Welke kenmerken duiden erop dat je een functionerend alcoholist bent?

7 december 2023

Alcoholisme onder vrouwen is nog steeds een groot taboe en een verborgen probleem, want veel vrouwen drinken dagelijks (te) veel alcohol.

Als je aan een willekeurig iemand vraagt om een alcoholist te beschrijven, zullen zij vaak met het stereotypische beeld op de proppen komen van een onverzorgd persoon, zonder werk, die de hele dag aan de bar doorbrengt en pas diep in de nacht naar huis zwalkt om de alcoholroes uit te slapen. Er bestaan echter ook andere soorten alcoholisten. De zogenaamde ‘functioning alcoholics‘, oftewel ‘functionerende alcoholisten‘ in het Nederlands. Het zijn mensen die hun leven prima op orde lijken te hebben, doch toch verslaafd zijn aan alcoholgebruik.

Dat je een goede baan hebt, geregeld sport, je rekeningen betaalt, een leuk sociaal leven en een dak boven je hoofd hebt, betekent niet dat je dan geen alcoholist kunt zijn. Er zijn genoeg mensen met een alcoholverslaving die het op het eerste gezicht perfect op een rijtje lijken te hebben. Functionerende alcoholisten, noemen we hen.

In dit artikel leggen we uit wat de kenmerken van een functionerend alcoholist zijn, wat de gezondheidsrisico’s zijn, hoe je hulp kunt zoeken en wat veel gestelde vragen over een functionerend alcoholist zijn.

Lees ook: Dit zijn de lichamelijke én mentale gevolgen van dagelijks alcohol drinken.

Functionerend alcoholist

Een functionerende alcoholist gedraagt zich niet zoals je dat misschien zou verwachten van een alcoholist. De functionerende alcoholist gedraagt zich verantwoordelijk, is productief op haar werk, attent en zorgzaam voor anderen. Zij kan zelfs een enorme carrièretijger zijn en/of een leidinggevende positie bekleden. Doordat de functionerende alcoholist zo goed presteert, ziet de buitenwereld al snel haar drankgebruik over het hoofd.

Lees ook: Alcohol is gif voor je lichaam!

Ontkenning

En de functionerende alcoholist is zelf ook vaak in ontkenning over haar serieuze alcoholprobleem. Zij drinkt toch alleen voor de gezelligheid? Zij heeft toch een geweldige baan? Zij betaalt toch haar rekeningen op tijd? Zij heeft toch heel veel vriendinnen en doet toch volop leuke dingen? Dan kan zij toch geen alcoholist zijn….?

Lees ook: Alcoholisme bij vrouwen: verborgen probleem en groot taboe.

Probleem minder zichtbaar

Wel dus! Het probleem met de functionerende alcoholist is dus dat zij alles onder controle lijkt te hebben, waardoor haar probleem vaak minder makkelijk aan het licht komt voor de buitenwereld en voor zichzelf. Dat maakt het lastiger om het probleem te onderkennen en er iets aan te doen. Maar feit is dat elke alcoholist, ook degene die in het dagelijks leven prima functioneert, zichzelf uiteindelijk zal tegenkomen. Want niemand kan zwaar drinken en gedurende lange periodes grote verantwoordelijkheden blijven dragen en een goede gezondheid behouden.

Lees ook: Nieuw onderzoek bewijst: elk glas alcohol is slecht voor je hersenen!

Gemiddeld 55 tot 74 jaar

De meeste functionerende alcoholisten bevinden zich in de leeftijdscategorie 55 tot 74 jaar. Steeds meer jongeren kiezen ervoor om helemaal niet meer te drinken. Hoe oud je ook bent: dit zijn de signalen waar je op moet letten.

Heb je ooit gedacht dat je minder zou moeten drinken?
Raak je geïrriteerd door mensen die zeuren om jouw drinkgedrag?
Voel je je soms schuldig over je drinkgedrag of wat je als gevolg daarvan doet?
Heb je soms het gevoel dat je moet drinken om je beter te voelen, vooral om te ontspannen?

Als je op een paar van bovenstaande vragen ‘ja’ antwoordt, kan het al betekenen dat je een alcoholprobleem hebt. Natuurlijk is iedereen anders en betekenen deze subtiele signalen niet per direct dat je een alcoholist bent.

Lees ook: 8 symptomen die kunnen wijzen op een alcoholallergie.

Tekenen dat je wel een functionerend alcoholist bent

Het lastige met functionerende alcoholisten is dat het probleem heel lang onder de mat wordt geschoven omdat ze nog prima meedoen in het dagelijks leven. Veel mensen denken dat veel drinken in het weekend gecompenseerd wordt door doordeweeks niet te drinken. Maar in het weekend veel drinken, richt wel degelijk serieuze schade toe.

Het meest voor de hand liggende signaal dat erop duidt je een functionerend alcoholist bent, is uiteraard dat je te veel drinkt. De landelijke alcoholrichtlijn zegt dat je niet meer dan één drankje per dag zou moeten drinken. Als je meer dan 1 glas alcohol per dag drinkt, drink je al te veel. Bovendien zou je minimaal twee dagen in de week niet moeten drinken. Zwaar drinken is voor vrouwen drie drankjes of meer per dag. Voor mannen is het vier drankjes of meer per dag. Maar er zijn nog meer signalen waaruit je kunt afleiden dat je een alcoholische verslaving hebt en dat het raadzaam is hulp te zoeken

Je zegt wel eens dat je een alcoholprobleem hebt.
Je maakt geregeld grapjes over (je) alcoholisme.
Je kunt heel goed tegen het drinken van meerdere glazen alcohol per dag.
Je hebt moeite om je te focussen tijdens je werk.
Zodra je thuiskomt uit je werk, schenk je een alcoholisch drankje in.
Je hebt geregeld ruzie wanneer je hebt gedronken, maar stopt toch niet met drinken.
Thuis, op het werk of op school kun je lastig grote verantwoordelijkheden aan.
Je kunt je geregeld niet goed herinneren hebt gedaan, gezegd of gekeken toen je dronk.
Je hebt alcohol nodig om te ontspannen of zelfverzekerd te zijn.
Je hebt alcohol nodig om te kunnen gaan slapen.
Je drinkt geregeld al vroeg op de dag (in de ochtend of de vroege middag).
Je wijst vaak sociale uitnodigingen af in een poging je drankprobleem verborgen te houden. Je kunt er de voorkeur aan geven vrienden en familie niet bij je thuis uit te nodigen.
Je verzint trucjes om je alcoholprobleem te verbloemen, bijvoorbeeld telkens naar een andere winkel gaan om drank te kopen, wodka drinken (reukloos), steeds een andere glasbak te kiezen of alcoholflessen te verbergen.
Je reageert boos of geïrriteerd of juist overdreven laconiek als iemand zijn bezorgdheid over je alcoholinname uit.

Lees ook: 18 Feiten en fabels over alcohol en gezondheid.

Welke kenmerken duiden erop dat je een functionerend alcoholist bent?

De gezondheidsrisico’s van alcohol

Zwaar drinken heeft veel gezondheidsrisico’s. Het kan leiden tot leveraandoeningen, alvleesklierontsteking, diverse soorten kanker, hersenbeschadiging, ernstig geheugenverlies, een hoge bloeddruk en de ziekte van Korsakov (Ziekte van Wernicke). Ook verhoogt alcohol de kans om te overlijden in een verkeersongeluk. Alcoholmisbruik verhoogt ook de kans op huiselijk geweld, kindermisbruik en -verwaarlozing. Alcoholinname tijdens de zwangerschap kan leiden tot het foetale alcoholsyndroom.

Lees ook: Wat zijn de 14 gezondste voordelen van stoppen met alcohol drinken?

Hulp zoeken

De belangrijkste eerste stap voor een functionerende alcoholist is onderkennen dat zij of hij een alcoholprobleem heeft en ervoor kiezen om daar iets aan te doen. Vraag de huisarts om hulp, die kan je doorverwijzen naar een verslavingszorginstelling of -aanbieder die bij jou past. De slagingskans van het afkicken is het grootst wanneer je een degelijke kliniek in de buurt zoekt, waar je de hulp kan krijgen in je eigen omgeving. Op de website van Verslavingskunde Nederland is alle betrouwbare informatie gebundeld.

Lees ook: Hoe kun je een nieuwe gezonde gewoonte aanleren?

Veel gestelde vragen over een functionerende alcoholist

Dit zijn een aantal vragen die vaak worden gesteld over een functionerende alcoholist:

Wat is een functionerende alcoholist?
Een functionerende alcoholist is iemand die ondanks problematisch alcoholgebruik in staat is om zijn dagelijkse taken en verantwoordelijkheden te behouden, waardoor het moeilijk kan zijn om het alcoholmisbruik te herkennen.

Hoe herken ik de tekenen van een functionerende alcoholist?
Teken kunnen subtieler zijn, zoals het verbergen van alcoholgebruik, frequente geur van alcohol, het ontkennen van problemen en het vermijden van gesprekken over alcohol.

Kan een functionerende alcoholist behandeling nodig hebben?
Ja, zelfs als iemand goed functioneert in het dagelijks leven, kan langdurig alcoholmisbruik ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken. Behandeling, zoals counseling of revalidatie, kan nodig zijn.

Is er een verschil tussen een functionerende alcoholist en iemand met een alcoholgebruiksstoornis?
Ja, een functionerende alcoholist kan zijn dagelijkse leven goed beheren, maar kan nog steeds een alcoholgebruiksstoornis hebben. Deze termen worden soms door elkaar gebruikt.

Wat zijn de gezondheidsrisico’s van langdurig alcoholmisbruik?
Gezondheidsrisico’s zijn onder meer leveraandoeningen, hartproblemen, verhoogd risico op ongevallen, cognitieve problemen en verslaving.

Hoe kan ik iemand helpen die een functionerende alcoholist lijkt te zijn?
Bied ondersteuning en moedig open communicatie aan. Suggereer professionele hulp en benadruk de mogelijke gevolgen van langdurig alcoholmisbruik.

Kan een functionerende alcoholist vanzelf stoppen met drinken?
Hoewel sommige mensen op eigen kracht stoppen, is professionele hulp meestal nodig voor een duurzaam herstel. Het kan moeilijk zijn om zelfstandig te stoppen vanwege fysieke en psychologische afhankelijkheid.

Kan langdurig alcoholmisbruik de mentale gezondheid beïnvloeden?
Ja, alcoholmisbruik kan leiden tot angst, depressie en andere psychische aandoeningen. Het kan ook bestaande psychische aandoeningen verergeren.

Wat zijn de eerste stappen om hulp te zoeken voor een functionerende alcoholist?
De eerste stappen omvatten open communicatie, aanmoedigen van professionele hulp en het onderzoeken van beschikbare behandelingsmogelijkheden.

Kunnen functionerende alcoholisten nadelige gevolgen ervaren op het werk?
Ja, zelfs als ze hun taken goed lijken te beheren, kan langdurig alcoholmisbruik leiden tot verminderde productiviteit, gemiste kansen en mogelijke problemen op de werkplek.

Waar vind ik hulp voor het afkicken van een alcoholverslaving?

Heb je nodig nodig om van je alcoholverslaving af te komen? Kijk dan naar de effectieve hulpprogramma’s van onze partner Kick Your Habits (Amsterdam, Groningen en Utrecht).

Naast hulp bij een alcoholverslaving, bieden ze ook effectieve programma’s om te helpen bij drugsverslaving, medicijnverslaving, eetverslaving, seksverslaving, gokverslaving en stoppen met roken.

Meer lezen over alcohol, gezondheid en gezonde leefstijl?