Blaaspijn zonder infectie komt vaak voor bij vrouwen door het blaaspijnsyndroom (interstitiële cystitis), doch ook door andere oorzaken zoals overactieve bekkenbodemspieren, prikkelbare darm (PDS), gynaecologische aandoeningen of hormonale veranderingen. Het is belangrijk om deze lichamelijke klachten serieus te nemen en goed te laten onderzoeken, omdat antibiotica meestal niet helpen en er wél behandelopties zijn.
In dit artikel lees je er meer over.
Blaaspijn zonder infectie
Blaaspijn zonder infectie betekent dat je pijn of een branderig gevoel bij de blaas en het plassen hebt, terwijl er geen bacteriën in de urine worden gevonden. De klachten lijken vaak op een gewone blaasontsteking, maar urinekweken blijven schoon en standaardbehandeling met antibiotica helpt niet of nauwelijks.
Een veelvoorkomende oorzaak is het blaaspijnsyndroom, ook wel interstitiële cystitis genoemd. Hierbij is de blaaswand geïrriteerd of ontstoken, zonder dat er sprake is van een gewone bacteriële infectie.
Interstitiële cystitis (blaaspijnsyndroom)
Bij interstitiële cystitis is de binnenkant van de blaas gevoeliger en vaak chronisch ontstoken. De beschermende laag van de blaaswand kan beschadigd zijn, waardoor stoffen uit de urine (zoals kalium) de blaaswand irriteren en pijn veroorzaken.
De precieze oorzaak is nog niet bekend, maar er zijn verschillende theorieën: een verstoord afweersysteem (auto-immuunreactie), een verhoogde doorlaatbaarheid van de blaaswand, zenuwbeschadiging na operaties of een allergische/overgevoeligheidsreactie. De aandoening is goedaardig en niet kwaadaardig, maar kan wel veel invloed hebben op kwaliteit van leven.
Lees ook: Wat is het blaaspijnsyndroom (interstitiële cystitis)?
Typische klachten bij interstitiële cystitis
Pijn of druk in de onderbuik, rond de blaas, plasbuis, schaamstreek of soms in de rug of liezen.
Vaak kleine beetjes plassen, ook ’s nachts, met een sterk en plotseling aandranggevoel.
Pijn die toeneemt naarmate de blaas voller wordt en afneemt na het plassen.
Klachten die schommelen: perioden met meer en minder pijn (“opvlammingen”).
Bij vrouwen kunnen de blaaspijnklachten erger zijn rondom de menstruatie, bij hormonale schommelingen of rond de overgang, wat wijst op een rol van geslachtshormonen.
Lees ook: Waarom krijgen vrouwen vaak blaasontsteking?
Andere oorzaken van blaaspijn zonder infectie
Niet alle blaaspijn zonder bacteriën is interstitiële cystitis. Andere mogelijke oorzaken zijn:
Overactieve of gespannen bekkenbodemspieren: vaak na bevalling, trauma, stress of langdurig “ophouden”.
Prikkelbare darm (PDS): waarbij darmkrampen en gasvorming pijn in het bekken en rond de blaas kunnen nabootsen.
Gynaecologische oorzaken: zoals endometriose, littekenweefsel na operaties, Persistent Genital Arousal Disorder (PGAD) of verzakkingen in het kleine bekken.
Zenuwpijn (neuropathische pijn): na operaties of eerdere ontstekingen in buik of bekken.
Systemische aandoeningen: zoals reuma, Sjögren, fibromyalgie of andere auto-immuunziekten, die vaker samen met blaaspijnsyndroom voorkomen.
Daarom is een goede, brede beoordeling belangrijk: soms spelen blaas, darmen, bekkenbodem en hormonen tegelijk een rol.
Lees ook: Branderig gevoel bij het plassen, doch geen blaasontsteking? Dít zijn 6 mogelijke andere oorzaken.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De diagnose interstitiële cystitis of blaaspijnsyndroom wordt pas gesteld als andere oorzaken zijn uitgesloten. Meestal gebeurt dit stap voor stap:
Urineonderzoek en urinekweek om een gewone blaasontsteking of bloed in de urine uit te sluiten.
Lichamelijk en gynaecologisch onderzoek om andere oorzaken in buik en bekken na te gaan.
Soms aanvullend onderzoek, zoals cystoscopie (kijken in de blaas), echo of dagboek van drink- en plasgewoonten.
De klachten en het verhaal van de patiënt zijn heel belangrijk: duur van de klachten, mate van pijn, invloed van menstruatie, voeding en stress. Pas als herhaald urineonderzoek geen bacteriën laat zien en er typische symptomen zijn, wordt aan blaaspijnsyndroom gedacht.
Lees ook: Veel voorkomende gynaecologische aandoeningen: herken de signalen.
Verschil met gewone blaasontsteking
| Kenmerk | Gewone blaasontsteking | Blaaspijnsyndroom / IC |
|---|---|---|
| Bacteriën in urine | Aanwezig bij onderzoek. | Afwezig of zeer beperkt. |
| Reactie op antibiotica | Klachten verbeteren snel. | Meestal geen of weinig effect. |
| Duur van klachten | Dagen tot weken. | Maanden tot jaren, met schommelingen. |
| Type aandoening | Acute infectie van de blaas. | Chronische, niet-bacteriële ontstekingsreactie van de blaaswand. |
Behandeling en zelfzorg
Er is geen één standaardbehandeling die bij iedereen met blaaspijnsyndroom werkt, maar er zijn veel mogelijkheden om klachten te verminderen. Vaak wordt een combinatie van leefstijl, fysiotherapie, medicatie en soms lokale behandelingen gebruikt.
Mogelijke onderdelen van de behandeling zijn:
Aanpassen van voeding: sommige mensen reageren op koffie, alcohol, citrus, scherpe kruiden, chocolade of kunstmatige zoetstoffen.
Bekkenbodemfysiotherapie om spanning in de bekkenbodemspieren te verminderen en het plassen te normaliseren.
Medicatie om de blaaswand te beschermen, de zenuwen te kalmeren of de ontstekingsreactie te remmen, indien passend.
Blaasspoelingen of andere lokale behandelingen via de blaas bij ernstige of langdurige klachten.
Ondersteuning bij omgaan met pijn, vermoeidheid en impact op werk, relaties en seksualiteit.
Stress, slaapgebrek en hormonale schommelingen kunnen klachten verergeren; ontspanning, goede slaaphygiëne en soms hormonale begeleiding kunnen daarom onderdeel zijn van het plan.
Lees ook: Waarom stinkt je urine? Dít zegt de geur van je plas over je gezondheid.
Wanneer naar de arts?
Neem altijd contact op met een (huis)arts, gynaecoloog of uroloog als:
Je blaaspijn hebt die langer dan enkele weken aanhoudt, terwijl urineonderzoek geen infectie laat zien.
Je vaak moet plassen, ’s nachts meerdere keren uit bed moet of een plotselinge, bijna niet te houden aandrang voelt.
Je bloed in de urine ziet, onbedoeld afvalt of je erg ziek voelt.
De klachten invloed hebben op werk, gezin, seksleven of slaap.
Een gespecialiseerd centrum kan helpen met een duidelijke diagnose en een persoonlijk behandelplan. Blaaspijn zonder infectie is vervelend, maar je staat er niet alleen voor en er zijn verschillende manieren om de klachten te verlichten.
Lees meer over blaasklachten en pijnklachten bij vrouwen:
- SHE Health Clinics infopagina blaasklachten.
- Alles wat je moet weten over urineweginfectie.
- Wat veroorzaakt de ergste pijnen die je kan hebben?
- 20 oorzaken waardoor je vaak moet plassen.
- Wat is de link tussen vleesconsumptie en urineweginfecties (cystitis)?
- Nierbekkenontsteking: zo herken je de symptomen!
- Antibiotica: wat zijn de risico’s en mogelijke bijwerkingen?
- Wat is het bekkenpijnsyndroom?
- Alles wat je wil weten over een orgaanverzakking.
- Hoe lang duurt een blaasontsteking?
- 10 oorzaken van bloed in je urine.
- Galblaasaandoeningen bij vrouwen.
- Wat zijn de symptomen van Persistent Genital Arousal Disorder (PGAD)?
- Hoe herken je een eileiderontsteking?
- 14 voedingsmiddelen die een overactieve blaas of urineverlies verergeren.
- Wát zegt de kleur van je urine over je gezondheid?
- Blijf je blaas de baas met deze tips (zélfs na de overgang).
- Hoe kun je blaaskanker ontdekken?
- Wat kun je doen aan een baarmoederverzakking?
- Urineverlies (incontinentie) komt ook bij jonge vrouwen voor.
