Persistent Genital Arousal Disorder (PGAD)

Persistent Genital Arousal Syndrome (PGAS) ook wel het Restless Genital Syndrome (ReGS), Persistent Sexual Arousal Syndrome (PSAS) of Persistent Genital Arousal Disorder (PGAD) genoemd, is een aandoening die voortdurend genitale opwinding veroorzaakt. De aandoening is nog niet zo lang bekend: sinds 2001. Een Nederlandse benaming voor PGAD, PSAS of PGAS is er niet; letterlijk vertaald betekent het “syndroom van voortdurende seksuele opwinding” (voortdurende-seksuele-opwindingssyndroom).

De voortdurende genitale opwinding heeft echter helemaal niets met gevoelens van liefde of lust te maken. Ook staat de opwinding los van genitale stimulering. De seksuele opwinding of (zenuw)pijn is soms voortdurend aanwezig of komt spontaan meerdere keren per dag op. De aandoening openbaart zich als kleine stroomstootjes of pulserende/golvende pijn in het genitale gebied, die pijn kan vervolgens door het hele lichaam trekken.

Vanwege de prikkelingen in de erogene zone, kan het zijn dat een vrouw een spontaan en niet seksueel geïnitieerd orgasme krijgt. Sommige vrouwen met PGAD krijgen doorlopend orgasmes; soms tientallen orgasmes per dag. Dit zorgt veelal voor veel vermoeidheid. Daarnaast zorgt PSAS vaak voor incontinentieproblemen en/of (neurologische) pijnproblemen.

Wanneer is er sprake van PGAD / PSAS / ReGS?

De criteria die bij PSAS, PGAS, PGAD, ReGS passen zijn:

• Aanhoudende of terugkerende, ongewilde, opgedrongen, pijnlijke sensaties van genitale opwinding;
• De klachten duren langer dan 3 maanden;
• Kan andere types van genitale-bekken dysethesieën bevatten (zoals tintelen, bonzen, branden, trekken, jeuken of pijn);
• Meestal gelokaliseerd in de clitoris, maar ook in de genitale- en billenregio. (bijv. os pubis, (schaambeen) vulva, vestibulum, urethra, perineum, blaas en/of rectum);
• Gevoel van orgasme, ongecontroleerde orgasmes of veelvuldige orgasmes;
• Niet geassocieerd met seksuele lusten, gedachten of fantasieën;
• De klachten zijn niet, of alleen tijdelijk te verhelpen;
• Kwaliteit van een orgasme is verminderd en vaak zijn er uitlokkende factoren zoals autorijden, fietsen, zitten of angst/stress;
• Grote emotionele belasting door catastroferende gedachten (het voortdurend met je gedachten de klacht erger maken);
• Zelfmoordgedachten (suïcidaal gedrag);
• Bij lichamelijk onderzoek is een verminderde genitale vochtigheid en zwelling van de schaamlippen merkbaar.

Lees ook: Wat zijn de symptomen van Persistent Genital Arousal Disorder (PGAD)?

De term Restless Genital Syndrome lijkt op Restless Legs Syndrome, toeval of een verband?

Wetenschappelijk onderzoek en praktijkgevallen tonen aan dat veel vrouwen met PGAD ook klachten hebben van onrustige benen (Restless Legs Syndrome) en klachten die passen bij een overactieve blaas, zoals een toegenomen aandrang om te plassen en vaak plassen.

Lees ook: Wat is het Restless Legs Syndrome (rusteloze benen syndroom)?

Daarnaast werden bij röntgen onderzoek vaak spataderen in het bekken en vaginale spataderen gevonden. Hieruit concludeerden de onderzoekers dat PGAD een vorm van Restless Legs Syndroom is in het genitale gebied, vandaar de nieuwe naam Restless Genital Syndrome (ReGS).

De mogelijke verklaring is dat er sprake is van neuropathie van een bepaalde zenuw die naar de clitoris gaat, de nervus dorsalis clitoridis genoemd. Dit is een takje van de nervus pudendus die ook een takje richting de blaas geeft; hetgeen mogelijk de verklaring kan zijn dat er ook vaak plasklachten, stressincontinentie en incontinentieklachten worden gezien. ReGS heeft over het algemeen een negatieve invloed op seksualiteit en seksuele beleving. Het vermijden van seksualiteit wordt beschreven om zo de klachten niet te laten verergeren.

Oorzaken van PGAD/ReGS

Het is zeer waarschijnlijk dat er meerdere aanleidingen zijn die PGAD/ReGS kunnen veroorzaken.
De mogelijke oorzaken van PGAD zijn:

• Vaatafwijkingen in het bekken.
• Afwijking in de wervelkolom: de nervus pudendus (ofwel de schaamzenuw) die verkeerde signalen uitstuurt naar de hypothalamus; veelal veroorzaakt door Tarlov cysten (overdruksyndroom), cauda-equinasyndroom (CES) of een neuropathie van de nervus pudendus (schaamzenuw) door bekkenvarices.
• Zenuwneuropathie (nervus Pudendus, nervus dorsalis clitoridis).
• Aandoeningen in de hersenen.
• Medicijngebruik: bepaalde antidepressiva of cognitieve en emotionele determinanten (zoals bijvoorbeeld Sertraline).
• Psychosociale stoornis.

Triggers van PGAD / ReGS

Gezien het gebrek aan onderzoek op dit gebied kunnen we thans alleen maar gissen naar de triggers. Wel lijken hormonale oorzaken zoals menstruatie, zwangerschap of overgang /menopauze een rol te spelen.

• Stress en angst als trigger: Volgens patiënten worden hun symptomen vaak erger tijdens momenten van hoge stress, plotselinge angst en ergernis. De oorzaak van dit syndroom zou dus deels neurologisch kunnen zijn. Bij stress en angst spannen de bekkenbodemspieren aan. Hierdoor kan een beknelling of prikkeling optreden van de zenuw die naar de geslachtsorganen loopt (n. pudendus).
• Spataderen een mogelijke oorzaak: bekkenspataderen en vaginale spataderen komen relatief vaak voor bij vrouwen met het restless genital syndroom (RGS). Het lijkt er daarom op dat aandoeningen van het vaatstelsel een trigger kunnen zijn, zoals in het geval van het rusteloze- benen-syndroom. Lichamelijk onderzoek kan duidelijk maken of spataderen aanwezig zijn. Lees ook: Wat zijn vaginale spataderen en wat kan je er aan doen?
• Overactieve bekkenbodemspieren: bij sommige vrouwen zijn de bekkenbodemspieren langdurig overactief. Of dit de oorzaak of het gevolg is van de PGAD is niet helemaal duidelijk. Mogelijk spelen lichamelijke en mechanische oorzaken een rol bij het syndroom, zoals een zwelling die het druk geeft op een zenuw.
• Impact van antidepressiva: bij sommige vrouwen ontstonden de klachten aan het begin van een behandeling met antidepressiva. In andere gevallen begonnen de klachten na staken van deze medicatie.
• Samenspel van factoren: sommige onderzoekers suggereren dat een combinatie van meerdere of alle genoemde bovenstaande trigger factoren ook mogelijk is.

Behandeling van PGAD/Regs

Er bestaat nog geen eenduidige behandeling voor het PGAD/ReGS. Op basis van een diagnose van de vermoedelijke oorzaak, zijn er verschillende behandelingen beschreven die mogelijk een effect zouden kunnen hebben op de klachten.

• Bepaalde medicijnen, zoals oxazepam en clonazepam, amitriptyline kunnen de klachten in intensiteit doen verminderen, maar ze halen de klachten niet volledig weg.
• Soms kan een TENS (transcutane electrische zenuw stimulatie) behandeling in het gebied van de liezen/onderbuik verlichting brengen, maar TENS haalt de klachten niet helemaal weg.
• Nieuwe behandelingsmethoden zoals het geven van een pudendus-blok (dat is de zenuw gevoelloos maken via een verdovende injectie) moeten verder onderzocht worden op hun effectiviteit.
• Botox behandeling.
• Hypnotherapie.
• Daarnaast worden er ook begeleidingstrajecten aangeboden door psychologen/seksuologen hoe om te gaan met de klachten. Vaak met cognitieve gedragstherapie of mindfulness.

Een multidisciplinaire aanpak is noodzakelijk waarbij gekeken wordt of bovengenoemde behandelingen een verbetering kan geven. Daarnaast is psychologische begeleiding noodzakelijk en is het verstandig om ook te kijken welke invloed het heeft in je dagelijks leven.

Multidisciplinaire behandeling van PGAD / ReSG

Bij SHE Health Clinics hebben we een nieuw zorgpad voor PGAD / ReSG ontwikkeld. Iedere behandeling wordt op maat gemaakt voor een patiënt. In ons vrouwelijke multidisciplinaire team, werken de volgende disciplines met elkaar samen om onze vrouwelijke patiënten met PGAD optimaal te kunnen helpen:

• Gynaecologie
• Urologie
• Neuroloog
• Seksuoloog
• Bekkenbodemfysio
• Psychotherapeut of psychiater
• Leefstijlcoach
• Voedingskundige.

Meer informatie of afspraak maken?

Denk je last te hebben van PGAD / ReSG en wil je een afspraak maken met een van onze vrouwelijke gynaecologen? Neem dan contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.

Bij SHE Health Clinics kunnen we je helpen met preventie, medisch specialistische onderzoeken en behandelingen, gezond gewicht, afvallen, obesitas, voeding, dieet, leefstijl adviezen, beweging, ontspanning en preventieve medische onderzoeken.