De afkorting POTS zegt je waarschijnlijk niet zo veel, maar het staat voor het Posturaal Orthostatisch Tachycardie Syndroom. Een aandoening waarbij de hartslag na het opstaan zó snel stijgt, dat dit voor vervelende klachten zorgt. Denk bijvoorbeeld aan duizeligheid, flauwvallen of hartkloppingen.
We vertellen je graag meer over deze (hart)aandoening die vooral bij vrouwen voorkomt.
Wat is POTS?
POTS staat voor Posturaal Orthostatisch Tachycardie Syndroom, wat je waarschijnlijk nog niet zo heel veel zegt. Posturaal betekent dat klachten ontstaan bij het wisselen van houding, orthostatisch geeft aan dat deze starten als je rechtop komt. Het woord tachycardie komt uit het Latijn: tachy betekent snel, en cardie staat voor hart, een te snelle hartslag dus. POTS is dus een aandoening waarbij de hartslag te snel is en voor klachten zorgt, wanneer iemand van positie wisselt en rechtop komt te zitten of gaat staan.
Lees ook: Wat zijn de symptomen van hartziekten bij vrouwen?
Het autonome zenuwstelsel
Het probleem bij POTS ontstaat niet in het hart, maar is een foute reactie van het autonome zenuwstelsel dat verantwoordelijk is voor onder andere je hartslag, ademhaling en spijsvertering. Het is dus een neurologische aandoening. Normaal gesproken zorgen je hersenen ervoor dat wanneer je opstaat, je bloeddruk en hartslag wat stijgen, zodat er ondanks de zwaartekracht voldoende bloed naar je hersenen stroomt. Wanneer iemand met POTS opstaat, blijft de bloeddruk bijna gelijk maar stijgt de hartslag met meer dan dertig slagen per minuut. Mede door het gebrek aan voldoende bloed en dus zuurstof bij de hersenen, ontstaan vervelende symptomen.
Vrouwen met POTS
POTS is relatief onbekend, waardoor de symptomen vaak lange tijd niet herkend worden. Hoeveel POTS-patiënten er precies zijn in Nederland is – juist door de onderdiagnose – onbekend, maar naar verwachting gaat het om ongeveer 0,2 procent van de samenleving. Dat zou betekenen dat ongeveer 34.000 Nederlanders deze aandoening hebben. Vooral vrouwen hebben last van POTS, maar de exacte reden daarvoor is nog onbekend. Ook als je diabetes, multiple sclerose (MS), lupus of sarcoïdose hebt, is de kans op deze aandoening groter.
Lees ook: Welke symptomen kunnen wijzen op hartkramp en wat moet je dan doen?
Symptomen van POTS
Als iemand met deze aandoening zit en vervolgens opstaat, ontstaan er symptomen die pas weer verdwijnen als hij of zij gaat zitten of liggen. Deze symptomen zijn onder andere:
- Duizeligheid en een licht gevoel in het hoofd
- (Bijna) flauwvallen
- Hartkloppingen
- Trillen
- Kortademigheid
- Wazig zicht
- Problemen met nadenken en concentreren
- Zogenaamde brain fog of hersenmist.
Naast symptomen die ontstaan bij het veranderen van houding, zijn er bij POTS vaak ook nog niet-houdingsafhankelijke klachten. Denk bijvoorbeeld aan vermoeidheid, hoofdpijn, overmatig of juist abnormaal weinig zweten, slaapproblemen en koude handen en voeten. Hoe vaak en hoe ernstig iemand met POTS deze klachten ervaart, verscheelt van persoon tot persoon. Ook andere factoren zoals temperatuur, vermoeidheid, menstruatie en tijd van de dag kunnen invloed hebben op de ernst van de klachten.
Behandeling van POTS
POTS is een chronische aandoening en dus helaas niet te genezen. Echter, er bestaan wel behandelingen om de symptomen zo veel mogelijk te beperken. Vaak worden in eerste instantie leefstijlaanpassingen geadviseerd. Zo wordt mensen met POTS aangeraden langzamer op te staan, voldoende te drinken en wat extra zout te eten, en de buik- en rugspieren te versterken. De adviezen verschillen per persoon, gebaseerd op de klachten. Als die aanpassingen de symptomen niet genoeg laten afnemen, kunnen artsen soms medicijnen voorschrijven. Deze genezen POTS niet, maar beperken wel de symptomen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan medicatie die zorgt dat het zenuwstelsel geactiveerd wordt, stimulerende middelen zoals methylfenidaat of antidepressiva. Ook hier is het weer afhankelijk van welke symptomen je ervaart.
Herken je je in dit hele verhaal, schroom dan niet om er mee bij je huisarts en/of een medisch specialist (internist, neuroloog of cardioloog) bij SHE Health Clinics langs te gaan.
Meer informatie of afspraak maken?
Wil je meer informatie of een afspraak maken met een vrouwelijke neuroloog of cardioloog bij SHE Health Clinics? Neem dan a.j.b. rechtstreeks contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.
Meer lezen over hartklachten en het vrouwenhart?
- SHE Health Clinics infopagina voor hart- en vaatklachten.
- SHE Health Clinics infopagina neurologie.
- SHE Health Clinics infopagina overgang en menopauze.
- SHE Health Clinics overzicht medisch zorgaanbod.
- Wat is er zo anders aan het vrouwenhart?
- Het verschil tussen een hartstilstand, hartaanval en hartfalen.
- Bewerkte koolhydraten (en niet vetten) zijn grootste risico voor hartziekten!
- Vrouwenhart heeft meeste baat van voeding met kalium.
- Wat kun jij doen als iemand een hartstilstand krijgt?
- Oorzaken en risico’s op hartklachten na chemotherapie.
- 20 vragen over hartfalen.
- SCAD bij vrouwen: wat is het en hoe kan het worden behandeld?
- mRNA-boosters beschadigen hartspier vaker dan gedacht.
- Gebrek aan kennis over hartziekten bij vrouwen met migratieachtergrond.
- Waarom hartinfarcten bij vrouwen vaak gemist worden: ‘Ik had atypische klachten’.
- Hoe herken je een ontstoken hartspier (myocarditis)?
- Tips voor vrouwen: hoe hartklachten bespreken bij de huisarts?
- Onderzoek onder hartpatiënten: sterk bewerkte voeding verkleint overlevingskansen.
- Ibuprofen veroorzaakt duizenden doden per jaar door hartstilstand.
- Last van gevoelige borsten, hevige menstruatie of hartpijn? Wellicht komt het door je vaccinatie!
- Déze 6 symptomen kunnen wijzen op een hartinfarct bij vrouwen.
- Wat kun je het beste eten tegen hersenmist?
- Hoe kan je ongemerkt een hartaanval hebben (gehad)?
- Schreeuwen is gezond voor vrouwenhart!
- 6 tips voor een gezond vrouwenhart boven de 50 jaar.
- Déze verrassende symptomen kunnen wijzen op hartfalen.
- 10 andere oorzaken van hersenmist (naast long covid).
- Hartfalen bij vrouwen: doodsoorzaak nummer één!
- Waarom het regelmatig meten van je bloeddruk écht een must is.
- 10 natuurlijke manieren om zónder medicijnen je bloeddruk te verlagen.
- 6 feiten en fabels over hart- en vaatziekten bij vrouwen.
- 10 gezonde voedingstips voor het vrouwenhart.
- Onderzoek van Apple en Harvard wijst op verband tussen PCOS, hartgezondheid, diabetes en andere ziekten.
- Brain Fog (hersenmist): veel voorkomend symptoom van de menopauze.
- Aan déze symptomen kun je een TIA of beroerte meestal herkennen.
- Hoe herken je een hartinfarct bij vrouwen?
- Wat is er zo anders aan het vrouwenhart?
- Vage klachten? Wat doe je er aan?
- 10 oorzaken van pijn op je borst.
- Marcel Levi: het vrouwenhart wordt anders ziek!
- Train je hart om beter om te gaan met stress.
- Hartstichting: ‘Controleer vanaf je veertigste elk jaar je bloeddruk’.
- Tips voor vrouwen: hoe hartklachten bespreken bij de huisarts?
- Gezonde leefstijl vermindert kans op dementie met 40 procent!
- Hoge bloeddruk wordt over het hoofd gezien bij vrouwen tijdens de menopauze en bij stress.
Bronnen: DitisPOTS, Dysautonomia International, POTSUK, Healthline, Margriet, SHE Health Clinics
