Zout strooien op voedsel kan nieraandoeningen veroorzaken

29 december 2023

Nieuw wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat overmatig zoutgebruik de gezondheid van de nieren kan beïnvloeden door biologische mechanismen in gang te zetten die geassocieerd worden met chronische nieraandoeningen.

Het consumeren van zout, ook wel natrium genoemd, is noodzakelijk voor het functioneren van het menselijk lichaam. Te veel zout kan echter leiden tot een heleboel gezondheidsproblemen, omdat het de bloeddruk kan verhogen en het risico op hart- en vaatziekten kan verhogen.

Bovendien suggereert recent onderzoek dat het strooien van zout op voedsel het risico op het ontwikkelen van diabetes type 2 kan verhogen.

Lees ook: Hoe weet je of je diabetes type 2 aan het ontwikkelen bent?

Vanwege de negatieve invloed van zout op de gezondheid heeft de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) onlangs wereldwijd een natriumreductiebeleid aanbevolen om de risico’s op beroertes, hartaanvallen en andere aandoeningen die verband houden met zoutconsumptie te verlagen.

Hoewel de gevaren van een teveel aan zout bekend zijn en wetenschappers de associaties tussen een hoge natriumconsumptie en cardiovasculaire gezondheid grondig hebben onderzocht, zijn de effecten van zout op de nieren minder duidelijk.

Een nieuwe wetenschappelijke studie, gepubliceerd in JAMA Network Open, onderzocht of het toevoegen van zout aan een maaltijd invloed heeft op de gezondheid van de nieren. Hun bevindingen suggereren dat gewoon zoutgebruik aan tafel de kans kan vergroten dat iemand een chronische nierziekte of chronisch nierfalen (chronische nierinsufficiëntie) ontwikkelt.

Lees ook: Nieren van vrouwen zijn veel sterker dan die van mannen: hoe komt dat?

Symptomen van nierschade

Chronische nierschade ontstaat als de nieren al langere tijd onvoldoende werken. Aangetast nierweefsel kan niet meer genezen. Een gedeelte van de nier valt uit. Hierdoor kunnen de nieren niet meer goed afvalstoffen uit het lichaam verwijderen.

Nierschade zorgt dus voor negatieve veranderingen in je lichaam. Er zijn symptomen van nierschade waar je niks van merkt, zoals bijvoorbeeld hoge bloeddruk, teveel kalium in het bloed en eiwit in de urine. En er zijn symptomen van nierschade die je wel merkt, zoals:

Vermoeidheid
Seksuele disfunctie / laag libido
Verminderde eetlust
Spierkramp
Misselijkheid
Slaapapneu
Obstipatie
Uitdroging
Zenuwpijn (neuropathie)
Restless legs (rusteloze benen).

Lees ook: Zout blijkt laag zuurstofgehalte en beschadigingen in hersenen te kunnen veroorzaken!

Het verband tussen zoutgebruik en nieraandoeningen

De cohortstudie op bevolkingsniveau beoordeelde 465.288 deelnemers in de leeftijd van 37 tot 73 jaar uit de UK Biobank die geen chronische nierschade hadden toen ze tussen 2006 en 2010 werden ingeschreven voor de studie.

De onderzoekers verzamelden de zelfgerapporteerde gegevens van de deelnemers over zoutgebruik en categoriseerden hen in groepen op basis van of ze (1) nooit of zelden, (2) soms, (3) meestal of (4) altijd zout aan voedsel toevoegden. Daarnaast hield het team rekening met levensstijl en andere factoren die kunnen bijdragen aan chronische nierschade.

Tijdens de follow-up periode van het onderzoek ontwikkelden 22.031 deelnemers een nierziekte.

Na analyse van de gegevens ontdekte het team dat personen die aangaven “soms” zout te gebruiken in hun voedsel een 4% hoger risico hadden op chronische nierziekte, en deelnemers die aangaven “meestal” extra zout aan hun voedsel toe te voegen hadden een 7% hoger risico.

Bovendien hadden deelnemers die zeiden dat ze “altijd” zout over hun maaltijden strooiden een 11% verhoogd risico op het ontwikkelen van een chronische nierziekte.

De wetenschappers zeggen dat dit verhoogde risico dat in het onderzoek naar voren kwam onafhankelijk was van sociaaleconomische factoren, levensstijl en andere factoren die geassocieerd worden met een hoger risico op nieraandoeningen.

Bovendien was het verband tussen het toevoegen van extra zout aan voedsel en een verhoogd risico op nieraandoeningen duidelijker bij deelnemers met een lagere body mass index (BMI) en deelnemers met een laag niveau van lichaamsbeweging. Het risico was ook verhoogd bij personen met een hogere glomerulaire filtratiesnelheid (GFR).

De onderzoekers vermoeden dat zoutinname een grotere invloed heeft op de systolische bloeddruk bij mensen met een lager lichaamsgewicht dan bij mensen met een hogere BMI of obesitas, wat het hogere risico op een chronische nierziekte bij mensen met een lagere BMI kan verklaren.

Bovendien suggereert het team dat regelmatige lichaamsbeweging de impact van het toevoegen van zout aan voedsel kan verminderen.

De wetenschappers merkten ook op dat de associaties tussen zoutinname, hogere GFR’s en een verhoogd risico op chronische nierziekte gedeeltelijk gerelateerd leken te zijn aan roken, omdat mensen die roken mogelijk een hogere smaak voor zout hebben.

Lees ook: Welke chronische ziektes komen bij vrouwen het meest voor?

Zout strooien op voedsel kan nieraandoeningen veroorzaken

Waarom zou het toevoegen van zout aan voedsel van invloed zijn op de gezondheid van de nieren?

Het onderzoeksteam vermoedt dat verschillende biologische mechanismen de verhoogde risico’s op chronische nierziekte kunnen verklaren die in het onderzoek zijn gevonden. Een verhoogde natriuminname wordt bijvoorbeeld geassocieerd met extracellulair vochtvolume, verhoogde oxidatieve stress, pro-inflammatoire cytokinen en verstijving van de slagaders – allemaal factoren die verband houden met chronische nierziekte.

Lees ook: Jodium: belangrijk voor je algehele gezondheid.

Het onderzoek had echter een aantal beperkingen. De zoutinname van de deelnemers werd bijvoorbeeld zelf gerapporteerd, dus de gegevens over de natriumconsumptie waren misschien niet helemaal nauwkeurig. Bovendien konden de wetenschappers niet bepalen of het toevoegen van extra zout aan voedsel erop wees dat de persoon een ongezonde levensstijl had. Bovendien waren de meeste deelnemers van West-Europese afkomst, dus het is onduidelijk of de resultaten hetzelfde zouden zijn bij andere bevolkingsgroepen.

Desalniettemin zeggen de wetenschappelijke auteurs van het onderzoek dat de bevindingen consistent bleven, zelfs na zorgvuldige aanpassing voor leefstijlfactoren. Daarom concluderen ze dat om de gezondheid van de nieren te beschermen, iemand zou kunnen overwegen om de volgende keer dat ze aan tafel zitten het zout door te geven.

Lees ook: 10 soorten voeding waar je NIET bepaald gezonder van wordt.

Diagnose van nierschade

Het is mogelijk om nierschade in een vroeg stadium op te sporen middels bloedonderzoek en/of urineonderzoek. Door eiwit in de urine of afvalstoffen in het bloed kan nierschade worden vastgesteld. Soms wordt daardoor nierschade per toeval ontdekt. Bijvoorbeeld bij medisch onderzoek dat plaatsvindt voor een andere reden of tijdens een Preventief Medisch Onderzoek (PMO).

Het kan ook zijn dat je al eerder gezondheidsklachten hebt. Bijvoorbeeld vermoeidheid, concentratieproblemen en een verminderde conditie. Doch die klachten kunnen ook veel andere oorzaken hebben. Pas achteraf blijkt dat ze met nierschade te maken hebben.

Heb je een vermoeden op nierschade? Maak dan een afspraak bij een huisarts of maak een afspraak voor een preventief medisch onderzoek bij SHE Health Clinics.

Meer informatie of afspraak maken?

Wil je meer informatie of een afspraak maken met een vrouwelijke arts, medisch specialist of therapeut bij SHE Health Clinics? Neem dan contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.

Meer lezen?