Lichen Planus: vervelende huidaandoening

1 maart 2023

Lichen Planus is een huidaandoening die voorkomt bij ongeveer 1-2% van de bevolking. Het is een chronische ontstekingsziekte die zich kan voordoen op verschillende plaatsen van het lichaam, waaronder de huid, de slijmvliezen van de mond, genitaliën en nagels. Symptomen bestaan vaak uit rode, licht paarse of paars-rode, afgeplatte bultjes op de huid en/of kleine witte streepjes, rode plekjes of allebei op de slijmvliezen. Lichen Planus is niet besmettelijk en de precieze oorzaak ervan is nog niet bekend. Vrouwen hebben iets vaker Lichen Planus dan mannen.

In dit artikel lees je alles over de symptomen, oorzaken en behandeling van Lichen Planus.

Symptomen van Lichen Planus

Lichen Planus (ook wel Lichen Ruber Planus genoemd) wordt gekenmerkt door kleine, jeukende bultjes en witte strepen op de huid en slijmvliezen. De huidbultjes zijn vaak plat of iets verheven en hebben een glanzende oppervlakte. De kleur van de bultjes varieert van rood, paars tot bruin en ze kunnen overal op het lichaam voorkomen. In sommige gevallen komen de bultjes voor in groepjes en vormen ze ringen of lijnen.

Bij Lichen Planus van de slijmvliezen van de mond kunnen de symptomen bestaan uit witte, netvormige lijnen en kleine bultjes in de mond. Dit kan leiden tot moeilijkheden bij het eten en spreken. In sommige gevallen kan er ook pijn optreden.

Symptomen van Lichen Planus in de slijmvliezen aan de binnenkant van de schaamlippen en in de vagina zijn:

Ontstekingen met kleine witte streepjes, rode glanzende plekken of wondjes aan de binnenkant van de schaamlippen of bij de ingang van de vagina.
Plekjes in de vagina.
Een branderig gevoel, vooral bij het plassen en het vrijen.
Vaginaal bloed na het vrijen.
De huid van de vagina, vulva en schaamlippen kan hard en dik worden.
Als de klachten lang blijven, kunnen de binnenste schaamlippen kleiner worden. Ook kan het stukje huid dat over de clitoris zit, de hele clitoris gaan bedekken. Soms wordt ook de ingang van de vagina smaller.

Het kan ook zijn dat je er bijna niets van merkt.

Lichen planus kan ook op andere plekken zitten, zoals bijvoorbeeld:

In de nagels: ze kunnen kapotgaan, anders groeien, doormidden scheuren en pijn doen.
In de haarzakjes op het hoofd of de wenkbrauwen: je krijgt dan jeuk of kale plekken.
In de slokdarm: je krijgt bijvoorbeeld last van brandend maagzuur, een hese stem of moeite met slikken.

Lees ook: Schaamte is groot voor veel patiënten met deze genitale ziekte: ‘En dat zorgt voor veel leed’.

Oorzaken van Lichen Planus

De exacte oorzaak van Lichen Planus is nog onbekend. Het is echter al wel bekend dat het een auto-immuunziekte is, waarbij het immuunsysteem van het lichaam de eigen cellen aanvalt. Daarnaast zijn er bepaalde factoren die de kans op het ontwikkelen van Lichen Planus vergroten, zoals:

Erfelijke aanleg: sommige mensen hebben meer aanleg voor het ontwikkelen van Lichen Planus dan anderen.
Infecties: bepaalde infecties kunnen Lichen Planus uitlokken of verergeren, zoals hepatitis C of de ziekte van Pfeiffer.
Chronische (darm)aandoeningen: chronische aandoeningen zoals de ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa kunnen Lichen Planus veroorzaken of verergeren.
Geneesmiddelen: sommige geneesmiddelen kunnen Lichen Planus als bijwerking hebben.

Lees ook: Wat zijn de symptomen van lichen sclerosus?

Behandeling van Lichen Planus

Er is nog geen effectieve genezing voor Lichen Planus, maar er zijn wel behandelingen om de symptomen te verminderen en onderdrukken. De behandeling hangt af van de ernst en de plaats van de Lichen Planus.

Crèmes en zalven: deze worden vaak gebruikt om de jeuk en ontstekingen te verminderen. Ze bevatten corticosteroïden of immuunmodulerende middelen.
Fototherapie: deze behandeling gebruikt ultraviolet licht om de symptomen van Lichen Planus te verminderen.
Medicijnen: in sommige gevallen worden immunosuppressiva voorgeschreven om het immuunsysteem te onderdrukken en ontstekingen te verminderen. Bij Lichen Planus van de mondholte kunnen bepaalde mondspoelingen en sprays de klachten verminderen.

Daarnaast is het belangrijk om te vermijden dat de huid of slijmvliezen van de mond geïrriteerd raken. Vermijd bijvoorbeeld krabben, schuren en het eten van irriterende voedingsmiddelen. Ook is het belangrijk om stress te verminderen, aangezien stress de symptomen kan verergeren.

Lees ook: 6 tips om gezond te blijven in tijden van stress.

Veel gestelde vragen over Lichen Planus

V: Waar zitten de Lichen Planus bultjes meestal op de huid?

A: De bultjes zitten vaak op:

Polsen, onder aan de rug, in de nek en op de enkels
De huid van de penis
Aan de buitenkant van de schaamlippen (het deel waar schaamhaar groeit).

V: Waar zitten de Lichen Planus ontstekingen meestal in de slijmvliezen?

A: Op de slijmvliezen zitten de huidontstekingen meestal op deze plekken:

In de mond.
Bij mannen: op de eikel en de binnenkant van de voorhuid.
Bij vrouwen: aan de binnenkant van de schaamlippen (de vulva) en in de vagina.

V: Bestaat er een verhoogd risico op kanker als je Lichen Planus hebt?

A: Ja, bij lichen planus in de mond is er een iets grotere kans op mondkanker. Ga daarom minstens één keer per jaar op controle bij jouw (huis)arts, dermatoloog of tandarts. Bij Lichen Planus in de slokdarm, bestaat er een verhoogd risico op het ontstaan van slokdarmkanker. Dit risico kan worden beperkt door tijdig onderzoek en goede behandeling door een MDL-arts.

V: Welke geneesmiddelen kunnen Lichen Planus veroorzaken of verergeren?

A: Lichen planus op de huid komt vaker voor bij mensen die pijnstillers zoals ibuprofen (NSAID’s) en medicijnen tegen een hoge bloeddruk of hartproblemen (bètablokkers en ACE-remmers) gebruiken.

V: Is Lichen Planus besmettelijk?
A: Nee, Lichen Planus is niet besmettelijk. Het is een auto-immuunziekte en kan niet worden overgedragen van de ene persoon op de andere.

V: Is Lichen Planus erfelijk?
A: Lichen Planus is mogelijk erfelijk, want het komt in bepaalde families vaker voor. Echter, sommige mensen hebben meer aanleg om Lichen Planus te ontwikkelen dan anderen.

V: Is behandeling van Lichen Planus altijd nodig?
A: Nee, indien de Lichen Planus geen klachten geeft, is behandeling gewoonlijk niet nodig. Ernstige vormen worden in eerste instantie behandeld met corticosteroïdhoudende preparaten. Een goede mondhygiëne is aanbevolen.

V: Kunnen de symptomen van Lichen Planus vanzelf verdwijnen?
A: Ja, in sommige gevallen verdwijnen de symptomen van Lichen Planus vanzelf. In andere gevallen kunnen de symptomen langdurig aanwezig blijven.

V: Hoe kan ik Lichen Planus voorkomen?
A: Aangezien de oorzaak van Lichen Planus nog onbekend is, is het niet mogelijk om het volledig te voorkomen. Wel is het belangrijk om een gezonde levensstijl te behouden en stress zoveel mogelijk te vermijden.

V: Werkt lichttherapie tegen Lichen Planus?
A: Ja, in ernstiger gevallen van lichen planus kan lichttherapie worden toegepast met als grote voordeel dat er een lokale behandeling van de huid plaatsvindt en er daarom nagenoeg geen bijwerkingen zijn.

V: Wat is de prognose voor Lichen Planus?
A: De meeste gevallen van lichen planus genezen binnen een periode van 18 tot 24 maanden spontaan. Echter, vaak blijven er daarna donkerbruine verkleuringen zichtbaar op de huid, welke na verloop van tijd vanzelf verdwijnen. Ongeveer 20% van de patiënten treedt een terugkeer (recidief) op. Bij een recidief is het beloop gelukkig vaak korter. Lichen planus in de mond is gewoonlijk zeer hardnekkig. Het is niet uitzonderlijk dat afwijkingen in de mond tot wel vijf jaar kunnen blijven bestaan.

Meer informatie of afspraak maken?

Wil je meer informatie of een afspraak maken met een in lichen sclerosus gespecialiseerde vrouwelijke gynaecoloog of dermatoloog bij SHE Health Clinics? Neem dan contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.