Multiple sclerose (MS) is een chronische ziekte van het centrale zenuwstelsel die voor veel uiteenlopende klachten kan zorgen. Hoewel de ziekte in een later stadium varieert, komen de eerste symptomen van MS vaak wel overeen. MS is een onvoorspelbare, chronische ziekte waar helaas nog geen effectieve behandeling voor is.
Vroege diagnose is bij MS van groot belang, dus zetten we de symptomen in dit artikel voor je op een rij en beschrijven we de risicofactoren voor vrouwen.
Wat is multiple sclerose?
Een letterlijke vertaling van MS is dat er op meerdere (multiple) plaatsen in de hersenen en het ruggenmerg littekens (sclerose) zijn ontstaan. Die littekens zijn het gevolg van ontstekingen in de isolerende laag rondom de zenuwcellen. Daardoor komen zenuwen bloot te liggen en worden signalen van en naar de hersenen minder goed of zelfs helemaal niet meer doorgegeven. Tot welke klachten dit precies leidt, ligt aan welke zenuwen beschadigd zijn door de ziekte. Vaak gaan de klachten na de diagnose niet meer volledig weg, maar kunnen ze in perioden erger en juist minder erg zijn.
Wat is de oorzaak van multiple sclerose?
De precieze oorzaak van multiple sclerose (MS) is nog niet bekend. Het is een auto-immuunaandoening waarbij het immuunsysteem per ongeluk de bescherm- en isolatielaag rondom de zenuwen in de hersenen, ruggenmerg en oogzenuwen aanvalt. Er is geen specifieke oorzaak van MS bij vrouwen, maar het komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.
Wat zijn de risicofactoren voor multiple sclerose bij vrouwen?
Er zijn verschillende risicofactoren voor multiple sclerose (MS) bij vrouwen geïdentificeerd. Vrouwen hebben ongeveer twee keer zoveel kans op de ontwikkeling van MS dan mannen. Factoren die het risico op MS lijken te verhogen, zijn meer uitgesproken bij vrouwen, zoals de aanwezigheid van geslachtshormonen. Andere risicofactoren voor MS zijn het immuunsysteem, genetica, omgeving en infectie. Er is ook een verhoogd risico op MS als er een medische familiegeschiedenis is van MS.
Hoe kan het risico op MS bij vrouwen worden gereduceerd?
Hoewel de precieze oorzaak van multiple sclerose (MS) nog niet bekend is, zijn er enkele manieren om het risico op MS bij vrouwen te verminderen.
- Een van de risicofactoren voor MS bij vrouwen is een vitamine D-tekort. Het is daarom belangrijk om voldoende vitamine D binnen te krijgen, bijvoorbeeld door middel van blootstelling aan zonlicht, vitamine-D supplementen en voeding die rijk is aan vitamine D (o.a. haring, zalm, makreel, vlees, eieren, zuivelproducten en paddenstoelen die zijn blootgesteld aan UV-stralen).
- Extra lichaamsvet kan het risico op multiple sclerose (MS) vooral bij vrouwen verhogen. Het is nog niet helemaal duidelijk waarom extra lichaamsvet het risico op MS verhoogt, maar het kan te maken hebben met de ontstekingsreacties die worden veroorzaakt door vetweefsel. Het is daarom belangrijk om een gezond gewicht te behouden om het risico op MS te verminderen.
- Roken kan ook het risico op MS verhogen, dus stoppen met roken kan helpen om het risico te verminderen.
- Het is belangrijk om een gezonde levensstijl te behouden, inclusief regelmatige lichaamsbeweging, geen tot weinig alcohol en een uitgebalanceerd dieet.
- Hoewel MS niet erfelijk is, kan het erven van risicofactoren het risico op de aandoening verhogen.
Lees ook: Waarom hebben 50+ vrouwen extra vitamine D nodig?
Wat zijn de eerste symptomen van multiple sclerose?
Hoewel het ziekteverloop per persoon kan variëren, komen de eerste symptomen van MS vaak wel overeen. Niet iedereen met MS heeft echter alle acht onderstaande klachten en ook de ernst van de symptomen kan per persoon variëren.
1. Zwakke of stijve spieren
Een van de eerste symptomen die mensen met MS vaak opmerken, is dat hun spieren en spierkracht veranderen. In sommige gevallen geven mensen aan last te hebben van zwakkere spieren, voornamelijk in één van hun benen. Ook een moe gevoel in de heup, ‘groeipijn’ of ‘zware benen’ komen veel voor. Anderen geven juist aan dat hun spieren een stuk stijver geworden zijn in de tijd oplopend naar de diagnose, waardoor zij bijvoorbeeld meer moeite hebben met opstaan, lopen en/of traplopen.
2. Pijn en spasmen
Ook zenuwpijn is vaak een vroeg symptoom van MS. Deze pijn ontstaat door de slecht communicerende zenuwen in de hersenen en het ruggenmerg, waardoor pijnprikkels verkeerd doorkomen. Ook kan de ziekte zorgen voor onvrijwillige spierspasmen, waarbij de (vaak verzwakte) spieren ineens (veelal schokkende) bewegingen maken.
Lees ook: Blokkeren van ontsteking kan leiden tot chronische pijn.
3. Veranderingen in zicht
Omdat MS alle zenuwen kan aantasten, kan ook het zicht aanzienlijk veranderen of afnemen. Ook dit symptoom openbaart zich vaak vroeg in de ziekte: meer dan een derde van de MS-patiënten heeft dit symptoom al wanneer zij de diagnose krijgen. Vaak gaan mensen slechter zien, soms met één oog en soms met beide ogen. Ook dubbel of wazig zien komt voor. Je zicht helemaal verliezen is vaak maar zeldzaam bij MS.
4. Tintelingen en een verdoofd gevoel
Een andere klacht die bij de eerste symptomen van bijna alle mensen MS hoort, zijn tintelingen en een verdoofd gevoel in bepaalde lichaamsdelen. Vaak begint dit in de voeten, handen of het gezicht, maar in principe kan het in het hele lichaam voorkomen. Deze klachten ontstaan omdat de zenuwen niet meer helemaal goed communiceren met de hersenen, waardoor er verkeerde signalen gestuurd worden.
5. Extreme vermoeidheid
Ook extreme en/of chronische vermoeidheid mag niet missen in deze lijst. Een symptoom dat vaak vroeg in de ziekte opkomt, is dat iemand opeens heel erg en vooral heel lang moe is. Een nachtje goed slapen kan de vermoeidheid niet oplossen: mensen met beginnende en onbehandelde MS zijn vaak echt uitgeput en hebben een chronisch tekort aan energie.
Lees ook: Altijd moe? Dit zijn dé 14 oorzaken van vermoeidheid.
6. Duizeligheid of problemen met balans
Door de verzwakking van spieren, de spierspasmen en de stijfheid, kan ook duizeligheid vaak optreden bij mensen met MS. Ook vallen ze vaker, doordat ze sneller uit balans zijn en meer moeite hebben met coördinatie. Deze klachten ontstaan omdat de samenwerkingen in de kleine hersenen minder soepel verlopen en juist dat gedeelte van het brein zorgt dat meerdere spieren tegelijk gebruikt kunnen worden.
7. Blaasproblemen
Ongeveer 80 procent van de mensen met MS krijgt last van blaasproblemen; soms hoort dat bij de eerste symptomen van de aandoening. Daarbij kun je bijvoorbeeld denken aan steeds vaker moeten plassen, incontinentie of een constante aandrang om te plassen. In eerste instantie zijn deze klachten vaak mild, maar in een later stadium van de ziekte kan het tot vervelende problemen leiden.
8. Cognitieve problemen
Ongeveer de helft van de mensen met MS ontwikkelt ook een probleem met hun cognitieve functies. Denk hierbij bijvoorbeeld aan geheugenproblemen, concentratieproblemen of moeite met het organiseren van taken. Ook emotionele gezondheidsproblemen, zoals depressie of angststoornissen, komen voor. Vaak wordt er bij deze symptomen niet meteen gedacht aan MS, terwijl het wél de eerste tekenen zouden kunnen zijn.
Lees ook: Welke psychische klachten komen bij vrouwen het meest voor?
Herken je één of meer MS symptomen?
Herken je één of meerdere MS symptomen en is dit ‘nieuw’ ten opzichte van een aantal jaar geleden? Maak dan een afspraak met je huisarts. Deze kan je geruststellen of doorverwijzen naar een neuroloog die is gespecialiseerd in de diagnose en behandeling van multiple sclerose.
Meer lezen?
- SHE Health Clinics overzicht medisch zorgaanbod.
- SHE Health Clinics infopagina neurologie onderzoeken.
- SHE Health Clinics infopagina hoofdpijn en migraine.
- SHE Health Clinics infopagina pijnklachten (pijnpoli).
- Wat voor een hoofdpijn heb jij? Check het hier!
- Hoe herken je de eerste symptomen van ALS?
- Jonge mensen krijgen vaker Parkinson. Hoe komt dat?
- Hoe verwijder je bestrijdingsmiddelen van je groenten en fruit?
- Chronisch Vermoeidheidssyndroom: oorzaken, symptomen en behandelingen.
- Wat zijn de eerste symptomen van reuma?
- 10 andere oorzaken van hersenmist (naast long covid).
- Welke mineralen heeft jouw lichaam nodig?
- Hoe herken je de eerste symptomen van de ziekte van Parkinson?
- Doosje rozijnen vol bestrijdingsmiddelen? ‘Kan zeer schadelijk zijn!’.
- Welke 6 ziekten zijn het moeilijkst te ontdekken bij vrouwen?
- Dít zijn de 8 meest voorkomende vroege symptomen van reuma.
- 10 minder bekende symptomen van de ziekte van Parkinson.
- Wat is het verschil tussen Alzheimer en dementie?
- 75% van de honingsoorten bevat gif!
- Welke sporenelementen heeft jouw lichaam nodig?
- Je kunt gemakkelijk jouw risico op dementie verminderen, zo blijkt uit onderzoek.
- Wat zijn de signalen van beginnende dementie (Alzheimer)?
- Wat is het #1 symptoom dat je dementie hebt?
- Dít zijn dé 20 voordelen van kurkuma voor je gezondheid.
- 12 gezonde voordelen van groene thee met citroen.
Bronnen: Healthline, MS Vereniging, Leven met MS, SHE Health Clinics
