Spiraaltje plaatsen: Hoeveel pijn ervaren vrouwen nu echt?

26 september 2024

Steeds meer vrouwen en jonge meiden geven aan dat ze bij het plaatsen van een spiraal (te) veel pijn ervaren. Maar waar sommigen flauwvallen of braken van de pijn, lopen anderen weer fluitend de deur uit. Ava, dat opkomt voor belangen rond anticonceptie en abortus, wil daarom een eigen onderzoek starten om in kaart te brengen hoeveel vrouwen in Nederland pijn ervaren bij de behandeling.

De nationale discussie over dit onderwerp is flink losgebarsten na de publicatie van een opiniestuk in de Volkskrant van Eva de Goeij en Alina Chakh van stichting Ava in april dit jaar, waarin ze pleiten voor een betere pijnbestrijding bij het plaatsen van een spiraaltje.

Toch is het nog altijd onduidelijk hoe groot de groep vrouwen in Nederland is die veel pijn ervaart. Er is wel meermaals internationaal onderzoek gedaan naar de pijn die vrouwen ervaren bij het plaatsen van een koperspiraal of hormoonspiraal. Zo is er Zweeds wetenschappelijk onderzoek uit april 2011 waaruit blijkt dat van de 224 vrouwen 17 procent last had van ‘ernstige pijn’ bij het plaatsen van hun spiraal.

Lees ook: Van hartaandoeningen tot spiraaltjes: Hoe artsen de pijn van vrouwen wegwuiven.

Echter: “Wetenschappelijk onderzoek uit bijvoorbeeld Zweden kun je niet één op één overnemen voor Nederland”, zegt gynaecoloog Carla van der Wijden. “Het plaatsen van het spiraal gaat daar misschien anders, en sowieso is het zorgsysteem in Zweden heel anders. Het is wel een duidelijk signaal: een deel van de vrouwen ervaart veel pijn en daar moeten we wat mee.”

Eva De Goeij van stichting Ava en Soa Aids Nederland stelt eveneens dat een buitenlandse studie niet voldoende is om iets te kunnen zeggen over de ervaring van vrouwen in Nederland. Stichting Ava Helpt werd vorig jaar door Eva de Goeij gestart na een brede studie naar tevredenheid over anticonceptie. Een subonderdeel ging over de ervaren pijn bij het plaatsen van een spiraaltje. Uit de voorlopige deelanalyse daarvan blijkt dat het aantal vrouwen in Nederland dat extreme pijn ervaart aanzienlijk hoger ligt dan de 17 procent in Zweden.

Lees ook: Hoe voelt het om een spiraaltje te krijgen?

Stijgend aantal vrouwen met een spiraaltje

Rutgers (expertisecentrum seksualiteit) heeft deze week in een rapport nieuwe cijfers over het gebruik van anticonceptie naar buiten gebracht. Daaruit blijkt dat hoewel het aantal vrouwen dat geen anticonceptiemiddel gebruikt toeneemt, het aantal vrouwen met een koperspiraaltje of hormoonspiraal ook toeneemt. De stijging in spiraalgebruik is het grootst onder vrouwen van 18 tot 24 jaar. Het percentage steeg van 12 procent in 2017 naar 22 in 2023. Onder 25- tot 39-jarigen steeg het percentage met 4 procent. In de leeftijdscategorie 40-49 jaar steeg het gebruik met 1 procent.

Lees ook: 14 procent jonge vrouwen gebruikt natuurlijke anticonceptie.

Discussie over spiraalpijn draaiende houden

Ava zet nu dan ook in op groter onderzoek over specifiek de spiraal, onderzoeksbedrijf Ipsos gaat dat onderzoek uitvoeren. Met de campagne ‘Maak van pijn een punt’, dat vandaag live gaat, vraagt de belangenorganisatie aandacht voor het onderzoek. De Goeij: “Een deel van de artsen herkent of erkent het probleem nog niet. We willen de exacte omvang ervan in kaart brengen om voorgoed af te rekenen met het argument dat de pijn wel meevalt.”

Omdat Ava volledig draait op vrijwilligers, zet de belangenorganisatie een crowdfunding op om het onderzoek te kunnen bekostigen. Volgens gynaecoloog Van der Wijden kan een eigen studie veel bijdragen: “Als het onderzoek gepubliceerd wordt, genereer je opnieuw aandacht. Dit onderwerp wordt niet meer rustig, het gesprek blijft gevoerd worden en dat is heel belangrijk.”

Het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) maakte eind augustus bekend dat ze opnieuw gaat kijken naar de richtlijnen voor pijnbestrijding bij het plaatsen van een spiraaltje. De Goeij noemt die mogelijke herziening een ‘belangrijke stap’. “Maar er blijft veel weerstand. Veel artsen geloven nog steeds dat de pijn te overzien is.”

Op Thuisarts.nl wordt geadviseerd dat de vrouw die een spiraal laat plaatsen een uur voor de plaatsing pijnstillers kan slikken. Het gaat hierbij om een paracetamol of naproxen.

Lees ook: De gezondheidsrisico’s van ibuprofen en diclofenac: Wat je moet weten.

Effect van gels

Mogelijke pijnbestrijdende middelen die huisartsen in de toekomst kunnen gebruiken bij het plaatsen van een spiraal, zijn sprays of gels. Volgens het Nederlandse Huisartsen Genootschap (NHG) is er op dit moment echter nog onvoldoende bekend over de voor- en nadelen van die middelen.

Echter, al in 2015 schreven huisartsen over lidocaïnegel. Dat middel kan de pijn bij het plaatsen van de spiraal verzachten. Volgens het artikel voor vakgenoten kan de huisarts ‘veilig op deze pijn anticiperen door het toepassen van lidocaïnegel’. Het enige nadeel dat benoemd wordt, is dat het plaatsen van de spiraal langer duurt.

Gynaecoloog Van der Wijden: “Wat pijnbestrijding bij het plaatsen van de spiraal lastig maakt, is dat de handeling uit vier stappen bestaat.” De vier etappes kunnen op een verschillende manier pijn doen: verzacht je het een, dan biedt dat nog geen soelaas voor de volgende stap.

Lees ook: Veel vrouwen zijn onbekend met bijwerkingen hormoonspiraal.

Gebruik van een eendenbek

Een lotion of gel moet inwerken, legt gynaecoloog Van der Wijden uit: “Als je de gynaecologische eendenbek hebt ingebracht, moet je je afvragen wat je daarmee doet. Laat je die zitten tijdens de inwerkingstijd, of haal je ‘m eruit? We moeten als gynaecoloog nadenken hoe dat beter kan. Je hebt dus niet alleen wetenschappelijke, maar ook praktische haalbaarheid. Daardoor is het nog niet helemaal helder wat de optimale manier van pijnbestrijding is.”

Bij SHE Health Clinics is dat echter wel helder en vinden we in overleg met onze patiënt de beste en minst gevoelige werkwijze om een spiraal met aanzienlijk minder pijn en ongemak in te brengen.

Lees ook: Wat is de invloed van anticonceptie op jouw menstruatie?

Plaatsing spiraaltje bij SHE Health Clinics

Vrouwen kunnen het beste terecht bij SHE Health Clinics voor de plaatsing van een spiraaltje vanwege de volgende redenen:

Gespecialiseerde zorg voor en door vrouwen: SHE Health Clinics richt zich specifiek op de gezondheidszorg voor vrouwen, wat betekent dat we uitgebreide expertise en ervaring hebben met procedures zoals de plaatsing van spiraaltjes (IUD’s). Onze vrouwelijke zorgverleners begrijpen de unieke behoeften en zorgen van vrouwen en bieden een gepersonaliseerde benadering.
Vriendelijke en comfortabele omgeving: Onze vrouwenkliniek biedt een veilige en comfortabele omgeving waar vrouwen zich op hun gemak voelen. Het intieme karakter van SHE Health Clinics zorgt ervoor dat vrouwen zonder aarzeling vragen kunnen stellen en eventuele angsten of zorgen kunnen delen rondom de procedure.
Ervaren en deskundig medisch personeel: SHE Health Clinics heeft ervaren gynaecologen, artsen en verpleegkundigen die gespecialiseerd zijn in reproductieve gezondheid en anticonceptie. Dit zorgt voor een zorgvuldige en nauwkeurige plaatsing van het spiraaltje, met minimale ongemakken en risico’s.
Begeleiding en nazorg: Naast de plaatsing van het spiraaltje biedt SHE Health Clinics uitgebreide begeleiding, uitleg over de verschillende soorten spiraaltjes (hormonaal en koper), en nazorg om ervoor te zorgen dat de patiënt zich goed voelt na de procedure. Vrouwen worden ondersteund met vragen of zorgen die ze na de ingreep hebben.
Holistische gezondheidsbenadering: SHE Health Clinics biedt niet alleen gynaecologische zorg, maar heeft een holistische benadering van de algehele gezondheid van vrouwen. Dit betekent dat tijdens de consultatie ook rekening wordt gehouden met de mentale, emotionele en fysieke aspecten van het welzijn van de patiënt.

Kortom, SHE Health Clinics biedt een deskundige, persoonlijke en zorgzame omgeving voor vrouwen die een spiraaltje willen laten plaatsen, met speciale aandacht voor hun algehele gezondheid en comfort.

Meer lezen over een spiraal en anticonceptie?