Dementie komt bij vrouwen in Nederland vaak voor en het risico om dementie te krijgen is aanzienlijk hoger dan bij mannen: ruim één op de drie vrouwen krijgt ooit in haar leven met dementie te maken. Een belangrijk nieuw wetenschappelijk onderzoek suggereert dat problemen met het glymfatisch systeem, dat verantwoordelijk is voor het verwijderen van afvalstoffen uit de hersenen, jaren voordat de symptomen zich voordoen stilletjes de weg kunnen effenen voor dementie. Onderzoekers van de Universiteit van Cambridge in Engeland analyseerden MRI-scans van meer dan 40.000 volwassenen en ontdekten dat een verminderde circulatie van hersenvocht een sterke voorspeller was van het risico op dementie in het daaropvolgende decennium.
Wat is dementie en waarom komt het vaak bij vrouwen voor?
Dementie is een verzamelnaam voor ziektebeelden waarbij de hersenen langzaam achteruitgaan, waardoor geheugen, denken en dagelijks functioneren moeilijker worden. Vrouwen worden vaker getroffen door dementie, vooral omdat zij in Nederland ouder worden dan mannen. Op dit moment heeft ongeveer 2% van de Nederlandse vrouwen dementie, maar over een heel leven krijgt één op de drie vrouwen uiteindelijk dementie.
Verkalking (calcificatie) van de aderen komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen; dit kan een risicofactor zijn voor hart- en vaatziekten én dementie. Hormonale anticonceptie, zoals de pil of hormoonspiraal, kan het risico op hart- en vaatproblemen verder verhogen, onder andere door hogere bloeddruk en negatieve invloed op cholesterolwaardes. Bovendien verhoogt het gebruik van hormonale anticonceptie de kans op bloedklonters (trombose) en kan dit bij vrouwen met andere risicofactoren leiden tot snellere aderverkalking.
Daarom is het voor vrouwen extra belangrijk om regelmatig hun cardiovasculaire gezondheid te controleren en bij langdurig gebruik van hormonale anticonceptie in overleg te gaan met een arts of medisch specialist, zeker als er extra risicofactoren zijn zoals roken, hoge bloeddruk, regelmatig alcoholgebruik, overgewicht of een familiegeschiedenis van hart- en vaatziekten. Calcificatie draagt bij aan een minder goed functionerend bloedvatensysteem en kan zo ook het risico op dementie bij vrouwen verhogen.
Lees ook: Wat is het no. 1 symptoom dat je dementie hebt?
Het glymfatisch systeem en dementie
Het glymfatisch systeem fungeert als een soort nachtelijke schoonmaakploeg voor de hersenen en spoelt schadelijke eiwitten zoals amyloïde en tau weg. Wanneer dit proces vertraagt, kunnen deze toxines (gifstoffen) zich ophopen, wat een belangrijke factor is bij de ziekte van Alzheimer en andere vormen van dementie. De onderzoekers van de Universiteit van Cambridge ontdekten ook dat hoge bloeddruk en andere cardiovasculaire problemen dit systeem kunnen beschadigen, waardoor de gezondheid van het hart rechtstreeks in verband wordt gebracht met achteruitgang van de hersenen. Slecht slapen lijkt het probleem te verergeren door de afvalverwijdering verder te verminderen.
Lees ook: Viagra kan het risico op Alzheimer verlagen.
Volgens deskundigen wijzen de bevindingen op twee belangrijke preventiestrategieën:
- Voldoende kwalitatief goede slaap;
- Het onder controle houden van de bloeddruk.
Samen kunnen deze gewoontes helpen om het natuurlijke ontgiftingssysteem van de hersenen soepel te laten werken, waardoor het geheugen, de cognitie en de gezondheid van de hersenen op lange termijn worden beschermd.
Lees ook: Onbehandelde hoge bloeddruk kan risico op Alzheimer verhogen.
Praktische tips om dementie te voorkomen
Hieronder volgen praktische adviezen die volgens wetenschappelijke bronnen het risico op dementie kunnen verlagen:
- Eet gezond, met veel groenten, fruit, vis, noten en bessen (bijvoorbeeld het Mediterrane dieet).
- Vermijd suiker, sterk bewerkte voedingsmiddelen en linolzuur.
- Beweeg regelmatig, minstens 2,5 uur per week, zoals wandelen, fietsen of zwemmen.
- Zorg voor voldoende mentale en sociale activiteiten, bijvoorbeeld door nieuwe dingen te leren, te puzzelen of regelmatig contact te houden met anderen.
- Slaap goed en zorg voor diepe, ononderbroken slaap.
- Beperk schadelijke middelen zoals roken, drugs en alcohol.
- Houd bloeddruk en cholesterol onder controle, zeker vanaf je veertigste.
- Bescherm jouw zintuigen en behandel gehoorverlies en slaapapneu op tijd.
- Blijf op gezond gewicht; voorkom en behandel overgewicht en diabetes.
- Gebruik een helm tijdens sporten om hersenschade te voorkomen, vooral bij contactsporten.
- Praat open over dementie en schakel hulp in bij geheugenproblemen.
Lees ook: 18 manieren om jouw risico op dementie te verkleinen.
Veel gestelde vragen over dementie
| Vraag | Antwoord |
|---|---|
| Hoe vaak komt dementie voor bij vrouwen? | Eén op de drie vrouwen krijgt in haar leven dementie. |
| Waarom zijn vrouwen vaker getroffen? | Vrouwen worden gemiddeld ouder, dus lopen meer risico. |
| Kun je dementie voorkomen? | Gezonde leefstijl verkleint het risico, maar garandeert het niet. |
| Wat is het glymfatisch systeem? | Het is het reinigingssysteem van de hersenen, belangrijk bij dementie. |
| Hoe help je je glymfatisch systeem? | Vooral goede slaap, bloeddruk onder controle en gezonde leefstijl. |
| Is dementie te genezen? | Helaas niet, maar vroegtijdig ingrijpen remt soms het verloop. |
| Welke rol speelt slaap bij dementie? | Diepe slaap helpt afvalstoffen uit de hersenen te verwijderen. |
Lees ook: Je kunt gemakkelijk jouw risico op dementie verminderen, zo blijkt uit onderzoek.
- Slaapapneu verhoogt risico op dementie bij oudere vrouwen.
- Lang nadenken of concentreren zorgt voor afvalstoffen in hersenen.
- Suikerinname verhoogd risico op dementie en Alzheimer.
- Wat kun je ’s ochtends het beste doen om je hersenen gezond te houden?
- MCT C8 olie en Omega-3: gezonde voeding voor jouw hersenen.
- Welke oefeningen kunnen dementie mogelijk verlichten of zelfs voorkomen?
- 10 voedingsmiddelen om je cholesterol te verlagen.
- Vroege overgang geeft vrouwen mogelijk meer risico op dementie.
- 8 tips om jouw hersenen te trainen en fit te houden.
- Wat is het verschil tussen Alzheimer en dementie?
- De impact van alcohol op gezondheid: Ziekten en aandoeningen.
- Neurologen zijn het erover eens: dít is dé meest gezondste snack voor je hersenen!
- Onderzoek toont aan dat licht- en geluidstherapie Alzheimer kunnen behandelen.
- Vezelrijk dieet kan risico op dementie verkleinen.
- Wat zijn de 10 signalen van beginnende dementie (Alzheimer)?
- Ultrabewerkte voeding verhoogt risico op dementie.
- Hoe werkt een Dopamine-detox ontgiftingskuur voor je hersenen?
- Gezonde leefstijl vermindert risico op dementie met 40 procent!
- Neuroloog Bas Bloem wil z.s.m. verbod op chemische middelen die hersenziekte kunnen veroorzaken.
