Wat is een schildklierstorm?

15 maart 2024

Schildklierstorm, ook bekend als thyrotoxische crisis of thyreotoxische storm, is een zeldzame maar ernstige medische noodsituatie die wordt gekenmerkt door een plotselinge en extreme toename van de schildklierhormonen in het lichaam. Deze aandoening kan levensbedreigend zijn en onmiddellijke medische interventie vereisen.

In dit artikel leggen we uit wat de symptomen, oorzaken en behandelingen van schildklierstorm zijn. En we geven een overzicht met leefstijlmaatregelen die kunnen helpen bij het herstel.

Symptomen van schildklierstorm

De symptomen van een schildklierstorm kunnen variëren in ernst en snelheid van ontwikkeling. Typische symptomen zijn onder meer:

Hartkloppingen (tachycardie): Een snel kloppend hart is een veelvoorkomend symptoom van een schildklierstorm, wat kan leiden tot een onregelmatige hartslag.
Hoge lichaamstemperatuur: Patiënten kunnen koorts ervaren, soms ernstig, en zich extreem warm voelen.
Verhoogde bloeddruk: Hoge bloeddruk kan voorkomen, wat kan leiden tot hoofdpijn en duizeligheid.
Extreme vermoeidheid: Ondanks de opwinding die wordt veroorzaakt door een overactieve schildklier, kunnen patiënten zich extreem moe en uitgeput voelen.
Verwarring of delirium: Veranderde mentale status, inclusief verwarring, angst en agitatie, kunnen optreden.
Misselijkheid en braken: Maagklachten, misselijkheid en braken kunnen voorkomen, vaak als gevolg van het stressvolle effect op het lichaam.
Zweten: Overmatig zweten, zelfs bij milde inspanning of in koele omgevingen, kan voorkomen.
Spierzwakte en trillingen: Spierzwakte en trillingen, vooral in de handen, kunnen optreden als gevolg van de verhoogde stofwisseling.
Gewichtsverlies: Ondanks een verhoogde eetlust, kan onverklaarbaar gewichtsverlies optreden.
Kortademigheid: Ademhalingsproblemen kunnen voorkomen als gevolg van de verhoogde hartslag en metabole activiteit.
Gewrichtspijn: Sommige mensen ervaren pijn en ongemak in de gewrichten.
Oogsymptomen: Sommige patiënten ervaren symptomen die bekend staan als oogheelkundige thyreotoxicose, waaronder ooglidzwelling, roodheid van de ogen, dubbelzien en uitpuilende ogen (exophthalmus).

Deze symptomen kunnen snel verergeren en leiden tot levensbedreigende complicaties als ze niet snel worden behandeld. Het is belangrijk om onmiddellijk medische hulp te zoeken als je vermoedt dat je symptomen van een schildklierstorm ervaart.

Lees ook: 15 adviezen voor je hormoonbalans.

Oorzaken van schildklierstorm

Een schildklierstorm, ook wel een thyrotoxische crisis genoemd, wordt meestal veroorzaakt door een plotselinge en extreme toename van schildklierhormonen in het bloed. Deze overproductie van schildklierhormonen kan worden veroorzaakt door verschillende factoren, waaronder:

Onbehandelde of ongecontroleerde hyperthyreoïdie: De meest voorkomende oorzaak van een schildklierstorm is onbehandelde of slecht gecontroleerde hyperthyreoïdie, een aandoening waarbij de schildklier te veel schildklierhormonen produceert. Dit kan het gevolg zijn van aandoeningen zoals de ziekte van Graves, toxisch multinodulair struma of een schildklierontsteking.
Stress of ernstige ziekte: Ernstige stress of ziekte, zoals een operatie, trauma, infectie, beroerte of hartaanval, kan het lichaam onder extreme druk zetten en de schildklieractiviteit verhogen, wat kan leiden tot een schildklierstorm.
Stoppen met medicatie: Plotseling stoppen met medicijnen die de schildklierfunctie reguleren, zoals anti-thyreoïde medicatie of schildklierremmers, kan leiden tot een plotselinge toename van schildklierhormonen en een schildklierstorm veroorzaken.
Overmatig jodiumgebruik: Overmatig gebruik van jodiumsupplementen of contrastmiddelen die jodium bevatten, kan de schildklieractiviteit stimuleren en een schildklierstorm veroorzaken bij mensen die al gevoelig zijn voor hyperthyreoïdie.
Zwangerschap of bevalling: Zwangerschap en bevalling kunnen hormonale veranderingen veroorzaken die de schildklierfunctie beïnvloeden. Bij vrouwen met een voorgeschiedenis van hyperthyreoïdie kan dit soms leiden tot een schildklierstorm.

Lees ook: Schildklierproblemen die vaak bij vrouwen voorkomen.

Behandelingen voor schildklierstorm

De behandeling van een schildklierstorm is gericht op het snel verlagen van de schildklierhormoonspiegels en het voorkomen van levensbedreigende complicaties. Dit omvat meestal een combinatie van medicatie, ondersteunende zorg en monitoring op een intensive care-afdeling (IC) van een ziekenhuis. De belangrijkste behandelingsmodaliteiten bij schildklierstorm zijn:

Medicatie om de schildklierfunctie te remmen: Patiënten kunnen medicijnen krijgen die de productie van schildklierhormonen onderdrukken, zoals propylthiouracil (PTU) of methimazol. Deze medicijnen helpen om de overmatige productie van schildklierhormonen te verminderen en de symptomen te verlichten.
Medicatie om de symptomen te behandelen: Medicijnen kunnen worden gegeven om specifieke symptomen zoals hoge hartslag (tachycardie), hoge bloeddruk, angst en koorts te behandelen. Dit kan onder meer het gebruik van bètablokkers, koortsverlagende medicijnen en anti-angstmedicatie omvatten.
Intraveneuze vocht- en elektrolyttherapie: Intraveneuze toediening van vocht en elektrolyten is vaak nodig om uitdroging te voorkomen en elektrolytstoornissen te corrigeren die kunnen optreden als gevolg van overmatig zweten, braken of diarree.
Koelingstherapie: Bij patiënten met ernstige koorts kan koelingstherapie worden gebruikt om de lichaamstemperatuur te verlagen en koortsgerelateerde complicaties te voorkomen.
Monitoring op een intensive care-afdeling: Patiënten met een schildklierstorm worden vaak opgenomen op een intensive care-afdeling waar ze nauwlettend worden gevolgd en behandeld door een gespecialiseerd medisch team. Dit omvat regelmatige controles van de hartslag, bloeddruk, ademhaling, vochtbalans en elektrolytniveaus.
Regelmatige controle: Zorg ervoor dat je na het behandeltraject regelmatig contact houdt met jouw zorgverlener en volg hun aanbevelingen op voor follow-upbezoeken en bloedonderzoeken om jouw schildklierfunctie te controleren. Dit is vooral belangrijk als je een bekende diagnose van hyperthyreoïdie hebt.

In sommige gevallen kan aanvullende behandeling nodig zijn, zoals plasmabehandeling (plasmaferese) of chirurgische verwijdering van de schildklier (thyreoïdectomie), afhankelijk van de ernst van de situatie en de respons op de initiële behandeling.

Het is belangrijk dat patiënten met een schildklierstorm onmiddellijk medische hulp zoeken en een grondige evaluatie en behandeling ontvangen om levensbedreigende complicaties te voorkomen. In ernstige gevallen kan een schildklierstorm namelijk leiden tot orgaanfalen en de dood als deze niet snel en effectief wordt behandeld.

Lees ook: Primaire hyperparathyreoïdie: diagnostiek en behandeling.

Leefstijlmaatregelen bij schildklierstorm

Bij een schildklierstorm is het van vitaal belang om medische behandeling te krijgen vanwege de ernst van de aandoening. Echter, naast medische interventies, kunnen bepaalde leefstijlmaatregelen helpen om de symptomen te beheren en het herstel te bevorderen.

Dit zijn aanbevolen leefstijlmaatregelen bij een schildklierstorm:

Rust en ontspanning: Rust is essentieel om het lichaam te helpen herstellen van de stress van een schildklierstorm. Vermijd intense fysieke activiteit en zorg voor voldoende rust en slaap.
Stressmanagement: Stress kan de symptomen van een schildklierstorm verergeren. Probeer stress te verminderen door ontspanningstechnieken zoals diepe ademhaling, meditatie, yoga of mindfulness.
Gezonde voeding: Een uitgebalanceerd dieet kan helpen om de algehele gezondheid te ondersteunen en het herstel te bevorderen. Zorg voor een voedzaam dieet met veel groenten, fruit, volle granen, gezonde vetten en eiwitten.
Hydratatie: Voldoende hydratatie is belangrijk om uitdroging te voorkomen, vooral als gevolg van koorts, zweten of braken. Drink veel water en vermijd cafeïne en alcohol, die uitdroging kunnen verergeren.
Regelmatige monitoring: Blijf regelmatig contact houden met uw zorgverlener en volg hun aanbevelingen op voor follow-upbezoeken en monitoring van uw gezondheid. Dit is vooral belangrijk na ontslag uit het ziekenhuis om ervoor te zorgen dat de symptomen onder controle blijven en er geen complicaties optreden.
Medicatiebeheer: Neem uw voorgeschreven medicatie zoals voorgeschreven door uw zorgverlener. Zorg ervoor dat u begrijpt hoe u uw medicijnen moet innemen en eventuele bijwerkingen of veranderingen in uw symptomen opmerkt.
Vermijd triggers: Identificeer eventuele triggers die uw symptomen kunnen verergeren, zoals stress, cafeïne, bepaalde voedingsmiddelen of intense fysieke activiteit, en vermijd ze indien mogelijk.
Ondersteuning zoeken: Zoek steun bij vrienden, familie of een ondersteuningsgroep voor mensen met schildklieraandoeningen. Het kan nuttig zijn om ervaringen te delen en steun te krijgen van anderen die soortgelijke uitdagingen doormaken.

Echter, leefstijlmaatregelen alleen zijn niet voldoende om een schildklierstorm te behandelen. Medische behandeling blijft de hoeksteen van de behandeling en moet altijd worden gezocht bij vermoedelijke symptomen van een schildklierstorm.

Lees ook: Hoe blijf je met een gezonde leefstijl hormonaal in balans?

Meer lezen over schildklierklachten, leefstijl en hormonen?