Levosert® hormoonspiraal
De Levosert® hormoonspiraal (levonorgestrel spiraaltje) is een bewezen en goedgekeurde anticonceptiemethode, waarbij je voor meerdere jaren niet meer aan je anticonceptie hoeft te denken. Het spiraaltje bevat 52 mg van het progestageen-hormoon levonorgestrel, waarvan het per 24 uur 20 microgram vrijgeeft. Deze levonorgestrel-spiraal is net als de Mirena hormoonspiraal en Kyleena hormoonspiraal 5 tot 6 jaar werkzaam.
Dit hormoonspiraaltje helpt om zwangerschap te voorkomen (anticonceptiemiddel) en bij menstruatieklachten zoals pijnlijke menstruaties of hevig menstrueel bloedverlies of abnormaal vaginaal bloedverlies. Daarnaast wordt het ook gebruikt bij overgangsklachten. Het is dan een aanvulling op de behandeling met oestrogenen. Oestrogenen verhogen de kans op baarmoederkanker. Het Levosert spiraaltje gaat dit tegen.
Belangrijk om te weten is dat het Levosert hormoonspiraal geen stopweek heeft. Dit betekent dat je zelf geen invloed kunt uitoefenen op de timing van je menstruatie; omdat je deze niet kunt overslaan, verschuiven of uitstellen. Daarnaast is het goed om te weten dat bij gebruik van het Levosert hormoonspiraal je menstruatie kan veranderen of zelfs helemaal kan wegblijven. In tegenstelling tot een anticonceptiepil (orale anticonceptiva), behoud je met alle spiralen je eisprong en daardoor je eigen natuurlijke, hormonale cyclus.
Levosert bij voorkomen zwangerschap
Het levonorgestrel spiraaltje maakt de binnenkant van de baarmoeder minder geschikt voor het innestelen van een eventueel bevruchte eicel. Bovendien maakt het de slijmprop in de baarmoederhals moeilijk doordringbaar voor zaadcellen. Hierdoor wordt een zwangerschap voorkomen.
Het Levosert spiraaltje is in bepaalde omstandigheden beter te gebruiken dan de gewone anticonceptiepil. Dit is onder andere het geval bij:
- Vrouwen die regelmatig een dosis van de anticonceptiepil missen, omdat ze deze steeds vergeten;
- Vrouwen die geen oestrogeenhormonen mogen gebruiken, bijvoorbeeld vanwege trombose, of daar te veel bijwerkingen van ondervinden, zoals misselijkheid, hoofdpijn of het vasthouden van vocht;
- Vrouwen die last hebben van overvloedige of langdurige menstruaties.
- Vrouwen die bij gebruik van de koperhoudende spiraaltjes te veel bloedverlies krijgen, kunnen vaak wel het levonorgestrel spiraaltje gebruiken.
Levosert bij abnormaal vaginaal bloedverlies
Als de menstruatie onregelmatig is, veel heviger is of op andere momenten komt dan normaal, dan is er sprake van abnormaal bloedverlies, ook wel hevig menstrueel bloedverlies of menorragie genoemd.
Het Levosert (levonorgestrel) spiraaltje kan dankzij de hormonen die het afgeeft overvloedig bloedverlies verminderen. Bloedingen worden minder heftig, korter en minder pijnlijk dan een gewone menstruatie. Ongeveer één op de vijf vrouwen krijgt na verloop van tijd geen bloedingen meer.
Echter, de werking bij overvloedig bloedverlies kan wat langer op zich laten wachten. Meestal duurt het enkele maanden voordat je een aanzienlijke verbetering merkt.
Levosert bij overgangsklachten
Overgangsklachten zoals opvliegers, stemmingswisselingen en slapeloosheid, kunnen verminderen door oestrogeenhormonen. Een nadeel van oestrogeenhormonen is dat ze bijwerkingen geven op de baarmoeder, zoals een verhoogde kans op baarmoederkanker.
Oestrogeenhormonen moeten daarom worden gecombineerd met progestageenhormonen, zoals levonorgestrel, bij vrouwen die hun baarmoeder nog hebben. Levonorgestrel voorkomt dat het baarmoederslijmvlies door de oestrogeenhormonen bovenmatig gaat groeien en er mogelijk baarmoederkanker ontstaat. Door een continu gebruik van progestageenhormoon, zoals in het Levosert spiraaltje, zal het baarmoederslijmvlies niet meer veel groeien. Bij combinatie met oestrogeenhormonen zullen de menstruaties geleidelijk in het eerste jaar afnemen totdat er geen menstruatie meer komt.
Risico’s en bijwerkingen Levosert spiraal
- Het Levosert spiraaltje is vaak moeilijker te plaatsen in vergelijking met een Mirena of Kyleena hormoonspiraal.
- Het Levosert spiraaltje kan ongemerkt loslaten. Voel na elke menstruatie daarom met jouw vinger of je de draadjes aan het spiraaltje nog voelt.
- Het gebruik van een menstruatiecup, kan het risico op het loslaten van het spiraal vergroten.
- Een hormoonspiraal voorkomt niet dat je een soa krijgt.
- Jouw menstruatie kan onregelmatig worden of wegblijven. Blijft je last houden? Raadpleeg dan jouw (huis)arts of gynaecoloog.
- Andere mogelijke bijwerkingen zijn: rugpijn, buikpijn, misselijkheid, hoge hartslag, hoofdpijn, pijnlijke of gespannen borsten, dikke enkels en voeten, verminderd libido en minder zin in vrijen. Heb je hier veel last van of na 3 maanden nog altijd klachten? Raadpleeg dan jouw (huis)arts of gynaecoloog.
- Kom je erachter dat je toch zwanger bent geworden? Laat het spiraaltje dan zo snel mogelijk verwijderen.
- Wil je borstvoeding geven? Vanaf 6 weken na de bevalling kun je het Levosert spiraaltje veilig gebruiken tijdens het geven van borstvoeding.
Wanneer is een hormoonspiraaltje niet of minder geschikt?
Ook jonge meiden kunnen een hormoonspiraal krijgen. Ook als je nog geen kinderen hebt. Soms is een hormoonspiraaltje echter minder geschikt, bijvoorbeeld in de volgende gevallen:
- Als je niet wilt dat onze arts of gynaecoloog je inwendig onderzoekt; of iets in je baarmoeder plaatst.
- Als je net bevallen bent (wacht tot 6 weken na de bevalling, als je borstvoeding geeft is langer wachten vaak beter).
- Als je wellicht een soa (geslachtsziekte) hebt. Door een soa kun je namelijk na het plaatsen van een hormoonspiraal een ontsteking van de eierstokken krijgen.
- Als je vleesbomen (myomen) in je baarmoeder hebt.
- Als je borstkanker hebt of hebt gehad. Of als er veel borstkanker in je familie voorkomt.
- Als je drager bent van het borstkanker-gen BRCA1 of BRCA2.
- Als je een leverziekte hebt.
Anticonceptie-advies
Samen met jou zal onze vrouwelijke gynaecoloog bespreken welke (hormoon)spiraal of andere vorm van anticonceptie voor jou het beste geschikt is.
Lees ook: Spiraaltje laten plaatsen.
Bij SHE Health Clinics hebben we geen lange wachttijden, dus maak direct een afspraak. Je hebt wel een verwijsbrief van je huisarts nodig of dient zelf voor een consult te betalen.
Let op: De vergoeding door de basisverzekering van anticonceptie is afhankelijk van je leeftijd. Lees er hier meer over. Daarnaast hangt het soms af van je zorgverzekeraar of je een Mirena spiraal, Kyleena spiraal of een Levosert spiraal ontvangt als basisverzekerde zorg.
Aanvullende info
Plaatsing hormoonspiraal
Een spiraal wordt door onze vrouwelijke gynaecoloog in de baarmoeder geplaatst. In de meeste gevallen word je door je huisarts verwezen voor plaatsing van het spiraal naar de gynaecoloog. Vooral als de huisarts niet gewend is dit zelf te doen, als je jong bent of als je nog geen kinderen hebt gehad.
Voordat een spiraal bij je wordt geplaatst, verricht de gynaecoloog vaak eerst een inwendig gynaecologisch onderzoek. Dit wordt gedaan om de grootte en ligging van de baarmoeder te bepalen en om zwangerschap en andere aandoeningen waarbij spiralen niet mag worden gebruikt, uit te sluiten. Voordat het spiraal geplaatst wordt, moet je zeker weten dat je niet zwanger bent. Na een bevalling wordt geadviseerd een spiraal niet eerder dan zes weken na de bevalling te plaatsen.
Het plaatsen zelf duurt normaal gesproken slechts een paar minuten en begint net als een inwendig gynaecologisch onderzoek dat je misschien al eens hebt gehad. Onze gynaecoloog maakt op indicatie vooraf een echo, om de grootte van de baarmoeder op te meten en de aanwezigheid van vleesbomen (myomen) of poliepen in de baarmoederholte uit te sluiten, wat met name bij jonge vrouwen en bij vrouwen met heftiger menstrueel bloedverlies zal plaatsvinden. Twee uur voor het plaatsen van het spiraaltje raden wij aan om – in overleg met je gynaecoloog – een pijnstiller te nemen.
Bij ons bestaat de mogelijkheid om het spiraal te plaatsen onder een licht roesje (narcose). Vraag je gynaecoloog hierover naar de mogelijkheden.
Nadat het spiraal is ingebracht, zal de gynaecoloog onmiddellijk de plaatsing controleren door middel van een echo. Daarna is er geen verdere controle nodig, tenzij er zich problemen voordoen.
Als je klachten hebt kun je natuurlijk altijd contact opnemen met ons. Mocht je nog wat krampen hebben nadien, dan kun je hiervoor pijnstillers gebruiken.
Betrouwbaarheid van de spiraaltjes
Als een spiraal tijdens de menstruatie – of in ieder geval binnen 7 dagen na het begin van de menstruatie – wordt ingebracht, ben je direct na het inbrengen al beschermd tegen zwangerschap. Als een spiraal niet tijdens de menstruatie wordt ingebracht, moet je de eerste 7 dagen na het inbrengen een zogenaamde barrièremethode (bijvoorbeeld een condoom) gebruiken om veilig te vrijen.
Menstruatie
Als gevolg van een spiraal zal het menstruatiepatroon waarschijnlijk veranderen. Het koperspiraal geeft doorgaans een heftiger menstruatie, de Mirena® een sterk verminderde (tot zelfs verdwijnen van) de menstruatie en een Kyleena® leidt tot sterke vermindering). In de eerste paar maanden na plaatsing van een hormoonspiraal treedt er meer onregelmatig bloedverlies op (doorgaans drie, doch soms tot zes maanden), tot de menstruele bloeding aanzienlijk vermindert en zelfs na verloop van tijd helemaal kan wegblijven. Als je een Mirena® hormoonspiraal gebruikt in verband met overgangsklachten en nog menstrueert, dan zal het maandelijkse bloedverlies in de loop van het eerste jaar van gebruik afnemen en zal de bloeding uiteindelijk wegblijven.
Verwijderen van het spiraal
Om een spiraal te verwijderen, hoeft in het algemeen slechts voorzichtig aan de draadjes van het spiraal te worden getrokken. Laat dit echter altijd door een (huis)arts of gynaecoloog doen. Trek nooit zelf aan de draadjes. Het is ook niet nodig om de draadjes elke maand te controleren, zoals veelal in de bijsluiter staat vermeld. Het risico dat je het spiraaltje daarmee steeds iets verder naar beneden verplaatst is dan namelijk aanwezig.