Stel je voor: tijdens het eten bijt je per ongeluk hard op je tong. Of je stoot je elleboog tegen de rand van een tafel. Dat zijn twee van de vele pijnlijke situaties die onderzoeksters Monique Steegers en Esmeralda Blaney Davidson voorschotelden aan de deelnemers aan hun wetenschappelijke pijnonderzoek.
Steegers is anesthesioloog en pijnspecialist in het Radboudumc in Nijmegen, Blaney Davidson is onderzoeker in hetzelfde ziekenhuis. Via een vragenlijst gaven 10.000 Nederlanders elke nare situatie een pijnscore van één (1) tot tien (10). Zo maten Steegers en Blaney Davidson de pijngevoeligheid bij volwassen vrouwen en mannen.
Toen ze de dames met de heren vergeleken, was duidelijk dat vrouwen hogere pijnscores gaven dan mannen. ‘Dat zegt niks over een individuele persoon. Er zijn ook mannen die heel pijngevoelig zijn, en vrouwen die juist een lage pijngevoeligheid hebben’, licht Blaney Davidson toe. Maar gemiddeld gezien geven vrouwen aan dat ze gevoeliger zijn voor pijn dan mannen.
Niet alleen op papier, doch ook in de praktijk laten vrouwen een lagere pijngrens zien. Dat blijkt uit studies met pijnlijke metingen. Zo pijnigden wetenschappers van de University of Florida (USA) hun proefpersonen in 2008 met een voorwerp dat langzaam steeds heter werd. Dat hielden ze tegen de onderarmen van mannen en vrouwen. Die moesten ‘pijn’ zeggen wanneer de hitte voor het eerst pijn begon te doen, en ‘stop’ wanneer ze de pijn echt niet meer konden verdragen. In beide gevallen waren het de vrouwen die het snelst riepen.
Waar komt dat verschil tussen mannen en vrouwen vandaan? Daar hebben we nog geen definitief antwoord op. Waarschijnlijk spelen meerdere factoren wel een rol. Mannen zitten anders in elkaar dan vrouwen. Zo hebben vrouwen op bepaalde plekken meer pijnzenuwen dan mannen, vertelt Steegers. Ook maakt een vrouwenlichaam andere hormonen aan dan dat van een man. Die hormonen beïnvloeden pijn.
Hoe? Dat is nog een raadsel. ‘Sommige studies laten zien dat een toename van oestrogeen zorgt voor meer pijn, maar er zijn ook studies die beweren dat een afname van oestrogeen pijngevoeliger maakt’, zegt Blaney Davidson.
Vrouwen zijn gevoeliger voor pijn, doch er is hoop. Zowel mannen als vrouwen hebben een systeem in hun lichaam dat pijn kan remmen. Steegers: ‘Dat systeem remt pijnsignalen in je ruggenmerg. Dan komen er minder pijnsignalen in je hersenen terecht, en ervaar je minder pijn.’
Het remsysteem komt in actie wanneer je bijvoorbeeld sport of lacht met anderen. Steegers en Blaney Davidson denken dat dit systeem bij vrouwen anders werkt dan bij mannen. Ze lieten sommige deelnemers een filmpje met lachende mensen zien voordat ze de pijnvragen invulden. Dat leidde alleen bij vrouwen tot lagere pijnscores. Bij mannen deed het lachfilmpje niets.
Ook bekeken deelnemers aan het onderzoek een filmpje waarin mensen te zien waren die duidelijk pijn hadden, bijvoorbeeld omdat ze hun been braken. ‘Wanneer vrouwen dit filmpje zagen, werden ze minder gevoelig voor pijn, terwijl dat bij mannen niks uitmaakte’, vertelt Steegers. ‘Wij hadden juist verwacht dat mensen gevoeliger werden voor pijn na het pijnlijke filmpje. We hebben er lang over gefilosofeerd. Het zou goed kunnen dat je als vrouw je eigen pijn even opzij zet als je iemand anders pijn ziet hebben.’
Waarom zouden mannen beter tegen een stootje kunnen dan vrouwen? ‘Het was in de oertijd misschien handig dat mannen die aan het jagen waren wat minder pijn voelden’, speculeert Steegers. ‘Als ze struikelden en een schaafwond opliepen, moesten ze toch gewoon die prooi neerhalen en het eten naar huis brengen. Vrouwen hadden juist meer de taak om te zorgen dat zij zelf en hun kinderen heelhuids bleven.’ Als vrouw heb je pech als het gaat om pijn. Maar vrouwen, bekijk het positief: als jullie je teen stoten, mogen jullie ook best wat harder vloeken dan de mannen.
Wil je meer informatie of een afspraak maken met een vrouwelijke neuroloog of pijnspecialist bij SHE Health Clinics? Neem dan a.j.b. rechtstreeks contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier
Meer lezen over genderspecifieke gezondheidszorg en pijnklachten?
