Melanoomkanker: de agressieve vorm van huidkanker

23 maart 2023

Melanoomkanker wordt ook wel huidkanker of moedervlekkanker genoemd. De ziekte treft vooral 40-plussers en het grootste aantal patiënten vinden we in de leeftijdsgroep 65-70 jaar. Of iemand melanoomkanker overleeft, is afhankelijk van het stadium waarin melanoom op het moment van ontdekking verkeert. Een vroegtijdige diagnose is dus van groot belang!

Vorig jaar waren er in Nederland 118.300 personen met huidkanker en het aantal mensen met een melanoom was ongeveer 47.600, van wie 21.700 mannen en 26.000 vrouwen (2,5 per 1.000 mannen en 3,0 per 1.000 vrouwen).

Huidkanker was in 2022 de meest gediagnosticeerde kankervorm: 23.300 (exclusief basaalcelcarcinoom). In de andere gevallen is er sprake van kanker in de opperhuid (een basaalcelcarcinoom of plaveiselcelcarcinoom), die veel minder snel uitzaait dan een melanoom.

Heb jij een verdacht plekje of een moedervlek op je huid die je niet vertrouwd? Ga er dan mee naar je huisarts! Indien nodig kan je huisarts doorverwijzen naar een dermatoloog die in derma-oncologie is gespecialiseerd. Daarvoor kun je o.a. bij SHE Health Clinics terecht.

Lees ook: Huidkanker is meest voorkomende kanker bij blanke mensen.

Wat is melanoomkanker?

Melanoomkanker is een agressieve vorm van huidkanker. Een melanoom kan overal op het lichaam ontstaan en zich snel verspreiden naar andere delen van het lichaam. Een melanoom ontstaat meestal op een gave huid. Soms ontwikkelt een melanoom zich ter plaatse van een bestaande moedervlek.

Lees ook: 14 veel gestelde vragen over melanoomkanker.

Hoe herken ik melanoomkanker?

Over het algemeen herken je een melanoom aan het plotselinge ontstaan van een lichtbruine, donkerbruine of rode vlek op de huid. Deze vlek groeit snel en lijkt in eerste instantie op een moedervlek. Ontstaat een melanoom ter plaatse van een bestaande moedervlek, dan herken je dat aan het plotselinge veranderen van die moedervlek. De moedervlek kan qua grootte, kleur of uiterlijk veranderen of gaan jeuken of bloeden. Heb je een vlekje dat je niet vertrouwt? Laat er dan altijd én zo snel mogelijk een huisarts naar kijken.

Lees ook: Dít zijn de 9 meest voorkomende symptomen die op kanker wijzen.

Wanneer loop je een verhoogd risico op melanoomkanker?

Er zijn verschillende factoren die het risico op melanoomkanker vergroten. Dit zijn de belangrijkste:

Je hebt jarenlang veel zonlicht of straling van hoogtezon, zonnebank of solarium gehad.
Je bent vroeger vaak verbrand of je was als kind vaak onbeschermd in de zon te vinden.
Je hebt een lichte huid, lichte ogen, sproeten, lichtblond of rood haar en verbrandt snel Je hebt meer dan 100 moedervlekken of 5 of meer onrustige moedervlekken.
Je hebt erfelijke aanleg voor melanoom.
Je hebt bestraling of lichtbehandeling (PUVA) in het ziekenhuis ondergaan.
Je gebruikt of gebruikte langdurig medicatie die de afweer verminderen (bijvoorbeeld prednison of chemotherapie).
Je hebt al eerder huidkanker of een voorstadium daarvan gehad.

Lees ook: Vitamine D verlaagt risico op melanoomkanker.

Ik loop een verhoogd risico op melanoomkanker. Wat nu?

Wanneer je een groter risico op melanoomkanker loopt, is het zonder meer aan te raden je huid om de maand goed te checken op eventuele afwijkingen. Let daarbij ook op plekken als voetzolen, billen, je rug, de huid achter de oren en de achterkant van je benen. Is er niemand die met je mee kan kijken, gebruik dan twee spiegels of maak met behulp van een selfiestick foto’s van de achterzijde van je lichaam.

Lees ook: Jezelf op huidkanker controleren: waarop moet je letten?

Hoe zit het met de overlevingskansen na de diagnose melanoomkanker?

Bij een tijdige ontdekking is de kans op genezing heel groot. Volgens cijfers van Kanker.nl is 100 procent van het aantal patiënten na 3 jaar nog in leven. De kans op weer een nieuw melanoom of latere uitzaaiingen is in die gevallen klein. Helaas wordt het een ander verhaal als er al wel uitzaaiingen zijn. Melanoomkanker kent zoals gezegd verschillende stadia. In het meest ongunstige scenario is slechts 17 procent van de patiënten 3 jaar later nog in leven.

Lees ook: Cosmetica of gezichtscrème kopen? Vermijd dan deze schadelijke ingrediënten!

Hoe wordt melanoomkanker behandeld?

Bijna altijd wordt eerst de tumor operatief of poliklinisch verwijderd. Later volgt een tweede operatie waarbij het litteken en wat omringende huid wordt verwijderd. Dit weefsel wordt dan weer gecontroleerd op eventueel nog aanwezige kankercellen. Of je onder controle blijft, is afhankelijk van de dikte van het melanoom. Heel soms wordt er niet geopereerd, maar bestraald. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij patiënten op leeftijd of patiënten met een zwakke gezondheid. Is er al sprake van uitzaaiingen, dan begint de behandeling meestal ook met een operatie. Het verdere behandeltraject bij uitgezaaide melanoomkanker is afhankelijk van zaken als locatie en kenmerken van de tumor, de locatie van de uitzaaiingen en de conditie van de patiënt.

Wat zijn de nieuwste ontwikkeling op het gebied van behandeling van melanoomkanker?

Onderzoek naar doelgerichte medicijnen die de groei en deling van kankercellen kunnen blokkeren.
Onderzoek naar de reden(en) waarom na verloop van tijd melanoomcellen ongevoelig worden voor doelgerichte medicijnen.
Onderzoek naar de immunotherapie Young-TIL. Hierbij vermenigvuldigt men in het laboratorium eerder bij de patiënt afgenomen afweercellen uit de tumor. Daarna worden al deze afweercellen teruggeplaatst bij de patiënt. TIL staat voor tumor infiltrerende lymfocyten. Lymfocyten zijn cellen die een rol spelen bij de afweer.
Onderzoek naar dendritische celtherapie (immunotherapie). In deze therapie worden afweercellen van de patiënt in het lab getraind om tumorcellen aan te vallen. De behandeling zit in het basispakket van de zorgverzekering en is beschikbaar voor patiënten met melanoomkanker in stadium 3B en 3C.
Onderzoek naar combinaties van doelgerichte medicijnen en medicijnen die het afweersysteem van de patiënt moeten versterken.

Meer informatie of afspraak maken?

Wil je meer informatie of een afspraak maken met een vrouwelijke dermatoloog bij SHE Health Clinics? Neem dan contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.

Meer lezen over (huid)kanker en huidklachten?