze hogere prevalentie.

Angst heeft drie kanten:

Lichaam: Hartkloppingen, ademhaling en spierspanning.
Denken: “Gevaar, ik red het niet of ik kan het niet”.
Gedrag: Weglopen, vechten, of ‘verstijfd van angst’.

In dit artikel beschrijven we angst als ziekte, de prevalentie en de verschillende angststoornissen die bij vrouwen het meeste voorkomen.

Prevalentie

Angststoornissen zijn een van de meest voorkomende psychische problemen. Jaarlijks treffen angststoornissen meer dan 60 miljoen mensen in de Europese Unie. Ondanks dit gegeven is er nog relatief weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de oorzaken die sommige mensen angstig maakt in moeilijke tijden, terwijl anderen in exact dezelfde situatie hier niet mee te maken hebben.

Vrouwen hebben over het algemeen een hoger risico op het ontwikkelen van angststoornissen dan mannen:

Vrouwen hebben ongeveer twee keer zoveel risico als mannen om een angststoornis te ontwikkelen.
Vrouwen staan meer bloot aan chronische stress dan mannen.
Onder 18- tot 24-jarigen heeft 37,6% van de vrouwen ooit in hun leven een angststoornis gehad, tegenover 23,1% van de mannen.

Verschillende factoren kunnen bijdragen aan deze genderverschillen, waaronder:

Hormonale verschillen (oestrogeen/progesteron) beïnvloeden begin en verloop van angststoornissen.
Veelvuldige belasting door familie, beroep, organiseren van sociaal netwerk.
Alleenstaande moeders.
Maatschappelijke verwachtingen en stressoren.
Samenhang tussen zwangerschap en postpartum-periode, waarbij significante toename van angst in post-partum fase.
Mogelijk verschillende manieren van omgaan met en rapporteren van angstklachten tussen mannen en vrouwen.
Klassieke genderpatronen, zoals de zorg voor kinderen en onbetaalde arbeid in huis, die extra stress kunnen veroorzaken.

Zwangerschap en de periode na de bevalling (postpartum) kunnen het risico op het ontwikkelen van een angststoornis bij vrouwen verder verhogen.

Lees ook: Gendergezondheidskloof tussen vrouwen en mannen.

Angst als ziekte

Wanneer wordt angst een ziekte?

Als deze overdreven sterk of aanhoudend is;
Als deze zonder voldoende reden optreedt;
Als deze niet meer gecontroleerd of getolereerd kan worden;
Als deze lijden veroorzaakt en het leven inperkt;
Als de symptomen volgens een bepaald patroon optreden.

De angststoornissen die bij vrouwen het vaakst voorkomen zijn:

1. Gegeneraliseerde Angststoornis (GAS)

Beschrijving: Vrouwen met een gegeneraliseerde angststoornis ervaren aanhoudende en buitensporige zorgen over dagelijkse situaties, zoals werk, gezondheid, financiën of relaties. Deze zorgen gaan vaak gepaard met fysieke symptomen zoals spierspanning, vermoeidheid en slaapproblemen.
Waarom vaker bij vrouwen: Wetenschappelijk onderzoek wijst uit dat hormonale schommelingen, zoals tijdens de menstruatiecyclus, zwangerschap en menopauze, een rol kunnen spelen in het verhogen van angstniveaus.

2. Paniekstoornis

Beschrijving: Paniekstoornis wordt gekenmerkt door terugkerende paniekaanvallen, die plotseling en zonder duidelijke oorzaak kunnen optreden. Symptomen zijn onder andere een snelle hartslag, zweten, trillen, kortademigheid en een gevoel van dreigende ondergang.
Waarom vaker bij vrouwen: Hormonale veranderingen en verhoogde stressgevoeligheid kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van paniekstoornissen. Vrouwen ervaren deze aandoening vaker in combinatie met andere levensgebeurtenissen zoals bevalling of verlies van een dierbare.

Lees ook: Paniekstoornis: Oorzaken, symptomen en behandeling.

3. Sociale angststoornis

Beschrijving: Mensen met een sociale angststoornis voelen zich extreem angstig of ongemakkelijk in sociale situaties, uit angst om negatief beoordeeld te worden door anderen. Dit kan leiden tot vermijding van sociale interacties en belemmeringen in het dagelijks leven.
Waarom vaker bij vrouwen: Vrouwen ervaren vaker sociale druk en maatschappelijke verwachtingen, zoals het moeten voldoen aan bepaalde schoonheids- en gedragsnormen, wat bijdraagt aan sociale angst.

Lees ook: Geestelijke gezondheidsproblemen: Wat is de sociale- en economische impact?

Angststoornissen bij vrouwen: Welke komen het meeste voor?

Lees ook: Waarom zijn patiënten beter af met vrouwelijke artsen?

4. Posttraumatische Stressstoornis (PTSS)

Beschrijving: PTSS kan optreden na een traumatische gebeurtenis, zoals seksueel geweld, mishandeling, of verlies van een dierbare. Symptomen zijn onder andere flashbacks, nachtmerries, prikkelbaarheid en vermijdingsgedrag.
Waarom vaker bij vrouwen: Vrouwen hebben statistisch gezien vaker te maken met trauma’s zoals seksueel geweld en huiselijk geweld, die het risico op PTSS verhogen. Hormonale factoren kunnen de verwerking van trauma verder beïnvloeden.

Lees ook: Posttraumatische Stressstoornis (PTSS) bij vrouwen: Symptomen, oorzaken en behandelmethoden.

5. Obessief-Compulsieve Stoornis (OCD)

Beschrijving: OCD (dwangmatige persoonlijkheidsstoornis) wordt gekenmerkt door terugkerende, indringende gedachten (obsessies) en herhalende gedragingen (compulsies) om deze gedachten te beheersen. Vrouwen ervaren bijvoorbeeld obsessieve gedachten over veiligheid, hygiëne, of hun dierbaren.
Waarom vaker bij vrouwen: Hormonale veranderingen tijdens zwangerschap, menstruatiecyclus en menopauze kunnen OCD-symptomen verergeren. Vrouwen hebben vaker last van specifieke obsessies, zoals controle en veiligheid.

Lees ook: Obsessieve-Compulsieve Stoornis (OCS) bij vrouwen.

6. Specifieke fobieën

Beschrijving: Een specifieke fobie is een intense angst voor een specifiek object of situatie, zoals hoogtes, spinnen, vliegreizen of bloed. Deze angsten zijn vaak irrationeel, maar kunnen het dagelijks leven beperken.
Waarom vaker bij vrouwen: Biologische en culturele factoren dragen mogelijk bij aan de ontwikkeling van fobieën. Sociale verwachtingen kunnen vrouwen ook terughoudender maken in het uiten van angst, wat de prevalentie kan beïnvloeden.

Lees ook: Wat zijn de meest voorkomende fobieën?

7. Premenstruele Dysfore Stoornis (PMDD) met angstklachten

Beschrijving: PreMenstrual Dysphoric Disorder (PMDD) is een ernstige vorm van PMS die gepaard gaat met symptomen zoals angst, depressieve gevoelens, prikkelbaarheid en lichamelijke klachten. Vrouwen ervaren angstklachten in de tweede helft van de menstruatiecyclus.
Waarom specifiek bij vrouwen: PMDD treedt op door hormonale veranderingen tijdens de menstruatiecyclus en komt uitsluitend voor bij vrouwen. Vrouwen met PMDD ervaren vaak een toename van angstklachten rondom hun menstruatie.

Lees ook: PMDD: Dít zijn de meest gestelde vragen.

Meer informatie of afspraak maken?

Wil je meer informatie of een afspraak maken met een vrouwelijke psycholoog of therapeut? Neem dan rechtstreeks contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.

Meer lezen?