10 vragen over borstimplantaatziekte

1 september 2022

Siliconen vergiftiging door ‘zwetende’ of lekkende borstimplantaten is een onderschat gezondheidsrisico voor vrouwen met borstprotheses. Het wordt ook wel ‘borstimplantaatziekte’ ‘borstimplantatenziekte’, ‘siliconenziekte’, Breast Implant Illness (BII), of ASIA-syndroom genoemd. ASIA staat voor Autoimmune Syndrome Induced by Ddjuvants, wat vrij vertaald betekent dat het lichaam een afweerreactie oproept tegen een lichaamsvreemd materiaal.

Chronische vermoeidheid, gewrichtspijn, geheugenproblemen, hartklachten en vage klachten. Steeds meer vrouwen met siliconen borstimplantaten kampen met deze en tientallen andere klachten en symptomen. Bovendien lopen zij het risico dat ze een auto-immuunziekte krijgen, BIA-ALCL (een vorm van lymfeklierkanker) of borstimplantaat-geassocieerd plaveiselcelcarcinoom (BIA-SCC), oftewel een vorm van huidkanker. Toch worden veel vrouwen met klachten niet serieus genomen zegt Dr. Henry Dijkman, hoofddocent cel-, weefsel- en ziekteleer bij de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) en medisch adviseur bij SHE Health Clinics.

1. Wat is er tot nu toe bekend over ‘zwetende’ siliconen borstimplantaten?

“Er is al heel veel over bekend. 20 jaar geleden kwam er al een plastisch chirurg naar me toe, die problemen bij patiënten ontdekte. Omdat ik gespecialiseerd ben in nanotechnologie, ben ik ernaar gaan kijken. Ik ontdekte dat siliconen uit het implantaat ‘zweetten’, die vervolgens in het kapsel en daarbuiten terechtkwamen.

Een kapsel is een soort beschermlaag die zich bevindt rondom de siliconen implantaten. Het lichaam maakt deze zelf aan en wordt altijd gezien bij die patiënten. Elke keer als er weer iemand met klachten binnenkwam, bleek er bij die persoon siliconen in de kapsels én in de rest van de borst te zitten.

Tien jaar geleden wist ik al zeker dat alle siliconen implantaten zweten. Een implantaat is namelijk niet dicht – er zit een wand omheen van siliconen. Siliconen moleculen gaan daar altijd doorheen en dat noemen we ‘gel bleed’, oftewel het zweten van moleculen. Die moleculen komen dan buiten het kapsel in het lichaam terecht en zwerven vervolgens overal naartoe: de zenuwen, alle organen, de hersenen en zelfs naar het ruggenmerg.”

Reeds in 2017 maakte het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) bekend dat bij een onderzoek onder 976 vrouwen het overgrote deel klachten ervoer na de plaatsing van siliconen borstimplantaten. In totaal hadden 695 vrouwen gezondheidsklachten. De overige 281 vrouwen hadden nergens last van.

Borstimplantaatziekte (Breast Implant Illness) kent inmiddels diverse benamingen voor dezelfde aandoening, waaronder:

Human Adjuvant Disease (HAD)
Siliconosis
Silicone Implant Incompatibility Syndrome (SIIS)
Shoenfeld’s Syndrome
Autoimmune/inflamatory Syndrome Induced by Adjuvants (ASIA).

Lees ook: Siliconen borstimplantaten: wat zijn de voordelen, nadelen en alternatieven?

2. Kun je hier ziek van worden?

“Ja, er zijn al duizenden publicaties over BII (Breast Implant Illness), oftewel borstimplantaatziekte / siliconen vergiftiging, te vinden. Ook als je internationaal kijkt: er is vanuit de FDA een publicatie waarin honderdduizend patiënten vergeleken zijn en daar zie je bijvoorbeeld dat de kans op misgeboortes van vrouwen die implantaten dragen tijdens de zwangerschap drie tot vier keer zo hoog is. Dat reumatoïde artritis en andere auto-immuunachtige ziekten gigantisch toenemen. In een recentelijk gepubliceerd rapport zegt de FDA te hebben ontdekt dat bepaalde kankersoorten zoals plaveiselcelcarcinoom (plaveiselcelkanker; een vorm van huidkanker) en verschillende lymfomen zijn gerapporteerd in het littekenweefsel en kapsel dat zich rond borstimplantaten vormt.

Lees ook: Borstimplantaten in verband gebracht met zeldzame vormen van kanker.

Ook komt BIA-ALCL steeds meer voor, een vorm van lymfeklierkanker die specifiek voorkomt bij vrouwen met siliconen borstimplantaten. En dan heb je nog al die andere groepen die last hebben van chronische vermoeidheid, moeite hebben met het vinden van woorden, afwezig zijn, overal pijn hebben en noem het maar op. In totaal gaat het om een stuk of veertig klachten.”

Lees ook: Borstimplantaatchirurgie: Een overzicht van de risico’s en gezondheidscomplicaties.

3. Wat zijn de symptomen van siliconen vergiftiging?

Veel vrouwen met borstimplantaatziekte kampen met vage klachten die soms op een auto-immuunziekte lijken. Veel gehoorde klachten zijn onder andere:

Chronische vermoeidheid / extreem moe
Artralgie (gewrichtspijn)
Myalgie (spierpijn)
Artritis (chronische gewrichtsontsteking)
Ochtendstijfheid
Neurasthenie (zenuwzwakte)
Reumatische aandoeningen
Hartklachten (hartkloppingen)
Pijnlijke tanden
Sicca (droge mond/droge ogen)
Pyrexie (verhoogde lichaamstemperatuur)
Huiduitslag en -ontstekingen
Haaruitval
Maagklachten
Oogklachten
Auto-immuunstoornissen
Nachtzweten
Overmatig zweten
Brain fog (hersenmist)
Geheugen- en concentratieproblemen
Spijsverterings- en/of darmproblemen
Vocht en/of cyste(s) in eierstokken
PCOS (Polycysteus Ovarium Syndroom)
Bacteriële vaginose
Regelmatig blaasontsteking
Iedere 20 tot 30 minuten naar de wc moeten.

Lees ook: 80 symptomen van borstimplantaatziekte.

4. Kunnen deze vrouwen er weer bovenop komen?

“Ja, het goede nieuws is, dat als je de implantaten bij vrouwen met klachten eruit haalt, zij ook weer heel snel kunnen herstellen. Als je dus op tijd bent, dan kun je er al binnen één tot twee maanden bovenop komen. Dat is heel mooi.

Er is nu ook een nieuwe publicatie waarin ze een groep van 750 vrouwen gevolgd hebben bij wie de implantaten eruit zijn gehaald. In 80 procent van de gevallen knappen die vrouwen binnen 30 dagen op. Op al die veertig afwijkingen of ziektes zie je herstel.”

Lees ook: Borstimplantaten maakten Anne-Claire (27) ziek: ‘Dat ik er ziek van zou worden wist ik vooraf niet’.

5. Helaas geldt dat niet voor iedereen. Er zijn ook veel vrouwen die – ondanks dat de implantaten eruit zijn gehaald – toch ziek blijven. Hoe kan dat?

“Dat komt doordat elk lichaam anders reageert op een bepaalde dosis silicone. Dat heet de dosis-responscurve. Van roken weten we bijvoorbeeld dat het heel slecht is en dat je er uiteindelijk wat van krijgt, maar sommige mensen kunnen twee sigaretten per dag roken en nergens last van hebben en anderen tien. Ieder mens is anders qua gevoeligheid. Het probleem is: hoeveel silicone moet je in je lichaam krijgen voordat je ziek wordt? Sommige mensen zijn bijvoorbeeld allergisch voor nikkel of gluten. Zij moeten eigenlijk echt geen implantaten krijgen. Daar wordt nu niet op gescreend.”

Lees ook: Alle siliconen borstimplantaten zijn riskant!

6. Zijn er alternatieven voor siliconen borstimplantaten?

“Ja, er zijn alternatieven, zoals lipofilling (borstvergroting met eigen lichaamsvet), borstvergroting met hydrogel monobloc-implantaten en borstvergroting met implantaten gevuld met fysiologisch zout. Deze implantaten zweten geen siliconen uit, echter de wand is nog wel van dit materiaal dus kan gelijksoortige problemen geven en ook resulteren in borstimplantaatziekte. Als je dus heel gevoelig bent of altijd siliconen implantaten gehad hebt, dan reageert je lichaam toch op die wand waardoor je weer een grote opvlamming kunt krijgen.”

Op dit moment wordt er ook veel onderzoek gedaan naar lipofilling, het inspuiten van eigen vet. Dat lijkt een heel goed alternatief te zijn. Hierbij kan er bijvoorbeeld vet uit de buikwand gehaald worden en gebruikt worden voor de borsten. Dat wordt momenteel al veel gedaan, alleen moet het wel op de juiste manier gebeuren anders kan je lichaam veel vet gaan afbreken. Bij SHE Health Clinics werken plastisch chirurgen die gespecialiseerd zijn in lipofilling en die middels lipofilling een goede C-cup kunnen creëren. Vaak in combinatie met een borstlift, zodat een nog mooier en langdurig resultaat wordt verkregen. Een ideaal alternatief voor veel vrouwen die geen borstimplantaten (meer) willen.

7. Het is al jaren bekend dat siliconen implantaten lekken of ‘zweten’. Zijn er inmiddels maatregelen getroffen?

“In Amerika zijn artsen en plastisch chirurgen nu verplicht om de patiënt te wijzen op alle risico’s. In Nederland is er nog steeds weinig of geen voorlichting. Er is inmiddels wel een nieuwe richtlijn opgesteld door de Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirurgie (NVPC), waarin staat dat patiënten recht hebben op informatie over de risico’s. Helaas blijkt alleen uit ervaringsverhalen dat dit nog steeds niet gebeurt. Daarnaast is er sinds de laatste vier jaar een registratieplicht, dus er wordt nu bijgehouden wie wat precies krijgt. Dat is heel belangrijk, omdat in het verleden het nogal eens voorkwam dat plastisch chirurgen er siliconen implantaten in deden terwijl de patiënt om bijvoorbeeld hydrogel vroeg.”

Lees ook: Nieuwe zorgen over veiligheid borstimplantaten.

8. Wat kunnen vrouwen met klachten het beste doen?

“Na het stellen van de juiste diagnose (veelal na een uitgebreid borstonderzoek), kunnen ze worden doorverwezen naar de Siliconenpoli van SHE Health Clinics. Het alternatief is de siliconenpoli van het AMC Amsterdam. Inmiddels is daar echter al een wachttijd van anderhalf jaar, terwijl die patiënten ziek zijn en nu geholpen moeten worden. De ernstige gevallen proberen ze naar voren te halen, maar dat geeft al aan hoe ernstig het is. Wereldwijd zijn er inmiddels miljoenen vrouwen met klachten.”

Sinds 2021 kunnen vrouwen ook terecht bij SHE Health Clinics voor het verwijderen van borstimplantaten.

9. Hoe kun je je borsten het beste laten scannen?

“Niet iedere radiologietechnologie bij een borstonderzoek is geschikt voor borstdiagnostiek bij implantaten (mamma-radiologie). Zo is er met een mammografie of echografie veelal slechts een beperkt beeld van de borsten te krijgen; omdat de implantaten een volledig zicht op de röntgenfoto’s beperken. Met een (contrast-enhanced) MRI-scan of een 3D Breast CT-scan is er wel een compleet en goed beeld van de borst en het borstimplantaat te maken, zodat de radioloog eventuele lekkages, mogelijke scheurtjes of andere risico’s kan vaststellen.

Voor het vaststellen van de diagnose ‘Breast Implant Illness’ wordt er door medisch specialisten gewerkt met een checklist, die wordt aangevuld met lichamelijk onderzoek.”

Lees ook: Richtlijnen bij radiologisch onderzoek siliconen borstimplantaten.

10. Wat is het advies voor vrouwen met implantaten die (nog) geen klachten hebben?

“Blijf alert. Luister goed naar je lichaam en als je merkt dat je klachten krijgt en deze erger worden, en passen binnen het spectrum van BII, dan moet je naar een arts voor borstonderzoek en diagnostiek en – indien nodig – de borstimplantaten laten explanteren (verwijderen of vervangen). Je knapt dan vaak vrij snel weer op. Je kunt het ook eerder laten doen als je bang bent of het niet vertrouwt, maar dan zit je wel (op dit moment nog) met het financiële plaatje. Doch daar bieden partijen zoals Cosmetic Finance oplossingen voor.”

Lees ook: Borstimplantaten: hoe lang houdbaar?

Chronische klachten

Chronische vermoeidheid, gewrichtspijn, geheugenproblemen, hartklachten en vage klachten. Steeds meer vrouwen met siliconen borstimplantaten kampen met deze en tientallen andere klachten en symptomen. Bovendien lopen zij het risico dat ze een auto-immuunziekte krijgen en zelfs BIA-ALCL (een vorm van lymfeklierkanker). Toch worden veel vrouwen met klachten niet serieus genomen. Veel gehoorde klachten van vrouwen zijn onder andere:

Extreem moe
Pijnlijke tanden
Gewrichtspijn
Pijnlijke borsten
Huiduitslag
Haaruitval
Brain fog (hersenmist)
Geheugenproblemen
Spijsverteringsproblemen
Bacteriële vaginose
Regelmatig blaasontsteking
Iedere 20 tot 30 minuten naar de wc moeten.

Lees ook: Borstimplantaten in verband gebracht met zeldzame vormen van kanker.

Hoe werkt een explantatie ingreep bij SHE Health Clinics?

Na een intakeconsult en vooronderzoek, wordt je op de dag van de (dag)operatie gastvrij bij SHE Health Clinics ontvangen in onze vrouwenkliniek. Voor de explantatie ingreep, wordt je plaatselijk verdoofd of onder algehele narcose gebracht en vervolgens wordt je geopereerd door zeer een ervaren vrouwelijke plastisch chirurg. Zij zal dan jouw borstimplantaten verwijderen en in sommige gevallen ook het kapsel dat erom heen zit. Het kapsel wordt verwijderd als de borsten erg hard of stug zijn. Wanneer het kapsel niet wordt verwijderd, dan wordt dit meestal door het lichaam zelf afgebroken binnen 1,5 tot 2 jaar. Ook de overgebleven siliconenpartikels worden door het lichaam afgestoten via de haren en zweetklieren. Om dit proces te versnellen en optimaliseren, bieden we een speciaal body detox programma.

Over het algemeen worden de oude littekens gebruikt voor de operatie zodat je geen nieuwe littekens krijgt. Het kan zijn dat de littekens een heel klein beetje langer worden.

Een explantatie ingreep duurt ongeveer 1 tot maximaal 2 uur. Na de ingreep kun je rustig bijkomen in onze verkoeverkamer, waar je wordt verzorgd door onze zorgzame verpleegsters.

Opties na verwijderen borstprotheses (explantatie) bij SHE Health Clinics

Tijdens het verwijderen van borstprotheses, zijn er diverse opties die verschillen van persoon tot persoon:

1. Vervangen door siliconen implantaten gevuld met een fysiologische zoutwater oplossing

Dit type prothese wordt pas in het lichaam zelf gevuld met zout water. De vloeistof wordt via een slangetje ingebracht en het implantaat wordt afgesloten met een ventieltje. Hierdoor kunnen de prothesen via een kleinere incisie in het lichaam gebracht worden. Deze implantaten kunnen echter ook borstimplantaatziekte veroorzaken.

2. Borstlift op basis van lipofilling (met lichaamseigen vet)

Lipofilling is een nieuw alternatief voor de traditionele borstvergroting. We gebruiken daarvoor vetcellen uit je eigen lichaam; deze methode is daardoor volkomen veilig. Verwacht geen enorme verandering: lipofilling geeft je maximaal een cupmaat erbij of vervangt de ruimte van je huidige implantaat deels of geheel. Maar dat kan voor jou nét het verschil maken.

3. Borstlift

Indien de stevigheid van je borst(en) afneemt, kan de tepel onder de borstplooi komen. Met een borstlift kunnen we dit corrigeren. Je borsten zijn na een borstlift steviger en maken een jongere indruk. Door onder meer zwangerschap, gewichtsverlies en huidveroudering neemt de stevigheid van borsten af. Door deze verslapping komen de tepels soms onder de borstplooi. Met een borstlift kan dit rechtgezet worden: de plastisch chirurg verplaatst de tepel en de tepelhof naar een mooie positie. Het resultaat van een borstlift is blijvend. Echter, een borstlift stopt de natuurlijke veroudering van de huid uiteraard niet. Indien gewenst kun je een borstlift combineren met lipofilling.

4. Alleen verwijderen en niet vervangen

Je kunt er natuurlijk ook voor kiezen om de verwijderde siliconen implantaten niet te vervangen met één van de bovengenoemde alternatieven.

Nazorg- en detoxprogramma bij SHE Health Clinics

Na de explantatie ingreep die bij ons in Utrecht wordt uitgevoerd, is het bij SHE Health Clinics mogelijk om onder leiding van onze internist en voedingkundige een nazorg- en detox programma te volgen. Dit programma is vooral gericht op het zo goed en snel mogelijk ontgiften (detox) van het lichaam. Hierbij is het van belang dat siliconenresten (incl. zware metalen, PCB’s en andere hormoonverstoorders) het lichaam kunnen verlaten en dat lymfeklieren (die vaak verstopt zitten) weer effectief kunnen gaan werken. Voor iedere vrouw maken we daarom een op maat gemaakt nazorg (controles) en detox programma.

Psychologische hulp en begeleiding bij SHE Health Clinics

Daarnaast is het bij SHE Health Clinics mogelijk om hulp en begeleiding te krijgen van een vrouwelijke psychotherapeut, want voor de meeste vrouwen is het vooral emotioneel zwaar om hun implantaten te verliezen; ook al is dat het beste voor hun eigen gezondheid. Vooral als de borstimplantaten zijn verwijderd en deze zijn niet vervangen door andere borstimplantaten of lipofilling, hebben veel vrouwen last van onzekerheid. Ze moeten veelal weer leren om zichzelf te accepteren, hun zelfbeeld te verbeteren en de juiste leefstijl aan te gaan nemen. Ook daar helpen wij je dus graag bij!

Wat is het advies voor vrouwen met implantaten die (nog) geen klachten hebben?

Blijf alert! Luister goed naar je lichaam en als je merkt dat je klachten krijgt en deze erger worden, en passen binnen het spectrum van BII, dan moet je naar een arts voor borstonderzoek en diagnostiek en – indien nodig – de borstimplantaten laten explanteren (verwijderen of vervangen). Je knapt dan vaak vrij snel weer op. Je kunt het ook eerder laten doen als je bang bent of het niet vertrouwt, maar dan zit je wel (op dit moment nog) met het financiële plaatje.

Voor goed advies en een goede behandeling met begeleiding, kunnen vrouwen terecht bij SHE Health Clinics voor borstonderzoek, het verwijderen van borstimplantaten (explantatie), lipofilling en/of een borstlift.

Meer informatie of afspraak maken?

Wil je meer informatie of een afspraak maken met een gespecialiseerde arts op onze siliconenpoli bij SHE Health Clinics? Neem dan a.j.b. rechtstreeks contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.

Meer lezen over breast implant illness en borstimplantaatziekte?

Vergoeding door zorgverzekering

Met een doorverwijzing van een (huis)arts, valt het borstonderzoek bij SHE Health Clinics onder de basisverzekering. Dit betekent dat radiologie door jouw zorgverzekeraar wordt vergoed als je een verwijzing van jouw (huis)arts hebt. Houd wel rekening met je eigen risico.
Het verwijderen van een borstimplantaat/borstprothese (explantatie borstprothese) valt niet altijd onder verzekerde zorg en moet men daarom soms zelf vergoeden. Echter, als de diagnose BII wordt gesteld of het betreft PIP borstimplantaten, dan vergoed jouw verzekeraar de explantatie deels of geheel. Een eventueel alternatief (siliconen implantaten met zoutoplossing of lipofilling), zul je dan wel zelf moeten vergoeden. Een goede diagnose is dus van belang, zeker bij Breast Impact Illness.
Het vervangen van borstimplantaten/borstprotheses valt meestal niet onder (basis)verzekerde zorg en moet men daarom zelf vergoeden.

Bronnen: FDA, RIVM, NVPC, Gezondheidsnet, SHE Health Clinics