Zweten doet iedereen en gedurende de hele dag, want het is nodig om de warmte in je lichaam te reguleren. Echter, als je ’s nachts in bed ligt en je nachtkleding is volledig klam en nat en zelfs je lakens zijn helemaal vochtig, dan heb je last van nachtzweten. Nachtzweten bij vrouwen kan door verschillende oorzaken worden veroorzaakt, variërend van hormonale schommelingen tot medische aandoeningen. Het verwijst naar overmatig zweten (Hyperhidrosis) tijdens de nacht dat niet gerelateerd is aan externe factoren zoals te warme kamers of zware dekens.
In dit artikel leggen we aan je uit wat nachtzweten is, wat de 10 meest voorkomende oorzaken zijn en wat kun je er zelf aan kunt doen.
Wat is zweten?
Zweten is iets dat het lichaam van nature doet om er voor te zorgen dat je lichaamstemperatuur geregeld wordt. Door te zweten raak je overtollige warmte kwijt. De meeste mensen beginnen te zweten bij inspanning of als de temperatuur hoog is, maar er zijn ook mensen die zweten zonder inspanning. Dit wordt hyperhidrosis genoemd. Bij nachtzweten is er sprake van overmatig zweten tijdens de slaap. Het is normaal dat je zweet tijdens de slaap, bijvoorbeeld op een warme zomeravond of als je te veel beddengoed gebruikt. Maar als je last hebt van nachtzweten komt dit niet door een warme slaapkamer.
Symptomen nachtzweten
Overmatig zweten tijdens de nacht kan verschillende klachten en symptomen geven, waaronder:
- Blozen.
- Onverklaarbaar gewichtsverlies.
- Rillingen.
- Koud zweten.
- Het beddengoed is nat van het zweet.
Daarnaast kunnen deze symptomen ontstaan door een ander, onderliggend probleem. Denk aan long- en hartproblemen, neurologische tekenen of andere aandoeningen.
Oorzaken nachtzweten
Er zijn veel verschillende oorzaken van nachtzweten. Om de oorzaak te vinden, kun je het beste een arts raadplegen. Deze zal bepalen of een medische aandoening verantwoordelijk is voor het nachtelijke zweten.
Dé 10 meest bekende oorzaken van nachtelijk transpireren zijn:
1. Menopauze en perimenopauze
Tijdens de overgang kun je last hebben van opvliegers die vaak ook ’s nachts optreden. Dit is een veel voorkomende oorzaak van nachtelijk zweten bij vrouwen. Door een schommelende en veranderende hormoonspiegel tijdens de overgang, vooral door veranderingen in oestrogeen- en progesteronspiegels, denkt het lichaam dat het te warm is. Dit komt veel voor tijdens de menopauze en de overgangsperiode ervoor (perimenopauze), wanneer vrouwen vaak te maken krijgen met een onregelmatige menstruatiecyclus en andere symptomen. Je bloedvaten verwijden om je lichaam af te koelen, hierdoor ga je meer zweten. Dit is heel onschuldig. Je kunt zo nu en dan last hebben van nachtzweten, maar het kan ook iedere nacht gebeuren.
Lees ook: Last van opvliegers? Het is niet altijd de overgang! Dít zijn 13 andere oorzaken.
2. Infecties
Alle infecties, die koorts veroorzaken, kunnen leiden tot nachtelijk transpireren.
- Bacteriële of virale infecties: Infecties zoals tuberculose, hiv/aids, of endocarditis (hartklepontsteking) kunnen gepaard gaan met nachtzweten.
- Koorts als gevolg van infectie: Bij koorts probeert het lichaam overtollige warmte kwijt te raken door te zweten, wat kan leiden tot nachtzweten.
Lees ook: Hoe herken je de symptomen van een soa?
3. Idiopathische hyperhidrosis
Bij idiopathische hyperhidrosis is de oorzaak onbekend. Mensen met hyperhidrosis zweten veel meer dan nodig is om hun lichaamstemperatuur constant te houden. Continu zweten, vooral van de oksels, de handpalmen of de voetzolen, is het gevolg. Bij hyperhidrosis zweet je vaak alleen overmatig op een bepaald deel van jouw lichaam, zoals de oksels, voorhoofd, handen of voeten. Het overmatige zweten kan ook een onaangename geur geven. Deze geur ontstaat door de groei van bacteriën die een geur afgeven.
De hyperhidrosis klachten ontstaan veelal op tienerleeftijd en houden vaak tientallen jaren aan.
4. Kanker
- Nachtelijk zweten is een vroeg symptoom van sommige vormen van kanker. De meest voorkomende vorm van kanker die in verband wordt gebracht met nachtelijk zweten is lymfoom, zoals non-Hodgkin-lymfoom.
- Hoewel minder vaak, kunnen bepaalde tumoren nachtzweten veroorzaken, vooral als ze gepaard gaan met een verhoogde stofwisseling of koorts.
- Vaak hebben mensen met ongediagnosticeerde kanker ook andere symptomen, zoals onverklaarbaar gewichtsverlies en koorts.
Lees ook: Dít zijn de (kanker)symptomen die vrouwen veelal niet herkennen.
5. Medicijngebruik
- Bepaalde medicijnen, bijvoorbeeld antidepressiva zoals selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI’s), hebben als bijwerking nachtzweten. Zo’n 8 tot 22 procent van de mensen die antidepressiva slikken hebben last van nachtzweten.
- Koortsverlagende geneesmiddelen, zoals aspirine en paracetamol, kunnen nachtzweten veroorzaken.
- Anticonceptie: Daarnaast kan ook anticonceptiegebruik (pil of hormoonspiraal) de oorzaak zijn van nachtzweten.
- Hormonale therapieën: Behandelingen die hormonen bevatten, zoals hormoonvervangende therapie (HRT), kunnen nachtzweten verergeren.
- Andere medicijnen: Geneesmiddelen zoals corticosteroïden, en bepaalde diabetesmedicijnen kunnen ook nachtzweten als bijwerking hebben.
Lees ook: Heb jij hulp nodig bij afbouwen medicijnen?
6. Hypoglykemie en diabetes
Een te lage bloedsuikergehalte, oftewel hypoglykemie, kan ook nachtelijk zweten veroorzaken. Hypoglykemie is een tijdelijk verschijnsel dat bijna niet voorkomt bij gezonde mensen en vooral voorkomt bij mensen met diabetes. Andere symptomen die optreden bij hypoglykemie zijn: vermoeidheid, concentratiestoornissen, trillen, hoofdpijn, duizeligheid, honger en geeuwen. Een te snel werkende schildklier kan gelijksoortige symptomen geven.
Lees ook: Hoe weet je of je diabetes type 2 aan het ontwikkelen bent?
7. Hormonale veranderingen en -aandoeningen
- Zwangerschap: Tijdens de zwangerschap treden er hormonale veranderingen op die nachtzweten kunnen veroorzaken, vooral in het eerste en derde trimester. Dit is vaak te wijten aan verhoogde stofwisseling en veranderde hormoonspiegels.
- Menstruatiecyclus: Sommige vrouwen ervaren nachtzweten rond de menstruatie, als gevolg van fluctuaties in de oestrogeen- en progesteronspiegels.
- Hormonale aandoeningen: Nachtzweten is tevens een symptoom van een aantal hormonale aandoeningen, waaronder:
- Feochromocytoom
- Carcinoïd syndroom
- Hyperthyroïdie (overactieve schildklier).
8. Slaapapneu
Een veel voorkomende oorzaak van nachtzweten is slaapapneu, ook wel het obstructief slaapapneusyndroom, afgekort OSAS. Bij deze aandoening heb je last van ademstilstanden tijdens het slapen. Deze kunnen optreden doordat de spieren tijdens de slaap ontspannen. Hierdoor kunnen de tong en zachte delen in de keel de ademhaling blokkeren. Ademen vergt dan veel meer van je lichaam. Hierdoor kun je flink gaan zweten, vooral rond de schouders en nek.
Lees ook: Slaapapneu: hoe krijg je het en hoe kom je er vanaf?
9. Voeding
Het nuttigen van pittig (pedis) of kruidig eten en de consumptie van alcohol en koffie kunnen er voor zorgen dat je overdag en vooral ‘s-nachts tijdens je slaap gaat zweten. Je spijsvertering zal dan ’s nachts overuren draaien met een hitte-aanval tot gevolg.
Lees ook: Lang leven-expert tipt déze 4 eet- en drinkgewoonten voor het slapen gaan.
10. Slaap-, angst, stress en/of vermoeidheidsproblemen
Psychische factoren zoals angst, stress of een burn-out kunnen ten grondslag liggen aan overmatige transpiratie ‘s nachts en ze kunnen slaap- en-of vermoeidheidsproblemen veroorzaken. Angst en stress kunnen het autonome zenuwstelsel activeren, wat kan leiden tot nachtzweten, zelfs als de omgevingstemperatuur normaal is. De adrenaline die wordt aangemaakt bij angst en stress, zorgt voor een versnelde hartslag en een verhoogde bloeddruk. Hierdoor krijg je het warmer en begin je ’s nachts in bed te zweten.
Lees ook: Moeite met in slaap komen? 20 wetenschappelijke tips om je te helpen!
Andere mogelijke oorzaken
- Gastro-oesofageale Refluxziekte (GERD): GERD kan soms nachtzweten veroorzaken als gevolg van een verhoogde spijsverteringsactiviteit en refluxsymptomen die optreden wanneer iemand ligt.
- Slaapstoornissen: Obstructieve slaapapneu: Deze aandoening, waarbij de ademhaling tijdens de slaap meerdere keren stopt en start, kan nachtzweten veroorzaken als gevolg van de stress die het op het lichaam legt.
- Alcohol- en cafeïnegebruik: Het gebruik van alcohol of cafeïne kan de lichaamstemperatuur beïnvloeden en overmatig zweten tijdens de nacht veroorzaken.
- Laag bloedsuikergehalte (Hypoglykemie): Vrouwen met diabetes die bloedsuikerverlagende medicijnen gebruiken, kunnen ’s nachts last krijgen van een laag bloedsuikergehalte, wat leidt tot overmatig zweten.
- Andere auto-immuunziekten: Aandoeningen zoals reumatoïde artritis of lupus kunnen gepaard gaan met nachtzweten, vooral wanneer ze ontstekingen en koorts veroorzaken.
Lees ook: Gematigd alcohol drinken is niet beter voor gezondheid dan onthouding, suggereert analyse.
Wat kun je tegen nachtzweten doen?
Er zijn een aantal dingen die je zelf kunt doen tegen zweten tijdens het slapen:
- Is het warmer dan achttien graden in de slaapkamer? Draai dan de verwarming iets naar beneden. Niet te koud, want dat kan leiden tot ziekte of stijve spieren.
- Lokt een zware maaltijd nachtelijk zweten uit? Nuttig dan bij voorkeur een lichte maaltijd.
- Vermijd pittig en gekruid eten.
- Vermijd alcohol.
- Beperk het drinken van koffie tot de ochtend.
- Ontspan je voor het slapen gaan. Verricht dus geen lichamelijke activiteiten in de uren voordat je naar bed gaat.
- Voorkom te warm beddengoed en zorg voor ademend materiaal. Kies bijvoorbeeld voor katoenen lakens, en niet voor lakens van synthetisch materiaal. Dit geldt trouwens ook voor de nachtkleding.
- Probeer meer lauw water te drinken. Erg koud water zorgt er namelijk voor dat je lichaam hard moet werken om het water op de juiste temperatuur te krijgen. Dit zorgt uiteindelijk voor zweten.
- Mogelijk biedt een middel waarin aluminiumchloride of aluminiumzouten verwerkt zitten een uitkomst. Aluminiumzouten remmen namelijk de afscheiding van vocht en blokkeren de afvoergangen van zweetklieren, waardoor zweten wordt verminderd.
Lees ook: Moeite met in slaap komen? 20 wetenschappelijke tips om je te helpen!
Wanneer moet je naar de huisarts of internist?
Raadpleeg bij nachtzweten in de volgende gevallen een (huis)arts en/of internist:
- Je wilt de oorzaak achterhalen van het nachtzweten.
- Je hebt het vermoeden dat het nachtzweten door een onderliggende ziekte wordt veroorzaakt.
- Je last hebt van slaapapneu.
- Je last hebt van nachtzweten na het slikken van een bepaald medicijn.
- Je maakt je zorgen over het nachtzweten.
- Je wil wat aan je overgangsklachten laten doen.
Hulp nodig met medisch zorg of een gezonde leefstijl?
Wil je meer informatie of een afspraak maken? Neem dan a.j.b. rechtstreeks contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.
Meer lezen?
- SHE Health Clinics overzicht medisch zorgaanbod.
- SHE Health Clinics infopagina overgang en menopauze.
- SHE Health Clinics infopagina overmatig zweten en nachtelijk zweten.
- SHE Health Clinics infopagina hart- en vaatklachten.
- SHE Health Clinics infopagina neurologisch onderzoek.
- Wat zijn de 10 symptomen die bij vrouwen kunnen wijzen op kanker?
- 10 gezondheidsproblemen waar vrouwen zich voor schamen.
- Borstimplantaten in verband gebracht met zeldzame vormen van kanker.
- Vanaf welke leeftijd kun je in de overgang komen?
- Overgangsklachten: wel of geen hormoontherapie?
- Wat is het risico van een te sterk werkende bijschildklier?
- 10 vragen over borstimplantaatziekte.
- Hoe slaap je jezelf gezond?
- Welke voedingsmiddelen zorgen voor een goede nachtrust?
- Hoe herken je Premature Ovariële Insufficiëntie (vervroegde overgang)?
- 10 soorten voeding waar je NIET bepaald gezonder van wordt.
- Moeite met in slaap komen? 20 wetenschappelijke tips om je te helpen!
- Hoe herken je de symptomen van de schildklieraandoening ‘ziekte van Graves’?
- Waarom is migraine ernstiger tijdens de overgang?
- Dít zijn de symptomen die kunnen wijzen op een te snel werkende schildklier.
- 15 feiten en fabels over de overgang en menopauze.
- Wat kun je tijdens de overgang doen tegen opvliegers?
- 10 redenen waarom naakt slapen gezonder is.
- Waarom geen melatonine gebruiken als je niet kunt slapen?
- Slapeloosheid tijdens de overgang.
- Wat is de schildklieraandoening ziekte van Hashimoto?
- 14 vragen over de overgang.
- Hoe herken je overgangsverschijnselen bij jezelf?
- Welke slaaphouding is het beste voor je darmen?
- 25 feiten en fabels over zwangerschap.
- Symptomen overgang en menopauze per leeftijdsgroep.
- 10 veel voorkomende oorzaken van slaapproblemen.
- Brain Fog (hersenmist): veel voorkomend symptoom van de menopauze.
- Dít zijn de (kanker)symptomen die vrouwen veelal niet herkennen.
- Wat is het Restless Legs Syndrome (rusteloze benen syndroom)?
- Dít zijn de symptomen die kunnen wijzen op lymfeklierkanker.
Bronnen: AMC, Gezondheidsplein, Vereniging Verpleegkundig Overgansgconsulenten, RIVM, Voedingscentrum, Nederlands Huisartsen Genootschap, Mens & Gezondheid, Dokter.nl, WebMD, SHE Health Clinics
Trefwoorden: slapen, nachtzweten, slaapproblemen, nachtelijk zweten, overgang, menopauze, schildklier, hyperhidrosis
