Artrose bij vrouwen: Oorzaken, symptomen, behandeling en preventie

16 december 2024

Artrose (osteoartritis) is een veelvoorkomende gewrichtsaandoening waarbij het kraakbeen in de gewrichten geleidelijk afbreekt. Dit kan pijn, stijfheid en beperkingen in beweging veroorzaken. Vrouwen hebben een aanzienlijk hoger risico op artrose dan mannen, vooral na de menopauze.

In dit artikel leggen we uit waarom dit zo is, hoe je de symptomen herkent, welke behandelingen er zijn en hoe je artrose kunt voorkomen.

Wat gebeurt er bij artrose?

In gezonde gewrichten zorgt kraakbeen voor een glad oppervlak tussen de botten en werkt het als een schokdemper. Artrose kan resulteren in:

Kraakbeenafbraak: Het kraakbeen wordt dunner en kan uiteindelijk helemaal verdwijnen.
Bot-op-bot-contact: Zonder kraakbeen schuren de botten tegen elkaar, wat pijn en ontstekingen veroorzaakt.
Botvorming (osteofyten): Het lichaam probeert de schade te herstellen door botsporen te vormen, wat de gewrichten stijf en pijnlijk maakt.
Gewrichtsontsteking: Het omliggende weefsel kan ontstoken raken, wat zwelling, pijn en stijfheid veroorzaakt.

Lees ook: Laaggradige ontstekingen: Wat kun je er zelf tegen doen?

Waarom komt artrose vaker voor bij vrouwen?

Er zijn verschillende redenen waarom artose vaker voorkomt bij vrouwen:

1. Hormonale veranderingen

Na de menopauze neemt de productie van oestrogeen af. Dit hormoon speelt een belangrijke rol in de bescherming van botten en gewrichten. Het verlies van oestrogeen kan leiden tot zwakker kraakbeen en een groter risico op slijtage.

2. Biologische factoren

Gewrichtsstructuur: Bij vrouwen zijn de gewrichten vaak smaller en minder stabiel, wat de druk op het kraakbeen vergroot.
Lichaamsbouw: Overgewicht komt vaker voor bij vrouwen, wat extra belasting geeft op gewrichten zoals knieën en heupen.

3. Zwangerschap en bevalling

Zwangerschap kan de gewrichten tijdelijk instabiel maken door hormonale veranderingen en extra gewicht. Op de lange termijn kan dit bijdragen aan gewrichtsslijtage.

4. Genetische aanleg

Vrouwen hebben vaak een genetische gevoeligheid voor artose, vooral in de handen en knieën.

Lees ook: Waarom kun je tijdens de menopauze meer last krijgen van botontkalking?

Wat zijn de symptomen van artrose?

De symptomen van artrose ontwikkelen zich langzaam en worden in de loop der tijd erger. De meest voorkomende klachten zijn:

Pijn in het gewricht, vooral tijdens of na bewegen.
Stijfheid in het gewricht, vooral na een periode van rust (zoals ‘s ochtends).
Zwelling of lichte ontsteking rond het gewricht.
Beperkte bewegingsvrijheid: Het gewricht voelt minder soepel.
Krakende of schurende geluiden tijdens het bewegen van het gewricht.
Veranderingen in de gewrichten: Bij ernstige gevallen kunnen gewrichten misvormd raken.

Lees ook: 18 vragen over artrose.

Hoe wordt artrose behandeld?

Artrose kan niet volledig genezen worden, maar er zijn veel manieren om de klachten te verminderen en de progressie van de ziekte te vertragen:

1. Leefstijl en zelfzorg

Gewichtsverlies: Afvallen vermindert de druk op gewrichten zoals knieën en heupen.
Regelmatige beweging: Lichte oefeningen zoals wandelen, zwemmen en yoga houden gewrichten soepel zonder ze te overbelasten.
Warmte of koude compressen: Warmte helpt bij stijfheid, terwijl kou pijn en zwelling kan verminderen.
Voeding: Een aangepast dieet kan helpen om de klachten van artrose te verminderen.

Lees ook: 8 tips met eten tegen gewrichtsklachten.

2. Fysiotherapie

Een fysiotherapeut kan specifieke oefeningen aanbevelen om spieren rondom de gewrichten te versterken en zo de belasting te verminderen.

3. Medicatie

Pijnstillers: Paracetamol of niet-steroïde ontstekingsremmers (NSAID’s) zoals ibuprofen kunnen pijn verlichten, doch kennen wel de nodige risico’s bij langdurige en veelvuldige inname.
Injecties: Corticosteroïde-injecties in het gewricht kunnen ontstekingen tijdelijk verminderen.

Lees ook: De gezondheidsrisico’s van ibuprofen en diclofenac: Wat je moet weten.

4. Hulpmiddelen

Braces of steunzolen: Deze verminderen de druk op gewrichten en verbeteren de stabiliteit.
Wandelstok: Dit kan helpen om het gewicht van een pijnlijk gewricht te verlichten.

5. Chirurgie

In ernstige gevallen kan een operatie nodig zijn, zoals het vervangen van een gewricht (bijvoorbeeld een knie- of heupprothese).

Lees ook: Oudere vrouwen overlijden vaak na heupoperatie: ‘Kan dus levensbedreigend zijn’.

6. Supplementen

Bewezen effectieve supplementen: Hoewel supplementen geen genezing bieden, kunnen sommige supplementen bijdragen aan het verminderen van ontsteking, pijn en verdere gewrichtsschade. Dit zijn de supplementen die mogelijk effectief zijn, gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek: glucosamine, chondroïtine, Omega-3 vetzuren (visolie), kurkuma (Curcumine), collageen, vitamine D, Boswellia Serrata (wierookboomextract), MSM (Methylsulfonylmethaan), hyaluronzuur, en antioxidanten (Vitamine C en E).
Overleg vooraf met een arts: Niet alle supplementen zijn geschikt voor iedereen. Sommige kunnen bijwerkingen hebben of interacties aangaan met medicijnen.
Kwaliteit van supplementen: Kies supplementen van gerenommeerde merken die getest zijn op zuiverheid en dosering.

Lees ook: Supplementen voor artrose: welke kunnen helpen?

Hoe kun je artrose voorkomen?

Hoewel artrose niet altijd te voorkomen is, kun je de risico’s wel verminderen met de volgende tips:

1. Houd een gezond gewicht

Overgewicht belast de gewrichten, vooral de knieën en heupen. Een gezond gewicht kan het risico op osteoartritis aanzienlijk verlagen.

2. Blijf actief

Regelmatige beweging houdt je spieren en gewrichten sterk. Kies voor low-impact activiteiten zoals fietsen, wandelen of zwemmen om slijtage te minimaliseren.

3. Bescherm je gewrichten

Voorkom overbelasting door zware objecten op de juiste manier te tillen en langdurig herhaalde bewegingen te vermijden.

4. Zorg voor sterke spieren

Sterke spieren ondersteunen de gewrichten en nemen een deel van de belasting weg. Krachttraining kan hierbij helpen.

Lees ook: Langer leven dankzij krachttraining.

5. Eet gezond

Een dieet rijk aan groenten, fruit en omega-3 vetzuren kan ontstekingen verminderen en gewrichten beschermen. Denk aan vis, noten, en olijfolie.

Lees ook: Unieke voedingsbehoeften van vrouwen.

6. Regelmatige controle

Bij een familiegeschiedenis van artrose of bij klachten is het belangrijk om regelmatig een arts te raadplegen. Vroege detectie helpt namelijk om de progressie te vertragen.

Artrose bij vrouwen: Oorzaken, symptomen, behandeling en preventie

Welke aandoeningen lijken op artrose?

Er zijn verschillende aandoeningen die symptomen hebben die lijken op artrose. Het is belangrijk om deze te onderscheiden, omdat de oorzaak en behandeling kunnen verschillen. Dit zijn een aantal van de aandoeningen die vaak met artrose worden verward:

1. Reumatoïde artritis (RA)

Wat is het?
Een auto-immuunziekte waarbij het immuunsysteem de gewrichten aanvalt, wat leidt tot ontstekingen.
Overeenkomsten met osteoartritis:
- Pijn en stijfheid in de gewrichten.
- Beperkte bewegingsvrijheid.
Verschillen:
- RA treft vaak meerdere gewrichten tegelijk en begint meestal in kleinere gewrichten (zoals vingers en tenen).
- RA veroorzaakt zwelling en warmte in de gewrichten, wat minder typisch is bij osteoartritis.
- RA komt vaker voor bij jongere mensen dan osteoartritis.

Lees ook: Dít zijn de 8 meest voorkomende vroege symptomen van reuma.

2. Jicht

Wat is het?
Een aandoening waarbij urinezuurkristallen zich ophopen in een gewricht, wat acute ontstekingen veroorzaakt.
Overeenkomsten met osteoartritis:
- Gewrichtspijn en stijfheid.
- Beperking van de beweging.
Verschillen:
- Jicht komt plotseling op en veroorzaakt vaak hevige pijn, meestal in het grote teengewricht.
- Bij osteoartritis ontwikkelt de pijn zich geleidelijk.

3. Psoriatische artritis

Wat is het?
Een vorm van artritis die voorkomt bij mensen met psoriasis, een chronische huidziekte.
Overeenkomsten met osteoartritis:
- Pijn en stijfheid in gewrichten.
- Mogelijk misvormingen van gewrichten.
Verschillen:
- Psoriatische artritis kan huid- en nagelafwijkingen veroorzaken (zoals schilfering en putjes in de nagels).
- Vaak zwelling van hele vingers of tenen (“worstvingers”).

Lees ook: Jeuk, schilfers en gewrichtspijn: alles wat je moet weten over psoriasis.

4. Fibromyalgie

Wat is het?
Een aandoening die wijdverspreide spier- en gewrichtspijn veroorzaakt, samen met vermoeidheid.
Overeenkomsten met osteoartritis:
- Chronische pijn in gewrichten en spieren.
- Beperkte bewegingsvrijheid.
Verschillen:
- Bij fibromyalgie is de pijn niet beperkt tot specifieke gewrichten en gaat deze gepaard met algemene vermoeidheid en slaapstoornissen.
- Fibromyalgie veroorzaakt geen schade aan gewrichten, terwijl osteoartritis dat wel doet.

Lees ook: Fibromyalgie bij meer dan 300.000 vrouwen.

5. Systemische Lupus Erythematodes (SLE)

Wat is het?
Een auto-immuunziekte die verschillende organen en gewrichten kan aantasten.
Overeenkomsten met osteoartritis:
- Pijn en ontsteking in de gewrichten.
Verschillen:
- Lupus veroorzaakt systemische symptomen zoals huiduitslag, koorts en vermoeidheid, wat niet voorkomt bij osteoartritis.
- Bij lupus kan de pijn van tijdelijke aard zijn en geen permanente gewrichtsschade veroorzaken, zoals bij osteoartritis.

Lees ook: Lupus: waaraan herken je deze ziekte?

6. Posttraumatische artritis

Wat is het?
Gewrichtsschade die ontstaat na een blessure, zoals een botbreuk of ernstige verstuiking.
Overeenkomsten met osteoartritis:
- Geleidelijke slijtage van kraakbeen.
- Pijn en stijfheid in het aangedane gewricht.
Verschillen:
- Posttraumatische artritis wordt direct veroorzaakt door eerdere schade, terwijl osteoartritis door leeftijd, overbelasting of genetica ontstaat.

7. Infectieuze artritis (septische artritis)

Wat is het?
Een acute gewrichtsontsteking veroorzaakt door een bacteriële of virale infectie.
Overeenkomsten met osteoartritis:
- Pijn, zwelling en stijfheid in een gewricht.
Verschillen:
- Infectieuze artritis komt plotseling op en gaat vaak gepaard met koorts en roodheid.
- Het is een medische noodsituatie en vereist onmiddellijke behandeling met antibiotica.

8. Bursitis

Wat is het?
Ontsteking van de slijmbeurs, een met vloeistof gevulde zak die de gewrichten beschermt.
Overeenkomsten met osteoartritis:
- Pijn in het gewrichtsgebied.
- Beperkte beweging van het gewricht.
Verschillen:
- Bursitis komt vaak door overbelasting of druk en geneest meestal met rust en behandeling.
- Het veroorzaakt geen kraakbeenschade, zoals bij osteoartritis.

9. Tendinitis

Wat is het?
Ontsteking van een pees, vaak veroorzaakt door overbelasting.
Overeenkomsten met osteoartritis:
- Pijn en stijfheid rond gewrichten.
Verschillen:
- Tendinitis is gelokaliseerd in de pezen en geen aandoening van het kraakbeen of het gewricht zelf.

10. Chondrocalcinose (Pseudojicht)

Wat is het?
Ophoping van calciumkristallen in de gewrichten, wat pijn en ontsteking veroorzaakt.
Overeenkomsten met osteoartritis:
- Pijn, stijfheid en zwelling in de gewrichten.
Verschillen:
- Pseudojicht veroorzaakt episodische pijn en zwelling, terwijl osteoartritis een chronisch progressieve aandoening is.

De juiste medische zorg

Bij SHE Health Clinics bieden we gespecialiseerde zorg en begeleiding voor vrouwen met artrose. Onze experts staan klaar om je te helpen met een behandelplan op maat. Neem contact met ons op voor meer informatie of een afspraak!

Meer informatie of afspraak maken?

Heb je vragen, wil je meer informatie of een afspraak maken met een gespecialiseerde vrouwelijke arts? Neem dan contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.

Meer lezen over gewrichtsklachten en gezonde leefstijl?