Wat zijn baarmoederpoliepen?

30 juni 2024

Een baarmoederpoliep is een ongewenste tumor die zich ontwikkelt in het baarmoederslijmvlies. Deze tumor, die vaak voorkomt en meestal goedaardig is, kan enkel- of meervoudig zijn. Baarmoederpoliepen worden het vaakst vastgesteld bij vrouwen in de menopauze en zijn zeldzamer bij vrouwen vóór de menopauze.

In dit artikel leggen we je uit wat een baarmoederpoliep is, wat de verschillende soorten zijn, wat de symptomen van een poliep zijn, wat mogelijke risico’s en complicaties zijn en welke behandelingen er mogelijk zijn voor het verwijderen van een baarmoederpoliep.

Myoom of poliep?

Poliepen in de baarmoeder worden geregeld verward met een myoom (vleesboom, fibroom, leiomyoom, fibromyoom, leiomyomas of fibroïden genoemd). Echter, er is een aantal wezenlijke verschillen tussen een poliep en een myoom, waaronder:

Een myoom bestaat uit spierweefsel. Een poliep is een uitstulping van baarmoederslijmvlies (endometrium).
De omvang ervan verschilt ook: een myoom kan zo groot worden als een meloen, terwijl een poliep nooit groter is dan enkele centimeters.
Het resorptievermogen verschilt ook: een myoom kan niet kleiner worden terwijl een poliep kan verdwijnen.
Een myoom kan de baarmoeder vervormen, terwijl een poliep de baarmoeder niet vervormt.

Lees ook: Welke vrouwen hebben risico op vleesbomen?

Soorten poliepen

Er zijn twee soorten baarmoederpoliepen:

Endometrium poliepen: zitten aan de binnenkant van de baarmoeder.
Cervicale poliepen: bevinden zich in de baarmoederhals.

Het formaat van een poliep varieert van een speldenknop tot een golfballetje. Overeenkomsten zijn er ook: beide soorten poliepen groeien onder invloed van oestrogeen en komen dus vooral voor in de vruchtbare levensfase. Geschat wordt dat ongeveer 10 % van alle vrouwen in de vruchtbare leeftijd baarmoederpoliepen heeft.

Lees ook: Fibromen na de menopauze: Wat je moet weten.

Symptomen baarmoederpoliep

In de meeste gevallen veroorzaakt de aanwezigheid van een baarmoederpoliep geen symptomen. Maar er is een duidelijk signaal: bloedingen. Als poliepen groeien, kunnen ze gaan bloeden. Onregelmatig of tussentijds bloedverlies (spotting), hevig menstrueel bloedverlies en bloedverlies na de menopauze zijn de meest voorkomende symptomen.

Lees ook: Wat is postmenopauzaal bloedverlies (PMB)?

Als je in de menopauze bent en bloedverlies opmerkt, aarzel dan niet om jouw vrouwelijke gynaecoloog bij SHE Health Clinics te raadplegen. Zelfs als je niet in de menopauze bent, kan een bloeding tussen de menstruaties (ook metrorragie genoemd) wijzen op een baarmoederpoliep. Raadpleeg dan jouw huisarts en/of gynaecoloog!

Lees ook: 15 oorzaken van bloedverlies tussen je menstruaties.

Oorzaken baarmoederpoliep

Bij een vrouw in de menopauze is een poliep het gevolg van een ongewone verhoging van het oestrogeenniveau, wat een stimulatie van het baarmoederslijmvlies veroorzaakt. Ondanks de menopauze kunnen er oestrogenen (hormonen die het baarmoederslijmvlies stimuleren) aanwezig zijn, die een aangroei van het baarmoederslijmvlies en onder meer het ontstaan van poliepen veroorzaken. Die overproductie van oestrogeen kan afkomstig zijn uit twee bronnen:

Extern: via een onevenwichtige hormonale substitutietherapie (HST). Als de behandeling de oestrogeenproductie niet voldoende compenseert met progesteron, blijft het baarmoederslijmvlies groeien.
Endogeen: obese patiëntes (overgewicht/obesitas) produceren meer oestrogeen, wat het ontstaan van baarmoederpoliepen bevordert.

Bij vrouwen die niet in de menopauze zijn, blijven de oorzaken tot op heden nog onbekend. Echter, het ontstaan van een poliep is wel altijd te wijten aan een verhoging van het oestrogeenniveau.

Lees ook: Wanneer heb je overgewicht of obesitas?

Risicofactoren bij poliepen

Zoals hierboven vermeld, kunnen vrouwen in de menopauze, bij obesitas (overgewicht) en meer in het algemeen bij het metabool syndroom (hoge bloeddruk, diabetes, hypercholesterolemie) een overproductie van oestrogeen veroorzaken. In dat geval kunnen poliepen en endometriumhyperplasie (abnormale ontwikkeling van het baarmoederslijmvlies) ontstaan.

Lees ook: Groene thee effectief tegen metabool syndroom.

Het gebruik van een antihormonaal geneesmiddel tijdens een borstkankerbehandeling (tamoxifeen) verhoogt eveneens de kans om een baarmoederpoliep en/of afwijkingen in het baarmoederslijmvlies te ontwikkelen. Dat is echter geen reden om die behandelingsmethode voor borstkanker niet voor te schrijven. Het volstaat meestal om het baarmoederslijmvlies bij deze patiëntes goed in de gaten te houden.

Bij vrouwen die niet in de menopauze zijn, kunnen het metabool syndroom en obesitas eveneens het ontstaan van poliepen bevorderen.

Lees ook: Voordelen gynaecologische check-up.

Diagnose poliep(en)

In geval van bloedingen tussen de menstruaties of na de menopauze, voert jouw vrouwelijke gynaecoloog bij SHE Health Clinics eerst een echografie van het bekken uit, om de diagnose te stellen, die vervolgens wordt bevestigd via een diagnostische hysteroscopie. Met dat gynaecologische onderzoek, dat een direct beeld geeft van de binnenkant van de baarmoeder, kan onze gynaecoloog de eventuele aanwezigheid van poliepen exact meten (bij een echografie wordt vaak een foutpositieve diagnose gesteld) en kan zij de grootte, het aantal poliepen en het uitzicht van de poliep(en) bepalen.

Een poliep kan enkele centimeters groot zijn of de volledige baarmoederholte innemen. In bepaalde gevallen maakt een hysteroscopie het daarnaast mogelijk om de poliep(en) rechtstreeks te verwijderen of een biopsie van het baarmoederslijmvlies uit te voeren, zodat het afgenomen weefsel vervolgens kan worden onderzocht.

Lees ook: Dít wil je weten over baarmoederfibromen.

Zeldzame complicaties bij poliepen

De meeste gediagnosticeerde poliepen zijn goedaardig. Soms (in minder dan 5% van de gevallen) evolueren ze tot baarmoederslijmvlieskanker (cervixcarcinoom). Baarmoederhalskanker is de meest voorkomende gynaecologische kanker in de bekkenstreek, doch met de beste prognose. De transformatie van een poliep in baarmoederslijmvlieskanker gebeurt meestal na de menopauze, dus vooral bij oudere vrouwen.

Anderzijds kunnen baarmoederpoliepen ook onvruchtbaarheid veroorzaken bij jongere vrouwen, doordat ze de innesteling van het embryo verhinderen of aan de oorsprong liggen van een miskraam (‘spiraaleffect’ door een vreemd lichaam in de baarmoederholte). Daarom verwijdert de gynaecoloog in een context van vruchtbaarheid systematisch de uitwas. Niettemin leiden poliepen niet automatisch tot onvruchtbaarheid, aangezien sommige patiëntes met poliepen toch zwanger worden.

Behandeling bij poliepen

De meest voorkomende behandeling van baarmoederpoliepen is de verwijdering ervan door chirurgische hysteroscopie. Deze poliklinische ingreep wordt door één van onze ervaren vrouwelijke gynaecologen uitgevoerd. Met behulp van een minicamera en micro-instrumenten (kleine schaartjes) snijdt de gynaecoloog de poliep door en verwijdert zij hem.

Tegenwoordig worden dergelijke chirurgische ingrepen uitgevoerd onder plaatselijke narcose of zonder verdoving. In bepaalde gevallen (grote poliepen, talrijke poliepen, slechte tolerantie van de patiënte), zal de ingreep worden uitgevoerd onder lichte narcose tijdens een dagopname bij SHE Health Clinics. Na de operatie worden de verwijderde elementen onderzocht in een laboratorium om na te gaan of het om goedaardige poliepen gaat.

Aan vrouwen in de menopauze die meer dan één poliep hebben, stelt onze gynaecoloog meestal voor om het volledige baarmoederslijmvlies te verwijderen (endometrectomie), om het risico op recidive (herhaling) en baarmoederslijmvlieskanker (baarmoederhalskanker) te verminderen.

Lees ook: Op haar 28e kreeg Leontien baarmoederhalskanker: ’Oproepleeftijd voor uitstrijkjes moet omlaag!’.

Meer informatie of afspraak maken?

Wil jij je medisch laten onderzoeken vanwege een vermoeden op een poliep of myoom, of wil je een gynaecologisch onderzoek laten uitvoeren? Maak dan een afspraak met een vrouwelijke gynaecoloog bij onze SHE Health Clinics vrouwenkliniek. Hiervoor kun je contact met ons opnemen via 085-2019275 of via ons contactformulier.

Meer lezen?