Vulvodynie (vulvapijn)

Vulvodynie (vulvodynia) betekent letterlijk: vulvapijn. Bij vulvodynie is er sprake van een irriterende, rauwe, prikkende of branderige pijn. Deze kun je ervaren bij slechts een aanraking maar ook in het gehele vulvagebied en is tenminste 3 maanden aanwezig.

Vulvodynie kan helaas zo vervelend zijn dat het dragen van bepaalde kleding of zelfs lopen, fietsen en zitten te pijnlijk is. Om nog maar te zwijgen over het hebben van geslachtsgemeenschap. De diagnose vulvodynie wordt meestal alleen gesteld wanneer alle andere mogelijke oorzaken van de vulvapijn zijn uitgesloten.

De exacte oorzaak van Vulvodynie is helaas meestal lastig vast te stellen. Er kan een geleidelijk beginmoment zijn, zoals bij een vaginale schimmelinfectie, maar meestal begint de pijn vrij plotseling. Hormonale factoren, zowel als genetische factoren, kunnen een rol spelen, waardoor de vulva bijvoorbeeld slecht reageert op een ontsteking. Ook veelvuldig wassen met zeep, shampoo of douchegel en het gebruik van (body)crèmes kan meespelen. De zichtbare kenmerken kunnen roodheid zijn of opzwelling, maar soms zie je ook gewoon niets. Maar heb je wel die pijn en daar wil je zo snel mogelijk vanaf.

Vulvodynie is helaas een lastig en relatief veel voorkomend probleem. Het is onbekend hoeveel vrouwen er precies last van hebben, omdat veel vrouwen zich er (onterecht!) voor schamen. Zij durven vanwege de schaamte of het taboe helaas geen medische hulp in te winnen, wat ontzettend jammer is omdat er vaak best wat aan te doen is. Bij SHE Health Clinics zijn onze vrouwelijke gynaecologen hier namelijk in gespecialiseerd.

Onderzoek en diagnose Vulvodynie

Pas als de symptomen langer dan drie maanden blijven bestaan, kan de aandoening worden beschouwd als een diagnose van vulvodynie. Het kan plotseling en zonder duidelijke oorzaak verschijnen. Op andere momenten wordt de pijn veroorzaakt door een milde stimulus die gewoonlijk niet overeenkomt met de mate van ervaren pijn. Deze stimulus kan veroorzaakt worden een lichte aanraking, lopen, beweging (sport) of het inbrengen van een tampon.

Als gevolg van het grote ongemak in het gebied van de vulva, kan de persoon mogelijk niet in staat zijn om bepaalde soorten activiteiten uit te voeren, zoals fietsen. Maak vooral grote problemen bij seks, omdat het gevoel van pijn elk soort intiem contact erg moeilijk, pijnlijk en irritant maakt.

Als een merkwaardig feit zorgde het onvermogen om fysieke oorzaken van vulvodynie te vinden ervoor dat het door de geschiedenis werd beschouwd als een psychosomatische ziekte bij vrouwen veroorzaakt door hoge niveaus van angst en stress. Dit maakte vulvodynie zoiets als een mentale toestand, dus de patiënten weigerden om hulp te vragen.

Verschillende soorten Vulvodynie

Zoals hierboven aangegeven, kan vulvodynie op verschillende manieren voorkomen; variërend zowel de locatie van de symptomen als de intensiteit hiervan. Dit maakt het mogelijk onderscheid te maken tussen verschillende soorten vulvodynia, die bekend staan ​​als dysesthetische of gegeneraliseerde vulvodynia en vestibulitis vulgaris syndroom of gelokaliseerde vulvodynia.

1. Dysesthetische vulvodynie

Deze eerste classificatie van vulvodynia wordt gekenmerkt omdat de symptomen zich op een gegeneraliseerde manier manifesteren, dat wil zeggen dat ze zich uitstrekken over het gehele vulvaire gebied. De vulvapijn ongemakken kunnen discontinu of constant lijken en mogen niet worden veroorzaakt door welk type stimulus dan ook of als reactie op enige vorm van druk of schaafwonden.

In sommige gevallen gaat de pijn gepaard met huidveranderingen in het perineale gebied (tussen vulva en anus) als roodheid, evenals rectale en urethrale problemen of spierspasmen in het gebied van de bekkenbodem.

2. Vestibulitis Vulgaris Syndroom (VVS)

Gelokaliseerde vulvarisie, klinisch bekend als het Vestibulitis Vulgaris Syndroom (VVS), is de meest voorkomende van beide classificaties. In deze gevallen verschijnt de pijn in gelokaliseerde gebieden, maar meer gebruikelijk in het gebied rondom de vagina. Dit ongemak, in de vorm van pijn of een branderig gevoel, kan zich plotseling manifesteren zonder duidelijke oorzaak of door het contact of de druk van een of andere prikkel.

Hoewel het niet in alle gevallen voorkomt, kan deze toestand van de vulva gepaard gaan met of veroorzaakt worden door andere fysieke veranderingen, zoals verschillende soorten cystitis, prikkelbare darmsyndroom of zelfs fibromyalgie.

Lees ook: Wat is het vulvair vestibulitis syndroom (VVS)?

Symptomen Vulvodynie

Hoewel, zoals eerder vermeld, de symptomen van vulvodynia kunnen variëren tussen de ene patiënt en de andere, zijn er bepaalde veelvoorkomende symptomen van deze aandoening die in alle gevallen voorkomen.

Deze symptomen manifesteren zich in pijn of een branderig gevoel dat wordt geaccentueerd in het gebied van de vulva, dat zich kan uitstrekken tot het gebied van urethra, clitoris of anus. Het ongemak kan zo ernstig worden dat je een ernstig gevoel van schuring, branderigheid of snijwonden in het getroffen gebied ervaart. De rest van de symptomatologie kan omvatten:

• Ernstige vaginale droogheid, veelal gepaard met jeuk.
• Stekende sensatie in het getroffen vulvagebied.
• Pijn vergelijkbaar met die veroorzaakt door een schok of een elektrische schok.
• Pijn vergelijkbaar met degene die een klap zou veroorzaken in het getroffen gebied.
• Anale en/of rectale pijn.
• Toename van pijn bij het uitvoeren van bepaalde activiteiten zoals zitten of fietsen.

De vorm en ernst waarmee deze symptomen optreden, kan de kwaliteit van leven van de persoon sterk beïnvloeden. In aanvulling op het onvermogen om een ​​intieme of seksuele relatie te onderhouden. Deze interferentie met het dagelijks leven kan leiden tot grote gevoelens van frustratie die zelfs tot een ernstige depressieve stoornis kunnen leiden. Ook voor psychologische hulp en -behandeling kun je bij SHE Health Clinics een afspraak maken.

Oorzaken Vulvodynie

Voorlopig blijven de exacte oorzaken van vulvodynie onbekend, daarom wordt nu verder wetenschappelijk onderzoek gedaan. Echter, er wordt verondersteld dat de ziekte wordt veroorzaakt door ontstekingsinfecties. Het kan de hoofdtrigger van deze aandoening zijn. Deze infecties kunnen worden veroorzaakt door een intiem tekort aan hygiëne, door contact met bepaalde chemische producten, personal care producten (zeep, shampoo) of synthetische stoffen. Naast fysieke activiteiten of extreem intense seksuele relaties.

De belangrijkste oorzaken die verband houden met vulvodynie zijn:

• Verwondingen of ontsteking van de zenuwen die het vulvaire gebied omringen.
• Vaginale infecties.
• Allergieën of reactieve huid.
• Hormonale veranderingen.
• Zwakte van de bekkenbodem(spieren).

Behandeling Vulvodynie

Vanwege de complexiteit en het gebrek aan informatie over deze aandoening, is een effectieve behandeling voor vulvodynie die erin slaagt om permanent symptomen over te dragen nog niet ontwikkeld.

Er zijn echter behandelingen gericht op het verlichten van de ernst en het opnieuw optreden van symptomen. Bovendien zijn ze gericht op de specifieke kenmerken van elk specifiek geval van vulvodynie. Voor dit doel een combinatie van verschillende soorten therapeutische interventies waaronder we kunnen vinden:

1. Pijnloze vaginale low level laserbehandeling.
2. Multidisciplinaire en complementaire behandeling: combinatie van medisch specialistische zorg, medicijnen, diëtiek en behandeling met bijvoorbeeld accupunctuur.
3. Farmacologische behandeling het gebruik van steroïden, tricyclische antidepressiva of anticonvulsiva om pijn te verlichten en antihistaminica voor de jeuk.
4. Biofeedbacktherapie waarmee de persoon leert de bekkenspieren te ontspannen en pijn te verminderen.
5. Lokale verdovingsmiddelen.
6. Zenuwenblokkers.
7. Bekkenbodemoefeningen.
8. Operatie om gebieden van aangetast weefsel te verwijderen (alleen in de meest ernstige gevallen).

Low level laserbehandeling

Met de pijnloze laserprobe worden door onze vrouwelijke gynaecoloog of therapeut diverse punten rondom de vagina uitwendig en kortdurend gelaserd. Je voelt hier niets van en de laserbehandeling heeft geen bijwerkingen. Gemiddeld hebben vrouwen 10 tot 18 laserbehandelingen nodig. Pas na een zestal behandeling kun je iets van een resultaat verwachten. Is er al enig effect te merken, dan wordt de laserbehandeling voortgezet.

Preventie Vulvodynie

Aangezien de exacte oorzaken van vulvodynie (nog) niet bekend zijn, is het moeilijk om te adviseren hoe de aandoening kan worden voorkomen. Er zijn echter een aantal maatregelen die je kunt nemen om de kans op vulvodynie te verminderen of, in het geval van lijden, de intensiteit van het ongemak te verminderen. Onder deze aanbevelingen van hygiëne en gedrag zijn:

• Gebruik gewassen katoenen ondergoed.
• Draag comfortabele en niet te strak zittende kleding.
• Wassen met zachte intieme zeep en zonder parfums. Gebruik bij voorkeur alleen water om je erogene zone te reinigen.
• Vermijd het gebruik van maandverband, kompressen of inlegkruisjes. Beter is het om een menstruatiecup of tampons (absorptievaten) van 100% biologisch katoen te gebruiken. Gebruik altijd bij voorkeur biologische tampons, want die bevatten minder schadelijke stoffen en pesticiden.
• Houd geen urine vast en ga tijdig naar het toilet.
• Gebruik glijmiddelen op waterbasis en zo natuurlijk mogelijk (biologisch).
• Vermijd fysieke oefeningen die wrijving of continue wrijving van het vulvaire gebied impliceren.
• Als na seksuele geslachtsgemeenschap of na plassen ongemak optreedt, breng dan koude kompressen aan of was het getroffen gebied.

Wat is het verschil tussen Vulvodynie, Vulviare Vestibulitis en Vaginisme?

Vulvair Vestibulitis Syndroom (VVS)

Het Vulvair Vestibulitis Syndroom (VVS) – ook wel Focale Vulvitis genoemd –  komt met name voor bij jonge vrouwen en is uitwendig. Meestal is er bij VVS sprake van pijnlijke rode plekjes aan de achterkant van de vulva; veelal als gevolg van een ontsteking. Deze vorm van vulvodynie is redelijk duidelijk te herkennen.

De klachten van VVS zijn gelijk aan deze bij vulvodynie en kunnen dus bestaan uit ondragelijke pijn, die dagenlang aanhoudt. Hierdoor is seks met de partner soms ook niet meer mogelijk. Schaamtegevoelens spelen een rol en dat kan voor beide partijen super ingewikkeld zijn en soms zelfs ten koste gaan van de relatie. Soms lopen vrouwen jarenlang met klachten rond, omdat ze niet (meer) weten wat ze moeten doen. Dat is zonde want er is veel aan te doen en bij SHE Health Clinics kunnen wij je er direct mee helpen! HIER kun je meer lezen over VSS (Focale Vulvitis). 

Vaginisme

Bij sommige vrouwen lukt het vrijen niet als gevolg van vernauwing door het onbewust strak aanspannen van de spieren rond de vagina. Dan hebben we het over vaginisme. De oorzaken van vaginisme zijn meestal mentaal (psychisch). Dit kan het gevolg zijn van onzekerheden, angst, paniek, trauma of een nare seksuele ervaring in het verleden. Soorten vaginisme:

1. Bij Primair Vaginisme is het probleem er altijd al geweest.
2. Bij Secundair Vaginisme is het Vaginisme later ontstaan en was geslachtsgemeenschap vroeger wel mogelijk.

Het is belangrijk om bij het vermoeden van vaginisme naar de huisarts te gaan, om je eventueel te laten behandelen voor een fysieke oorzaak (soms is dit een soa), of om dit uit te sluiten. De huisarts kan de diagnose stellen en je doorverwijzen naar een ervaren vrouwelijke gynaecoloog, dermatoloog, seksuoloog of bekkenbodemfysiotherapeut bij SHE Health Clinics.