Als antidepressiva niet werkt, is magnetische hersenstimulatie een alternatief

9 augustus 2024

Vaak heeft antidepressiva of andere medicatie geen effectieve werking op mensen met een depressie en helpt een bewezen effectieve therapie meestal beter. Uit wetenschappelijk onderzoek van het Radboudumc en diverse kennispartners blijkt dat in dit geval behandeling met magnetische stimulatie betere resultaten kan geven en zodoende een alternatief kan bieden voor medicatie. De onderzochte repetitieve Transcraniële Magnetische Stimulatie (rTMS) behandeling, is een behandelvorm voor mensen met een ernstige depressie. De behandeling kan toegepast worden zonder gebruik van antidepressiva en kan zelfs werken bij patiënten die niet goed reageren op medicatie.

Wetenschappelijk onderzoeker Iris Dalhuisen en psychiaters Indira Tendolkar en Philip van Eijndhoven van het Radboudumc hebben met Nederlandse collega’s geanalyseerd of magnetische hersenstimulatie (repetitive Transcranial Magnetic Stimulation) een effectief alternatief kan zijn. Hun onderzoek heeft aangetoond dat er afwijkende hersenactiviteit te zien is bij depressieve patiënten in de frontale cortex en met rTMS kan deze afwijking verminderd worden, waardoor ook de depressieve klachten afnemen.

Ernstige depressies

Er zijn wereldwijd meer 300 miljoen mensen met een ernstige depressie. Een deel van deze groep reageert redelijk goed op behandeling met farmacotherapie (pillen) en psychotherapie (praten). Terwijl veelvuldig bewezen is dat in de meeste gevallen psychofarmaca (medicatie), psychotherapie en cognitieve gedragstherapie op de langere termijn niet effectief zijn voor mensen met een zware depressie.

Lees ook: Waarom psychofarmaca, psychotherapie en cognitieve gedragstherapie meestal niet werken.

Een groot deel van de wereldwijde groep mensen met ernstige depressie reageert dus slecht of niet op deze vorm van behandelingen. De kans dat een derde of vierde poging met medicatie gaat aanslaan, wordt steeds kleiner. Voor deze groep mensen met depressie kan rTMS dus een alternatief zijn dat wél aanslaat. In Nederland wordt rTMS sinds 2017 vergoed door zorgverzekeraars.

Lees ook: Antidepressiva: wat zijn de risico’s en bijwerkingen?

Als antidepressiva niet werkt, is magnetische hersenstimulatie een alternatief

Lees ook: Een diepere kijk: 6 soorten depressie.

‘rTMS is veel effectiever’

Het was eerder nog niet duidelijk of en wanneer rTMS ingezet kan worden. Volgens onderzoeker Iris Dalhuisen wordt het soms snel gebruikt als behandeling, maar vaak helemaal niet. Ze zegt hierover: “Als diverse medicijnen niet werken kan uiteindelijk elektroconvulsie therapie worden geprobeerd, kortweg ECT genoemd.”

Het onderzoek toont aan dat rTMS bij therapieresistente depressie veel effectiever is dan de gebruikelijke medicatieswitch, laat Dalhuisen weten: “Minder dan 15 procent heeft baat bij een derde of vierde medicijnwisseling en bij slechts 5 procent zien we dat de depressie vermindert of verdwijnt. Kijken we naar rTMS, dan blijkt dat bijna 40 procent er baat bij heeft en de depressie bij ruim een kwart vermindert of verdwijnt.”

Lees ook: Antidepressiva kunnen seksuele disfunctie en ‘chemische castratie’ veroorzaken.

Wat is Repetitive Transcranial Magnetic Stimulation (rTMS)?

Bij repetitieve Transcraniële Magnetische Stimulatie (rTMS) dient een arts (neuroloog of klinisch psycholoog) of een therapeut een reeks korte magnetische pulsen toe door jouw schedel heen. Deze pulsen zijn gericht op bepaalde delen van jouw hersenen (‘trans’ = door, ‘cranium’ = schedel). De magnetische golven kunnen de schedel zonder probleem of risico passeren. Je merkt daar niets van en het is pijnloos. Behandeling met rTMS is veilig en heeft vrijwel geen bijwerkingen.

De magnetische golven kunnen de hersenen meer of minder actief maken en communicatie tussen bepaalde hersengebieden stimuleren en verbeteren. Wanneer iemand depressief is, kan dat te maken hebben met een ontregeling in die delen van de hersenschors. Met rTMS als therapie kan de activiteit daarvan mogelijk positief worden beïnvloedt.

Snel resultaat met rTMS

Iedere rTMS sessie duurt circa 30 minuten en wanneer deze sessies 2 maal per week of vaker gedaan worden, kunnen de depressieve klachten snel afnemen. De meeste mensen die middels rTMS worden behandeld merken binnen 10 sessies (drie tot vijf weken) een duidelijk effect. De volledige rTMS behandeling bestaat uit 25 sessies verdeeld over 8 weken.

Lees ook: Verborgen depressie: een onzichtbare strijd.

Professionele hulp bij depressie

Heb je aanhoudende depressieve klachten? Dan is het verstandig contact op te nemen met je huisarts. Hij of zij kan je helpen om je door te verwijzen naar een specialist of therapeut bij jou in de buurt of naar SHE Health Clinics, waar onze ervaren vrouwelijke psychologen en paramedici je kunnen helpen.

Denk jij aan zelfmoord of ken je iemand die kampt met suïcidale gedachten? Neem dan (anoniem) contact op met Stichting 113 Zelfmoordpreventie. Zij zijn 24/7 gratis bereikbaar via telefoonnummer 0800 0113 of op 113.nl.

Hulp nodig met medische zorg, preventie of een gezonde leefstijl?

Bij SHE Health Clinics kunnen we je helpen met preventie, medisch specialistische onderzoeken en behandelingen, gezond gewicht, afvallen, obesitas, voeding, dieet, leefstijladviezen, beweging, ontspanning en preventieve medische onderzoeken.

Wil je meer informatie of een afspraak maken? Neem dan a.j.b. rechtstreeks contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.

Meer lezen over stress, depressieve en gezonde leefstijl?