De impact van auto-immuunziekten op het vrouwenhart

16 februari 2025

Auto-immuunziekten ontstaan wanneer het immuunsysteem het eigen lichaam aanvalt. Veel voorkomende auto-immuunziekten bij vrouwen zijn reumatoïde artritis, lupus, Sjögren-syndroom en auto‑immuun schildklieraandoeningen zoals Hashimoto’s thyroiditis. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat vrouwen met een auto-immuunziekte vaker hartproblemen krijgen dan vrouwen zonder deze aandoeningen.

Dit artikel legt uit waarom dit zo is, welke klachten kunnen optreden en wat je er zelf aan kunt doen.

Hoe beïnvloeden auto-immuunziekten het hart?

1. Chronische ontsteking

Auto-immuunziekten veroorzaken een langdurige ontstekingsreactie in het lichaam. Deze ontsteking kan leiden tot beschadiging van de bloedvaten en versnelt de vorming van plaque in de slagaders (atherosclerose). Hierdoor stijgt het risico op:

Hartaanvallen
Hartfalen
Beroertes.

Lees ook: 40 tekenen dat je hartproblemen kunt hebben.

2. Verhoogde bloeddruk en hartritmestoornissen

Langdurige ontsteking kan ook bijdragen aan een verhoogde bloeddruk. Daarnaast kunnen sommige auto-immuunziekten direct het hartweefsel aantasten, wat kan leiden tot hartritmestoornissen.

Lees ook: Hoge bloeddruk: wat is het en hoe kun je het behandelen?

3. Specifieke effecten van lupus

Lupus, een auto-immuunziekte die vooral bij vrouwen voorkomt, kan leiden tot ontsteking van het hart (myocarditis) en het omringende weefsel (pericarditis). Dit kan zorgen voor:

Pijn op de borst
Moeite met ademen
Verminderde hartfunctie.

Lees ook: Lupus: waaraan herken je deze ziekte?

Risico’s en gevolgen voor het vrouwenhart

Vrouwen met een auto-immuunziekte hebben een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. De belangrijkste risico’s zijn:

Snellere ontwikkeling van atherosclerose: De chronische ontsteking zorgt voor een snellere ophoping van plaque in de bloedvaten, wat aderverkalking veroorzaakt.
Verhoogde kans op hartaanvallen: Door verstopte bloedvaten krijgt het hart minder zuurstof, wat kan leiden tot een hartaanval.
Hartontsteking: Bij lupus en andere aandoeningen kan het hart direct ontstoken raken.
Verhoogde bloeddruk: Chronische ontsteking kan leiden tot hypertensie (hoge bloeddruk), wat extra druk op het hart zet.

Lees ook: Wat zijn de symptomen van hartziekten bij vrouwen?

Wat kun je zelf doen?

Levensstijl en Preventie

Regelmatige lichaamsbeweging: Lichte tot matige inspanning, zoals wandelen, fietsen of zwemmen, helpt de bloedcirculatie verbeteren en de bloeddruk te verlagen.
Gezond dieet: Eet veel (biologische) groenten, fruit, volkoren producten en omega-3-rijke voedingsmiddelen (zoals vis en noten). Dit kan ontstekingen verminderen en het hart beschermen. Vermijd suiker, zuivel. alcohol en gluten, want die kunnen ontstekingsgroei juist stimuleren.
Gewicht beheersen: Overgewicht legt extra druk op het hart en verhoogt het risico op bloedvatproblemen. Een gezond gewicht helpt dit te voorkomen.
Stressmanagement: Technieken zoals yoga, meditatie en ademhalingsoefeningen kunnen helpen de stressniveaus te verlagen, wat gunstig is voor het hart.
Stoppen met roken: Roken beschadigt de bloedvaten en verhoogt de kans op hart- en vaatziekten. Stoppen met roken is een van de beste dingen voor je hart.
Ontzuren: Het Ph-niveau (zuurtegraad) in jouw lichaam bepaald in verregaande mate of ontstekingen kunnen ontstaan of groeien. Een neutrale of lage zuurtegraad zorgt voor een verlaagd risico.
Supplementen: Neem de juiste supplementen om jouw lichaam te voorzien van de vitaminen, mineralen en sporenelementen die het nodig heeft.

Lees ook:

Medische Behandeling en Advies

Medicatie: Artsen kunnen ontstekingsremmende medicijnen voorschrijven om de ontsteking onder controle te houden. Ook medicatie voor een verlaagde bloeddruk of cholesterol kan nodig zijn.
Regelmatige controles: Het is belangrijk regelmatig je bloeddruk, cholesterol en hartfunctie te laten controleren, zeker als je een auto-immuunziekte hebt.
Samenwerking met specialisten: Overleg met zowel jouw internist, reumatoloog als cardioloog is belangrijk om een passend behandelplan op te stellen.

Lees ook: Auto-immuunziekten: welke komen bij vrouwen het meest voor?

De impact van auto-immuunziekten op het vrouwenhart

Veelgestelde vragen over auto-immuunziekten en het vrouwenhart

1. Waarom hebben vrouwen een hoger risico op hartproblemen bij auto-immuunziekten?
Auto-immuunziekten komen vaker voor bij vrouwen. Hormonale veranderingen, vooral na de menopauze, samen met chronische ontsteking, verhogen het risico op hart- en vaatziekten.

2. Welke auto-immuunziekten hebben de grootste impact op het hart?
Lupus en reumatoïde artritis worden vaak genoemd. Lupus kan direct hartontsteking veroorzaken, terwijl reumatoïde artritis de bloedvaten aantast door chronische ontsteking.

3. Hoe kan ik mijn hart beschermen als ik een auto-immuunziekte heb?
Een gezonde levensstijl met regelmatige beweging, een gezond dieet, gewichtbeheersing en stressreductie zijn belangrijk. Ook regelmatige medische controles zijn essentieel.

4. Kan medicatie de schade aan mijn hart herstellen?
Medicatie kan de ontsteking verminderen en verdere schade voorkomen, maar het is belangrijk om dit samen met je arts te bespreken voor een persoonlijk behandelplan.

5. Wat zijn de signalen dat ik een hartprobleem heb?
Signalen kunnen onder andere zijn: pijn op de borst, kortademigheid, extreme vermoeidheid, en een onregelmatige hartslag. Bij deze klachten is het belangrijk direct contact op te nemen met een arts.

6. Wat kan ik doen als in een auto-immuunziekte heb?

Auto-immuunziekten hebben een grote impact op het vrouwenhart. Chronische ontsteking, hormonale veranderingen en specifieke aandoeningen zoals lupus verhogen dus het risico op hart- en vaatziekten. Door een gezonde levensstijl te combineren met regelmatige medische controles en passende behandeling kun je dit risico verminderen. Als je vragen hebt of hulp nodig hebt bij het managen van je gezondheid, neem dan contact op met SHE Health Clinics.

Meer lezen?