Hoe herken je het Guillain-Barré syndroom na vaccinatie?

20 juli 2021

Het Amerikaanse geneesmiddelenagenschap FDA waarschuwde onlangs voor een nieuwe, zeer zeldzame maar ernstige bijwerking van het Janssen-vaccin. Deze prik zou de kans op het Guillain-Barré Syndroom (GBS) verhogen, een aandoening waarbij spierverlammingen ontstaan door een verkeerde reactie van het immuunsysteem.

Ook in Nederland is het Guillain-Barré syndroom al vastgesteld na de coronaprik. Bijwerkingencentrum Lareb heeft tot nu toe tientallen meldingen ontvangen. Tientallen na een vaccinatie met het experimentele Janssen vaccin, tientallen na vaccinatie met het Pfizer/BioNTech vaccin (Comirnaty), tientallen na een coronaprik met het experimentele middel van AstraZeneca en een kleine 10 na prikken met het Moderna vaccin )Spikevax).

Wat is het Guillain-Barré syndroom?

Het syndroom van Guillain-Barré (GBS) is een aandoening van het zenuwstelsel, een auto-immuunreactie, die gepaard gaat met toenemende spierzwakte en spierverlamming. GBS is een vorm van polyneuropathie; namelijk de achteruitgang van perifere zenuwen die ver verwijderd zijn van het ruggenmerg. De axonen van de zenuwen degenereren en er vindt verlies van myeline plaats, de stof die als een isolerende laag om veel zenuwvezels aanwezig is en die de geleiding van impulsen door die zenuwvezels versnelt.

Lees ook: Vaccinatie oorzaak van pijnlijke zenuwaandoening neuralgische amyotrofie.

Oorzaak Guillain-Barré syndroom

Het Guillain-Barre syndroom ontstaat wanneer je eigen immuunsysteem zich tegen je eigen lichaam keert. In plaats van dat die afkeer alleen tegen virussen en bacteriën beschermt, valt het ook je eigen zenuwen aan. Daardoor ontstaan nare klachten, zoals spierverlammingen in het hele lichaam. Deze klachten kunnen tijdelijk of blijvend zijn.

Het Guillain-Barré syndroom ontstaat meestal nadat je ziek geweest bent, bijvoorbeeld na een griep, verkoudheid of als je diarree hebt gehad. Je lichaam probeert dan de ziekteverwekkers op te ruimen, maar valt daarbij onbedoeld ook de zenuwen aan. Het is (nog) onbekend hoe het syndroom precies ontstaat na vaccinatie.

De Guillain-Barré Syndroom (GBS) bijwerking herkennen

Voor de volgende symptomen na vaccinatie waarschuwt de Amerikaanse FDA. Deze bijwerkingen zouden volgens het Amerikaanse geneesmiddelengenootschap kunnen wijzen op het Guillain-Barré syndroom na de vaccinatie:

Verzwakking van spieren of tintelingen: vooral in je armen en benen; deze klachten kunnen uitbreiden en zich verder verspreiden door je lichaam;
Gevoelsstoornissen: prikkelingen, tintelingen of gevoelloosheid in de ledematen;
Verminderde mobiliteit: coördinatieproblemen, moeite met lopen en staan, balansverlies;
Spierpijn en krampen: pijnlijke spieren en soms spierkrampen;
Problemen met het bewegen van de spieren in je gezicht: bijvoorbeeld moeite met praten, kauwen en slikken;
Problemen met oogbewegingen: dubbelzien of moeite met het bewegen van de ogen;
Problemen met blaas en/of darmen: moeite met de controle van de blaas of darmen.

Deze symptomen kunnen binnen enkele dagen tot enkele weken na een infectie of vaccinatie verschijnen. De ernst van de ziekte varieert van lichte verschijnselen tot een tijdelijke volledige verlamming, waarbij ook acute beademing nodig is. Bij tijdige behandeling herstellen de meeste mensen gelukkig wel weer, maar dat kan wel langere tijd duren. Herken je deze klachten? Neem dan zo snel mogelijk contact op met je huisarts! Het tijdig identificeren en behandelen van GBS in een vroeg stadium is belangrijk voor een betere prognose.

Lees ook: Vrouwen hebben volgens Lareb twee keer grotere kans op bijwerking coronavaccin.

Alleen bij vectorvaccins

Hoewel het om een ernstige bijwerking gaat, is het wel uiterst zeldzaam. In de Verenigde Staten zijn inmiddels zo’n 12,8 miljoen mensen gevaccineerd met het middel van Janssen; 100 van hen kregen het Guillain-Barré syndroom. Een veel hoger aantal werd gemeld als bijwerking na toediening van het AstraZeneca vaccin.

In Nederland is de bijwerking nu twee keer gemeld na het Janssen-vaccin en twaalf keer na de prik van AstraZeneca. Dat hogere aantal komt ook omdat met AstraZeneca in Nederland een stuk meer is geprikt dan Janssen, zegt Lareb. Beide zijn vectorvaccins en hebben een vergelijkbare werking; bij de mRNA-vaccins is deze klacht nog niet gemeld. Samen met het Erasmus MC gaat het bijwerkingencentrum Lareb de kans en risico’s op het Guillain-Barré syndroom nu verder onderzoeken.

Bekende bijwerking

Het is niet de eerste keer dat het Guillain-Barré syndroom ontstaat na een bijwerking; ook de griepprik kan deze reactie oproepen. Ook hier is de kans op het syndroom relatief klein: minder groot dan de kans dat je het na besmetting met griep krijgt. Waarom het vaccin bij de ene persoon wél een auto-immuunrespons oproept en bij de andere niet, is thans nog onduidelijk.

Hulp nodig met medisch zorg of een gezonde leefstijl?

Wil je meer informatie of een afspraak maken? Neem dan rechtstreeks contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.

Meer lezen over bijwerkingen na Covid-19 vaccinatie en Corona gerelateerde aandoeningen?