Gordelroos: Symptomen en behandeling

12 april 2024

Gordelroos, ook bekend als herpes zoster, is een virale infectie die wordt veroorzaakt door hetzelfde virus dat waterpokken veroorzaakt, het varicella-zostervirus. Hoewel gordelroos meestal niet levensbedreigend is, kan het ongemakkelijk en pijnlijk zijn. Vooral vanwege de huidirritatie, jeuk en pijn.

In dit artikel bespreken we de symptomen, oorzaken, risicofactoren en behandelingen van gordelroos. Tevens beantwoorden we een aantal vaak gestelde vragen over gordelroos.

Symptomen van gordelroos

Gordelroos kun je meestal herkennen aan de volgende kenmerken en symptomen:

Huiduitslag: Een van de meest voorkomende symptomen van gordelroos is een pijnlijke, jeukende huiduitslag die meestal in een specifiek patroon op het lichaam verschijnt. De uitslag begint als rode vlekjes en ontwikkelt zich tot met vocht gevulde blaasjes die na verloop van tijd korstjes vormen.
Pijn: Voorafgaand aan het verschijnen van de huiduitslag kan een persoon met gordelroos milde tot ernstige pijn ervaren op de plaats waar de uitslag zal verschijnen. Deze pijn kan variëren van een brandend, tintelend of stekend gevoel tot intense pijn.
Koorts en algemene malaise: Sommige mensen met gordelroos kunnen ook symptomen ervaren zoals koorts, vermoeidheid, hoofdpijn en spierpijn.

Lees ook: Herpesvirussen: wat zijn de verschillen en welke ziekten veroorzaken ze?

Oorzaken van gordelroos

Gordelroos wordt veroorzaakt door het varicella-zostervirus, dat hetzelfde virus is dat waterpokken veroorzaakt. Nadat iemand waterpokken heeft gehad, blijft het virus inactief in het lichaam, meestal in de zenuwcellen dicht bij het ruggenmerg. Als het immuunsysteem verzwakt raakt door factoren zoals veroudering, vaccinatie(s), stress of ziekte, kan het virus opnieuw actief worden en gordelroos veroorzaken.

Lees ook: Covid-prik kan auto-immuunziektes veroorzaken.

Risicofactoren voor gordelroos

Risicofactoren en triggers voor gordelroos kunnen variëren van persoon tot persoon, maar hier zijn enkele algemene factoren die het risico op het ontwikkelen van gordelroos kunnen verhogen:

Leeftijd: Het risico op gordelroos neemt toe met de leeftijd. Mensen van 50 jaar en ouder hebben een hoger risico op het ontwikkelen van gordelroos, mogelijk omdat het immuunsysteem met de leeftijd verzwakt.
Eerdere infectie met waterpokken: Mensen die waterpokken hebben gehad, dragen het varicella-zostervirus inactief in hun lichaam. Als het virus later weer actief wordt, kan dit gordelroos veroorzaken.
Verzwakt immuunsysteem: Een verzwakt immuunsysteem als gevolg van ziekte, medicatie of medische behandelingen kan het risico op het ontwikkelen van gordelroos verhogen. Voorbeelden zijn HIV/AIDS, meervoudige mRNA vaccinaties, kankerbehandelingen zoals chemotherapie, en langdurig gebruik van corticosteroïden of immunosuppressiva.
Stress: Stress kan het immuunsysteem verzwakken en het risico op het ontwikkelen van gordelroos verhogen. Langdurige stress kan het lichaam vatbaarder maken voor infecties, waaronder gordelroos.
Trauma of letsel: Fysiek trauma of letsel aan een bepaald deel van het lichaam kan het optreden van gordelroos in dat gebied veroorzaken. Dit wordt soms post-traumatische herpes zoster genoemd.
Onderliggende gezondheidsproblemen: Onderliggende gezondheidsproblemen, zoals auto-immuunziekten of inflammatoire aandoeningen, kunnen het risico op gordelroos verhogen.
Zenuwaandoeningen: Mensen met bepaalde zenuwaandoeningen, zoals trigeminusneuralgie of andere zenuwpijn, lopen mogelijk een verhoogd risico op het ontwikkelen van gordelroos in het gebied dat door de aangetaste zenuwen wordt geïnnerveerd.

Echter, niet alle mensen die één of meerdere van deze risicofactoren hebben ontwikkelen gordelroos. Het hebben van één of meer van deze risicofactoren betekent simpelweg dat je een verhoogd risico op gordelroos hebt.

Lees ook: Auto-immuunziekten: welke komen bij vrouwen het meest voor?

Behandeling van gordelroos

Om gordelroos te behandelen zijn er de volgende behandelingsmogelijkheden:

Antivirale medicatie: Het gebruik van antivirale medicijnen zoals aciclovir, valaciclovir of famciclovir kan helpen de ernst en duur van een gordelroosinfectie te verminderen als het binnen 72 uur na het begin van de symptomen wordt gestart.
Pijnbestrijding: Om de pijn geassocieerd met gordelroos te verlichten, kunnen pijnstillers zoals paracetamol of ibuprofen worden gebruikt. In sommige gevallen kan een arts ook voorgeschreven pijnstillers of antidepressiva aanbevelen om de pijn te beheersen.
Lokale behandelingen: Het aanbrengen van een kalmerende lotion of crème op de huiduitslag kan helpen om jeuk en irritatie te verminderen. Het is echter belangrijk om voorzichtig te zijn bij het manipuleren van de blaasjes om verspreiding van het virus te voorkomen.

Lees ook: De gezondheidsrisico’s van ibuprofen en diclofenac: Wat je moet weten.

Risico’s van gordelroos

Hoewel gordelroos meestal vanzelf verdwijnt binnen enkele weken tot maanden, kan het gepaard gaan met ernstige complicaties zoals langdurige zenuwpijn (postherpetische neuralgie), ooginfecties, gehoorverlies en zelfs beroertes.

Het grootste gezondheidsrisico van gordelroos is de ontwikkeling van postherpetische neuralgie (PHN). Postherpetische neuralgie is een complicatie van gordelroos die optreedt wanneer de zenuwen beschadigd raken tijdens de infectie en blijvende pijn veroorzaken, zelfs nadat de huiduitslag is verdwenen. PHN wordt gekenmerkt door aanhoudende, vaak ernstige pijn die kan variëren van een brandend, stekend of schietend gevoel tot constante of intermitterende pijn. Deze pijn kan van invloed zijn op het gebied waar de gordelroosuitslag zich voordeed, maar het kan ook uitstralen naar aangrenzende delen van het lichaam. De pijn geassocieerd met postherpetische neuralgie kan aanzienlijke beperkingen veroorzaken in het dagelijks leven van een persoon, waaronder moeite met slapen, uitvoeren van dagelijkse activiteiten en het ervaren van emotioneel welzijn. Het kan leiden tot depressie, angst en verminderde kwaliteit van leven.

Hoewel de meeste gevallen van gordelroos geen PHN ontwikkelen, neemt het risico op PHN toe met de leeftijd en de ernst van de gordelroosinfectie. Oudere volwassenen, met name mensen boven de 60 jaar, lopen het grootste risico op het ontwikkelen van PHN.

Het is daarom belangrijk om medische hulp te zoeken als je symptomen van gordelroos ervaart, vooral als je een verhoogd risico hebt op complicaties. Raadpleeg altijd een huisarts voor een juiste diagnose en behandeling.

Lees ook: Begrijpen en beheren van postherpetische neuralgie na gordelroos.

Veel gestelde vragen over gordelroos

Dit zijn een aantal van de meest gestelde vragen over gordelroos, samen met beknopte antwoorden:

Wat is gordelroos?
Gordelroos, ook bekend als herpes zoster, is een virale infectie die wordt veroorzaakt door het varicella-zostervirus, hetzelfde virus dat waterpokken veroorzaakt.

Wat zijn de symptomen van gordelroos?
Symptomen van gordelroos zijn onder meer een pijnlijke, jeukende huiduitslag die meestal in een specifiek patroon op het lichaam verschijnt, vergezeld van pijn, koorts en algemene malaise.

Is gordelroos besmettelijk?
Ja, gordelroos kan besmettelijk zijn voor mensen die nog nooit waterpokken hebben gehad of niet zijn gevaccineerd tegen het varicella-zostervirus. Direct contact met de huiduitslag van iemand met gordelroos kan het virus overdragen.

Hoe wordt gordelroos behandeld?
Behandeling van gordelroos omvat meestal antivirale medicijnen om de ernst en duur van de infectie te verminderen, pijnbestrijding, lokale behandelingen om jeuk en irritatie te verminderen, en in sommige gevallen vaccinatie.

Wat zijn de mogelijke complicaties van gordelroos?
Complicaties van gordelroos kunnen zijn postherpetische neuralgie (langdurige zenuwpijn), ooginfecties, gehoorverlies en zelfs beroertes. Het is dus belangrijk om tijdig medische hulp te zoeken als je symptomen van gordelroos ervaart.

Wie loopt er risico op het ontwikkelen van gordelroos?
Mensen van 50 jaar en ouder, mensen met een verzwakt immuunsysteem en mensen die waterpokken hebben gehad, lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van gordelroos.

Hoe kan ik gordelroos voorkomen?
Het vermijden van contact met de huiduitslag van mensen met gordelroos kan helpen de verspreiding van het virus te voorkomen. Vaccinatie tegen gordelroos is ook een effectieve manier om het risico op infectie te verminderen.

Meer informatie of afspraak maken?

Wil je meer informatie of een afspraak maken met een vrouwelijke dermatoloog bij SHE Health Clinics? Neem dan contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.