De vulva is het uitwendige gedeelte van de vrouwelijke geslachtsorganen en kan, net als andere delen van het lichaam, worden getroffen door verschillende gynaecologische aandoeningen.
In dit artikel leggen we uit wat de vulva is en beschrijven we de tien meest voorkomende vulvaklachten en vulvaire aandoeningen.
Wat is de vulva?
De vulva is het uitwendige deel van de vrouwelijke geslachtsorganen. Het omvat alle zichtbare structuren rond de opening van de vagina. De vulva bestaat uit verschillende onderdelen:
- Schaamlippen: Dit zijn huidplooien die de vagina omringen. Er zijn twee soorten schaamlippen:
- Grote schaamlippen (labia majora): De buitenste, dikkere huidplooien.
- Kleine schaamlippen (labia minora): De binnenste, dunnere huidplooien die tussen de grote schaamlippen liggen.
- Clitoris: Dit is een klein, gevoelig orgaan dat bovenaan de vulva ligt, waar de kleine schaamlippen samenkomen. De clitoris speelt een belangrijke rol bij seksuele opwinding.
- Opening van de urinebuis (urethra): Dit is de opening waardoor urine het lichaam verlaat. Het ligt net onder de clitoris.
- Vaginale opening: Dit is de opening naar de vagina, die zich onder de urethra bevindt.
- Voorhof (vestibulum): Het gebied tussen de kleine schaamlippen waar de vaginale opening en de opening van de urinebuis zich bevinden.
- Schaamheuvel (mons pubis): Het gebied boven de vulva, bedekt met schaamhaar, dat vetweefsel bevat.
De vulva is belangrijk voor seksuele en reproductieve functies, evenals voor de bescherming van de inwendige geslachtsorganen.
Lees ook: Wat zijn té grote schaamlippen en wat kun je er aan doen?
Veel voorkomende aandoeningen van de vulva
De ziektes en aandoeningen van de vulva die het meest voorkomen zijn:
1. Vulvitis
Vulvitis is een ontsteking van de vulva die kan worden veroorzaakt door irritatie, allergieën, infecties of trauma.
- Oorzaken: Veelvoorkomende oorzaken zijn schimmelinfecties (zoals candida), bacteriële infecties, het gebruik van agressieve zepen of doucheproducten, en allergieën voor stoffen zoals wasmiddelen of inlegkruisjes.
- Symptomen: Roodheid, jeuk, zwelling, branderigheid, en soms afscheiding.
Lees ook: Mogelijke oorzaken rode pijnlijke vulva en vagina.
2. Lichen Sclerosus
Lichen sclerosus is een chronische huidziekte die vooral de vulva treft en leidt tot dunne, witte plekken op de huid die broos en pijnlijk kunnen worden.
- Oorzaken: De exacte oorzaak is onbekend, maar het kan een auto-immuunziekte zijn.
- Symptomen: Jeuk, pijn, witte vlekken op de vulva, en soms littekenvorming die de anatomie kan veranderen. In ernstige gevallen kan het leiden tot vergroeiingen van de vulvaire structuren.
Lees ook: Hoe kun je lichen sclerosus herkennen?
3. Vulvodynie
Vulvodynie betekent letterlijk vulvapijn en is chronische pijn of ongemak aan de vulva zonder duidelijke oorzaak, die langer dan drie maanden aanhoudt.
- Oorzaken: De precieze oorzaak is onbekend, maar het kan te maken hebben met zenuwbeschadiging, spierspanning, of chronische ontsteking.
- Symptomen: Brandende pijn, steken, jeuk of irritatie die kan worden verergerd door zitten, fietsen of geslachtsgemeenschap.
Lees ook: Infopagina vulvodynie (vulvodynia).
4. Vulvaire Candidiasis (schimmelinfectie)
Dit is een schimmelinfectie veroorzaakt door de Candida-gist, vaak Candida albicans.
- Oorzaken: Factoren zoals antibioticagebruik, diabetes, zwangerschap, een verzwakt immuunsysteem en het dragen van strakke, niet-ademende kleding kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van een schimmelinfectie.
- Symptomen: Jeuk, branderigheid, dikke, witte afscheiding die op kwark lijkt, roodheid en zwelling van de vulva.
Lees ook: 7 feiten en fabels die iedere vrouw moet weten over schimmelinfecties.
5. Bartholinitis
Bartholinitis is een ontsteking van de Bartholin-klieren, die zich aan beide zijden van de vaginale opening bevinden. Deze klieren helpen bij de productie van vocht dat de vulva smeert.
- Oorzaken: De ontsteking ontstaat meestal door een blokkade in het kanaal van de klier, vaak veroorzaakt door een infectie zoals E. coli, gonorroe of chlamydia.
- Symptomen: Pijn, zwelling en soms de vorming van een abces in de vulva. Dit kan gepaard gaan met koorts en algemene malaise.
6. Vulvaire Intra-epitheliale Neoplasie (VIN)
Vulvaire Intra-epitheliale Neoplasie (VIN) is een voorloper van vulvaire kanker waarbij abnormale cellen zich ontwikkelen op het vulvaire epitheel. Het wordt beschouwd als een pre-kankerachtige aandoening.
- Oorzaken: Het wordt vaak geassocieerd met het humaan papillomavirus (HPV), vooral de hoog-risico typen zoals HPV-16 en HPV-18.
- Symptomen: Jeuk, pijn, veranderingen in de kleur of textuur van de vulvaire huid, en soms de aanwezigheid van wratachtige bultjes of zweren.
Lees ook: Wat is vulvaire intra-epitheliale neoplasia (VIN)?
7. Genitale Wratten (Condylomata Acuminata
Genitale wratten zijn een veelvoorkomende seksueel overdraagbare aandoening (SOA) veroorzaakt door bepaalde stammen van het humaan papillomavirus (HPV).
- Oorzaken: HPV-infectie, voornamelijk door seksueel contact.
- Symptomen: Zachte, vleeskleurige of roze bultjes of wratjes op de vulva of rond de anus. Ze kunnen in clusters voorkomen en soms jeuken of bloeden.
Lees ook: Genitale wratten: hoe kom je er vanaf?
8. Herpes Genitalis
Genitale herpes is een virale infectie veroorzaakt door het herpes simplex virus (HSV), meestal type 2, maar type 1 kan ook betrokken zijn.
- Oorzaken: Seksueel contact met iemand die besmet is met het herpesvirus.
- Symptomen: Pijnlijke blaren of zweertjes op de vulva, jeuk, pijn tijdens het plassen, en soms griepachtige symptomen zoals koorts en spierpijn.
Lees ook: Dít is wat je wil weten over genitale herpes.
9. Vulvaire kanker
Vulva kanker (vaginakanker) is een zeldzame vorm van kanker die de vulva aantast. Het ontstaat meestal in de buitenste lagen van de huid (plaveiselcelcarcinoom).
- Oorzaken: Risicofactoren omvatten oudere leeftijd, infectie met HPV, roken, en een geschiedenis van vulvaire intra-epitheliale neoplasie (VIN).
- Symptomen: Een niet-genezende zweer of knobbel op de vulva, jeuk, pijn, bloeding, of veranderingen in de huidskleur van de vulva.
Lees ook: Alles wat je moet weten over vaginakanker.
10. Vulvaire cysten
Vulvaire cysten zijn goedaardige bulten die zich kunnen vormen in de huid van de vulva, zoals epidermale cysten of inclusiecysten.
- Oorzaken: Deze cysten kunnen ontstaan door verstopte haarzakjes, talgklieren of littekenvorming na een verwonding of een gynaecologische operatie.
- Symptomen: Meestal asymptomatisch, doch grotere cysten kunnen ongemak, pijn of zwelling veroorzaken.
Meer informatie of afspraak maken?
Wil jij je medisch laten onderzoeken vanwege een vermoeden op vulvaire afwijking, of wil je een gynaecologisch onderzoek laten uitvoeren? Maak dan een afspraak met een vrouwelijke gynaecoloog bij onze SHE Health Clinics vrouwenkliniek. Hiervoor kun je contact met ons opnemen via 085-2019275 of via ons contactformulier.
Meer lezen over vaginale gezondheid?
- SHE Health Clinics overzicht gynaecologisch zorgaanbod.
- SHE Health Clinics kennisbank.
- Wat zijn de meest voorkomende vulva-aandoeningen?
- Gynaecologische aandoeningen: welke komen het meeste voor?
- Ken jij het vaginawoordenboekje al?
- Een gezond urogenitaal microbioom: tips voor optimaal welzijn.
- Wat is een vagina-ontsteking?
- Wat zijn baarmoederpoliepen?
- Afwijkend uitstrijkje? Dit zijn de vervolgstappen.
- Een grote clitoris: wat doe je er aan?
- Is het mogelijk om een slappe vagina te hebben?
- Probiotica voor Candida: wat je moet weten.
- 10 feiten en fabels over de vulva.
- Wat is de vulva-aandoening vulvadystrofie?
- 8 Belangrijke gynaecologische waarschuwingssignalen die vrouwen niet mogen negeren.
- Lichen sclerosus: vervelende huidziekte bij vrouwen.
- Antibioticagebruik verborgen oorzaak schimmelinfectie.
- Hoe onderzoek je jouw eigen vulva?
- 7 vaginale klachten die je moet kunnen herkennen.
- Er zijn 5 verschillende soorten vagina’s en ze zijn allemaal normaal!
- Waardoor heb je pijn bij het vrijen?
- 10 feiten en fabels over de clitoris.
- Wat is het vulvair vestibulitis syndroom (VVS)?
- Zijn grote schaamlippen normaal?
- Wat zijn de symptomen van lichen sclerosus?
Auteur: Redactie
