Hoe laat je eet heeft effect op mentale gezondheid

27 september 2022

Het beperken van maaltijden tot uitsluitend overdag, kan je geestelijke gemoedstoestand ten goede komen. Dat blijkt uit een nieuw wetenschappelijk onderzoek.

Tegenwoordig is ‘een nachtje doorhalen’ niet meer zo uitzonderlijk. Denk aan mensen die onregelmatig werken (bijvoorbeeld cabinepersoneel, politie, defensie) en mensen die nachtdiensten in het ziekenhuis of in productiebedrijven draaien. Als je echter wakker bent terwijl je eigenlijk hoort te slapen, kan dit je normale, interne lichaamsklok verstoren. En dat kan invloed hebben op je stemming. Niet voor niets lopen mensen die vaak ’s nachts werken 25 tot 40 procent hoger risico op depressies of angststoornissen. Of je je maar bij dit feit neer moet leggen? Nee hoor dat hoeft zeker niet! Wetenschappelijk onderzoekers presenteren namelijk een veelbelovende oplossing. En die heeft te maken met het tijdstip waarop je eet!

24-uurs ritme

Dat nachtwerkers vaker met een kwetsbaardere mentale gesteldheid kampen, is verklaarbaar. Dit heeft namelijk te maken met een aangetast circadiaan ritme – ook wel het 24-uursritme genoemd. Het betekent dat nachtwerkers een verkeerde afstemming tussen hun interne biologische klok en dagelijks gedrag, zoals slaap/waak- en vasten/eetcycli, ervaren. Toch valt ’s nachts werken voor velen niet te voorkomen. Alleen al in Nederland werken er maar liefst 1,3 miljoen mensen gedurende de nacht, zoals verpleegsters, artsen, bewakers, productiemedewerkers en politieagenten.

In een nieuwe studie vroegen onderzoekers zich af hoe deze cruciale werknemers beschermd kunnen worden tegen een onstabiele, geestelijke gezondheid. Ze theoretiseerden dat mogelijk het tijdstip waarop gegeten wordt, verschil zou kunnen maken.

De onderzoekers voerden een experiment uit onder negentien deelnemers. Hun 24-uursritme werd volledig ontregeld, waardoor na vier dagen hun biologische klok ongeveer 12 uur achterliep ten opzichte van hun slaap/waak-ritme en het schema van nachtwerkers werd gesimuleerd. De deelnemers werden vervolgens willekeurig ingedeeld in één van in totaal twee groepen: de eerste groep at alleen gedurende de dag terwijl de tweede groep zowel overdag als gedurende de nacht een maaltijd nuttigde (zoals gebruikelijk is onder veel nachtwerkers). Het team beoordeelde vervolgens elk uur de stemming en gemoedstoestand van alle deelnemers.

Lees ook: 10 soorten voeding waar je NIET bepaald gezonder van wordt.

Geestelijk gemoedstoestand

Het onderzoeksteam ontdekte dat de timing van de maaltijd de geestelijke gemoedstoestand van de deelnemers aanzienlijk beïnvloedde. Zo vonden de onderzoekers 26 procent toename van depressie-achtige klachten onder de deelnemers die zowel gedurende de dag, als ’s nachts hadden gegeten. Onrustige gevoelens namen onder deze groep met 16 procent toe. Verrassend genoeg ervoeren de deelnemers die alleen overdag een maaltijd hadden genuttigd, deze toename niet. En dat suggereert dat het tijdstip van eetmomenten heel belangrijk is. “We veronderstelden dat het beperken van maaltijden tot overdag tot een verbetering van de stemming zou kunnen leiden,” vertelt onderzoeker Sarah Chellappa. “Maar we waren verrast dat alleen eten gedurende de dag elke verergering van depressieve klachten en onrustige gevoelens volledig kan voorkomen. Onze bevindingen bieden dan ook een potentiële, nieuwe strategie die de kwetsbaarheid van nachtwerkers voor een slechtere mentale gesteldheid kan helpen verminderen.”

Lees ook: Lang leven-expert tipt déze 4 eet- en drinkgewoonten voor het slapen gaan.

Oorzaken

Waarom mensen die zowel overdag, als ’s nachts eten gevoeliger zijn voor depressies en onrust? Mogelijk speelt glucose-intolerantie (waarbij de opname van glucose uit de bloedbaan verstoord is en wat een tal van symptomen met zich meebrengt) hierbij een belangrijke rol, zo vermoedt Chellappa.

Lees ook: Veel leververvetting bij hoge inname fructose uit frisdrank én vruchtensap.

“Tijdens het experiment toonden we aan dat de deelnemers die zowel overdag als ’s nachts aten, vaker aan glucose-intolerantie leden,” legt ze uit. “Omgekeerd zagen we dit niet bij de groep die alleen overdag at.” En hier zit mogelijk de crux. “Het is bekend dat hoge glucosespiegels een risicofactor voor depressie kunnen zijn,” aldus Chellappa.

Lees ook: Welke voedingsmiddelen zorgen voor een goede nachtrust?

Minimum beperken

De resultaten suggereren dat het tijdstip waarop je eet waarschijnlijk heel belangrijk is voor je geestelijke gemoedstoestand. Door alleen overdag te eten kun je zelfs het risico op depressies en onrustige gevoelens verminderen. De onderzoekers hopen nu hun experiment naar de echte wereld te vertalen. “Toekomstig onderzoek is nodig om vast te stellen of interventies op het gebied van maaltijdtiming depressiviteit en angstgevoelens ook bij echte nachtwerkers én over een lange tijdspanne kunnen voorkomen,” zegt onderzoeker Frank Scheer. Bovendien willen de onderzoekers testen of ook andere zaken die de interne biologische klok kunnen verstoren – zoals licht en lichaamsbeweging – vergelijkbare gunstige effecten op de stemming hebben. “Maar tot die tijd kan het voor nachtwerkers in ieder geval nuttig zijn om ‘s nachts de voedselinname, met name koolhydraten en ‘snelle’ suikers, tot een minimum beperken,” adviseert Scheer.

Lees ook: Bewerkte koolhydraten (en niet vetten) zijn grootste risico voor hartziekten!

Volgens de onderzoekers zijn de bevindingen uit de studie overigens niet alleen nuttig voor nachtwerkers. “Ook andere mensen die te kampen hebben met verstoringen van het 24-uursritme – zoals mensen met een jetlag – of mensen die last hebben van psychische stoornissen, kunnen er mogelijk baat bij hebben,” stelt Chellappa. “Dat zal verder onderzocht moeten worden. Daarnaast draagt onze studie bij aan het groeiende bewijs dat strategieën die slaap en 24-uursritmes optimaliseren, de geestelijke gezondheid kunnen bevorderen.”

Lees ook: 21 tips tegen een dip of depressie.

Slaaptips

Wil je meer lezen over gezonder slapen, lees dan de volgende slaapartikelen op onze SHE Health Clinics website:

Meer informatie of afspraak maken?

Heb je last van chronische slaapproblemen en wil je meer informatie of een afspraak maken met een vrouwelijke neuroloog of een leefstijlcoach bij SHE Health Clinics? Neem dan a.j.b. rechtstreeks contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.

Meer lezen?

Korte wachttijden bij SHE Health Clinics

Bij SHE Health Clinics hebben we korte wachttijden, dus kun je bij ons meestal snel geholpen worden door onze ervaren vrouwelijke zorgprofessionals en medici.

Vergoeding door zorgverzekering

De meeste medisch specialistische onderzoeken en -behandelingen bij SHE Health Clinics vallen onder de basisverzekering. Dit betekent dat deze medische zorg door jouw zorgverzekeraar wordt vergoed als je een verwijzing van jouw (huis)arts hebt. Houd wel rekening met je eigen risico.

SHE Health Clinics: alle medische- en paramedische vrouwenzorg op één locatie

Door onze ervaring in het leveren van efficiënte vrouwenzorg, hanteren wij beperkte diagnostiek in korte tijd en een gering aantal polikliniek bezoeken; oftewel een korte en efficiënte zorgcyclus waarbij de vrouwelijke patiënt centraal staat. Vanwege onze onafhankelijkheid en snel diagnostiek, kunnen onnodige opnames en verdere klinische behandelingen worden voorkomen.
Om nog meer reductie in zorgkosten te bereiken hanteren wij een combinatie van multidisciplinaire zorg en complementaire zorg. Dat resulteert in de beste zorg voor vrouwen met een kortere zorgcyclus, waardoor tijd en kosten worden bespaard voor de patiënt, doorverwijzende arts en de zorgverzekeraar.

Meer weten over ons brede zorgaanbod voor vrouwen of wil je weten wat wij als vrouwenkliniek voor je kunnen betekenen? SHE Health Clinics helpt je graag verder! Wij zijn een zelfstandig behandelcentrum (ZBC) met verzekerde- en onverzekerde medische zorg voor onder andere: preventie, leefstijl, preventieve medische onderzoeken, gynaecologie, seksuologie, menopauze, overgangsklachten, bekkenbodemklachten, borstonderzoek, urologie, dermatologie, cardiologie, chirurgie, neurologie, psychologie, radiologie, interne geneeskunde, pijnklachten, stress, burn-out, slaapproblemen, vermoeidheid, overgewicht, revalidatie en cosmetiek. Veruit de meeste onderzoeken en behandelingen vallen onder verzekerde zorg, welke vergoed wordt vanuit het basispakket.

Je kunt ons bereiken op 085-2019275 of gebruik maken van ons contactformulier.

Bronnen: SHE Health Clinics, Brigham and Women’s Hospital, Scientias

Wil je op de hoogte blijven van onze leukste artikelen, nieuwsupdates, enquêtes en winacties? Schrijf je hieronder dan gratis in voor onze nieuwsbrief.