De geslachtsziekte (soa) gonorroe komt steeds meer voor en wordt vaker resistent tegen het gebruik van antibiotica, waardoor deze vorm van soa moeilijker te behandelen wordt. Gonorroe is een seksueel overdraagbare infectie (SOA) die wordt veroorzaakt door de bacterie Neisseria gonorrhoeae. Als gonorroe niet wordt behandeld, kunnen er verschillende ernstige gezondheidsrisico’s en complicaties optreden, vooral bij vrouwen.
De Europese gezondheidsdienst ECDC waarschuwt dat antibiotica helaas niet altijd goed meer werken tegen sommige vormen van de geslachtsziekte gonorroe. De bacterie die de ziekte veroorzaakt, wordt namelijk resistent. Het ECDC noemt dat een “zorgwekkende ontwikkeling”.
Als bestaande geneesmiddelen tegen gonorroe niet goed meer werken, kan gonorroe meer gezondheidsschade aanrichten.
Lees ook: Hoe vermijd je een Gonorroe besmetting en hoe kom je er snel vanaf?
Gonorroe bestand tegen antibiotica
Twee versies van de bacterie zijn bestand tegen de antibiotica ceftriaxon. Dat middel schrijven artsen voor om gonorroe te behandelen. Maar diezelfde twee versies zijn ook resistent tegen een behandeling met combinaties van middelen. Daardoor is het veel lastiger om besmettingen te bestrijden.
De Europese landen die bij het ECDC zijn aangesloten, waaronder Nederland, hadden in 2022 in totaal 70.881 bevestigde gevallen van gonorroe. Dat is het grootste aantal sinds de gegevens worden bijgehouden. Vergeleken met het jaar ervoor steeg het aantal infecties met 48 procent. Het ECDC liet toen al weten zich zorgen te maken over de toename.
Ook in Nederland zelf blijft het aantal mensen dat gonorroe oploopt flink toenemen. Gonorroe werd vorig jaar 13.853 keer vastgesteld in Nederland, bleek uit cijfers van het RIVM. Dat is bijna 31 procent meer dan in 2022, toen 10.600 gevallen werden geregistreerd. Er is vooral een opvallende stijging onder vrouwen en heteroseksuele mannen in de leeftijd tot 25 jaar.
Lees ook: Gonorroe komt steeds vaker voor, vooral bij jonge vrouwen.
Risico’s van gonorroe
Dit zijn de belangrijkste gezondheidsrisico’s van onbehandelde gonorroe:
Risico’s voor vrouwen
- Pelvic Inflammatory Disease (PID): Een van de ernstigste complicaties bij vrouwen is bekkenontstekingsziekte. PID kan leiden tot chronische bekkenpijn, onvruchtbaarheid en een verhoogd risico op buitenbaarmoederlijke zwangerschap (ectopische zwangerschap), wat levensbedreigend kan zijn.
- Bartholinitis: Ontsteking van de Bartholin-klieren, wat pijn en zwelling aan de basis van de vulva kan veroorzaken.
- Salpingitis: Ontsteking van de eileiders, wat kan leiden tot littekenvorming en blokkades die vruchtbaarheid kunnen beïnvloeden.
Lees ook: Pelvic Inflammatory Disease (PID): een overzicht.
Risico’s voor mannen
- Epididymitis: Ontsteking van de bijbal, die pijn en zwelling in de testikels kan veroorzaken. Dit kan leiden tot onvruchtbaarheid als het niet wordt behandeld.
- Urethritis: Ontsteking van de urethra, wat pijn, een branderig gevoel en afscheiding kan veroorzaken.
Risico’s voor beide geslachten
- Disseminated Gonococcal Infection (DGI): Als de bacterie zich via de bloedbaan verspreidt, kan dit leiden tot een systemische infectie die gewrichten (gonococcale artritis), huiduitslag, koorts en zelfs levensbedreigende infecties van het hart (endocarditis) of de hersenvliezen (meningitis) kan veroorzaken.
- Ooginfecties: Gonorroe kan leiden tot conjunctivitis (oogontsteking), wat in ernstige gevallen tot blindheid kan leiden, vooral bij pasgeborenen die tijdens de bevalling worden geïnfecteerd.
- Rectale en keelinfecties: Gonorroe kan ook de keel en het rectum infecteren, wat keelpijn, jeuk, pijn, afscheiding en ontsteking kan veroorzaken.
Risico’s voor pasgeborenen
- Ooginfecties bij pasgeborenen (Ophthalmia Neonatorum): Pasgeborenen kunnen tijdens de bevalling geïnfecteerd raken, wat ernstige ooginfecties en mogelijk blindheid kan veroorzaken.
- Vroeggeboorte en laag geboortegewicht: Gonorroe tijdens de zwangerschap kan leiden tot complicaties zoals vroeggeboorte, miskraam en een laag geboortegewicht.
Verhoogd risico op HIV-infectie
Gonorroe kan de slijmvliezen beschadigen, waardoor ze kwetsbaarder worden voor HIV-infectie (Humaan Immunodeficiëntie Virus). Mensen met gonorroe hebben een hoger risico om HIV op te lopen als ze worden blootgesteld aan het virus.
Lees ook: Hoe weet je of je HIV/Aids hebt?
Antibioticaresistentie
De opkomst van antibioticaresistente stammen van Neisseria gonorrhoeae maakt de behandeling van gonorroe steeds moeilijker. Onbehandelde of moeilijk te behandelen gonorroe kan leiden tot ernstigere en langdurigere complicaties.
Preventie en behandeling
- Preventie: Het gebruik van condooms, regelmatige screening en het beperken van het aantal sekspartners kan het risico op gonorroe aanzienlijk verminderen.
- Behandeling: Gonorroe kan meestal effectief worden behandeld met antibiotica, maar het is belangrijk om de volledige kuur te voltooien en follow-up tests te ondergaan om te bevestigen dat de infectie volledig is verdwenen.
Het is cruciaal voor individuen die symptomen van gonorroe ervaren of vermoeden dat ze zijn blootgesteld aan de bacterie, om onmiddellijk medische hulp te zoeken. Vroege diagnose middels een soa-test en tijdige behandeling kunnen de bovengenoemde risico’s en complicaties aanzienlijk verminderen.
Symptomen van gonorroe bij vrouwen
Veel vrouwen met gonorroe hebben milde of geen symptomen. Wanneer symptomen van gonorroe aanwezig zijn, kunnen ze omvatten:
- Vaginale afscheiding: Vaak dik, geelgroen van kleur.
- Pijn of een branderig gevoel bij het plassen: Dysurie.
- Intermenstruele bloedingen: Bloedingen tussen menstruatieperiodes door of hevigere menstruaties.
- Buik- of bekkenpijn: Vooral als de infectie zich heeft verspreid naar de eileiders en het bekken.
- Pijn tijdens geslachtsgemeenschap: Dyspareunie.
- Ontsteking van de Bartholin-klieren: Zwelling en pijn aan de basis van de vulva.
Symptomen van gonorroe bij mannen
Mannen met gonorroe hebben meestal duidelijkere symptomen dan vrouwen, hoewel sommige mannen asymptomatisch kunnen zijn. Wanneer symptomen optreden, omvatten ze vaak:
- Afscheiding uit de penis: Vaak pusachtig en geel, groen of wit van kleur.
- Pijn of een branderig gevoel bij het plassen: Dysurie.
- Pijn of zwelling in één testikel: Vooral als de bijbal ontstoken is (epididymitis).
Symptomen van gonorroe bij beide geslachten
Gonorroe kan ook infecties veroorzaken in delen van het lichaam buiten de voortplantingsorganen, zoals:
- Rectale infecties: Rectale afscheiding, jeuk, pijn, bloedingen of pijnlijke stoelgang.
- Keelinfecties: Pijnlijke keel (faryngitis), vaak zonder andere symptomen, als gevolg van orale seks.
- Ooginfecties: Conjunctivitis, vooral bij pasgeborenen die tijdens de bevalling worden geïnfecteerd.
- Gewrichtsinfecties: Als de bacterie zich via de bloedbaan verspreidt, kan het leiden tot gewrichtspijn en zwelling (gonococcale artritis).
Lees ook: Hoe herken je de symptomen van een soa?
Meer lezen?
- SHE Health Clinics zorgaanbod gynaecologie.
- SHE Health Clinics infopagina geslachtsziektes (soa’s).
- Gonorroe besmettingen nemen toe, vooral bij vrouwen.
- Heb ik een vaginale infectie of een soa?
- Gynaecologische aandoeningen: welke komen het meeste voor?
- Antibioticagebruik verborgen oorzaak schimmelinfectie.
- Waarom je alles zou moeten weten over het humaan papillomavirus (HPV).
- Veilig vrijen is uit de gratie, pilgebruik neemt af en meiden hebben minder seksueel plezier.
- Welke soa’s kun je hebben zónder dat ze voor duidelijke symptomen zorgen?
- Hoe kun je jouw vagina gezond houden na een antibioticakuur?
- Meer soa’s en soa-testen, met name onder jongeren.
- Wat is het verband tussen HPV en baarmoederhalskanker?
Auteur: Redactie