Hoe kun je lichen sclerosus herkennen?

26 januari 2024

Lichen sclerosus (LS) is een chronische huidaandoening die vooral vrouwen treft, hoewel mannen het ook kunnen ontwikkelen. Het kan op elke leeftijd voorkomen, doch het komt vaker voor bij postmenopauzale vrouwen. Lichen sclerosus treft meestal de huid in de genitale en anale gebieden, maar het kan ook andere delen van het lichaam beïnvloeden.

In dit artikel beschrijven we de klachten en symptomen waaraan je deze huidziekte kunt herkennen en geven we antwoorden op veel gestelde vragen over lichen sclerosus.

Hoe herken je lichen sclerosus?

Lichen sclerosus is een huidaandoening die herkenbaar is aan witte, scherp begrensde, soms glanzende plekken op de huid. Deze plekken kunnen voorkomen op verschillende delen van het lichaam, zoals de schaamlippen, ingang van de vagina en anus.

Dit zijn tekenen en symptomen van lichen sclerosus:

Jeuk en irritatie: Het meest voorkomende symptoom van lichen sclerosus is ernstige jeuk in het getroffen gebied. Dit kan leiden tot krabben, wat op zijn beurt kan leiden tot beschadiging van de huid.
Strakke en minder soepele huid: Door aantasting van het huidoppervlak, kan de huid strakker en minder soepel gaan aanvoelen.
Witte, glanzende plekken: Lichen sclerosus veroorzaakt witte, glanzende, en vaak gladde plekken op de huid. Deze plekken kunnen klein zijn in het begin, maar ze hebben de neiging om in de loop van de tijd te vergroten tot dikkere plekken of wondjes..
Huidatrofie: De getroffen huid kan dunner worden (atrofie) en fragiel aanvoelen. Dit kan leiden tot gemakkelijke blauwe plekken en scheuren.
Bloedverlies: Kan optreden vooral als de aandoening leidt tot scheuren of barstjes in de aangetaste huid. Lichen sclerosus veroorzaakt vaak fragiliteit van de huid, en deze fragiliteit kan leiden tot kleine wondjes of kloven. Als deze beschadigde huidgebieden geïrriteerd raken door wrijving, kan bloedverlies optreden.
Pijn tijdens geslachtsgemeenschap: Bij vrouwen kan lichen sclerosus pijn veroorzaken tijdens seksuele activiteit (dyspareunie), wat kan leiden tot vermijding van seks.
Moeilijkheden bij urineren: In sommige gevallen kan lichen sclerosus het urethrale gebied beïnvloeden, wat moeilijkheden bij het plassen kan veroorzaken.
Moeilijkheden of pijn bij ontlasting: Door aantasting van de huid rondom de anus, kan ontlasting (poepen) moeilijk of pijnlijk zijn.
Veranderingen in de huidskleur: Naast het witte uiterlijk van de plekken, kan de huid ook rood of paarsachtig verkleuren.
Vergroeiing

Lichen sclerosus kan echter variëren in ernst en presentatie, en niet alle mensen met de aandoening zullen alle bovengenoemde symptomen ervaren. Bij kinderen kunnen de verschijnselen van lichen sclerosus anders zijn dan bij volwassenen.

Als je vermoedt dat je lichen sclerosus hebt of als je deze symptomen opmerkt, is het belangrijk om medische hulp in te roepen van een vrouwelijke gynaecoloog bij SHE Health Clinics. Onze ervaren gynaecoloog kan de juiste diagnose stellen op basis van de symptomen en mogelijk een huidbiopsie uitvoeren om de diagnose te bevestigen.

Aangezien lichen sclerosus soms kan worden geassocieerd met andere aandoeningen, zoals auto-immuunziekten, kan het belangrijk zijn om aanvullende medische evaluaties te ondergaan.

Lees ook: Wat zijn de symptomen van lichen sclerosus?

Veel gestelde vragen over lichen sclerosus

Dit zijn een aantal vaak gestelde vragen over lichen sclerosus, samen met beknopte antwoorden:

Wat is lichen sclerosus?

Lichen sclerosus is een chronische huidaandoening die voornamelijk vrouwen treft, maar ook mannen kan beïnvloeden. Het veroorzaakt witte, glanzende plekken op de huid, meestal in de genitale en anale gebieden.

Wat zijn de symptomen van lichen sclerosus?

Symptomen kunnen jeuk, irritatie, witte glanzende plekken, dunner worden van de huid, pijn tijdens seksuele activiteit en moeilijkheden bij het plassen omvatten.

Wie loopt risico op lichen sclerosus?

Lichen sclerosus komt vaker voor bij vrouwen, vooral na de menopauze. Mannen kunnen het echter ook ontwikkelen. De exacte oorzaak is onbekend, maar genetische en hormonale factoren kunnen een rol spelen.

Is lichen sclerosus erfelijk?

Omdat lichen sclerosus in sommige families opvallend vaak voorkomt, wordt wel gedacht aan een erfelijke aanleg voor lichen sclerosus. Dit is echter nog niet aangetoond met wetenschappelijk onderzoek.

Hoe wordt lichen sclerosus gediagnosticeerd?

Een gynaecoloog of dermatoloog kan de diagnose stellen op basis van symptomen en klinisch onderzoek. Soms wordt een huidbiopsie uitgevoerd om de diagnose te bevestigen.

Wanneer komt lichen sclerosus vaker voor bij vrouwen?

Lichen sclerosus komt vaker voor na de overgang of voor de pubertijd.

Is lichen sclerosus een geslachtsziekte (soa)?

Nee, hoewel lichen sclerosus vaak de genitaliën treft, is het geen seksueel overdraagbare aandoening (soa).

Is lichen sclerosus besmettelijk?

Nee, lichen sclerosus is niet besmettelijk. Het is een chronische inflammatoire huidaandoening en wordt niet veroorzaakt door infectieuze agentia.

Hoeveel vrouwen hebben last van lichen sclerosus?

Het is niet zo zeldzaam; tussen de twee à drie op de duizend personen lijden aan de aandoening.

Kun je vrijen terwijl je lichen sclerosus hebt?

Ja dat kan, doch het kan pijnlijk zijn. Doordat de aandoening zich vooral uit rond de vagina en vulva, is vrijen voor veel vrouwen met lichen sclerosus pijnlijk. Hierdoor kunnen je relatie en seksleven onder druk komen te staan. Bespreek dit zo nodig met je behandelend arts bij SHE Health Clinics. Die kan je eventueel doorverwijzen naar een vrouwelijke seksuoloog binnen ons multidisciplinaire team.

Hoe wordt lichen sclerosus behandeld?

Corticosteroïden, zoals actuele crèmes of zalven, worden vaak voorgeschreven om ontsteking te verminderen en symptomen te beheersen. Regelmatige follow-up met een arts is belangrijk.

Wat kun je beter niet eten bij lichen sclerosus?

Wat wordt afgeraden is sterk gekruid eten, citrusvruchten, tomaten, cafeïnehoudende dranken zoals koffie en cola, knapperig voedsel zoals koekjes, chips, toast en hard brood. Veel mensen met orale LS kunnen ook geen walnoten of chocola verdragen. Deze ervaringen zijn bij iedereen verschillend.

Kan stress de lichen sclerosus klachten verergeren?

Ja, dat kan. Probeer daarom stress te voorkomen of beperken, door voldoende leefstijlmaatregelen te nemen, inclusief beweging, de juiste voeding en mentale ontspanning.

Kan lichen sclerosus leiden tot complicaties?

Jazeker. Onbehandelde lichen sclerosus kan leiden tot complicaties, waaronder littekenvorming, vernauwing van de genitaliën en verhoogd risico op huidkanker in het aangetaste gebied.

Kan lichen sclerosus zich uitbreiden?

Ja, indien de aandoening niet goed of niet tijdig wordt behandeld, dan kan de littekenvorming zich ook uitbreiden naar de clitoris. Dit is meestal niet pijnlijk, maar maakt deze plek wel minder gevoelig bij seksueel contact. Dat kan vervolgens het krijgen van een hoogtepunt (orgasme) bemoeilijken.

Wat voor een soorten kanker kunnen door lichen sclerosus worden veroorzaakt?

Lichen sclerosus zelf is een goedaardige huidaandoening, maar het kan geassocieerd zijn met een verhoogd risico op het ontwikkelen van bepaalde vormen van kanker, vooral als het onbehandeld blijft of langdurig aanwezig is. De aandoening kan het risico verhogen op:

Squameuze celcarcinoom: Lichen sclerosus in het genitale gebied, vooral bij vrouwen, wordt geassocieerd met een verhoogd risico op het ontwikkelen van squameuze celcarcinoom (plaveiselcelcarcinoom). Deze vorm van huidkanker kan zich ontwikkelen op de huid die is aangetast door lichen sclerosus.
Vulvakanker: Vulvakanker (schaamlipkanker of vaginakanker) is een zeldzame vorm van kanker die zich in de weefsels van de vulva, het uitwendige deel van de vrouwelijke geslachtsorganen, kan ontwikkelen. Lichen sclerosus kan het risico op vulvakanker verhogen, en daarom is het belangrijk om lichen sclerosus serieus te nemen en deze aandoening te behandelen.
Peniskanker: Bij mannen kan lichen sclerosus op de penis het risico op peniskanker verhogen.

Kan lichen sclerosus resulteren in vaginisme?

Ja, het ongemak, de pijn en schaamte die veelal met lichen sclerosus gepaard gaan, kunnen vaginisme veroorzaken.

Kan bloedverlies optreden bij lichen sclerosus?

Ja, bloedverlies kan voorkomen bij vrouwen met lichen sclerosus in het genitale gebied, met name tijdens seksuele activiteit (dyspareunie) of als gevolg van schuren tegen kleding. Het kan ook voorkomen bij mannen met lichen sclerosus op de penis. Het is belangrijk om te benadrukken dat als je bloedverlies opmerkt in het gebied waar lichen sclerosus aanwezig is, het raadzaam is om onmiddellijk medische hulp te zoeken. Bloedingen kunnen wijzen op ernstige irritatie, scheuren of andere complicaties die aandacht van een zorgprofessional (huisarts, gynaecoloog en/of dermatoloog) vereisen.

Is er een remedie voor lichen sclerosus?

Helaas is er nog geen definitieve genezing voor lichen sclerosus, maar behandeling kan de symptomen beheersen. Regelmatige medische controles zijn belangrijk om complicaties vroegtijdig op te sporen.

Moet ik mij voor mijn lichen sclerosus schamen?

Nee, dit is een chronische huidaandoening waar je niets aan kunt doen. Door de aandoening goed te laten behandelen, regelmatig te laten controleren en er openlijk met jouw (bed)partner over te praten, hoef jij je nergens voor te schamen.

Ook bij onze vrouwelijke gynaecologen en dermatologen hoef je je niet te schamen. Ze zijn gewend om vrouwen met LS kundig en doeltreffend te helpen en te behandelen.

Kan lichen sclerosus invloed hebben op de vruchtbaarheid?

Genitale lichen sclerosus heeft meestal geen directe invloed op de vruchtbaarheid. Echter, als het onbehandeld blijft en littekenvorming optreedt, kan dit indirecte effecten hebben.

Is lichen sclerosus geassocieerd met andere gezondheidsproblemen?

Lichen sclerosus kan geassocieerd zijn met andere aandoeningen, zoals auto-immuunziekten. Een uitgebreide medische evaluatie kan nodig zijn, vooral bij aanhoudende of ernstige gevallen.

Lees ook: Schaamte is groot voor veel patiënten met de genitale ziekte Lichen Sclerorus.

Als je het vermoeden op lichen slcerosus hebt, is het belangrijk om zo snel mogelijk medisch advies in te winnen als je symptomen van lichen sclerosus ervaart of als je vragen hebt over de aandoening. Een ervaren vrouwelijke gynaecoloog of dermatoloog bij SHE Health Clinics kan een passende diagnose stellen en een behandelplan opstellen op basis van jouw individuele behoeften.

Meer informatie of afspraak maken?

Wil je meer informatie of een afspraak maken met een ervaren vrouwelijke gynaecoloog of dermatoloog (vulvapoli)? Neem dan contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.