Kom je vroeger in de overgang als je al op jonge leeftijd ongesteld was?

8 januari 2024

Vroege menstruatie (menarche), dat wil zeggen de eerste keer dat een meisje menstrueert, op een leeftijd van tien jaar of zelfs jonger kan enige zorg oproepen met betrekking tot het risico op vroegtijdige menopauze. Er bestaat namelijk een causaal verband tussen de leeftijd van menarche en de leeftijd van menopauze, maar het is belangrijk om te begrijpen dat het risico op vroegtijdige menopauze door verschillende factoren wordt beïnvloed.

De gemiddelde leeftijd waarop meisjes voor het eerst menstrueren varieert wereldwijd. In veel ontwikkelde landen – zoals Nederland – is de gemiddelde leeftijd voor menarche meestal tussen de 12 en 14 jaar. In minder ontwikkelde landen kan menarche soms iets later optreden, rond de leeftijd van 14 tot 16 jaar.

Lees ook: Waarom worden meisjes steeds eerder ongesteld en wat zijn de gevolgen?

Vervroegde overgang

Vroege menarche kan worden geassocieerd met een iets verhoogd risico op vroegtijdige menopauze, maar het is niet de enige bepalende factor. Het tijdstip van het begin van de overgang naar de menopauze wordt namelijk beïnvloed door een combinatie van genetische, biologische, omgevingsfactoren, etniciteit, algemene gezondheid, levensstijl, seksuele activiteit, BMI (gewicht), blootstelling aan bepaalde chemicaliën en medische geschiedenis.

Dit zijn enkele belangrijke factoren die invloed kunnen hebben op wanneer bij een vrouw de overgang begint:

Genetica en familiaire geschiedenis: Er is een genetische component in de timing van de menopauze. Als vrouwen in de familie vroeg of laat in de menopauze zijn gekomen, kan dit een indicatie zijn van wanneer een vrouw hetzelfde kan ervaren.
Etniciteit: Er zijn verschillen in de leeftijd van menopauze tussen verschillende etnische groepen. Bijvoorbeeld, sommige onderzoeken suggereren dat vrouwen van Aziatische afkomst mogelijk later in de menopauze komen dan vrouwen van Europese afkomst.
Lichaamsgewicht en Body Mass Index (BMI): Overgewicht, ondergewicht of obesitas kan de leeftijd van menopauze beïnvloeden. Vrouwen met een hogere BMI hebben mogelijk een iets latere menopauze. Vrouwen met een te lage BMI (ondergewicht), hebben een verhoogd risico op een vervroegde overgang.
Rookgedrag: Roken wordt geassocieerd met een vroegere menopauze. Vrouwen die roken, bereiken de menopauze over het algemeen eerder dan niet-rokers.
Premenstrueel Syndroom (PMS): Vrouwen met PMS hebben een verhoogd risico op vervroegde overgang.
Auto-immuunziekten: Bepaalde auto-immuunziekten, zoals lupus en reumatoïde artritis, kunnen de eierstokken aantasten en de aanvang van de overgang vervroegen.
Reproductieve factoren: Het aantal zwangerschappen kunnen de timing van de menopauze beïnvloeden. Vrouwen die meerdere zwangerschappen hebben gehad, komen mogelijk later in de menopauze.
Gezondheidstoestand: Sommige medische aandoeningen of behandelingen, zoals chemotherapie of bestralingstherapie, kunnen de eierstokfunctie beïnvloeden en de menopauze vervroegen.
Levensstijl en stressniveaus: Een gezonde levensstijl, inclusief regelmatige lichaamsbeweging en het vermijden van overmatige stress, kan de algehele gezondheid en hormonale balans bevorderen, wat op zijn beurt de leeftijd van de menopauze kan beïnvloeden.
Voedingspatroon: Consumptie van veel koolhydraten kan leiden tot een vroegere menopauze.
Ovariële reserve: De ovariële reserve verwijst naar het aantal eicellen dat een vrouw nog heeft. Vrouwen met een lagere ovariële reserve kunnen eerder in de menopauze komen.
Seksuele activiteit: Vrouwen met een inactief seksleven (gebrek aan seks) kunnen eerder in de overgang komen.
Misbruikverleden: Vrouwen die in het verleden (seksueel) zijn misbruikt, hebben een verhoogd risico op een vroege menopauze.

Lees ook: Wat zijn de oorzaken van vervroegde overgang?

Kom je vroeger in de overgang als je al op jonge leeftijd ongesteld was?

Preventie en controle

Vroege menarche kan echter een signaal zijn om aandacht te besteden aan de algehele gezondheid van vrouwen. Meisjes en vrouwen die op jonge leeftijd menstrueren, zouden mogelijk meer bewust moeten zijn van het belang van een gezonde levensstijl, hormonale balans, regelmatige gezondheidscontroles, preventieve gynaecologische controles en het behouden van een gezond gewicht, aangezien deze factoren ook van invloed kunnen zijn op het tijdstip van het begin van de overgang naar de menopauze.

Als er zorgen zijn over de gezondheid of het risico op vroegtijdige menopauze, is het altijd raadzaam om dit te bespreken met een zorgverlener zoals een vrouwelijke gynaecoloog bij SHE Health Clinics. Regelmatige gezondheidscontroles en open communicatie met een arts of medisch specialist kunnen namelijk helpen bij het monitoren van de gezondheid en het nemen van preventieve maatregelen (indien nodig).

Lees ook: Hoe herken je Premature Ovariële Insufficiëntie (vervroegde overgang)?

Meer informatie of afspraak maken?

Wil je meer informatie of een afspraak maken met een van onze vrouwelijke gynaecologen bij SHE Health Clinics? Neem dan contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.