Ongeveer zo’n 500.000 Nederlanders hebben een schildklierafwijking. Vaak werkt de schildklier te traag, maar ook een te snel werkende schildklier (hyperthyreoïdie) kan voor vervelende klachten zorgen. Hoe herken je de symptomen van een te snelle schildklier en wat is eraan te doen?
Het is belangrijk om op tijd aan de bel te trekken, want op lange termijn kunnen de symptomen van een te snel werkende schildklier verergeren én kun je blijvende klachten krijgen.
Hyperthyreoïdie
De schildklier is een orgaan aan de voorkant van de hals. Dit orgaan maakt twee soorten schildklierhormonen aan die verantwoordelijk zijn voor onze stofwisseling: hyroxine en thyroxine. Bij mensen met de schildklieraandoening hyperthyreoïdie (een te snel werkende schildklier), worden er te veel van deze hormonen aangemaakt en afgegeven. Daardoor gaat je lichaam aanzienlijk meer energie aanmaken én gebruiken, waardoor je stofwisseling ook versnelt. Dat klinkt misschien niet heel erg, maar zo’n te snel werkende schildklier kan voor nare klachten zorgen. Datzelfde geldt overigens voor een te langzaam werkende schildklier.
Lees meer: Schildklierproblemen die vaak bij vrouwen voorkomen.
Symptomen van te snel werkende schildklier
Voor welke symptomen zorgt zo’n te snel werkende schildklier dan? Die kunnen heel uiteenlopend zijn, maar we zetten er een aantal op een rij:
- Hartkloppingen
- Overmatig zweten of een klamme huid
- Onregelmatige menstruatie
- Diarree of overmatige ontlasting
- Onverklaarbare gewichtsafname
- Een vergroting van de schildklier
- Vermoeidheid of juist een heel onrustig gevoel
- Soms: uitpuilende ogen, ogen lijken groter dan normaal
- Ogen kunnen pijnlijk zijn en soms zijn er (oog)problemen met zicht.
Lees ook: Schildklierproblemen die vaak bij vrouwen voorkomen.
Hart- en vaatziekten
Op de lange termijn kan een te snel werkende schildklier zorgen voor hart- en vaatproblemen, blijkt uit diverse onderzoeken. Wetenschappers van het Erasmus Medisch Centrum analyseerden in 2019 de gegevens van 9420 ouderen die vanaf 1990 hadden meegedaan aan het ERGO-onderzoek; de zogeheten Rotterdam Study. ERGO (Erasmus Rotterdam Gezondheid Onderzoek) is een langlopend bevolkingsonderzoek van het Erasmus MC onder bijna 20.000 mensen van 40 jaar en ouder in de Rotterdamse wijk Ommoord. De deelnemers waren gemiddeld 65 jaar oud en werden om de drie tot vijf jaar medisch onderzocht. Uit de resultaten bleek dat hogere waarden van het hormoon thyroxine geassocieerd werden met een verdubbelde kans op slagaderverkalking. Ook zouden mensen met een hogere waarde van dit hormoon een groter risico lopen om te overlijden aan een gerelateerde hart- en vaatziekte. Een onbehandelde te snel werkende schildklier, zou dus ernstige gevolgen kunnen hebben!
Lees ook: Wat is het risico van een te sterk werkende bijschildklier?
Oorzaken te snel werkende schildklier
Een te snel werkende schildklier kan verschillende oorzaken hebben, die allemaal zorgen voor dezelfde symptomen. Bij ongeveer acht van de tien mensen werkt de schildklier te snel door de ziekte van Graves, een auto-immuunziekte. Je eigen immuunsysteem zorgt er dan voor dat het lichaam te veel schildklier-stimulerende antilichamen aanmaakt. Daardoor gaat de schildklier overmatig veel hormonen produceren, die voor klachten zorgen. Bij ongeveer tien procent van de mensen met hyperthyreoïdie komt dit door een struma, een vergrote schildklier die te veel hormonen aanmaakt. Dit kan bijvoorbeeld komen door een (goedaardig) gezwel, het gebruik van medicijnen met jodium erin of een ontsteking van de schildklier. Ook andere auto-immuunziekten kunnen een te snel werkende schildklier veroorzaken of voor deze symptomen zorgen door een verhoging van het schildklierhormoon.
De meest voorkomende oorzaken van hyperthyreoïdie zijn:
- Ziekte van Graves: De ziekte van Graves is de meest voorkomende oorzaak van hyperthyreoïdie. Het is een auto-immuunziekte waarbij antilichamen (TSH-receptorantilichamen) zich richten op de schildklier en de productie van schildklierhormonen stimuleren.
- Toxisch multinodulair struma: Deze aandoening wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van meerdere knobbels (noduli) in de schildklier die autonoom schildklierhormonen produceren, los van de regulatie door het lichaam.
- Toxisch adenoom: Een toxisch adenoom – ook bekend als de ziekte van Plummer of Plummer’s disease – is een goedaardige tumor in de schildklier die abnormaal hoge niveaus van schildklierhormonen produceert.
- Thyroiditis: Thyroiditis verwijst naar ontsteking van de schildklier. Het kan worden veroorzaakt door virale infecties, auto-immuunreacties of andere oorzaken. In sommige gevallen kan thyroiditis leiden tot een tijdelijke fase van hyperthyreoïdie, gevolgd door een fase van hypothyreoïdie (te traag werkende schildklier).
- Overmatig gebruik van schildklierhormoonmedicatie: In sommige gevallen kan overmatig gebruik van schildklierhormoonmedicatie (bijvoorbeeld bij de behandeling van hypothyreoïdie) leiden tot hyperthyreoïdie.
- Jodiuminname: Inname van overmatig jodium kan de schildklier stimuleren om meer schildklierhormonen te produceren, wat kan leiden tot hyperthyreoïdie.
- Tumoren van de hypofyse of hypothalamus: Zelden kunnen tumoren in de hypofyse of hypothalamus (hersengebieden die de schildklier reguleren) overmatige stimulatie van de schildklier veroorzaken, wat leidt tot hyperthyreoïdie.
Hyperthyreoïdie is een complexe aandoening en meerdere factoren kunnen een rol spelen bij het ontstaan ervan. Een grondige evaluatie door een gespecialiseerde medisch specialist (internist-endocrinoloog) is nodig om de specifieke oorzaak van hyperthyreoïdie vast te stellen en een passende behandeling te bepalen.
Lees ook: Hoe herken je de symptomen van de schildklieraandoening ‘ziekte van Graves’?
Behandelingen te snel werkende schildklier
In grote lijnen zijn er drie manieren om een te snel werkende schildklier te behandelen en de symptomen af te laten nemen:
- Medicijnen
- Radioactief jodium
- Een operatie.
Bij een radioactief jodium of een operatie wordt de schildklier definitief uitgeschakeld of verwijderd, wat betekent dat iemand levenslang medicatie met moet slikken. Als het mogelijk is, wordt er daarom eerst gekozen voor medicatie die de schildklier remt en de hormonen tot een normaal niveau terugbrengt. Welke behandeling het beste geschikt voor jou is, kun je overleggen met je huisarts of een behandelend endocrinoloog/internist bij SHE Health Clinics.
Lees ook: Wat is de schildklieraandoening ziekte van Hashimoto?
Meer informatie of afspraak maken?
Wil jij je medisch laten onderzoeken vanwege schildklierklachten of wil je je voor een schildklieraandoening laten behandelen? Maak dan een afspraak met een ervaren vrouwelijke internist bij onze SHE Health Clinics vrouwenkliniek. Hiervoor kun je rechtstreeks contact met ons opnemen via 085-2019275 of via ons contactformulier.
Afhankelijk van de klachten en diagnose, zullen wij bij SHE Health Clinics veelal een op maat gemaakte multidisciplinaire en/of complementaire behandeling hanteren. Dit betreft meestal een samenwerking tussen onze internist, hormoonspecialist, cardioloog, leefstijltherapeut, psychotherapeut, acupuncturist en/of diëtist.
Meer lezen over schildklierproblemen?
- SHE Health Clinics infopagina schildklierklachten.
- SHE Health Clinics infopagina hart- en vaatklachten.
- SHE Health Clinics infopagina overmatig zweten.
- SHE Health Clinics overzicht medisch zorgaanbod.
- SHE Health Clinics infopagina hormoonpoli.
- 14 veel gestelde vragen over een trage schildklier.
- Wat zijn de symptomen van schildklierkanker?
- Hoe beïnvloeden hormonen jouw gedrag en humeur?
- Wat zijn bijschildklieraandoeningen bij vrouwen?
- Het Syndroom van Cushing: Oorzaken, symptomen en behandeling.
- Vitamine K2: belangrijk voor gezondheid, doch vaak komen we tekort!
- Hoe blijf je met een gezonde leefstijl hormonaal in balans?
- Schildklierkanker bij vrouwen: Soorten, symptomen, oorzaken, diagnose en behandeling.
- Wat zijn Somatisch Onverklaarbare Lichamelijke Klachten (SOLK) bij vrouwen?
- Is er een verband tussen borstimplantaten en de ziekte van Hashimoto?
- Welke mineralen heeft jouw lichaam nodig?
- Wat zijn de meest voorkomende hormoonverstoorders?
- Zijn voedingssupplementen wel nodig?
- Wat zijn de 6 hormonen die gewichtstoename veroorzaken?
- 10 veel voorkomende oorzaken van slaapproblemen.
- Welke invloed hebben hormonen op je gewicht?
- Hoe herken je een niet-alcoholische leververvetting?
- 10 signalen dat je een hormonale disbalans hebt.
- Hoe kunnen vitamine D en omega 3 het risico op auto-immuunziekten verlagen?
- Wat zijn signalen dat je teveel cortisol aanmaakt en wat kun je er tegen doen?
- Wat is het risico van een te sterk werkende bijschildklier?
- 14 veel gestelde vragen over een trage schildklier.
- Dé 10 oorzaken van nachtzweten.
- Welke invloed hebben hormonen op je gewicht?
Auteur: Redactie
Bronnen: SHE Health Clinics, Mijnschildklierwijzer, Circulation Research, Schildklier.nl, ZorgkaartNederland, Thuisarts, Erasmus Medisch Centrum
