Hormonale migraine
Hormonale migraine zijn migraine aanvallen die optreden bij hormonale veranderingen in het lichaam van de vrouw. Vooral dalingen van het vrouwelijk hormoon oestrogeen kunnen de aanvallen in gang zetten. Hormonale migraine kan ingrijpende gevolgen hebben voor hun persoonlijk en voor hun sociale leven.
Menstruele migraine
In Nederland zou ongeveer 3-8% van de vrouwen (ca. 500.000 vrouwen) migraine aanvallen hebben bij de menstruaties. Dat wordt menstruele migraine genoemd.
Er zijn twee soorten menstruele migraine:
- Menstruele migraine: de hoofdpijnaanval ontstaat uitsluitend één tot twee dagen voor of nadat de menstruatie begint.
- Menstruatie gerelateerde migraine: er zijn hoofdpijnaanvallen tussen de menstruaties door en één tot twee dagen voor of na het begin van de menstruaties.
Beide vormen van menstruele migraine zijn ernstiger, langduriger en lastiger te behandelen dan gewone migraineaanvallen. Tijdens de zwangerschap zijn vrouwen veelal aanvalsvrij. Terwijl bij het naderen van de overgang de aanvallen – tijdelijk – juist verergeren. Het merendeel van de vrouwen heeft na de overgang geen last meer van menstruele hoofdpijn.
Hormonale migraine
Hormonale migraine is een breder begrip, daarmee worden ook migraine aanvallen bedoeld door hormonale oorzaken bij vrouwen die niet menstrueren. Bijvoorbeeld vrouwen zonder baarmoeder of vrouwen die in de overgang komen. Het aantal vrouwen met hormonale migraine is veel groter dan wanneer alleen naar vrouwen met menstruele migraine wordt gekeken.
Multidisciplinaire aanpak
De standaard behandeling van hormonale hoofdpijnen en menstruele migraine is veelal in handen van huisartsen en neurologen in de vele hoofdpijncentra. De medicijnen die zij doorgaans voorschrijven verschillen meestal weinig van de gewone antimigraine middelen, maar deze medicijnen helpen niet voldoende bij hormonale migraine. Gynaecologen hebben de meeste kennis van hormonale aandoeningen bij vrouwen. Het ligt daarom voor de hand dat een samenwerking tussen de verschillende behandelaars betere zorg kan betekenen voor vrouwen met hormonale migraine.
Waar kunnen de gynaecologen van SHE Health Clinics je mee helpen?
- Helpen bij het stellen van de juiste diagnose, waarbij onderscheid met andere hormoon bepaalde aandoeningen essentieel is.
- Een individuele risico-analyse maken voor veilig gebruik van bepaalde hormonale middelen.
- Advisering bij problemen met hormonale behandelingen.
- Onderzoek en behandeling van bijkomende gynaecologische klachten.
- Multidisciplinaire behandeling of doorverwijzing bij niet-gynaecologische problematiek.
Wat kun je zelf doen?
- Nagaan met jouw huidige behandelaar(s) of je in aanmerking komt voor nader gynaecologisch onderzoek of een hormonale behandeling. Je kunt bij twijfel een verwijzing vragen naar onze vrouwelijke neuroloog of onze vrouwelijke gynaecoloog met speciale kennis van hormonale migraine.
- Een kalender waarop jouw menstruaties, de hoofdpijnen, voeding, beweging en de gebruikte medicijnen nauwkeurig worden bijgehouden, geeft veel informatie voor het stellen van de juiste diagnose. Ook kan het effect van de behandeling worden gevolgd. Uiteraard is een gezonde leefstijl altijd aanbevolen. Op onze hormonale poli kun je terecht voor een uitgebreide inventarisatie van jouw hoofdpijnklachten en krijg je deskundig advies over de mogelijkheden om met deze klachten met hormonale middelen te verhelpen.
Meer informatie of afspraak maken?
Wil jij je laten onderzoeken en/of laten behandelen voor chronische hoofdpijn of hormonale migraine? Maak dan snel een afspraak in onze vrouwenkliniek. Hiervoor kun je rechtstreeks contact met ons opnemen via 085-2019275 of via ons contactformulier.
Aanvullende info
Hormonale migraine in de vruchtbare levensfase
In de natuurlijke menstruele cyclus van de vrouw worden elke maand de geslachtshormonen oestrogeen en progesteron geproduceerd in de eierstok. De eirijping duurt ongeveer 14 dagen en kort voor de eisprong is de hoeveelheid oestrogenen op zijn hoogst. Na de eisprong wordt progesteron aangemaakt. Oestrogeen bepaalt veel processen in het lichaam van de vrouw, o.a. opbouw van het slijmvlies (endometrium) in de baarmoederholte Als de eisprong gevolgd wordt door een bevruchting dan is het opgebouwde slijmvlies een goede basis voor de innesteling. Progesteron zorgt ervoor dat het baarmoederslijmvlies wordt afgestoten als er geen bevruchting of zwangerschap ontstaat. Dat afstoten van baarmoederslijmvlies is dus de menstruatie.
Er zijn nog twee belangrijke hormonen van invloed op de cyclus: FSH (follikelstimulerend hormoon) en LH (luteïniserend hormoon). FSH stimuleert de rijping van oestrogeenproducerende eicellen in de eierstokken terwijl LH de eisprong en de vorming van het gele lichaam in de eierstok (voor de progesteron productie) bevordert.
Hoofdpijnen in de pilstopweek
In de 3 weken dat de anticonceptiepil wordt gebruikt ontstaat er een stabiele spiegel in het bloed van de geslikte hormonen oestrogeen en progestageen. In de pilstopweek als er geen pil meer wordt geslikt, zullen deze hormoonspiegels dalen. De daling van de oestrogeenspiegel gaat gepaard met hoofdpijnaanvallen bij daarvoor gevoelige vrouwen.
Hoofdpijnen na een zwangerschap (of miskraam)
Tijdens de zwangerschap zijn er vrij stabiele hoge oestrogeenspiegels in het bloed. De hormonale hoofdpijnaanvallen nemen af en verdwijnen zelfs volledig bij 80% van de vrouwen. Na afloop van de zwangerschap dalen de oestrogeenspiegels vrij snel. Er kunnen weer heftige migraine en hoofdpijnaanvallen optreden omdat het lichaam gedurende langere tijd aan de hoge oestrogeenspiegels gewend was geraakt.
Hormonale behandeling van hormonale hoofdpijnen
De meeste vrouwen in de vruchtbare levensfase hebben anticonceptie middelen nodig als ze geen kinderwens hebben. Anticonceptiepillen worden in Nederland het meest daarvoor gebruikt. Een prettige bijkomstigheid is dat anticonceptiepillen de eisprong tegengaan en dat er vrij stabiele spiegels ontstaan van de geslachtshormonen. In dat opzicht bieden anticonceptiepillen goede bescherming tegen hormonale hoofdpijnen. Als er desondanks in de pilstopweek hoofdpijnen optreden is het overslaan van de stopweek te proberen. De anticonceptiepil wordt dan continu doorgebruikt. Dat is niet schadelijk voor het lichaam, en de bescherming tegen zwangerschap wordt er ook niet minder om. Overleg met de huisarts als er twijfels zijn over het doorslikken van de anticonceptiepil zonder stopweek, of bij problemen zoals abnormale bloedingen. Soms is verder onderzoek nodig of advies van de gynaecoloog.
N.B. Deze hormonale aanpak hoeft geen oplossing te zijn voor andere hoofdpijnsoorten of migraines.
Hormonale migraine bij vrouwen in de overgang
Vrouwen met hormonale hoofdpijnen die in de overgang komen, kunnen last krijgen van overgangsklachten en meer hinder van hun hoofdpijnen. Zij hebben eigenlijk een dubbel probleem. Bij een derde van de vrouwen in de overgang komt er daarnaast hoge bloeddruk voor. Dat kan meespelen bij de verergering van de hoofdpijnen. Behandeling van hoge bloeddruk kan verlichting geven van de hoofdpijnen en ernstiger complicaties in het leven na de overgang voorkomen. Het is dus van belang om tijdig naar de huisarts gaan om te laten onderzoeken of er ook andere oorzaken zijn voor de hoofdpijnen dan hormonale veranderingen.
De perimenopauze
Bij de meeste vrouwen beginnen vanaf het 45e jaar de eerste voortekenen van de overgang: de menstruaties veranderen, soms duren de bloedingen langer of volgen ze elkaar sneller op. Uiteindelijk zullen de bloedingen verdwijnen. De eierstokken maken geen rijpe eicellen meer en de hersenen geven steeds meer signalen af (FSH) om de hormoonproductie te handhaven. Dat lukt de ene keer beter dan de andere. Het gevolg is dat er vaker variaties zijn van de hormoonspiegels in het bloed. De periode vanaf het onregelmatig worden van de menstruaties tot een jaar na de laatste menstruatie wordt de perimenopauze genoemd. De vrouw bemerkt dan ook andere veranderingen die samenhangen met de overgang.
De variaties van de oestrogeenspiegels volgen elkaar sneller op in de perimenopauze. Dat is de verklaring voor de verergering van de hormonale hoofdpijnen. Hoe dit precies verloopt is nog onduidelijk. Vrouwen met hormonale hoofdpijnen die in de overgang komen kunnen naast de overgangsklachten ook meer hinder krijgen van hun hoofdpijnen. Na de overgang, in de zogenaamde postmenopauze, ontstaat er een nieuw evenwicht met stabiele spiegels van de geslachtshormonen. De hormonale hoofdpijnen nemen af, hoofdpijnen door andere oorzaken kunnen blijven bestaan.
Hormonale aanpak van hormonale hoofdpijnen in de perimenopauze
Bij vrouwen jonger dan 50 jaar die de anticonceptiepil gebruiken zullen de overgangsklachten in de pilstopweek kunnen optreden, net als de hormonale hoofdpijnen. Dan is het overslaan van de pilstopweek te proberen. De anticonceptiepil wordt dan continu doorgebruikt. Dat is niet schadelijk voor het lichaam, en de bescherming tegen zwangerschap wordt er ook niet minder om. Overleg met de huisarts als er twijfels zijn over het doorslikken van de anticonceptiepil zonder stopweek, of bij problemen zoals abnormale bloedingen. Soms is verder onderzoek nodig of advies van de gynaecoloog.
Sommige vrouwen raken ‘pilmoe’ of stoppen met pilgebruik omdat ze geen bescherming meer nodig hebben tegen zwangerschap. Als de overgangsklachten verergeren, is hormoontherapie te overwegen. Dat is effectief en doordat de hormoonspiegels beter gestabiliseerd worden, zullen ook de hoofdpijnen afnemen. Hormoontherapie voor overgangsklachten is veilig en heeft meer voor- dan nadelen als vrouwen ermee starten tussen hun 50e en 59e jaar en niet langer dan 10 jaar in de overgang zijn. Tevoren zal er goed bekeken moeten worden of er met hormoontherapie gestart kan worden. Overleg met de huisarts over eventuele medische bezwaren om geen hormoontherapie te gebruiken.
N.B. Deze hormonale aanpak hoeft geen oplossing te zijn voor andere hoofdpijnsoorten of migraines.
Vrouwen zonder baarmoeder
Als de baarmoeder verwijderd is, betekent dat niet dat ook de hormonale hoofdpijnen stoppen. Deze aandoening blijft optreden bij daarvoor gevoelige vrouwen tot na de overgang. De internationale definitie van menstruele migraine is echter niet meer van toepassing, omdat de vrouw geen menstruaties meer heeft. Voor vrouwen zonder baarmoeder is de term hormonale migraine of hoofdpijn beter geschikt. De oorzaak van deze hoofdpijnen is gelegen in de dalingen van de oestrogeenspiegels na de eisprong, net zoals bij vrouwen met baarmoeder. Zolang de eierstokken doorgaan met hormoonproductie zullen er hormonaal getriggerde hoofdpijnen kunnen ontstaan. Continu gebruik van de anticonceptiepil kan ook hier een oplossing zijn. Als de vrouw zonder baarmoeder in de overgang komt is hormoontherapie te overwegen bij hinderlijke overgangsklachten. Bespreek deze mogelijkheid met de huisarts of de verpleegkundig overgangsconsulent.
N.B. Deze hormonale aanpak hoeft geen oplossing te zijn voor andere hoofdpijnsoorten of migraines.
Is verwijdering van de eierstokken een oplossing voor hormonale migraine?
Verwijdering van de eierstokken vòòr de spontane menopauze resulteert in een onnatuurlijke plotselinge daling van de vrouwelijke hormoonspiegels. Dit geeft risico’s voor de gezondheid van de vrouw, tenzij ze hormoontherapie krijgt tenminste tot de leeftijd van ongeveer 50 jaar. Het is aangetoond dat na verwijdering van de eierstokken hinderlijke overgangsklachten kunnen ontstaan die niet volledig met hormoontherapie zijn te bestrijden. Ook het risico op meer chronische aandoeningen zoals osteoporose en hart- en vaatziekten neemt toe bij vrouwen die deze operatie hebben ondergaan. Zij hebben meer kans om te overlijden op relatief jonge leeftijd. Ook het verwijderen van eierstokken bij vrouwen die al langer in de overgang zijn en nog geen 65 jaar, is niet als oplossing voor migraines aan te bevelen.
N.B. De informatie op SHE Health Clinics website is niet bedoeld als vervanging van het gesprek met jouw arts. Overleg bij vragen die over jouw eigen klachten gaan bij voorkeur met de huisarts, behandelend neuroloog of gynaecoloog.
Korte wachttijden bij SHE Health Clinics
Bij SHE Health Clinics hebben we korte wachttijden, dus kun je bij ons meestal snel geholpen worden door onze ervaren vrouwelijke medici en zorgprofessionals.
Vergoeding door verzekering
De migraine onderzoeken en- behandelingen bij SHE Health Clinics vallen onder de basisverzekering. Dit betekent dat gynaecologie en neurologie door jouw zorgverzekeraar worden vergoed als je een verwijzing van jouw (huis)arts hebt. Houd wel rekening met je eigen risico.
SHE Health Clinics: alle medische- en paramedische vrouwenzorg op één locatie
Door onze ervaring in het leveren van efficiënte vrouwenzorg, hanteren wij beperkte diagnostiek in korte tijd en een gering aantal polikliniek bezoeken; oftewel een korte en efficiënte zorgcyclus waarbij de vrouwelijke patiënt centraal staat. Vanwege onze onafhankelijkheid en snel diagnostiek, kunnen onnodige opnames en verdere klinische behandelingen worden voorkomen.
Om nog meer reductie in zorgkosten te bereiken hanteren wij een combinatie van multidisciplinaire zorg en complementaire zorg. Dat resulteert in de beste zorg voor vrouwen met een kortere zorgcyclus, waardoor tijd en kosten worden bespaart voor de patiënt, doorverwijzende arts en de zorgverzekeraar.
Meer weten over ons brede zorgaanbod voor vrouwen of wil je weten wat wij als vrouwenkliniek voor je kunnen betekenen? SHE Health Clinics helpt je graag verder! Wij zijn een zelfstandig behandelcentrum (ZBC) met verzekerde- en aanvullende onverzekerde medische zorg voor onder andere: preventie, leefstijl, preventief medische onderzoeken, gynaecologie, seksuologie, overgangsklachten, menopauze, bekkenbodemklachten, borstonderzoek, urologie, dermatologie, cardiologie, chirurgie, neurologie, psychologie, radiologie, interne geneeskunde, pijnklachten, stress, burn-out, slaapproblemen, vermoeidheid, overgewicht, revalidatie en cosmetiek. Veruit de meeste onderzoeken en behandelingen vallen onder verzekerde zorg, welke vergoed wordt vanuit het basispakket.
Je kunt ons bereiken op 085-2019275 of gebruik maken van ons contactformulier.