Phenibut (ook bekend als Anvifen, Fenibut en Noofen) is een synthetische stof die in de jaren 1960 in Rusland werd ontwikkeld. Het middel wordt vaak gebruikt als een anxiolyticum (angstremmend middel) en noötropicum (cognitief verbeterend middel). Het werkt als een agonist van de GABA-B-receptor en als een zwakke agonist van de GABA-A-receptor, wat resulteert in kalmerende en angst remmende effecten. Het middel kent echter ook een aantal zeer ernstige gezondheidsrisico’s en bijwerkingen, zoals overdosering, verslaving, ontwenningsverschijnselen, cognitieve stoornissen en psychische bijwerkingen.
In dit artikel leggen we uit hoe het middel Phenibut werkt, wat veel voorkomende bijwerkingen zijn, wat de risico’s zijn en wanneer medische hulp van belang kan zijn.
Populariteit van Phenibut
Phenibut (4-amino-3-fenylbutaanzuur) is populair geworden vanwege het potentieel om angst te verminderen, slaap te verbeteren, en de cognitieve functies te ondersteunen. Daarnaast zou het middel onder andere effectief zijn bij de behandeling van slaapstoornissen bij oudere patiënten, reisziekte, stotteren en tics bij kinderen, evenwichtsstoornissen en een laag libido (zin in seks).
Phenibut (beta-phenyl-gamma-aminoboterzuur HCL) is echter ook een zeer verslavend verdovend middel, wat online als (voedings)supplement wordt verkocht. Vaak wordt Phenibut als afkickhulpmiddel voor een GHB-verslaving verkocht. Van de ene naar de andere verslaving is vaak het gevolg…. En de gezondheidsrisico’s van Phenibut zijn zeer groot, soms zelfs met dodelijke afloop!
Lees ook: Gezondheidsrisico’s van partydrugs: een ontnuchterende realiteit.
Werking van Phenibut
In Nederland is Phenibut niet toegelaten als geneesmiddel, maar wordt het verkocht op internet als een voedingssuplement- of sportsupplement. Het wordt gepromoot als hulpmiddel bij sociale angsten, slapeloosheid, ter verbetering van het cognitieve vermogen en zelfs als ‘afkickmiddel’ van GHB (4-hydroxybutaanzuur of gamma-hydroxyboterzuur).
Wetenschappelijk onderzoek onder gebruikers in Engeland liet zien dat de meest gewilde effecten van Phenibut waren:
- Verdwijnen van sociale fobieën
- Ontspanning
- Gevoel van euforie.
Phenibut werkt door de activiteit van gamma-aminoboterzuur (GABA), een remmende neurotransmitter, in de hersenen te versterken. Door zich te binden aan GABA-B-receptoren, helpt Phenibut om neuronale excitatie te verminderen, wat leidt tot gevoelens van ontspanning en een vermindering van angst. De angstremmende werking van Phenibut is vergelijkbaar met de werking van benzodiazepinen zoals diazepam (valium).
Daarnaast kan Phenibut in sommige gevallen helpen bij het verbeteren van de slaapkwaliteit, het verminderen van stress, en het verbeteren van cognitieve prestaties zoals focus en geheugen. Daarom wordt Phenibut soms ook als nootropic gepromoot.
Omdat wordt geclaimd dat Phenibut als nootropic bij kan dragen aan het verbeteren van mentale en cognitieve vaardigheden en prestaties, wordt het middel om deze reden soms gebruikt als hulpmiddel bij het studeren of voor een work-out. Echter, het lijkt er sterk op dat deze beoogde effecten van Phenibut subjectief zijn of een placebo-effect teweeg brengt. De werking als mentale of fysieke prestatiebevorderaar is namelijk nog niet wetenschappelijk aangetoond.
Lees ook: Heb jij hulp nodig bij afbouwen medicijnen?
Bijwerkingen van Phenibut
Regelmatig voorkomende bijwerkingen tijdens en na het gebruik van Phenibut zijn:
- Grotere pupillen
- Diarree
- Verslapte spieren
- Verhoogde hartslag
- Hartkloppingen
- Verhoogde bloeddruk
- Misselijkheid
- Maagkrampen
- Honger
- Duizeligheid
- Verzwakte ademhaling
- Hoofdpijn
- Spierkrampen
- Verminderde motorische vaardigheden.
Na gebruik ven Phenibut kun je ook ook kater-achtige klachten ervaren zoals:
- Angst
- Verminderde motivatie
- Vermoeidheid (mentaal en fysiek)
- Depressieve gevoelens
- Dufheid
- Irritatie
- Slapeloosheid.
Lees ook: Welke medicijnen hebben het grootste risico op bijwerkingen of vergiftiging?
Risico’s van Phenibut
Hoewel Phenibut kortstondige voordelen kan bieden, zijn er aanzienlijke gezondheidsrisico’s en additionele bijwerkingen verbonden aan het gebruik ervan. De belangrijkste risico’s zijn:
1. Verslaving en afhankelijkheid
Een van de grootste risico’s van Phenibut is de ontwikkeling van afhankelijkheid. Regelmatig gebruik kan leiden tot zowel fysieke als psychologische verslaving. Gebruikers kunnen tolerantie ontwikkelen, wat betekent dat ze steeds hogere doses nodig hebben om hetzelfde effect te bereiken. Dit verhoogt het risico op overdosering en verslaving. Tolerantie en ontwenningsverschijnselen kunnen al binnen enkele dagen na het gebruik van Phenibut ontstaan.
Er zijn gevallen bekend waarbij gebruikers van Phenibut behalve ontwenningsverschijnselen ook andere kenmerken van een verslaving ontwikkelden, zoals meerdere mislukte pogingen om te stoppen of te minderen met het middel, werkproblemen als gevolg van gebruik, tolerantie en het verlangen om Phenibut te blijven gebruiken.
Verslaving aan Phenibut lijkt op die van andere middelen die op GABA-receptoren werken, zoals GHB. Afkicken van Phenibut is net zo moeilijk, gevaarlijk en onprettig als afkicken van GHB.
2. Ontwenningsverschijnselen
Wanneer iemand stopt met het gebruik, kunnen ernstige ontwenningsverschijnselen optreden, waaronder angst, rebound-angst, slapeloosheid, prikkelbaarheid en in sommige gevallen zelfs epileptische aanvallen. Verder worden onrust, visuele hallucinaties, psychotische symptomen en een geagiteerd delirium genoemd.
3. Overdosering
Een te hoge dosering van Phenibut kan leiden tot ernstige bijwerkingen zoals duizeligheid, verminderd bewustzijn en lethargie, epileptische aanval, sedatie, misselijkheid, coördinatieproblemen of een delirium. In extreme gevallen kan een overdosering leiden tot ademhalingsdepressie, coma, of zelfs de dood. Overdoseringen zijn beschreven bij inname van 25 gram in één keer, maar ook bij een lage dosering van 3 gram per dag voor een periode van 4 dagen.
Het gebruik van Phenibut in combinatie met andere sedativa, zoals alcohol of benzodiazepinen, verhoogt het risico op overdosering aanzienlijk.
4. Cognitieve stoornissen en psychische bijwerkingen
Hoewel Phenibut aanvankelijk cognitieve voordelen kan bieden, kan langdurig gebruik leiden tot verminderde cognitieve functies, waaronder geheugenverlies, verminderde concentratie, en een gevoel van “brain fog” (hersenmist).
Daarnaast kunnen stemmingswisselingen, depressie, en angst verergeren naarmate de effecten van Phenibut afnemen.
5. Interactie met andere stoffen
Phenibut kan gevaarlijke interacties hebben met andere stoffen zoals alcohol, kalmerende middelen, antidepressiva en andere medicijnen. Deze combinatie en interactie kan namelijk leiden tot zeer ernstige gezondheidscomplicaties!
Mocht je één of meerdere van deze geneesmiddelen gebruiken of vragen hebben over het gebruik van Phenibut in combinatie met medicijnen, raadpleeg dan jouw apotheker voor deskundig advies.
Lees ook: Alcohol is gif voor je lichaam!
Medische hulp bij Phenibut
Vanwege deze bovengenoemde ernstige gezondheidsrisico’s moet het gebruik van Phenibut altijd onder medisch toezicht plaatsvinden om deze risico’s te minimaliseren.
Maak jij je na het het lezen van dit artikel zorgen over jouw eigen Phenibut gebruik of het gebruik van Phenibut door een bekende? Of ervaar je psychische klachten na het gebruiken van Phenibut? Neem dan altijd direct contact op met jouw huisarts en bespreek je zorgen. Jouw huisarts is het eerste aanspreekpunt voor professionele hulp wanneer de situatie daar om vraagt.
En het is beter om eerder te vroeg dan te laat om professionele medische hulp te vragen, zeker als er sprake is van verslaving of ontwenningsverschijnselen. Hoe eerder je een mogelijke verslaving herkent en kunt aanpakken, hoe makkelijker het verslavingsprobleem te verhelpen is.
Lees ook: Verslaving: wat zijn de verschillen tussen vrouwen en mannen?
Meer lezen?
- SHE Health Clinics overzicht medisch zorgaanbod.
- SHE Health Clinics kennisbank.
- De beste tips van SHE Health Clinics.
- Fentanyl: een dodelijke pijnstiller.
- Is oxycodon even sterk als morfine?
- Marihuanagebruik verhoogt risico op hartaanval, hartfalen en beroerte.
- Jongeren nemen vaker doelbewust overdosering medicijnen.
- De gezondheidsrisico’s van ibuprofen en diclofenac: Wat je moet weten.
- Waarschuwing van VN voor dodelijke synthetische drugs na daling opiumproductie Afghanistan.
- Vrouwen hebben 50-75% meer kans op bijwerkingen van medicijnen. Een muizenonderzoek helpt eindelijk verklaren waarom.
- Alcoholisme bij vrouwen: verborgen probleem en groot taboe.
- Wat zijn de oorzaken van een laag libido bij vrouwen?
- Behandeling van PTSS met MDMA blijkt veilig en effectief.
- Wat is er mis met de verslavingszorg voor vrouwen?
- Fiona wil nooit meer verslaafd raken aan opiaten: ‘Oxycodon controleerde mijn hele leven!’.
- Hoe ga je om met psychische klachten bij jezelf of vriendinnen?
- Psychedelica als medicijn: Wat onderzoek zegt over de effecten op lange termijn.
- Gematigd alcohol drinken is niet beter voor gezondheid dan onthouding, suggereert analyse.
Auteur: Redactie
Bronnen: SHE Health Clinics, ResearchGate, Wiley Online Library, Springer Link, Taylor & Francis Online, Jellinek, RIVM, Afkickkliniekwijzer, Maryland Poison Center, Huisarts & Wetenschap
