Pijnklachten willen we allemaal heel graag voorkomen en zo snel mogelijk verhelpen. Daarom bestaan er zoveel verschillende pijnstillers, doch er zijn gelukkig ook andere oplossingen dan medicijnen. Zo lijkt mindfulness meditatie bijzonder goed te helpen. En niet als placebo-effect, zoals tot voor kort werd gedacht.
Deze vorm van meditatie wordt al eeuwenlang in verschillende culturen gebruikt om pijn te bestrijden. Tot nu toe was alleen aangetoond dat het werkt, puur door de verwachting dat dit zo is. Nu blijkt echter uit een nieuw wetenschappelijk onderzoek dat mindfulness, ook via andere hersenmechanismen de pijn vermindert. Wetenschappelijk onderzoekers van de University of California in San Diego (USA) vergeleken een placebocrème, een nepmeditatie en mindfulnessmeditatie bij een groep proefpersonen en legden de deelnemers vervolgens in een hersenscanner om de verschillen te analyseren.
Uit het wetenschappelijke medische onderzoek bleek dat mindfulness meditatie leidde tot significante verminderingen in pijnintensiteit en pijn onaangenaamheid ratings, en ook de hersenactiviteit patronen geassocieerd met pijn en negatieve emoties verminderd. De placebocrème daarentegen verminderde alleen het hersenactiviteitspatroon dat geassocieerd wordt met het placebo-effect, zonder de onderliggende pijnervaring van de persoon te beïnvloeden.
Wat is mindfulness?
Mindfulness is de beoefening van volledige aandacht voor het huidige moment op een niet-oordelende en accepterende manier. Het houdt in dat je je bewust bent van je gedachten, gevoelens, lichamelijke gewaarwordingen en omgeving zonder erdoor afgeleid of overweldigd te worden.
Het doel van mindfulness is om een gevoel van helderheid en kalmte te creëren door je te richten op het heden in plaats van stil te staan bij het verleden of je zorgen te maken over de toekomst. Veelgebruikte mindfulness technieken zijn diepe ademhaling, meditatie en mindful bewegen (zoals yoga). Deze beoefening kan helpen om stress te verminderen, emotionele regulatie te verbeteren, focus te verbeteren en het algehele welzijn te bevorderen.
Het wordt vaak gebruikt in therapeutische contexten, zoals Mindfulness-Based Stress Reduction (MBSR) en Mindfulness-Based Cognitive Therapy (MBCT).
Lees ook: Hoe mindfulness en meditatie jouw gezondheid kunnen bevorderen.
Mindpower
Niet alleen verminderde de mindfullness-meditatie de intensiteit van de pijn aanzienlijk, ook de hersenactiviteit die samenhangt met pijn en negatieve emoties nam af. De placebocrème daarentegen beïnvloedde alleen de hersenactiviteit die met het placebo-effect te maken heeft, zonder de daadwerkelijke pijnervaring te veranderen.
“De geest is ongelooflijk krachtig en we zijn nog steeds bezig te begrijpen hoe we deze kracht kunnen inzetten voor pijnbestrijding”, zegt hoogleraar Fadel Zeidan van het UC San Diego Sanford Institute for Empathy and Compassion. Hij is ook de inaugurele Endowed Professor van het Sanford Institute for Empathy and Compassion van UC San Diego. En hij is ook medeoprichter en directeur Neurowetenschappen van het UC San Diego Center for Psychedelic Research.
“Mindfulnessmeditatie kan de pijnervaring direct beïnvloeden door pijn los te koppelen van het zelf en oordelen los te laten, zonder medicatie, kosten of speciale apparatuur”, aldus professor Zeidan.
Lees ook: Preventieve zorg is belangrijk voor iedere vrouw!
Toedienen van pijnprikkels
Aan de studie deden 115 gezonde deelnemers mee, verdeeld over twee onderzoeken. Ze werden willekeurig in groepen ingedeeld en kregen vier verschillende interventies:
- Een begeleide mindfulnessmeditatie;
- Een nepmeditatie (alleen diepe ademhaling);
- Een placebocrème (vaseline) waarvan ze dachten dat die pijn zou verminderen;
- Een controlegroep die naar een luisterboek luisterde.
De wetenschappelijk onderzoekers dienden een pijnlijke, maar ongevaarlijke, hitteprikkel toe op de achterkant van hun been en maakten hersenscans voor en na de interventies.
Om de hersenactiviteit van de deelnemers te analyseren, gebruikten de onderzoekers een techniek genaamd multivariate patroonanalyse (MVPA). Deze techniek maakt gebruik van machinelearning om de complexe neurale mechanismen van pijn te ontrafelen, inclusief de effecten van de hitteprikkel, negatieve emoties en het placebo-effect. Zo konden ze goed en nauwkeurig bepalen of mindfulnessmeditatie en de placebo vergelijkbare of juist verschillende hersenprocessen activeren.
Lees ook: Wat zijn de 3 meest pijnlijke aandoeningen bij vrouwen?
Direct effect op pijn
Hoewel de pijn enigszins verminderde door de placebocrème en de nepmeditatie, bleek mindfulnessmeditatie veel effectiever te zijn. Ook ontdekten de onderzoekers dat mindfulness meditatie de synchronisatie verminderde tussen hersengebieden die betrokken zijn bij introspectie, zelfbewustzijn en emotieregulatie. Deze gebieden vormen samen het neurale pijnsignaal (NPS), een hersenactiviteitspatroon dat vaak voorkomt bij verschillende vormen van pijn. De placebocrème en de nepmeditatie leidden niet tot verandering in de NPS in vergelijking met de controlegroep, en activeerden in plaats daarvan totaal andere hersenmechanismen.
“Lang werd gedacht dat het placebo-effect overlapt met hersenmechanismen van actieve behandelingen, maar deze resultaten laten zien dat dit bij pijn misschien niet zo is”, aldus professor Zeidan. “In plaats daarvan zijn deze twee hersenreacties compleet verschillend, wat bevestigt dat mindfulness-meditatie een directe interventie is bij chronische pijn, los van het placebo-effect.”
Mindfulness werkt beter dan placebo
In de moderne geneeskunde wordt een behandeling als effectief beschouwd als die beter werkt dan een placebo. Aangezien mindfulnessmeditatie volgens dit wetenschappelijke onderzoek aanzienlijk krachtiger is dan placebo en andere neurobiologische processen activeert, heeft dit belangrijke gevolgen voor de ontwikkeling van nieuwe behandelingen voor chronische pijn. Er is echter meer wetenschappelijk onderzoek nodig om de effecten te bevestigen bij mensen die echt chronische pijn hebben.
Op de lange termijn verwachten de wetenschappelijk onderzoekers effectievere pijnbestrijding te ontwikkelen die de kracht van mindfulness gebruikt om de pijn te verminderen. “Miljoenen mensen leven dagelijks met chronische pijn. Mogelijk kunnen zij meer doen om hun pijn te verlichten dan we tot nu toe dachten”, besluit Zeidan. “We willen dan ook heel graag de neurobiologie van mindfulness verder onderzoeken en ontdekken hoe we deze eeuwenoude praktijk kunnen inzetten bij mensen met chronische pijn.”
Lees ook: Hoe kun je leren omgaan met een chronische ziekte of chronische pijn?
Meer lezen over pijn en pijnklachten?
- SHE Health Clinics overzicht medisch zorgaanbod.
- SHE Health Clinics kennisbank.
- Psilocybine blijkt net zo effectief tegen depressie als antidepressiva.
- De gezondheidsrisico’s van ibuprofen en diclofenac: Wat je moet weten.
- Dít zijn de beste manieren om een rouwproces door te maken.
- Fentanyl: een dodelijke pijnstiller.
- Blokkeren van ontsteking kan leiden tot chronische pijn.
- Phenibut: gevaarlijk en verslavend ‘voedings-supplement’.
- Wat zijn de belangrijkste gezondheidstips voor vrouwen?
- De menopauze en gewrichtspijn: een gids voor begrip en beheer.
- Wat is het bekkenpijnsyndroom?
- Is oxycodon even sterk als morfine?
- Antidepressiva: wat zijn de risico’s, bijwerkingen en alternatieven?
- Wat te doen bij heftige menstruatiepijn (Dysmenorroe)?
- Pelvic Congestion Syndrome (PCS): chronische buikpijn.
- Wie zijn gevoeliger voor pijn: vrouwen of mannen?
- Ibuprofen veroorzaakt duizenden doden per jaar door hartstilstand.
- Een opgeblazen gevoel, buikpijn en nog 3 symptomen die kunnen wijzen op een eierstokcyste.
- Wat zijn oorzaken van lage rugpijn bij vrouwen?
- Oxycodon: ‘verslavend en gevaarlijk duiveltje in een doosje’.
- Pijn linksonder in je buik? Déze symptomen kunnen wijzen op diverticulitis.
- Mastopathie: goedaardige doch pijnlijke aandoening van de borsten.
- 10 oorzaken van pijn op je borst.
- Vaccinatie oorzaak van pijnlijke zenuwaandoening neuralgische amyotrofie.
Auteur: Redactie
Bronnen: SHE Health Clinics, Biological Psychiatry, UC San Diego, Scientias
