Welke symptomen kunnen wijzen op te slappe bekkenbodemspieren en wat kun je er aan doen?

4 juni 2023

Zonder nadenken gebruiken we continu honderden spieren in ons hele lichaam. Om te ademen, voor het kloppen van ons hart, maar ook down under is er van alles gaande. Daar zorgen je bekkenbodemspieren namelijk dat alles op z’n plek blijft. En als je last hebt van te slappe bekkenbodemspieren, kunnen er daarom allerlei vervelende symptomen ontstaan, zoals bijvoorbeeld een orgaanverzakking (prolaps), obstipatie of ongewild urineverlies.

Met de juiste oefeningen en hulp kun je de spieren vaak gelukkig weer in een goede conditie krijgen. En als dat niet (meer) werkt, dan zijn er gelukkig nog diverse andere mogelijkheden.

Wat is de bekkenbodem?

De bekkenbodem bestaat uit stevig bindweefsel en verschillende lagen spieren. Het hangt als een soort ‘hangmatje’ onder je bekken en heeft openingen voor je plasbuis, vagina en anus. De bekkenbodem heeft heel wat functies. Zo ondersteunt het onder andere buikorganen zoals de blaas, endeldarm en baarmoeder en zorgt het voor stabiliteit in je bekken. Daarnaast is de bekkenbodem – en dan vooral de bekkenbodemspieren – essentieel bij het poepen en plassen, maar vooral ook bij het ophouden daarvan. Ook heeft het grote invloed bij het vrijen.

Te slappe bekkenbodemspieren

Je bekkenbodemspieren die rondom het bindweefsel daar zitten, zijn altijd wat aangespannen. Ze moeten gespannen zijn om je organen op z’n plek te houden en ze sluiten de darm en plasbuis af. Daarom kun je urine en ontlasting ophouden; bij toiletgebruik is het dus heel belangrijk dat je die bekkenbodemspieren goed kunt ontspannen. Als je deze functie van de spieren kent, verbaast het je waarschijnlijk niet dat te slappe bekkenbodemspieren voor vervelende klachten kunnen zorgen.

Lees ook: Wat kun je doen aan een baarmoederverzakking?

Symptomen te slappe bekkenbodemspieren

Als je last hebt van te slappe bekkenbodemspieren, lukt het de spieren daar beneden niet om alle functies uit te voeren. En dat kan zorgen voor vervelende klachten, waaronder de volgende:

Een verzakking (prolaps), waarbij de blaas, endeldarm en/of baarmoeder niet meer op z’n plek gehouden wordt door de bekkenbodem.
Ongewenst urineverlies; het niet kunnen ophouden van je plas.
Niet kunnen uitplassen, wat kan leiden tot terugkomende blaasontsteking.
Problemen met het ophouden van de ontlasting of juist ernstige verstopping.
Pijn in de onderbuik of laag in de rug.
Minder gevoel bij het vrijen; moeite met het krijgen van een orgasme.

Oorzaken en symptomen verzakking

Bij een verzakking (prolaps) van organen zoals de blaas, baarmoeder of (endeldarm), zijn de bekkenbodemspieren en/of het steunweefsels verslapt of beschadigd. Er zijn meerder oorzaken aan te wijzen voor deze verslapping en beschadiging. Vaak is er sprake van een combinatie van oorzaken zoals:

Bevalling(en).
Veroudering.
Overgang / menopauze.
Overgewicht en obesitas
Gewoonte om te hevig te persen bij de stoelgang.
Te weinig lichaamsbeweging.

Lees ook: Wat zijn de symptomen van vaginale verzakking?

De symptomen van een verzakking zijn afhankelijk van het orgaan dat is verzakt. Vaak geeft een verzakking het gevoel dat er ‘iets uit de vagina stulpt’. Veelvoorkomende klachten zijn:

Een zwaar en moe gevoel in de onderbuik.
Het gevoel alsof er een balletje uit de vagina stulpt.
Ongewild urineverlies (stressincontinentie).
Moeilijk kunnen (uit)plassen.
Moeilijke stoelgang / moeilijk kunnen ontlasten.
Klachten op seksuologisch gebied (pijn en/of ongemak bij vrijen).

Lees ook: Alles wat je moet weten over een orgaanverzakking.

Verzakking komt vaak voor

Ongeveer een kwart van alle vrouwen heeft in meer of mindere mate last van een vaginale verzakking (blaas, baarmoeder en/of endeldarm). En de meerderheid van vrouwen die 40+ zijn en meermaals op natuurlijke wijze zijn bevallen, hebben last van (urine)incontinentie. Gelukkig is daar meestal iets aan te doen!

Lees ook: Urineverlies (incontinentie) komt ook bij jonge vrouwen voor.

Oorzaken en diagnose bekkenbodemklachten

Heb je bovenstaande klachten? Dan is het verstandig om een afspraak te maken bij de huisarts. Die kan je – afhankelijk van de symptomen – doorsturen naar een vrouwelijke gynaecoloog, maag-darm-leverarts, uroloog of (bekken)fysiotherapeut bij SHE Health Clinics. Zij kunnen vervolgens onderzoeken of er sprake is van te slappe bekkenbodemspieren, en helpen bij het vinden van de juiste behandeling.

Hoe die behandeling eruit ziet, hangt onder andere af van de oorzaak waardoor je bekkenbodemspieren niet stevig genoeg zijn. Een aantal oorzaken die vaak voorkomen zijn:

Zwangerschap en bevalling. Onder invloed van hormonen is het bindweefsel slapper én de druk op de bekkenbodem is aanzienlijk groter tijdens een zwangerschap. Tijdens de bevalling rekken de spieren van de bekkenbodem uit om de geboorte mogelijk te maken. Hierdoor kunnen de spieren, het bindweefsel en het zenuwweefsel van de bekkenbodem beschadigen.
Je leeftijd. Net als bij veel andere spieren, worden ook je bekkenbodemspieren slapper als je ouder wordt. Dit gebeurt vooral na de overgang, als de invloed van hormonen ook verandert.
Zwaar lichamelijk werk (zoals tillen, sjouwen, lang staan), overgewicht en veel hoesten of persen kan er ook voor zorgen dat de bekkenbodemspieren verslappen. De druk op de bekkenbodem is bij deze activiteiten namelijk hoger, waardoor de spieren oprekken en dan verslappen.
Een aangeboren aandoening aan het bindweefsel of de spieren kan ook zorgen voor een zwakke bekkenbodem.
Een aandoening zoals Persistent Genital Arousal Disorder (PGAD) ook bekend onder de naam PSAS, oftewel het Persistent Sexual Arousal Syndrome. Hierdoor verliest een vrouw vaak (tijdelijk) de controle over haar bekkenbodemspieren.

Welke symptomen kunnen wijzen op te slappe bekkenbodemspieren en wat kun je er aan doen?

Bekkenbodemspieren trainen

Een eerste stap die genomen wordt bij te slappe bekkenbodemspieren, is meestal het doen van oefeningen om de spieren rondom je bekken beter te leren gebruiken. Afhankelijk van de ernst van de klachten, doe je dit zelf of onder begeleiding van een bekkenfysiotherapeut. Dat is een fysiotherapeut die gespecialiseerd is in het behandelen van dit soort klachten. Afhankelijk van hoe slap de spieren zijn, kun je na ongeveer zes tot acht weken verbetering verwachten.

Een voorbeeld van zo’n oefening is het volgende:

Span de bekkenbodemspieren 6 tellen strak aan (afknijpen). Zorg dat je rustig, tot diep in de buik, blijft doorademen.
Probeer tijdens het knijpen nog een paar keer éxtra hard aan te knijpen.
Ontspan de bekkenbodemspieren 6 tellen.
Herhaal dit 10 keer per oefensessie.

Lees ook: Dít zijn de 3 beste oefeningen voor je bekkenbodemspieren!

We Vibe Bloom

Je kunt voor het trainen van je bekkenbodemspieren ook de We Vibe Bloom gebruiken: een vaginale toy, die je met een mobiele app kunt besturen. Daarmee maak je plezier terwijl je op een nieuwe manier je bekkenbodemspieren oefent. Breng de Bloom in je vagina in en knijp je bekkenbodemspieren aan om ze te versterken. Zet de vibraties aan om extra plezier toe te voegen. Bloom zorgt ervoor dat het versterken van je bekkenbodemspieren leuk en makkelijker is en dat je meer intense orgasmes bereikt!

Lees ook: Urologen denken dat vibrator kan helpen bekkenbodemspieren te verstevigen.

Te strakke bekkenbodemspieren zijn óók niet goed

Maar pas op: als je zelf je te slappe bekkenbodemspieren traint, loopt je ook het risico dat niet goed te doen of te veel te doen. Dat kan leiden tot het tegenovergestelde, namelijk te sterk aangespannen bekkenbodemspieren. En net als bij te slappe bekkenbodemspieren, zorgt ook de te sterke variant voor vervelende symptomen. Denk bijvoorbeeld aan een regelmatige aandrang om te plassen, verstopping (obstipatie/constipatie), terugkerende blaasontstekingen en problemen en/of pijn bij het vrijen (dyspareunie). Daarnaast kan overtraining van je bekkenbodemspieren de oorzaak zijn van het Restless Legs Syndroom of Persistent Genital Arousal Disorder (PGAD).

Het is daarom verstandig om je te slappe bekkenbodemspieren te trainen onder begeleiding van een expert, bijvoorbeeld een (bekken)fysiotherapeut.

Lees ook: Hoe weet je of je bekkenbodem té strak is?

Andere behandelingen bij bekkenbodemklachten

Stel dat het trainen van jouw bekkenbodemspieren niet het gewenste effect heeft, dan zijn er verschillende andere behandelingen mogelijk. Welke behandeling we jou adviseren, hangt helemaal af van de ernst van jouw klachten en de resultaten van het onderzoek door één van onze vrouwelijke gynaecologen en/of urologen.

Veel gebruikte behandelingen zijn:

Behandeling met hormonen.
Plaatsing van een pessarium.
Een (pijnloze) laserbehandeling om je bekkenbodemspieren en de bekkenbodemwand te verstrakken.
Een poliklinische operatie (dagbehandeling) waarbij de verzakte organen worden opgehangen of extra worden ondersteund met banden en steunweefsel. Soms kan het nodig zijn om een kunststof matje te plaatsen.
Een combinatie van behandelingen.

Bij SHE Health Clinics kun je terecht voor al deze behandelingen en ingrepen!

Meer informatie of afspraak maken?

Wil je meer informatie of een afspraak maken met een vrouwelijke gynaecoloog of seksuoloog bij SHE Health Clinics? Neem dan a.j.b. rechtstreeks contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.

Meer lezen over bekkenbodemklachten, verzakking en incontinentie?