Een soa is een seksueel overdraagbare aandoening. Dat betekent: een ziekte die je kunt krijgen door seks. En die je ook weer kunt doorgeven aan een ander. Dat kan gebeuren als je onveilig vrijt, dus zonder condoom.
Je kunt een soa hebben zonder dat je het merkt. Je kunt dus ook zonder het te merken iemand anders besmetten. Een soa gaat niet vanzelf over. De meeste soa’s zijn echter wel goed te behandelen. Dat is heel belangrijk, want van sommige soa’s kun je problemen houden, bijvoorbeeld onvruchtbaarheid, Aids, ontstekingen in jouw lichaam en een verhoogd risico op gynaecologische kanker.
Snelheid van behandeling is belangrijk bij een soa om verdere uitbreiding van een soa te voorkomen. Daarom is het tijdig ontdekken van een soa nog belangrijker.
Wat zijn de meest voorkomende soa’s?
De meest voorkomende soa’s zijn:
- Chlamydia
- Gonorroe
- Herpes genitalis
- Genitale wratten
- Humane papillomavirus (HPV)
- Syfilis
- Hepatitis B
- Hiv/AIDS
- Trichomonas.
Symptomen van soa’s
In onderstaande tabel lees je de symptomen en gevolgen van een aantal van de meest voorkomende seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s), zodat je deze voortaan beter en hopelijk eerder kunt herkennen.
| Aandoening | SOA symptomen | (Mogelijke) complicaties |
| Chlamydia | Vaak geen of milde symptomen, zoals veranderde vaginale afscheiding, ontsteking of lichte irritatie, pijn bij het plassen, bloedverlies na seksueel contact of bloedverlies tussen twee menstruaties in (tussentijds bloedverlies). Na anale seks kan chlamydia het slijmvlies aan het einde van de dikke darm infecteren, met als gevolg anale pijn, bloederige of slijmerige afscheiding. | Onvruchtbaarheid bij vrouwen, ontsteking van de eierstokken en de eileidersontsteking, risico op buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Ontsteking van de bijbal bij mannen. |
| Gonorroe | Afscheiding, ontsteking (genitaal, anaal of oraal), bij vrouwen vaak geen klachten of ‘vage’ klachten zoals: stinkende pusachtige vaginale uitscheiding, vaker moeten plassen, vaginaal bloedverlies, pijn of irritatie bij het plassen, irritatie of jeuk rond de anus, slijm of pus bij de ontlasting, opgezette (lymfe)klieren in de hals, keel- of andere ontstekingen, koorts. | Onvruchtbaarheid bij vrouwen, eileiderontstekingen en vroeggeboorte bij zwangere vrouwen, ontsteking van de bijbal bij mannen. |
| Syfilis | Eerst een pijnloos zweertje, later koorts, hoofd- en spierpijn, keelpijn, moeheid, vlekjes op de huid over het hele lichaam (vooral op de handpalmen en voetzolen). | Uitslag, zweren, aantasting van het zenuwstelsel, hart- en bloedvaten, infectie van de foetus bij zwangerschap. Haaruitval, waardoor kale plekken op het hoofd ontstaan. Oogklachten met oogbolontsteking en gezichtsverlies. |
| Genitale wratten | Wratten rond de anus en op de geslachtsdelen die worden veroorzaakt door het Humane Papilloma Virus (HPV). Wratten, soms inwendig en soms niet zichtbaar, vaak geen symptomen. Ze zitten vaak bij de ingang van de vagina, in de vagina, op de baarmoedermond, rond de schaamlippen, bij de clitoris en rond de anus (ook zonder dat je anale seks hebt gehad). De wratten zijn huidkleurig, roze of grijswit, voelen meestal zacht aan, hebben gemiddeld een doorsnede van 1 tot 5 mm en zitten dicht bij elkaar, waardoor de huid bloemkoolachtig lijkt. | Bepaalde types genitale wratten veroorzaken baarmoederhalskanker. |
| Herpes genitales | Blaasjes of zweertjes op huid en slijmvliezen gevuld met helder vocht (vaak pijnlijk). Deze blaasjes of zweertjes kun je meestal niet zien: in je vagina of kontgat. Branderig gevoel bij plassen of poepen, jeuk en afscheiding uit de vagina, rode plekjes op de huid en/of opgezette klieren in de liezen. | Infectie van de foetus tijdens bevalling. |
| Hepatitis B | Vermoeidheid, lusteloosheid, misselijkheid, buikpijn, gebrekkige eetlust, spier- en gewrichtspijnen, koorts (grieperig gevoel) en soms jeuk. De meeste mensen krijgen helemaal geen ziekteverschijnselen. | Geelzucht (verkleuren van huid, oogwit, ontlasting en urine), leverkanker en de dood als gevolg van acute leverontsteking. |
| Hiv | Griepachtige verschijnselen kort nadat je hiv hebt opgelopen, zoals: koorts, opgezette lymfeklieren, keelpijn, huiduitslag, recent gewichtsverlies, misselijkheid, braken, diarree, gewrichtspijn. Vermindering van de weerstand, waardoor infecties kunnen optreden. | Aids. |
| Trichomonas | Ontsteking van de vagina, plasbuis of blaas met vies ruikende afscheiding. De veelvuldige afscheiding is soms geelgroen met schuimbelletjes. Rode, dikke schaamlippen; de binnenkant van de vagina kan ook rood, dik en pijnlijk zijn. Jeuk en pijn bij het plassen. | Bij zwangerschap kan trichomonas problemen geven: bijvoorbeeld te vroeg breken van de vliezen of de baby wordt te vroeg geboren. |
| Mycoplasma genitalium (MG) | Pijn in het bekken, pijn bij het plassen, buikpijn, bloedverlies na seksueel contact, bloedverlies tussen twee menstruaties, pijn tijdens de seks (pijn bij vrijen, Dyspareunie), vaginale jeuk, vaginale irritatie, overmatige vaginale afscheiding, pijn aan plasbuis, ontsteking van de urinebuis (Urethritis of plasbuisinfectie), ontsteking baarmoederhals, ontsteking eileiders, ontsteking baarmoederslijmvlies, ontsteking van het kleine bekken (Pelvic Inflammatory Disease). | Onvruchtbaarheid bij vrouwen en miskraam tijdens zwangerschap. |
Uit bovenstaande tabel blijkt hoe belangrijk het is om op te letten bij soa’s en ze tijdig te laten behandelen. De effecten op lange termijn kunnen vooral voor vrouwen namelijk ernstig en soms zelfs blijvend zijn! In veel gevallen heb je een soa, terwijl je dat niet (direct) door hebt en wel jouw bedpartner(s) kunt blijven besmetten. Let daarom goed op bovenstaande symptomen en gezondheidsrisico’s.
Lees ook: Welke soa’s kun je hebben zónder dat ze voor duidelijke symptomen zorgen?
Chlamydia
In Nederland is Chlamydia de meest voorkomende soa en het komt de laatste jaren steeds meer voor. Dit zou ten dele te wijten zijn aan het feit dat er meer op chlamydia wordt getest en dat er veel vrijer over kan gesproken worden. Desalniettemin gaat men er ook van uit dat het absolute aantal infecties met chlamydia stijgt. Chlamydia wordt het vaakst vastgesteld bij jonge vrouwen tussen 15 en 34 jaar. Twee keer meer vrouwen dan mannen worden met chlamydia gediagnosticeerd.
Lees ook: Chlamydia: symptomen, preventie en behandeling.
Hepatitis B
De laatste jaren is men veel meer te weten gekomen over de gevolgen van hepatitis B. Nu geneest 85 procent van de volwassenen van hepatitis B. De overige 15 procent houdt een chronische infectie, meestal zonder klachten.
Er zijn verschillende behandelingen mogelijk voor hepatitis B. De slaagkans ligt gemiddeld op 40 procent. Nog eens 40 procent van de besmette mensen kan de infectie onder controle houden door blijvend medicijngebruik.
Gonorroe
Gonorroe staat op nummer vier van de meest voorkomende soa’s in Nederland en is zeer besmettelijk! Ook als je niet weet dat je deze soa hebt en geen symptomen herkent, kun je het toch doorgeven. Iedere vorm van seksueel contact kan tot besmetting leiden.
Lees ook: Hoe vermijd je een Gonorroe besmetting en hoe kom je er snel vanaf?
Op tijd naar huisarts of gynaecoloog
Wees waakzaam voor milde symptomen en ga op tijd naar de huisarts of gynaecoloog en blijf niet thuis uit schaamte. Dat kan veel leed voorkomen. Al vind je een bezoek naar de huisarts of gynaecoloog misschien eng en beschamend. Bij SHE Health Clinics hoef je je nergens voor te schamen en kun je als vrouw ook bij ons terecht voor een anonieme soa-test of een soa-behandeling.
Lees ook: Dít zijn de 10 dingen waarvan je gynaecoloog graag wil dat je er nú mee stopt!
Dubbele behandeling
Indien je huisarts of gynaecoloog een soa bij je ontdekt en vervolgens een behandeling start, dan zal in de meeste gevallen ook jouw (bed)partner moeten worden behandeld.
Lees ook: Hoe vertel je je bedpartner dat je een soa hebt?
Hoe laten testen voor een soa?
Een soa kun je oplopen door middel van vaginale, orale en anale seks. Als je dit onveilig doet bestaat er dus een kans dat je een soa oploopt. Bij je huisarts, de GGD en bij SHE Health Clinics kun je altijd een betrouwbare soa-test laten doen en bij SHE Health Clinics kan dit ook relatief anoniem. Als deze soa-test positief is zal je huisarts, de GGD of jouw behandelend arts of gynaecoloog bij SHE Health Clinics een antibioticakuur voorschrijven, waardoor je er in de meeste gevallen binnen korte tijd weer van af bent.
Meer informatie of afspraak maken?
Wil je meer informatie of een afspraak maken met een gynaecoloog of seksuoloog bij SHE Health Clinics? Neem dan a.j.b. rechtstreeks contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.
Meer lezen over SOA’s, vaginale gezondheid, seksuologie en orgasmes?
- SHE Health Clinics infopagina soa’s.
- SHE Health Clinics infopagina chlamydia.
- SHE Health Clinics gynaecologisch zorgaanbod.
- SHE Health Clinics overzicht medisch zorgaanbod.
- Wat is de soa lymphogranuloma venereum (LGV)?
- Dít is wat je wil weten over genitale herpes.
- Syfilis: symptomen, behandeling en preventie.
- Wat is Trichomonas en hoe herken je het?
- 25 feiten en fabels over Seksueel Overdraagbare Aandoeningen (SOA)
- Welke soa’s kun je hebben zónder dat ze voor duidelijke symptomen zorgen?
- Vaginaklachten: veel voorkomende symptomen en behandelingen.
- Wat is vulvaire intra-epitheliale neoplasia (VIN)?
- Pijn bij vrijen: oorzaken, symptomen en behandelingen.
- Alles wat je moet weten over vaginakanker.
- Hoe vermijd je een Gonorroe besmetting en hoe kom je er snel vanaf?
- Wat zijn de symptomen van Mycoplasma Genitalium (SOA)?
- Branderig gevoel bij het plassen, doch geen blaasontsteking? Dít zijn 6 mogelijke andere oorzaken.
- Waarom stinkt je urine? Dít zegt de geur van je plas over je gezondheid.
- Wat zeggen de geur en kleur van je vaginale afscheiding?
- Heb ik een vaginale infectie of een soa?
- Wat te doen bij heftige menstruatiepijn (Dysmenorroe)?
- 14 vragen over pijn bij het vrijen.
- Heb jij last van eau de vag? Dít zijn 11 mogelijke oorzaken waardoor je vagina sterk ruikt.
- Hoe normaal zijn vaginale winden?
- Dít zijn de 10 dingen waarvan je gynaecoloog graag wil dat je er nú mee stopt!
- Waardoor heb je pijn bij het vrijen?
- Chlamydia: symptomen, preventie en behandeling.
- Last van een verstopte neus? Volgens dit onderzoek kan seks helpen!
- Hoe herken je een buitenbaarmoederlijke zwangerschap?
- 12 tips voor de eerste keer anale seks.
- Moeite met klaarkomen? 10 tips voor een beter orgasme.
- 16 vragen over anale seks.
- Ken jij het vaginawoordenboekje al?
- 14 vragen over squirten (spuitorgasme).
- Waarom gebruiken vrouwen seksspeeltjes makkelijker?
- 10 soloseks tips: déze dingen moet iedere vrouw weten over masturberen.
- Hoe kan masturbatie je helpen je immuunsysteem te versterken?
- 8 tips voor een beter seksleven.
- De G-plek (G-spot): hoe, wat en waar?
- Dít is waarom je vaker zou moeten masturberen.
- 10 feiten en fabels over de clitoris.
- Waarom heb je geen of minder zin in seks?
- 7 redenen waarom porna kijken goed kan zijn voor vrouwen.
- Wat is Female Sexual Interest/Arousal Disorder (seksuele interesse- en opwindingsstoornis)?
- Wat zegt je menstruatiebloed over je gezondheid?
- Jonge meiden (12-20 jaar) spreekuur gynaecologie.
- 15 oorzaken van vaginale jeuk.
- Ellen Laan: ‘We moeten af van het idee dat seks penetratie is’.
- Laetitia de Kort: ‘Seks vaak oorzaak blaasontsteking’.
- 3 vrouwelijke seksuele problemen: wat kun je doen?
- Dít zegt de geur van je vagina over je gezondheid.
- Waarom stinkt je urine? Dít zegt de geur van je plas over je gezondheid.
- 8 gewoontes die eigenlijk niet zo goed zijn voor je vagina.
- Doorlopen met vaginale ongemakken is onnodig!
- 15 redenen waarom vrouwen eigenlijk commando door het leven zouden moeten gaan.
- Voordelen Gynaecologische Check-up.
Bronnen: SHE Health Clinics, Soa Aids Nederland, Nederlands Huisartsen Genootschap, Thuisarts, Rutgers, Gezondheidsnet, Aidsfonds, RIVM, Huidarts
