Wat veroorzaakt een bult of bultjes op je vagina?

4 november 2024

Een bultje of bultjes in de genitale regio kunnen zorgen voor ongemak en bezorgdheid, maar zijn vaak onschuldig. De oorzaken variëren van huidirritatie tot infecties. Van ingegroeide haren, een contactallergie, geslachtsziekte of huidziekte tot diverse soorten cysten: het zijn een paar van de meest voorkomende oorzaken.

In dit artikel geven we een overzicht van 17 verschillende veelvoorkomende oorzaken, symptomen en behandelingsopties, gebaseerd op medisch bewijs en richtlijnen.

1. Ingegroeide haren

Oorzaak: Ingegroeide haren ontstaan meestal na het scheren of harsen van de schaamstreek. Wanneer een haar terug in de huid groeit in plaats van uit te breken, kan dit leiden tot een bultje, roodheid en soms pijn.
Symptomen: Kleine, rode bultjes met soms een wit puntje. Ze kunnen geïrriteerd of pijnlijk aanvoelen.
Behandeling: Gebruik een warm kompres om de huid te verzachten. Vermijd scheren totdat de huid genezen is, en exfolieer de huid regelmatig om nieuwe ingroei te voorkomen.

2. Folliculitis (ontsteking van de haarzakjes)

Oorzaak: Deze aandoening ontstaat door een infectie van de haarzakjes door bacteriën, zoals Staphylococcus aureus. Het kan ook worden veroorzaakt door wrijving, zoals bij strakke kleding of langdurig zitten.
Symptomen: Rode of witte puistachtige bultjes rond de haarzakjes, vaak met een klein beetje pus.
Behandeling: Gebruik een antibacteriële zeep en draag losse kleding. In ernstige gevallen kan een arts een antibiotische crème of orale antibiotica voorschrijven.

3. Cysten (Bartolinicysten)

Oorzaak: De Bartholin-klieren aan weerszijden van de vaginale opening produceren slijm om de vagina te smeren. Wanneer een klier verstopt raakt, kan een cyste ontstaan. Dit wordt ook wel een cyste van Bartholin of bartholinitis genoemd.
Symptomen: Pijnloze, met vocht gevulde zwelling. Bij infectie kan de cyste rood, pijnlijk en gevoelig worden.
Behandeling: Kleine cysten verdwijnen vaak vanzelf. Bij grotere cysten kan drainage door een vrouwelijke gynaecoloog bij SHE Health Clinics nodig zijn, soms samen met antibiotica.

Lees ook: Infopagina bartolin cyste.

4. Genitale wratten

Oorzaak: Genitale wratten worden veroorzaakt door bepaalde typen humaan papillomavirus (HPV). Ze zijn besmettelijk en worden meestal overgedragen via seksueel contact.
Symptomen: Zachte, huidskleurige of grijze bultjes, die zich vaak in clusters ontwikkelen. Ze kunnen jeuken of ongemakkelijk zijn, maar zijn vaak pijnloos.
Behandeling: Behandeling is mogelijk met medicijnen, cryotherapie (bevriezing) of lasertherapie, maar volledig genezen is lastig omdat het virus aanwezig kan blijven.

Lees ook: Genitale wratten: hoe kom je er vanaf?

5. Herpes Simplex Virus (HSV)

Oorzaak: Genitale herpes wordt veroorzaakt door het herpes simplex-virus, meestal HSV-2. Het wordt overgedragen via huid-op-huidcontact tijdens seksueel contact.
Symptomen: Pijnlijke blaren die openbarsten en zweren vormen. Andere symptomen zijn jeuk, branderigheid, en soms koorts bij de eerste infectie.
Behandeling: Hoewel herpes niet genezen kan worden, kunnen antivirale medicijnen helpen de uitbraak te verkorten en de symptomen te verlichten.

Lees ook: Herpesvirussen: wat zijn de verschillen en welke ziekten veroorzaken ze?

6. Allergische reacties en irritatie

Oorzaak: De huid in de genitale regio is gevoelig en kan snel reageren op producten zoals geparfumeerde zeep, maandverband, of wasmiddelen. Ook strakke of synthetische kleding kan de huid irriteren en blaren en/of bultjes veroorzaken.
Symptomen: Roodheid, jeuk, zwelling, en soms bultjes of huiduitslag. Is de huid rondom je vagina rood, pijnlijk of ontstoken en lijken er blaartjes op te zitten? Dit wijst vaak op een contactallergie. Ontstaat het plotseling, bedenk dat eens of je recent van wasmiddel of zeep gewisseld bent. Of misschien krijg je het van nieuw (synthetisch) ondergoed.
Behandeling: Vermijd het gebruik van irriterende producten, en kies voor losse, ademende katoenen kleding. Kalmerende crèmes kunnen helpen bij jeuk en roodheid. Kun je niet achterhalen waar het door komt, dan kan de huisarts daarbij helpen. Bezoek dus een arts als het vaker terugkomt.

Lees ook: Mogelijke oorzaken rode pijnlijke vulva en vagina.

Wat veroorzaakt een bult of bultjes op je vagina?

Lees ook: 10 redenen waarom naakt slapen gezonder is.

7. Molluscum Contagiosum

Oorzaak: Dit is een virale huidinfectie veroorzaakt door het molluscum contagiosum-virus (MCV). Het kan worden overgedragen door huid-op-huidcontact of het delen van besmette voorwerpen.
Symptomen: Gladde, parelachtige bultjes met een kuiltje in het midden. Ze zijn vaak pijnloos en kunnen vanzelf verdwijnen, maar kunnen maanden aanhouden.
Behandeling: In de meeste gevallen verdwijnen de bultjes vanzelf. Indien nodig kunnen ze verwijderd worden door bevriezing of een andere medische behandeling.

8. Lichen sclerosus

Oorzaak: Dit is een chronische huidaandoening die vaak voorkomt in de genitale regio en meer vrouwen dan mannen treft. De oorzaak is onbekend, maar het kan te maken hebben met hormonale of auto-immuunfactoren.
Symptomen: Dunne, witte vlekken op de huid, die kwetsbaar en pijnlijk kunnen worden. De huid kan jeuken en scheuren.
Behandeling: Vaak wordt een sterke corticosteroïde-crème voorgeschreven om de symptomen te verminderen en verdere schade te voorkomen.

Lees ook: Hoe kun je lichen sclerosus herkennen?

9. Vulvakanker (vaginakanker of schaamlipkanker)

Oorzaak: Vulvakanker is een zeldzame vorm van kanker die voorkomt aan de buitenkant van de vrouwelijke geslachtsorganen, waaronder de schaamlippen en de huid rond de vagina.
Symptomen: Het ontstaan van kleine, stevige bultjes of wratachtige gezwellen op de vulva is een meest voorkomende symptomen. Deze kunnen in het begin onschuldig lijken, maar kunnen groter worden en veranderen van kleur of textuur. Soms kan er sprake zijn van een verdikking of verharding van de huid. Daarnaast kunnen jeuk en huidirritatie, verkleuring van de huid (donkerder of juist lichter, of er kunnen rode of witte plekken ontstaan), onverklaarbare vaginale bloedingen of afscheiding, pijn of een branderig gevoel, en zweren of open plekken signalen zijn van vaginakanker.
Behandeling: Behandeling van vulvakanker kan variëren van chirurgie en immuuntherapie tot bestraling en chemotherapie, afhankelijk van het stadium en de verspreiding van de kanker.

Lees ook: Alles wat je moet weten over vaginakanker.

10. Syfilis

Oorzaak: Syfilis wordt veroorzaakt door de bacterie Treponema pallidum en kan verschillende stadia hebben met verschillende symptomen.
Symptomen: In de eerste fase kan een pijnloze zweer (of meerdere zweren) verschijnen als bultjes op of rond de geslachtsorganen, de mond, of de anus. Deze zweren genezen vaak vanzelf, maar de infectie blijft aanwezig en kan in latere stadia ernstige complicaties veroorzaken. In latere stadia kunnen er uitslag, wratachtige plekken en bulten, koorts, en andere symptomen ontstaan.
Behandeling: Syfilis wordt behandeld met antibiotica, meestal penicilline-injecties. Vroege behandeling is cruciaal om verdere complicaties en verspreiding te voorkomen.

Lees ook: Hoe herken je de symptomen van een soa?

11. Chancroid (Zachte sjanker)

Oorzaak: Deze bacteriële infectie wordt veroorzaakt door Haemophilus ducreyi en komt vooral voor in bepaalde regio’s, zoals Sub-Sahara Afrika en Zuidoost-Azië. Mensen die in die regio’s voor werk of vakantie zijn geweest, kunnen het daar oplopen.
Symptomen: Pijnlijke zweren of open wonden op of rond de geslachtsdelen. Gezwollen en pijnlijke lymfeklieren in de lies kunnen ook voorkomen.
Behandeling: Antibiotica (zoals azitromycine of ceftriaxon) worden meestal gebruikt om de infectie te genezen. Chirurgische drainage kan nodig zijn bij ernstige lymfeklierzwelling.

12. HIV

Oorzaak: Hoewel HIV zelf geen bultjes veroorzaakt, kan het de immuunfunctie verzwakken, wat kan leiden tot secundaire infecties zoals HPV of herpes, die bultjes of blaren kunnen veroorzaken.
Symptomen: Afhankelijk van de secundaire infectie kunnen symptomen van deze infecties optreden, zoals genitale wratten of herpesblaren.
Behandeling: HIV wordt behandeld met antiretrovirale therapie om de virusbelasting te verlagen en het immuunsysteem te versterken. Secundaire infecties worden behandeld volgens hun eigen behandelprotocollen.

Lees ook: Hoe weet je of je HIV/Aids hebt?

13. Lichen Planus

Oorzaak: Lichen planus (LP) is een ontsteking in de huid; meestal vagina, vulva, armen en benen.
Symptomen: Meestal zijn het paarsrode bultjes die jeuken. Vaak zitten de bultjes ook op de armen en benen. Soms zijn er ook afwijkingen te zien in de mond: je ziet dan witte streepjes aan de binnenkant van de wang. Soms zijn er ook bultjes op de vulva: de binnenste schaamlippen en in de vagina. De meeste vrouwen met lichen planus van de vulva (vulvaire lichen planus) hebben ook witte streepjes aan de binnenkant van hun mond.
Behandeling:

Lees ook: Lichen Planus: vervelende huidaandoening.

14. Vaginale steenpuist

Oorzaak: Een vaginale steenpuist wordt vaak veroorzaakt door ontharing, zoals scheren of waxen. Een onscherp scheermesje, ingegroeide haren of geïnfecteerde haarzakjes kunnen leiden tot deze puisten.
Symptomen: Blaasjes (bultjes) gevuld met pus kunnen duiden op een vaginale steenpuist.
Behandeling: Bij grotere of pijnlijke steenpuisten kan een (huis)arts, gynaecoloog of dermatoloog een kleine incisie maken om de pus te laten weglopen. In sommige gevallen, zoals bij koorts of uitgebreide infectie, kan een antibioticakuur nodig zijn. Na het openbarsten van de steenpuist kan het gebied worden ontsmet met povidon-jodium of chloorhexidine, om zodoende infectie te voorkmomen.

15. Talgkliercyste

Oorzaak: Een bult op je vagina kan ook wijzen op een talgkliercyste. Dit is een verstopte talgklier, waardoor er een bolletje met talg op de huid ontstaat.
Symptomen: Een talgkliercyste kan langzaam groeien en er kan talg uitkomen wanneer je er hard op drukt. Wanneer er in een talgkliercyste een ontsteking ontstaat kan de cyste en de huid eromheen rood, warm en pijnlijk worden.
Behandeling: Als de talgkliercyste niet ontstoken is, doet hij geen pijn en gaat hij meestal vanzelf weer weg. Als hij wel ontstoken en pijnlijk is, kan de huisarts hem voor je weghalen.

16. Acrochordon

Oorzaak: Een acrochordon (fibroma pendulans) is een zacht, huidkleurig, stengelvormig bultje en wordt ook wel steelwratje genoemd.
Symptomen: Dit soort bultjes komen vaak voor bij zwangeren, mensen met diabetes en mensen met overgewicht. Ook bij het ouder worden ontstaan ze. Het zijn onschadelijke bultjes, maar ze kunnen toenemen in aantal en grootte.
Behandeling: Vind je ze lastig of lelijk dan kan de huisarts of gynaecoloog ze afknippen, bevriezen, wegbranden of afsnijden. Ga sowieso naar de huisarts als zo’n bult regelmatig bloedt, want dan heb je een verhoogd risico op infectie.

17. Syringomen

Oorzaak: Syringomen zijn kleine huidkleurige of doorzichtige, glazige bultjes, enkele millimeters groot die ontstaan uit de afvoergang van een zweetklier.
Symptomen: Syringomen zitten veelal onder de ogen, of op het bovenste deel van de wangen, of op het onderooglid. Ze kunnen ook op andere plaatsen voorkomen zoals op de buik, onder de oksels, of in het genitale gebied. Het kunnen er enkele zijn of heel veel. Er bestaat ook een variant waarbij er in korte tijd heel veel tegelijk ontstaan. Dit wordt eruptieve syringomen genoemd. Syringomen zijn niet mooi, maar ongevaarlijk; een syringoom gaat niet over in een kwaadaardige tumor. Ze geven ook geen klachten.
Behandeling: Syringomen zijn moeilijk te behandelen omdat het er heel veel kunnen zijn en omdat na verwijdering er op andere plaatsen weer nieuwe kunnen ontstaan. Wil je ze toch weghebben, dan worden ze elektrisch weggebrand of verwijderd met een laser.

Wanneer een (huis)arts of gynaecoloog raadplegen?

Hoewel veel bultjes rondom de vagina en vulva vanzelf verdwijnen, is het raadzaam om medische hulp van een (huis)arts en/of gynaecoloog in te schakelen bij:

Bultjes die pijnlijk zijn of blijven groeien.
Aanhoudende jeuk, branderigheid of bloeding.
Nieuwe bultjes die verschijnen na seksueel contact.
Aanhoudende klachten ondanks zelfzorgmaatregelen.

Meer informatie of afspraak maken?

Wil je meer informatie of een afspraak maken met een vrouwelijke gynaecoloog of dermatoloog bij SHE Health Clinics? Neem dan contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.

Meer lezen over vulvaklachten, vaginale klachten en vaginale gezondheid?