Wat veroorzaakt anale jeuk?

14 juli 2023

Anale jeuk (pruritus ani) is een veelvoorkomende aandoening die ongemak, irritatie en pijn rond het anale gebied veroorzaakt. Het kan een bron van schaamte en ongemak zijn voor degenen die er last van hebben.

In dit artikel beschrijven we de verschillende aspecten van anale jeuk, inclusief de oorzaken, symptomen en behandelingen. Daarnaast leggen we uit wat je er zelf aan kunt doen en beantwoorden we diverse veel gestelde vragen.

Oorzaken van anale jeuk

Anale jeuk is een veelvoorkomende klacht die verschillende oorzaken kan hebben, variërend van eenvoudige huidirritatie tot onderliggende medische aandoeningen. Hier zijn enkele veelvoorkomende oorzaken van anale jeuk:

Huidirritatie
Huidirritatie is een veelvoorkomende oorzaak van anale jeuk. Het kan worden veroorzaakt door verschillende factoren, zoals het gebruik van irriterende zeep of toiletpapier, overmatig wassen van het anale gebied, allergische reacties op bepaalde chemicaliën of materialen, of zelfs een schimmelinfectie.

Hygiëne
Onvoldoende hygiëne kan ook leiden tot anale jeuk. Het niet goed schoonmaken van het anale gebied na een stoelgang kan fecale resten (poep) achterlaten, wat irritatie kan veroorzaken. Daarom is het belangrijk om na elke stoelgang het anale gebied grondig schoon te maken met water en milde zeep of met een biologisch afbreekbaar toiletdoekje.

Aambeien
Aambeien zijn gezwollen aderen in het anale gebied en kunnen anale jeuk veroorzaken. Ze ontstaan vaak door overmatige druk op de aderen tijdens het persen tijdens de stoelgang, langdurig zitten op het toilet of bij chronische constipatie. Aambeien kunnen gepaard gaan met symptomen zoals bloedingen en pijn.

Lees ook: Gedonder daaronder: wat is de oorzaak van aambeien?

Schimmelinfecties
Schimmelinfecties, zoals een gistinfectie, kunnen ook anale jeuk veroorzaken. Deze infecties ontstaan door een overgroei van schimmels, meestal Candida, rond het anale gebied. Factoren die kunnen bijdragen aan het ontstaan van een schimmelinfectie zijn onder andere slechte hygiëne, overmatig zweten en gebruik van antibiotica.

Lees ook: 7 feiten en fabels die iedere vrouw moet weten over schimmelinfecties.

Huidziekten
Bepaalde huidziekten, zoals eczeem, psoriasis en dermatitis, kunnen zich ook manifesteren in de vorm van anale jeuk. Deze aandoeningen veroorzaken ontstekingen en irritaties van de huid, waardoor jeuk ontstaat.

Lees ook: Hoe herken je het verschil tussen eczeem en psoriasis?

Darmziekten
Darmziekten en darmaandoeningen zoals Colitis Ulcerosa, ziekte van Crohn, chronische diarree en darmkanker kunnen anale jeuk veroorzaken.

Lees ook: Iedereen kan de ziekte van Crohn of Colitis Ulcerosa krijgen!

Voedselallergieën
Sommige mensen ervaren anale jeuk als gevolg van voedselallergieën of glutenintolerantie. Voedingsmiddelen zoals melk, eieren, noten en schelpdieren kunnen allergische reacties veroorzaken die zich uiten in anale jeuk.

Lees ook: Wat kun je eten om je darmen gezond te houden?

Fissuren
Kloofjes of scheurtjes in de anus, ook wel fissuren genoemd, kunnen jeuk veroorzaken.

Wormen
Worminfectie (aarsmaden) komt veel voor bij kinderen, doch ook bij volwassenen. Meestal treedt de jeuk in de avond en ‘s nachts op.

Allergieën
Voedingstoffen zoals paprika en gember kunnen achterblijven in de ontlasting en een allergische reactie van de anale huid veroorzaken met jeuk tot gevolg.

Bevochtiging
Overmatige bevochtiging van de huid rondom de anus kan beschadiging veroorzaken, bijvoorbeeld door overmatig transpireren of onvoldoende ventilatie.

Andere oorzaken
Anale jeuk kan ook worden veroorzaakt door:

Bacteriële infecties
Parasieten
Bepaalde medicijnen
Diabetes
Ondergoed/kleding
Seksueel overdraagbare aandoening (soa).

Symptomen van anale jeuk

Anale jeuk kan gepaard gaan met verschillende symptomen, waaronder:

Constante jeuk of irritatie rond het anale gebied.
Irritatie, bultjes en/of roodheid van de huid.
Brandend gevoel of pijn.
Gevoel van vochtigheid rond het anale gebied.
Soms bloedingen als gevolg van krabben.
Schilfering van de huid.
Veranderingen van de stoelgang.
Acute klachten: wanneer de jeuk plotseling begint, is een voedselallergie of contactallergie, een infectie of een reactie op medicijnen (of cosmetische producten) het meest waarschijnlijk.
Chronische klachten: bij langdurige jeuk denk men aan voedselintoleranties en darmklachten.

Het is belangrijk op te merken dat als de symptomen aanhouden of verergeren, het raadzaam is om een (huis)arts te raadplegen voor een juiste diagnose en behandeling.

Behandeling van anale jeuk

De behandeling van anale jeuk richt zich op het verlichten van de symptomen en het aanpakken van de onderliggende oorzaak. Hier zijn enkele veelgebruikte behandelingsopties:

Zelfzorgmaatregelen

Houd het anale gebied schoon en droog door regelmatig te wassen met water en milde zeep.
Gebruik zacht toiletpapier en vermijd het gebruik van geparfumeerde producten die irritatie kunnen veroorzaken.
Vermijd krabben, omdat dit de huid verder kan beschadigen en infecties kan veroorzaken.
Draag loszittend katoenen ondergoed om wrijving te verminderen en de luchtcirculatie te bevorderen.
Breng een zachte, niet-geparfumeerde crème of zalf aan om de huid te kalmeren.

Medicamenteuze behandeling
In sommige gevallen kan een arts medicijnen voorschrijven om anale jeuk te behandelen. Dit kunnen crèmes of zalven zijn die corticosteroïden bevatten om ontstekingen te verminderen, antihistaminica om jeuk te verminderen, of antischimmelmedicijnen in geval van schimmelinfecties.

Hoe kun je de onderliggende oorzaken aanpakken?

Als anale jeuk wordt veroorzaakt door een onderliggende aandoening, zoals aambeien of een huidziekte, zal de arts de specifieke behandeling daarvoor aanbevelen. Dit kan het gebruik van specifieke medicijnen, procedures of veranderingen in levensstijl omvatten.

Veel gestelde vragen (V) en antwoorden (A) over anale jeuk

V: Wat zijn de mogelijke complicaties van anale jeuk?
A: Anale jeuk kan leiden tot complicaties zoals huidbeschadiging, infecties en psychologische stress. Het constant krabben kan de huid beschadigen en microscopische scheurtjes veroorzaken, wat infecties kan bevorderen. Bovendien kan de constante jeuk leiden tot angst, slaapstoornissen en een verminderde kwaliteit van leven.

V: Is anale jeuk besmettelijk?
A: Nee, anale jeuk zelf is niet besmettelijk. Het is een symptoom van een onderliggende aandoening en kan niet direct van persoon op persoon worden overgedragen.

V: Wanneer moet ik een arts raadplegen voor anale jeuk?
A: Het is raadzaam om een arts te raadplegen als de anale jeuk aanhoudt, verergert of gepaard gaat met andere ongewone symptomen of bloedingen.

V: Kan anale jeuk een teken zijn van een ernstige aandoening?
A: In de meeste gevallen is anale jeuk geen teken van een ernstige aandoening. Het wordt vaak veroorzaakt door onschadelijke factoren zoals huidirritatie of slechte hygiëne. Echter, in sommige gevallen kan anale jeuk een symptoom zijn van een onderliggende medische aandoening, zoals een infectie of een inflammatoire darmziekte. Als de anale jeuk aanhoudt of gepaard gaat met andere zorgwekkende symptomen, is het raadzaam om een arts te raadplegen voor een juiste diagnose.

V: Zijn er natuurlijke remedies die kunnen helpen bij anale jeuk?
A: Ja, er zijn enkele natuurlijke remedies die verlichting kunnen bieden bij anale jeuk. Enkele opties zijn:

Zitbaden: Neem regelmatig zitbaden met lauw water om het anale gebied schoon te houden en irritatie te verminderen.
Aloë vera: Breng pure aloë vera-gel aan op het getroffen gebied om de huid te kalmeren en ontstekingen te verminderen.
Tea tree olie: Verdun tea tree olie in een dragerolie en breng het aan op de huid om jeuk te verminderen en infecties te voorkomen.
Havermout: Maak een pasta van gemalen havermout en water en breng het aan op de jeukende huid om jeuk te verzachten.

Hoewel deze natuurlijke remedies verlichting kunnen bieden, is het belangrijk om te onthouden dat ze niet altijd effectief zijn voor iedereen. Raadpleeg een arts of medisch specialist (dermatoloog of proctoloog) voordat je natuurlijke remedies probeert, vooral als de symptomen aanhouden of verergeren.

Als je last hebt van anale jeuk, is het verstandig om contact op te nemen met je huisarts om de oorzaak te achterhalen en een passende behandeling te krijgen.

Meer lezen?