Wat is de invloed van anticonceptie op jouw menstruatie?

5 september 2022

Ben je je aan het oriënteren om te starten met anticonceptie of overweeg je om jouw huidige anticonceptie aan te gaan passen? Wij helpen je graag bij het maken van jouw beslissing en leggen je in dit artikel uit hoe jouw anticonceptie mogelijk invloed kan hebben op jouw menstruatiecyclus.

Er zijn verschillende soorten anticonceptie, waaronder:

Anticonceptiepil
Prikpil
Flexi-T koperspiraal
Kyleena hormoonspiraal
Mirena hormoonspiraal
Anticonceptiering
Pessarium
Anticonceptiepleister
Implantatiestaafje
Sterilisatie

Anticonceptie wordt veelal gebruikt voor:

Zwangerschap voorkomen
Bescherming bieden tegen geslachtsziektes (soa’s)
PCOS symptomen verlichten (Polycysteus Ovarium Syndroom)
PMS symptomen verlichten (PreMenstrueel Syndroom)
PMDD symptomen verlichten (Premenstruele Dysforie Stoornis)
Hevig Menstrueel Bloedverlies (HMB) verlichten.

Anticonceptiemiddelen kunnen invloed op je menstruatie hebben. Zo kunnen vrouwen door het gebruik van anticonceptie last krijgen van:

Onregelmatige menstruatie
Hevige bloedingen (overmatig bloedverlies)
Buikpijn
Spotting
Bruine afscheiding
Uitblijven van menstruatie (Amenorroe).

Per anticonceptiemiddel lichten we in dit artikel toe wat mogelijk het effect daarvan kan zijn op de menstruatiecyclus.

Wordt je ongesteld tijdens de pil?

De anticonceptiepil, ook wel bekend als ‘de pil’, kan worden onderverdeeld in twee categorieën:

De combinatiepil of de ‘gewone’ pil
De mini pil.

De gewone pil is een oraal anticonceptiemiddel, wat betekent dat je het doorslikt. De pil werkt als anticonceptie doordat de pil het vrijkomen van een eicel (de ovulatie) stopt. De minipil is ook een oraal anticonceptiemiddel, maar bevat alleen het hormoon progesteron. De minipil verdikt het baarmoederhalsslijm en voorkomt op die manier dat sperma een eicel bereikt.

De gewone pil slik je doorgaans elke dag, 3 weken lang. Hierna slik je hem 1 week niet, dit wordt de stopweek genoemd. Word je dan ongesteld tijdens het gebruik van de pil? Nee, maar dit voelt wel zo. Tijdens de stopweek vindt er namelijk een onttrekkingsbloeding plaats. Deze bloeding is een gevolg van de hormonen die vrijkomen bij het gebruik van de pil. De onttrekkingsbloeding is daarom geen menstruatie. Je wordt dus niet echt ongesteld tijdens het gebruik van de pil. Je kunt er ook voor kiezen om de pil tijdens de stopweek door te slikken. Hierdoor vindt er dan ook geen onttrekkingsbloeding plaats. Echter, soms kan het voorkomen dat dit toch gebeurt. Hierdoor wordt je als het ware bij het doorslikken van de pil toch ongesteld. Ook hebben sommige vrouwen wanneer zij net zijn gestart met de pil of minipil, last van spotting of doorbraakbloedingen. Dit betekent echter niet dat de anticonceptiepil niet goed werkt. Meestal heeft je lichaam gewoon wat tijd nodig om zich aan te passen aan de anticonceptie. Ook als je stopt met de pil heeft je lichaam tijd nodig om aan te passen aan de nieuwe situatie zonder hormonen.

Lees ook: Kun je jouw eigen menstruatie opwekken?

Heb je een hormoonspiraaltje en wordt je toch ongesteld?

De hormoonspiraal wordt door een vrouwelijke gynaecoloog of gynaecologisch verpleegkundige bij SHE Health Clinics in de baarmoeder gebracht en kan gedurende 3 tot 5 jaar als anticonceptie worden gebruikt. Er zijn twee soorten hormoonspiralen:

Kyleena® hormoonspiraal
Mirena® hormoonspiraal

Beide hormoonspiraaltjes werken op dezelfde manier en geven het hormoon progesteron af aan de baarmoeder. Het verschil tussen beide hormoonspiraaltjes is dat de Kyleena een lagere dosis progesteron afgeeft dan de Mirena. Samen met je vrouwelijke gynaecoloog bij SHE Health Clinics bepaal je welke van de twee spiraaltjes het meest geschikt is voor jou.

Bij een hormoonspiraal is het, anders dan bij de pil, niet mogelijk om je menstruatie te reguleren. Je hebt dus geen stopweek. De meeste vrouwen worden dan ook gewoon ongesteld met een hormoonspiraal. Maar dit is niet bij iedereen zo. Het hormoonspiraaltje kan je ongesteldheid namelijk beïnvloeden. Zo is het waarschijnlijk dat je ongesteldheid met een hormoonspiraaltje lichter of minder pijnlijk wordt. Ook worden sommige vrouwen met een hormoonspiraaltje niet meer ongesteld. Dit is een veelvoorkomende bijwerking van het hormoonspiraal en betekent niet dat er iets mis is met deze anticonceptie.

De anticonceptiewerking van het hormoonspiraal werkt als volgt: de hormonen en werkzame stoffen die het spiraal afgeeft zorgen ervoor dat het slijm in je baarmoeder ‘taaier’ wordt, waardoor mannelijke zaadcellen er moeilijker doorheen kunnen komen. Daarnaast wordt de eisprong soms onderdrukt en wordt het baarmoederslijmvlies ongeschikt voor de innesteling van een eventueel bevruchte eicel.

In tegenstelling tot een anticonceptiepil (orale anticonceptiva), behoud je met alle spiralen je eisprong en daardoor je eigen natuurlijke hormonale cyclus.

Lees ook: Voordelen en nadelen Kyleena hormoonspiraal.

Anticonceptiestaafje en ongesteldheid

Het anticonceptiestaafje (bijvoorbeeld Implanon NXT) is een staafje dat in de arm wordt geplaatst door een vrouwelijke gynaecoloog of verpleegkundige bij SHE Health Clinics. Het anticonceptiestaafje kan tot wel 3 jaar worden gebruikt en staat ook bekend als ‘het hormoonstaafje’ omdat het het hormoon progesteron afgeeft. Door het progesteron wordt het baarmoederhalsslijmvlies dikker en kan hierdoor sperma niet in contact komen met een eicel.

Net als bij het hormoonspiraal verdunt ook het anticonceptiestaafje het baarmoederslijmvlies. Hierdoor wordt je ongesteldheid lichter of kan deze zelfs helemaal stoppen. Deze invloed van het anticonceptiestaafje op je ongesteldheid is een veelvoorkomende bijwerking.

Lees ook: Informatiepagina Implanon anticonceptiestaafje.

De invloed van de prikpil op je ongesteldheid

De prikpil is een injectie die normaal om de 8 of 13 weken, afhankelijk van het merk, wordt gegeven. De prikpil werkt als anticonceptie doordat het progestageen vrijgeeft. Belangrijk om te weten is dat de prikpil geen stopweek heeft en dit betekent dat je zelf geen invloed kunt uitoefenen op de timing van je ongesteldheid. Je kunt je menstruatie dus niet overslaan, verschuiven of uitstellen.

Veel vrouwen die net starten met de prikpil hebben in het begin last van een onregelmatige ongesteldheid. Na gemiddeld 6 maanden neemt de kans op bloedverlies tijdens het gebruik van de prikpil af. Vaak wordt je menstruatie als gevolg van de prikpil dan ook minder of word je helemaal niet meer ongesteld.

In Nederland is de prikpil verkrijgbaar in twee verschillende soorten:

Sayana prikpil werkt via een injectie onder de huid.
Depo-Provera prikpil werkt via een injectie in de spier van je bil of bovenarm.

Lees ook: Informatiepagina prikpil.

Onregelmatig ongesteld door het koperspiraal?

Ga je liever voor anticonceptie zonder hormonen? Dan is het koperspiraal (bijvoorbeeld Flexi-T spiraal) misschien wel geschikt voor jou. Het koperspiraal wordt door een vrouwelijke gynaecoloog of verpleegkundige bij SHE Health Clinics ingebracht en kan tot 10 jaar lang als anticonceptie worden gebruikt. De koperspiraal geeft koper, en dus geen hormonen, af aan de baarmoeder. Dit maakt de zaadcellen van de man inactief waardoor er geen bevruchting kan plaatsvinden.

In tegenstelling tot de pil, stopt de koperspiraal de maandelijkse eisprong niet. Je zult met dit spiraaltje dus nog steeds maandelijks bloedverlies hebben. Echter, jouw lichaam blijft vrij van extra hormonen! De koperspiraal kan je menstruatie wel beïnvloeden. Zo kan je in de eerste 3 tot 6 maanden last hebben van zwaardere en pijnlijkere menstruele bloedingen dan normaal. Onderzoek suggereert dat dit komt doordat de koperspiraal weefselschade veroorzaakt tijdens het inbrengen. Om het beschadigde weefsel te herstellen maakt je lichaam prostaglandines aan, die de bloedstroom kunnen vergroten. Wanneer je net start kan de koperspiraal er ook voor zorgen dat je menstruatie uitblijft of kan de koperspiraal een onregelmatige menstruatie veroorzaken, maar deze wordt na korte tijd meestal weer als vanouds.

Lees ook: Infopagina koperspiraal.

Wat is de invloed van anticonceptie op jouw menstruatie?

De anticonceptiepleister

De anticonceptiepleister, ook wel de pleisterpil genoemd, is een alternatief anticonceptiemiddel voor vrouwen. De anticonceptiepleister bevat de hormonen oestrogeen en progestageen. Deze hormonen worden via de huid opgenomen en voorkomen, mits je de pleister correct gebruikt, een zwangerschap.

Je kunt het beste op de eerste dag van je menstruatie beginnen met het gebruik van de anticonceptiepleister. Vervolgens plak je na deze 1e dag, op de 8e dag en 15e dag de anticonceptiepleister op je huid. Normaal gesproken plak je op dag 22 geen nieuwe hormoonpleister en treedt de stopweek in. Je kunt er echter ook voor kiezen om je menstruatie uit te stellen door op dag 22 wél de hormoonpleister op te plakken. Bij de anticonceptiepleister kun je tot maximaal een jaar je menstruatie uitstellen.

Condooms en andere barrièremethoden

Condooms en andere barrièremethoden zoals vrouwencondooms, diafragma’s, pessarium of een cervicale kap, werken als anticonceptie door fysieke barrières te creëren die voorkomen dat sperma een eicel bereikt. Condooms en andere barrièremethode bevatten geen hormonen. Daarom heeft deze anticonceptie geen invloed op je lichaam en daarom ook geen invloed op je menstruatie.

Groot voordeel van condoomgebruik is dat condooms je kunnen beschermen tegen seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s), HIV en overdracht van HPV (dat baarmoederhalskanker kan veroorzaken). Het advies is om naast bovengenoemde anticonceptiemiddelen – bij wisselende en/of onbekende partners – altijd een condoom te gebruiken om jezelf te beschermen!

Andere menstruatiecyclus bij het gebruik van anticonceptie

Zoals bovenstaand beschreven komt het regelmatig voor dat je menstruatiecyclus veranderd nadat je bent gestart met anticonceptie. Vooral als je net gestart bent met het gebruik van een anticonceptiemiddel kan je menstruatie anders zijn. Geef je lichaam 3 tot 6 maanden de tijd om te wennen aan de anticonceptie, maar aarzel niet om naar een arts of gynaecoloog te gaan als je je zorgen maakt. Het is ook belangrijk om je te beseffen dat de verandering in je menstruatie niet noodzakelijk hoeft te zijn veroorzaakt door de anticonceptie. Andere factoren, zoals stress, voeding, leefstijl, medicijngebruik of overmatig sporten, kunnen ook van invloed zijn op je menstruatie.

Hoe kun je het beste omgaan met je veranderde menstruatie? Als je last hebt van onvoorziene doorbraakbloedingen, of spotting is het handig om wat inlegkruisjes, tampons of een menstruatiecup in huis te hebben. Om meer zicht te krijgen op je nieuwe menstruatiecyclus kan het ook goed zijn om je menstruatie bij te houden in een dagboek.

Lees ook: Geen zin meer in maandverband of tampons? Dít zijn de alternatieven!

Klachten over jouw menstruatiecyclus of anticonceptie?

Heb je last van menstruatieklachten of heb je het idee dat jouw menstruatie of anticonceptie niet in orde is? Luister dan naar je lichaam en neem contact op met je huisarts en/of gynaecoloog. Voor een gynaecologisch onderzoek kun je een afspraak maken met één van de vrouwelijke gynaecologen bij SHE Health Clinics.

Lees ook: Wat zijn veel voorkomende menstruatieklachten?

Meer informatie of afspraak maken?

Wil je meer informatie of een afspraak maken met een vrouwelijke gynaecoloog? Neem dan a.j.b. rechtstreeks contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.

Bij SHE Health Clinics kunnen we je helpen met preventie, medisch specialistische onderzoeken en behandelingen, gezond gewicht, afvallen, obesitas, voeding, dieet, leefstijl adviezen, beweging, ontspanning en preventieve medische onderzoeken.

Meer lezen over anticonceptie, ongesteldheid en menstruatie?

Korte wachttijden bij SHE Health Clinics

Bij SHE Health Clinics hebben we korte wachttijden, dus kun je bij ons meestal snel geholpen worden door ervaren vrouwelijke zorgprofessionals.

Vergoeding door verzekering

De meeste gynaecologische onderzoeken en-behandelingen bij SHE Health Clinics vallen onder de basisverzekering. Dit betekent dat gynaecologie door jouw zorgverzekeraar wordt vergoed als je een verwijzing van jouw (huis)arts hebt. Houd wel rekening met je eigen risico.

SHE Health Clinics: alle medische- en paramedische vrouwenzorg op één locatie

Door onze ervaring in het leveren van efficiënte vrouwenzorg, hanteren wij beperkte diagnostiek in korte tijd en een gering aantal polikliniek bezoeken; oftewel een korte en efficiënte zorgcyclus waarbij de vrouwelijke patiënt centraal staat. Vanwege onze onafhankelijkheid en snel diagnostiek, kunnen onnodige opnames en verdere klinische behandelingen worden voorkomen.
Om nog meer reductie in zorgkosten te bereiken hanteren wij een combinatie van multidisciplinaire zorg en complementaire zorg. Dat resulteert in de beste zorg voor vrouwen met een kortere zorgcyclus, waardoor tijd en kosten worden bespaard voor de patiënt, doorverwijzende arts en de zorgverzekeraar.

Meer weten over ons brede zorgaanbod voor vrouwen of wil je weten wat wij als vrouwenkliniek voor je kunnen betekenen? SHE Health Clinics helpt je graag verder! Wij zijn een zelfstandig behandelcentrum (ZBC) met verzekerde- en onverzekerde medische zorg voor onder andere: preventie, leefstijl, preventieve medische onderzoeken, gynaecologie, seksuologie, menopauze, overgangsklachten, bekkenbodem, borstonderzoek, urologie, dermatologie, cardiologie, chirurgie, neurologie, psychologie, radiologie, interne geneeskunde, pijnklachten, stress, burn-out, slaapproblemen, vermoeidheid, overgewicht, revalidatie en cosmetiek. Veruit de meeste onderzoeken en behandelingen vallen onder verzekerde zorg, welke vergoed wordt vanuit het basispakket.

Je kunt ons bereiken op 085-2019275 of gebruik maken van ons contactformulier.

Bronnen: SHE Health Clinics, SOA Aids, Stichting PCOS, Libresse, Thuisarts

Wil je op de hoogte blijven van onze leukste artikelen, nieuwsupdates, enquêtes en winacties? Schrijf je hieronder dan gratis in voor onze nieuwsbrief.