Uit landelijk onderzoek blijkt dat veilig vrijen uit de gratie is, pilgebruik steeds meer afneemt, meiden minder seksueel plezier beleven en meer ervaring met seksuele grensoverschrijding hebben dan jongens. Jongeren geven hun seksleven gemiddeld een 7 en zijn dus over het algemeen positief over hoe zij seks beleven. Acht op de tien jongeren genieten erg van seks en negen op de tien jongeren voelen zich fijn tijdens seks met hun laatste sekspartner. Ook staan steeds meer jongeren positief tegenover zichtbaarheid van homoseksualiteit. Echter, uit het onderzoek blijken grote verschillen tussen de rapportages van meiden en jongens.
Dit blijkt uit het onderzoek ‘Seks onder je 25e‘ van Rutgers en Soa Aids Nederland, dat is uitgevoerd in samenwerking met het CBS, RIVM en GGD’en. De resultaten zijn representatief voor de Nederlandse populatie jongeren van 13 tot 25 jaar door het gebruik van weging.
Minder homofobie
In 2012 keurde de helft van de jongens (52%) en een kwart van de meiden (26%) het af als twee jongens elkaar zoenen op straat, in 2023 is dat afgenomen naar een kwart van de jongens (24%) en een op de elf meiden (9%). Naast deze positieve bevindingen zien we op andere vlakken een zorgelijker beeld. Zo ervaart driekwart van de meiden pijn bij de eerste keer vaginale seks, komen meiden veel minder vaak klaar dan jongens, neemt het anticonceptie- en condoomgebruik af en neemt het aantal jongeren dat aangeeft seksueel grensoverschrijdend gedrag mee te maken toe.
Seks op latere leeftijd en meer acceptatie voor seks zonder verliefdheid
Uit het onderzoek ‘Seks onder je 25e‘ blijkt dat jongeren steeds later aan seks beginnen. Met 18,7 jaar heeft de helft van de jongeren ervaring met vaginale seks. In 2017 was dit 18 jaar en in 2012 17 jaar. De leeftijd waarop voor het eerst wordt gemasturbeerd (14,5 jaar) bleef in deze periode vrijwel gelijk. Seks zonder verliefdheid vinden meer meiden nu oké (62%) dan in 2017 (47%) en in 2012 (26%). Voor het eerst denken meiden hier hetzelfde over als jongens. Seksdating (seks zonder liefde of relatie) wordt daardoor steeds meer geaccepteerd.
Lees ook: Hoe kun je als meisje jouw eigen lichaam ontdekken?
Plezierverschil meisjes en jongens
Meisjes c.q. jonge vrouwen ervaren beduidend minder seksueel plezier dan jongens tijdens seks. De eerste keer vaginale seks beschrijft 64% van de jongens als “fijn”, tegenover 28% van de meiden. Dit heeft mogelijk te maken met pijn bij de eerste keer vaginale seks: bij driekwart van de meiden was dit een beetje of zeer pijnlijk. Ook bij latere seksuele ervaringen lopen meiden in seksueel plezier achter op jongens. Zo zeggen jongens vaker (85%) dan meiden (75%) dat ze erg genieten van seks. Ook is er sprake van een orgasmekloof. Met de laatste sekspartner kreeg 85% van de jongens meestal of altijd een orgasme, tegenover 49% van de meiden.
Lees ook: Dít wil je als vrouw weten over orgasmes.
Anticonceptiepil gebruik neemt af
Het gebruik van anticonceptie is nog steeds hoog. Acht op de tien jongeren gebruiken altijd anticonceptie met de laatste persoon met wie ze vaginale seks hadden. Pilgebruik is sinds 2012 wel afgenomen van 76% naar 46% in 2023. Steeds meer meiden gebruiken het spiraaltje (koperspiraal of hormoonspiraal): van 6% in 2012 naar 21% in 2023.
Lees ook: Wat zijn alle alternatieven voor de anticonceptiepil?
De groep meiden die helemaal geen anticonceptie gebruikt, groeit echter ook. Een op de vijf meiden die ooit vaginale seks had, gebruikt geen anticonceptie. In 2012 was dat één op de elf. Meer dan de helft van de meiden die geen anticonceptie gebruiken, wil helemaal geen hormonen gebruiken en maakt liever gebruik van de beschikbare hormoonvrije alternatieven.
Lees ook: Wat zijn hormoonvrije alternatieven voor de pil?
Condoomgebruik neemt ook af
Ook het condoomgebruik onder jongeren neemt verder af. In 2017 gebruikte nog bijna driekwart van de jongeren een condoom bij de eerste vaginale seks. In 2023 is dat gedaald naar tweederde. Onder jongeren die geen relatie hadden met hun laatste sekspartner, groeide het deel dat nooit een condoom gebruikte met deze partner. Bij de jongens nam dit toe van 25% in 2012 naar 40% in 2023 en bij de meiden van 36% in 2012 naar 46% in 2023.
De gevolgen hiervan worden steeds duidelijker, want het aantal soa’s, ongewenste zwangerschappen en abortussen nemen steeds meer toe.
Lees ook: Meer soa’s en soa-testen, met name onder jongeren.
Lees ook: Waarom is liefde belangrijk voor jouw gezondheid?
Seksueel grensoverschrijdend gedrag neemt toe
Het aantal jongeren dat aangeeft dat ze ooit seksuele grensoverschrijding hebben meegemaakt, is gestegen. Vier procent van de jongens en 20% van de meiden geeft aan weleens gedwongen te zijn tot seksuele handelingen die zij niet wilden. In 2017 was dat nog respectievelijk 2% en 12%.
Lees ook: Meeste jonge vrouwen zijn slachtoffer seksueel grensoverschrijdend gedrag.
Ruim de helft van de meiden (54%) en een op vier jongens (23%) hebben te maken gehad met fysieke seksuele grensoverschrijding: van ongewenste aanrakingen tot allerlei vormen van seks tegen de wil, zoals aanranding of verkrachting. In 2017 was dit respectievelijk 48% en 18%. Dit terwijl de meeste jongeren (94%) aangeven dat ze altijd zeker weten dat de ander ook seks wil. Tien procent van de jongeren geeft aan dat ze dit niet altijd checken. Meestal geven ze hiervoor als reden dat ze dit wel weten zonder dit te checken.
Lees ook: Wat zijn de gevolgen van aanranding en verkrachting?
Meer informatie of afspraak maken?
Wil je meer informatie of een afspraak maken met een van onze vrouwelijke gynaecologen bij SHE Health Clinics? Neem dan contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.
Meer lezen?
- SHE Health Clinics overzicht gynaecologisch zorgaanbod.
- SHE Health Clinics infopagina jonge meiden spreekuur (12-20 jaar).
- SHE Health Clinics infopagina vaginisme.
- SHE Health Clinics infopagina anticonceptie.
- SHE Health Clinics infopagina soa’s (geslachtsziektes).
- SHE Health Clinics infopagina seksuele klachten.
- SHE Health Clinics infopagina menstruatieklachten.
- Top-20 meest gelezen seksuologie artikelen.
- Jonge meiden (12-20 jaar) spreekuur gynaecologie.
- Seksvragen op Google: dít zijn de vaakst gestelde.
- Waarom worden meisjes steeds eerder ongesteld en wat zijn de gevolgen?
- Gonorroe besmettingen nemen toe, vooral bij vrouwen.
- Kom je vroeger in de overgang als je al op jonge leeftijd ongesteld was?
- Wat kun je doen aan vaginisme?
- Seksuele fantasieën bij vrouwen.
- Heb ik een vaginale infectie of een soa?
- Gecombineerde anticonceptiepil geeft risico op trombose.
- 12 dingen waarvan je niet wist dat je vagina het kan.
- Hoe herken je de symptomen van een soa?
- Ken jij het vaginawoordenboekje al?
- Wat zijn de grootste gezondheidsrisico’s bij jonge vrouwen?
- Hoe kun je weer genieten van seks na een negatieve ervaring?
- 21 verrassende bijwerkingen van de anticonceptiepil.
- Menstruatiepijn bij jonge vrouwen in verband gebracht met verhoogd hartrisico.
- Hoe ontstaat ontsteking of irritatie van de vagina bij meisjes?
- Nederland 12de op wereldranking vrouwengezondheid.
Auteur: Redactie
Bronnen: SHE Health Clinics, Rutgers
