Operatieve reconstructies na kanker worden standaard vergoed door zorgverzekeraars. Echter, bij borstkanker is dat vaak niet het geval. Zorgverzekeraars keuren namelijk veel van de aanvragen voor het vergoeden van vervolgoperaties na een eerste reconstructie van geamputeerde borsten af. Plastisch chirurgen spreken nu van rechtsongelijkheid en wantrouwen, omdat het om borsten gaat schrijft de NOS. Hierbij gaat het niet alleen om borstkanker, maar ook om het preventief verwijderen van borsten in geval van een BRCA-1 of BRCA-2 genmutatie.
Onterecht wantrouwen bij zorgverzekeraars
“Voor borstkankerreconstructies geldt een bijzondere uitzonderingspositie. Dat leidt tot verlies van kwaliteit van leven van Nederlandse borstkankerpatiënten”, zegt Edin Hajder, plastisch chirurg bij het OLVG ziekenhuis en bestuurslid van de Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirurgie (NVPC).
Er is onterecht wantrouwen bij verzekeraars als het om borstoperaties gaat, constateert plastisch chirurg en mede-NVPC-bestuurslid Andrzej Piatkowski de Grzymala van het Maastricht UMC. “Ik heb het gevoel dat ze stiekem denken dat we borstvergrotingen doen, in plaats van dat we borstkankerpatiënten opereren.”
Uitzonderingspositie
Naar aanleiding van kritische vragen van de NOS gaat Zorgverzekeraars Nederland de uitzonderingspositie bij borstkankerreconstructies opnieuw bekijken. “We nemen de signalen van de NVPC over mogelijke ongelijkheid van behandeling serieus en gaan met de NVPC in gesprek over het huidige verzekeringsbeleid en hoe dat is te verbeteren”, zegt de brancheorganisatie in een reactie. Het ministerie van Volksgezondheid juicht toe dat daarover gesproken gaat worden.
Vaak borstkanker
Een op de zeven vrouwen krijgt de diagnose borstkanker. Vorig jaar waren het er ruim 15.500. Nog eens 2400 vrouwen zitten in een mogelijk voorstadium en krijgen ook een behandeling. Het is de meest voorkomende kanker onder vrouwen.
Lees ook: Wat zijn de 12 symptomen van borstkanker?
Ongeveer een derde van de borstkankerpatiënten ondergaat een amputatie van één of beide borsten. Daarnaast zijn er vrouwen met een genetische aanleg (BRCA) die ervoor kiezen om preventief hun borsten te amputeren.
Lees ook: Hoe kom je erachter of je drager bent van het erfelijke kankergen BRCA1 of BRCA2?
Veelal kiezen de vrouwen na een borstamputatie voor een reconstructie met siliconenimplantaten of lichaamseigen weefsel (lipofilling). Dat zijn jaarlijks 5.000 tot 5.500 borstreconstructies, die kort na de kankerbehandeling of de preventieve ingreep plaatsvinden.
Lees ook: Waardoor gaan siliconen implantaten lekken?
Afwijkingen en pijn
Na jarenlang gesteggel tussen de zorgverzekeraars en de plastisch chirurgen worden deze ingrepen sinds begin dit jaar standaard vergoed, zonder dat plastisch chirurgen een aanvraag tot vergoeding hoeven te doen bij zorgverzekeraars. Dat is een vooruitgang, zeggen de artsen. Maar het is nog niet hoe het zou moeten zijn.
Als een gereconstrueerde borst opnieuw moet worden geopereerd, moet nog wel een aanvraag worden gedaan. Daarbij gaat het om vele honderden operaties per jaar, waarbij bijvoorbeeld sprake is van een druppelvormige prothese die draait, van pijnklachten of van een opvallende contourafwijking of deuk die moet worden hersteld.
“Die aanvragen worden regelmatig afgewezen”, zegt Hajder van de NVPC. Bij de grootste zorgverzekeraar Zilveren Kruis gaat het om 30 procent van de aanvragen die niet worden vergoed. De drie andere grootste verzekeraars, CZ, VGZ en Menzis, konden geen vragen beantwoorden, naar eigen zeggen onder meer vanwege vakanties.
Een van Hajders patiënten, een 28-jarige vrouw, is drager van een erfelijk gen. Haar borsten zijn elders geamputeerd en gereconstrueerd. Het resultaat viel tegen.
“De patiënt zegt: ‘Ik durf niet in bikini, mijn seksualiteit en relatie zijn aangetast’. De zorgverzekeraar zegt vervolgens: ‘Wij vinden dit geen verminking. Er worden wel meer mensen geboren met niet even mooie borsten. We kunnen niet streven naar perfectie’.”
Onbegrijpelijk, vindt Hajder. “Dan heb je een huilende patiënt tegenover je die dit niet kan geloven. Uiteraard moet het wel zinnige zorg zijn die vergoed wordt. Maar iemand met borstkanker en dan zeggen: het is geen verminking, en in kleding is het niet te zien…”
‘Heel mannelijke visie op borsten’
Volgens de plastisch chirurgen is er sprake van een vorm van rechtsongelijkheid. Ze wijzen erop dat andere reconstructies na kanker gewoon worden vergoed zonder dat een nieuwe aanvraag nodig is. Uitzondering is het inspuiten van vet, lipofilling, dat wel vooral bij borstreconstructies wordt gedaan. Daar is altijd toestemming voor nodig.
Verzekeraars kijken anders naar borsten dan naar andere lichaamsdelen, zegt arts Piatkowski. “Het is een heel mannelijke visie. Voor hoofd-halsreconstructies en penisreconstructies hoef ik geen aanvraag te doen.”
Het verlies van een borst is niet levensbedreigend, zegt hij verder. “Maar het verminkende karakter, daar wordt overheen gekeken. Terwijl in de zorgverzekeringswet staat dat alles wat een verminking is, wordt vergoed. Mannen begrijpen niet wat borsten betekenen voor vrouwen.”
Lees ook: Hoe onderzoek je jouw borsten op verdachte plekjes en knobbeltjes?
Kritiek op beoordelingen
“Het zijn geen vrouwen die voor de lol komen”, zegt ook Marc Mureau, hoogleraar oncologisch reconstructieve chirurgie bij het Erasmus MC. Behalve de borstkankerbehandeling zelf hebben vrouwen al een amputatie en reconstructieve operatie achter de rug. “Een nieuwe operatie doen ze niet voor hun plezier. Daar is geen sprake van oneigenlijk gebruik van middelen.”
Daarbij hebben de plastisch chirurgen kritiek op de beoordeling door de zorgverzekeraars. Dat begint al bij de eis om standaard foto’s mee te sturen, wat volgens hen de ernst van het probleem niet altijd duidelijk maakt. “Als een borstspier heel erg trekt, is dat bijvoorbeeld niet goed te zien op een foto”, zegt Hajder van de Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirurgie.
Ook vinden ze het merkwaardig dat het lang niet altijd artsen zijn die de foto’s beoordelen. Vaak zijn het mensen die onder de arts werken, onder wie fysiotherapeuten en verpleegkundigen, zegt Piatkowski. “Hoe kan iemand die ergens op kantoor zit en hier geen opleiding voor heeft, een goed medisch oordeel vormen….?”
Lees ook: Hoe groot is het risico op borstkanker in je andere borst?
Meer informatie of afspraak maken?
Wil je meer informatie of een afspraak maken met een gespecialiseerde vrouwelijke arts of medisch specialist? Neem dan a.j.b. rechtstreeks contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.
Meer lezen over borstgezondheid en borstkanker?
- SHE Health Clinics overzicht medisch zorgaanbod.
- SHE Health Clinics infopagina borstprotheses verwijderen.
- SHE Health Clinics infopagina borstonderzoek.
- Kijken én voelen: zo kun je je borsten zelf checken op borstkanker.
- Borstkanker: hoe kan het niet te zien zijn op een mammografie?
- Wat kunnen je borsten je vertellen over je gezondheid?
- Hoe werkt een borstverkleining voor vrouwen met te grote borsten?
- Onderzoek vindt verband tussen haarverf, stijltang en borstkanker.
- Zes manieren om het risico op borstkanker te verkleinen.
- Borstimplantaatchirurgie: Een overzicht van de risico’s en gezondheidscomplicaties.
- Wat zijn zeldzame vormen van borstkanker?
- Alles wat je wil weten over een mommy make-over.
- Borstimplantaten in verband gebracht met zeldzame vormen van kanker.
- Dit zijn dé tips voor gezonde borsten!
- Wat kun je na borstkanker doen om de kans dat je opnieuw kanker krijgt te verkleinen?
- Nooit meer borstimplantaten voor Miriam: ‘Die gifbommen wil ik eruit rukken!’.
- 12 vragen over het BRCA-gen, borstamputatie en verwijdering eierstokken.
- Geen bh dragen slecht voor je borsten? ‘Ze willen juist vrijheid!’.
- Waarom ontdekken vrouwen borstkanker nog steeds vaak te laat?
- 8 dingen die je over borsten wil weten als je gaat hardlopen.
Bronnen: SHE Health Clinics, NOS
