Combinatie menstruatiecup en spiraaltje kan gevaarlijk zijn

Er zitten risico’s aan het gebruik van een menstruatiecup als je ook een koperspiraaltje gebruikt. Artsen maken zich zorgen over het feit dat veel vrouwen dit niet weten. Met het verwijderen van de menstruatiecup kan het spiraaltje namelijk meekomen. Of zo worden verplaatst dat het spiraaltje niet meer goed beschermt tegen zwangerschappen.

Het grootste gevaar hieraan is dat het verplaatsen van de koperspiraal, of zelfs het ontbreken van de spiraal, onopgemerkt kan blijven. Hierdoor zijn vrouwen niet meer goed beschermd tegen zwangerschappen, terwijl ze denken van wel. Het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) houdt de onderzoeken in de gaten en zegt waar nodig de patiënteninformatie aan te passen.

Lees ook: Geen zin meer in maandverband of tampons? Dít zijn de alternatieven!

Ongewenst of ongepland zwanger

In anderhalf jaar tijd kreeg het Meldpunt en Expertisecentrum Bijwerkingen Implantaten (Mebi) van het RIVM vijftien meldingen over het koperspiraaltje van vrouwen die ook de menstruatiecup gebruikten. Bij deze vrouwen was het spiraaltje volledig of gedeeltelijk uitgestoten door het gebruik van de menstruatiecup.

Zes van hen zijn hierdoor onverwacht zwanger geraakt. De vrouwen ontdekten het ontbreken van hun spiraal pas toen hun menstruatie uitbleef en ze al zwanger bleken te zijn. Waarschijnlijk zijn er nog meer gevallen van verlies van het spiraal door de menstruatiecup, omdat het aantal op vrijwillige meldingen is gebaseerd.

Lees ook: Deze menstruatiecup maakt vrijen tijdens je menstruatie een stuk gemakkelijker!

Koperspiraal versus hormoonspiraal

Alle meldingen die binnenkwamen gaan over het koperspiraal. Het RIVM kreeg geen meldingen binnen van gebruikers van een hormoonspiraal zoals de Mirena, Kyleena of Levosert. Toch is het risico op uitstoting door gebruik van de menstruatiecup bij de hormoonspiraal hetzelfde als bij een koperspiraal.

Lees ook: Hoe voelt het om een spiraaltje te krijgen?

Een verklaring kan zijn dat vrouwen met koperspiralen de menstruatiecup gebruiken omdat zij nog (heftig) menstrueren. Bij het hormoonspiraaltje blijft de menstruatie vaak uit, of is in ieder geval een stuk minder heftig dan voorheen. Het koperspiraaltje bevat geen hormonen, waardoor vrouwen nog steeds ongesteld worden. Een bekende bijwerking van het koperspiraaltje is dat het bloedverlies heftiger kan worden.

Lees ook: Wat zijn alle alternatieven voor de anticonceptiepil?

Vacuüm trekken

Het lijkt het erop dat het lichte vacuüm dat ontstaat bij het plaatsen van de cup in de vagina, het spiraaltje kan meezuigen bij het verwijderen van de cup. Ook kunnen de touwtjes van de spiraal, die een paar centimeter uit de baarmoedermond steken, per ongeluk worden vastgepakt en meegetrokken.

In veel bijsluiters van de menstruatiecup staat vermeld dat het ‘belangrijk is om de zuigende werking weg te nemen voordat je de cup verwijdert’. Dit kan je doen door met twee vingers de cup dicht te knijpen, voorafgaand aan verwijdering.

Diverse merken menstruatiecups adviseren vrouwen met een spiraaltje om eerst met hun huisarts en/of gynaecoloog te bespreken of de menstruatiecup voor hen geschikt is.

Kleine sidenote: uitstoting van het spiraal komt niet alleen voor bij vrouwen die een menstruatiecup gebruiken. Het is bekend dat spiralen spontaan kunnen worden uitgestoten, vooral in de eerste maanden na plaatsing. Het is dus niet zeker dat elke melding van een verplaatste of uitgestoten spiraal komt door het gebruik van de menstruatiecup.

Lees ook: Hoe goed en veilig zijn menstruatiecups?

Menstruatiecup is populair

De menstruatiecup wordt steeds populairder. De cups zijn pas sinds een jaar of vijf verkrijgbaar in Nederland en de producenten zien de verkoopcijfers flink stijgen.

Een menstruatiecup is een klein, vaak siliconen cupje dat menstruatiebloed opvangt en tot twaalf uur kan blijven zitten. Ook kan het meer bloed opvangen dan een tampon of maandverband. Een cup vangt zo’n 20 – 30 ml bloed op, terwijl een tampon of maandverband maar 5 – 10 ml bloed opneemt.

Daarnaast is een menstruatiecup een stuk duurzamer (de cup is keer op keer herbruikbaar) en milieuvriendelijker dan andere menstruatiemiddelen. Ideaal! Maar dus niet als je ook een koperspiraaltje hebt. Dan kan je in veel gevallen wellicht beter voor tampons of maandverband kiezen.

Lees ook: Menstruatiecup: het gezonde alternatief voor tampons.

Klachten over jouw menstruatiecyclus?

Heb je last van menstruatieklachten of heb je het idee dat jouw menstruatie niet in orde is? Luister dan naar je lichaam en neem contact op met je huisarts en/of gynaecoloog. Voor een gynaecologisch onderzoek kun je een afspraak maken met één van de vrouwelijke gynaecologen bij SHE Health Clinics.

Lees ookWat zijn veel voorkomende menstruatieklachten?

Meer informatie of afspraak maken?

Wil je meer informatie of een afspraak maken met een vrouwelijke gynaecoloog? Neem dan a.j.b. rechtstreeks contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.

Meer lezen over menstruatie, menstruatieklachten, overgang en bloedingen?

Auteur: Redactie

Bronnen: SHE Health Clinics, Volkskrant, Obstetrics & Gynecology, Medisch Contact

Deel dit artikel

Welkom op onze vernieuwde website!

SHE Health wordt nog beter!

Onze vernieuwde website biedt je een moderne & toegankelijke ervaring. Want jouw gezondheid verdient de beste zorg én de beste online ondersteuning.

Mis niets van onze opening in november 2025
Meld je aan voor updates voor onze opening en de laatste artikelen over jouw gezondheid.