Abnormale menstruatie? Dan is er sprake van een menstruatiestoornis!

24 mei 2023

Vrouwen in de vruchtbare fase van hun leven menstrueren maandelijks gedurende ongeveer een week. Bij sommige vrouwen gebeurt dat echter vaker of minder vaak, duurt de menstruatie langer of korter, of is er sprake van meer of minder bloedverlies dan gemiddeld. Dan spreekt men van menstruatiestoornissen. Er zijn veel verschillende soorten menstruatiestoornissen, met ieder hun eigen symptomen en behandelmogelijkheden. We leggen ze onderstaand aan je uit.

Wat is een menstruatiestoornis?

Zodra vrouwen geslachtsrijp worden begint hun menstruatie, oftewel maandelijkse bloeding (ongesteldheid). Meestal gebeurt dit tussen het 10e en 16e levensjaar van een meisje. De laatste menstruatie van een vrouw vindt meestal plaats rond haar 51e levensjaar. Hoe de maandelijkse bloeding verloopt en ervaren wordt, verschilt sterk van vrouw tot vrouw.

Er zijn veel afwijkingen mogelijk van het gemiddelde, een maandelijkse bloeding van ongeveer 60 tot 80 ml, die ongeveer een week duurt.

In de volgende gevallen spreekt men van menstruatiestoornissen:

Te weinig of te kortdurend bloedverlies (medische term: hypomenorroe).
Te veel bloedverlies (medische term: hypermenorroe).
Te langdurig bloedverlies (medische term: menorragie).
Te korte cyclus, van minder dan 22 dagen (medische term: polymenorroe).
Te lange cyclus, van meer dan 35 dagen (medische term: oligomenorroe).

Het volledig uitblijven van de menstruatie gedurende 3 maanden of langer (medische term: amenorroe) is onder te verdelen in twee soorten:

Primaire amenorroe, waarbij er nog niet eerder een menstruatie heeft plaatsgevonden.
Secundaire amenorroe, waarbij de menstruatie al wel op gang gekomen was, maar is gestopt.

Daarnaast kunnen vrouwen nog last hebben van teveel pijn tijdens de menstruatie. Dit heet dysmenorroe en is onder te verdelen in twee soorten. Bij primaire of essentiële dysmenorroe is er veel pijn, maar is hier geen aanwijsbare organische oorzaak voor te vinden. Bij secundaire dysmenorroe is er wel een oorzaak te vinden voor de pijn, meestal in een afwijking van de inwendige geslachtsorganen.

Menstruatiestoornissen zijn een veelvoorkomende klacht bij vrouwen. Zo’n 10% van vrouwen die moeder zijn en zo’n 17% van vrouwen die (nog) niet bevallen zijn hebben last van chronische menstruatieklachten. Of deze te verhelpen zijn, hangt sterk af van het type menstruatiestoornis en de oorzaak ervan, als deze al gevonden kan worden. Bij SHE Health Clinics zijn we hierin gespecialiseerd, dus meestal vinden onze vrouwelijke gynaecologen vrij snel de oorzaak.

Lees ook: Heb jij een gezonde menstruatiecyclus?

Oorzaken van een menstruatiestoornis

Er zijn veel verschillende soorten menstruatiestoornissen, die ook veel verschillende oorzaken kunnen hebben. Enkele hiervan zijn:

Afwijkingen in de (inwendige) geslachtsorganen
Stoornissen in de geslachtshormoonhuishouding
Psychische stoornissen of stress
Bepaalde medicijnen
Eetstoornissen
Onvruchtbaarheid
Endometriose
Bloedstollingsaandoeningen
IJzergebrek
Het dragen van een (koper)spiraaltje of hormoonspiraal
Bekkenontsteking
Eileiderontsteking
Vleesboom (myomen)
Verstoorde of gewone zwangerschap
Een tumor
Poliepen of andere gezwellen
Chemotherapie.

Lees ook: Dít zijn de aan menstruatie gerelateerde aandoeningen.

Symptomen van een menstruatiestoornis

Menstruatiestoornissen kunnen gepaard gaan met verschillende symptomen, afhankelijk van het type waarmee je te maken hebt. Enkele veelvoorkomende symptomen zijn:

Het uitblijven van je eerste menstruatie na je 16e.
Te vroeg uitblijven van je menstruatie, terwijl je nog geen 51 bent.
Te weinig bloedverlies, of te kortdurend.
Teveel bloedverlies, of te langdurig.
Te korte cyclus (minder dan 22 dagen).
Te lange cyclus (meer dan 35 dagen).
Uitzonderlijk veel pijn tijdens je menstruatie.

Lees ook: 18 feiten en fabels over de menstruatie.

Hoe wordt de diagnose menstruatiestoornis gesteld?

Als je bij de huisarts of gynaecoloog komt vanwege klachten die kunnen duiden op een menstruatiestoornis, zal deze eerst met je in gesprek gaan. Hierbij komen onder andere de volgende onderwerpen aan bod:

Je menstruatiepatroon (als hiervan sprake is).
Anticonceptie en de mogelijkheid van zwangerschap.
Eventuele eerdere zwangerschappen.
Geneesmiddelen die je gebruikt.
Eventuele operaties aan je baarmoeder(hals) of je chemotherapie hebt (gehad).
Stressvolle gebeurtenissen in je leven.
Je voedingspatroon, gewicht en eventuele plotselinge veranderingen hierin.
Je sport- en bewegingsactiviteiten.
De ontwikkeling van je lichaam samenhangend met vrouwelijke hormonen.
De ernst, duur en ervaring van je klachten.

Daarnaast kan de huisarts of gynaecoloog een lichamelijk onderzoek doen en eventueel kijken naar je lengte en gewicht en eventuele afwijkingen aan je uitwendige geslachtsorganen. Een inwendig vaginaal onderzoek en/of een gynaecologische echografie is niet altijd nodig. Als er twijfel is of de oorzaak ligt bij een zwangerschap, kan er een zwangerschapstest gedaan worden.

Eventueel kan er bloedonderzoek worden gedaan om bepaalde waarden in je bloed te meten.

Lees ook: 12 praktische tips tegen menstruatiepijn.

Risicofactoren en risicogroepen menstruatiestoornis

Enkele van de risicofactoren voor menstruatiestoornissen zijn:

Eetstoornissen, plotselinge veranderingen in het lichaamsgewicht, te laag lichaamsgewicht
Zeer intensief sporten
Een spiraaltje dragen
Extreme stress of psychische stoornissen
Verstoorde zwangerschap
IJzertekort
Bepaalde medicijnen.

Tot de risicogroepen voor menstruatiestoornissen behoren onder andere vrouwen met afwijkingen in de (inwendige) geslachtsorganen of geslachtshormoonhuishouding, vrouwen die onvruchtbaar zijn of last hebben van endometriose, bloedstollingsaandoeningen, ontstekingen in het kleine bekken (PID) of ontsteking in de eileiders, vrouwen met een vleesboom, tumoren, poliepen of andere gezwellen aan de inwendige geslachtsorganen, vrouwen die chemotherapie hebben ondergaan.

Lees ook: Wat zijn de 7 symptomen van hevig menstrueel bloedverlies?

Behandeling van een menstruatiestoornis

Het is niet altijd mogelijk om de oorzaak van een menstruatiestoornis te achterhalen. Daardoor is het soms ook lastig te bepalen hoe de behandeling eruit moet zien. Is de oorzaak wel bekend, dan verschilt de behandeling afhankelijk van de oorzaak.

Ligt de oorzaak in je eet- of leefgewoonten, in medicijngebruik, anticonceptie of ijzergebrek, dan kun je onder begeleiding van je huisarts en/of gynaecoloog misschien veranderingen hierin aanbrengen om het probleem op te lossen.
Heb je te maken met extreme stress, een psychische stoornis of en eetstoornis, dan kun je baat hebben bij psychische hulp. Ook daar kunnen we je bij SHE Health Clinics bij helpen!
Is er sprake van hormonale of lichamelijke afwijkingen, dan heb je vaak een doorverwijzing nodig naar een specialist, zoals een vrouwelijke gynaecoloog bij SHE Health Clinics, die kan kijken waar het probleem ontstaat en welke behandeling mogelijk en/of nodig is. In sommige gevallen, zoals bij het uitblijven van je menstruatie, kun je soms niets anders doen dan aanvankelijk afwachten.
Is veel pijn bij je menstruatie het probleem, dan kun je eventueel pijnstillers gebruiken om de klachten te verminderen. Paracetamol heeft de minste bijwerkingen. Andere pijnstillers, zoals NSAIDs, kunnen effectiever zijn, maar hebben ook meer bijwerkingen en kun je meestal niet voor langere tijd gebruiken. Overleg met je huisarts over de beste vorm van pijnbestrijding.

Prognose menstruatiestoornis

Menstruatiestoornissen komen aardig veel voor in Nederland. Ze kunnen veel verschillende vormen aannemen en allerlei oorzaken hebben, van vrij onschuldige tot ernstige. De prognose hangt sterk af van de oorzaak van de menstruatieproblemen. In het beste geval gaan ze vanzelf over of zijn ze te verhelpen door je levensstijl aan te passen of psychische hulp te zoeken. Soms heb je medische hulp nodig, in de vorm van geneesmiddelen of een medische ingreep. Bij SHE Health Clinics ben je altijd welkom en bieden we de beste zorg voor en door vrouwen!

Klachten over jouw menstruatiecyclus?

Heb je last van menstruatieklachten of heb je het idee dat jouw menstruatie niet in orde is? Luister dan naar je lichaam en neem contact op met je huisarts en/of gynaecoloog. Voor een gynaecologisch onderzoek kun je een afspraak maken met één van de vrouwelijke gynaecologen bij SHE Health Clinics.

Lees ook: Wat zijn veel voorkomende menstruatieklachten?

Meer informatie of afspraak maken?

Wil je meer informatie of een afspraak maken met een vrouwelijke gynaecoloog? Neem dan a.j.b. rechtstreeks contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.

Meer lezen over menstruatie, menstruatieklachten en vaginale gezondheid?