Opioïdengebruik: sluipmoordenaar en stille epidemie

30 maart 2024

In de Verenigde Staten is de epidemie van krachtige en verslavende pijnstillers inmiddels uitgegroeid tot een verwoestende crisis, waarbij in de afgelopen jaren minstens 80.000 mensen per jaar stierven aan een overdosis. In de VS is dit nu doodsoorzaak nummer 1 onder jongeren. Ook in Nederland groeit de bezorgdheid, want in ons land worden opioïden zoals oxycodon, morfine en fentanyl ook steeds vaker voorgeschreven en langdurig gebruikt. Vooral onder jongeren en jong volwassenen. Uit onderzoek blijkt dat inmiddels ongeveer 1 op de 5 (20%) volwassenen in Nederland lijdt aan chronische pijn, waarvan een aanzienlijk deel afhankelijk is van medicatiegebruik. Deze schrijnende cijfers en het menselijk leed erachter vragen dringend om een andere benadering van pijn en pijnbehandeling.

Lees ook: Is oxycodon even sterk als morfine?

Opioïdengebruik in Nederland

Het grootschalige opioïdengebruik in Nederland is een thema dat zich nestelt in de donkerste hoeken van onze maatschappij, een sluipend gif dat zich door de aderen van onze gemeenschappen verspreidt. Het is een verhaal van pijn en verlichting, van hoop en wanhoop, dat zich afspeelt tegen de achtergrond van een medisch-farmaceutisch complex dat zowel redder als beul is.

De ironie van opioïden ligt in hun oorspronkelijke bedoeling: het verlichten van pijn. Echter, deze nobele intentie is verdraaid tot een nachtmerrie van verslaving en dood. Het is een tragische paradox dat de zoektocht naar verlichting van lijden heeft geleid tot een dieper, meer verslindend lijden.

De geschiedenis van opioïdengebruik is een spiegel voor onze samenleving, een reflectie van onze worstelingen met pijn, onze verlangens naar ontsnapping, en onze kwetsbaarheid voor manipulatie. Het is een verhaal dat niet alleen gaat over de individuen die gevangen zitten in de cyclus van verslaving, maar ook over de structuren en commerciële belangen die deze cyclus in stand houden.

Lees ook: Fentanyl: een dodelijke pijnstiller.

Risico’s van de opiatencrisis

De opiatencrisis brengt een breed scala aan risico’s met zich mee, zowel voor individuen als voor onze samenleving als geheel. Enkele van de belangrijkste risico’s zijn:

Verslaving: Het grootste risico van de opiatencrisis is het ontwikkelen van verslaving aan opioïde medicijnen. Deze medicijnen hebben een hoog potentieel voor verslaving en misbruik, zelfs bij legitiem voorgeschreven gebruik. Verslaving kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen, sociaal isolement, financiële problemen en criminaliteit.
Overdosis en dood: Opioïden zijn betrokken bij een aanzienlijk aantal overdoses en sterfgevallen wereldwijd. Overdoseringen kunnen optreden als gevolg van het nemen van te veel medicatie, het combineren van opioïden met andere drugs of alcohol, of het gebruik van illegale opiaten zoals heroïne of fentanyl.
Fysieke gezondheidsproblemen: Langdurig misbruik van opioïden kan leiden tot ernstige fysieke gezondheidsproblemen, waaronder ademhalingsdepressie, constipatie, hartklachten, neurologische klachten, verminderde immuniteit, hormonale disbalans en lever- en nierbeschadiging.
Psychische gezondheidsproblemen: Verslaving aan opioïden kan gepaard gaan met psychische gezondheidsproblemen zoals depressie, angststoornissen, paranoia en suïcidale gedachten.
Economische kosten: De opiatencrisis legt een zware economische last op samenlevingen, waaronder kosten voor gezondheidszorg, rechtshandhaving, verloren productiviteit op de werkplek en maatschappelijke ondersteuningsprogramma’s.
Familiale en sociale ontwrichting: Verslaving aan opioïden kan familierelaties onder druk zetten, leiden tot verlies van werk, huisvesting en sociale isolatie, en de stabiliteit en cohesie van gemeenschappen aantasten.
Toename van infectieziekten: Het gebruik van illegale opioïden zoals heroïne is geassocieerd met een verhoogd risico op infectieziekten zoals HIV en hepatitis als gevolg van het delen van naalden en injectieapparatuur.

De opiatencrisis vormt dus een complexe en veelzijdige uitdaging die een gecoördineerde aanpak vereist op het gebied van preventie, diagnostiek, behandeling, leefstijlaanpassingen, wetshandhaving en maatschappelijk beleid.

Lees ook: Welke medicijnen hebben het grootste risico op bijwerkingen of vergiftiging?

Opioïdengebruik: sluipmoordenaar en stille epidemie

Lees ook: Oxycodon: ‘verslavend en gevaarlijk duiveltje in een doosje’.

Maatschappelijk probleem

De opioïdencrisis is echter niet alleen een medische of juridische kwestie; het is ook een morele crisis die de fundamenten van onze maatschappelijke verantwoordelijkheid en ethiek uitdaagt. Het roept vragen op over de rol van farmaceutische bedrijven, de verantwoordelijkheid van artsen, en de kwetsbaarheid van patiënten. Het dwingt ons om te reflecteren op de waarde die we hechten aan menselijk leven en welzijn.

In de strijd tegen opioïdenverslaving moeten we verder kijken dan de symptomen en de diepere oorzaken aanpakken. Het vereist een heroverweging van hoe we omgaan met diagnostiek en pijnmanagement, een kritische blik op de marketingpraktijken van farmaceutische bedrijven en een versterking van de sociale steunsystemen die individuen kunnen helpen om weerstand te bieden aan de verleiding van verslaving aan pijnstillers.

Lees ook: Verslaving: wat zijn de verschillen tussen vrouwen en mannen?

Het is tijd dat we de verhalen van de slachtoffers horen, de gezichten achter de statistieken zien, en ons realiseren dat elke overdosis een leven is, een verhaal met onvervulde beloftes en gebroken dromen. We moeten ons verenigen in de strijd tegen deze ongewenste epidemie, niet alleen door middel van beleid en wetgeving, maar ook door het cultiveren van empathie en begrip!

Bij SHE Health Clinics zetten we ons daarom in voor betere data-gedreven diagnostiek, gepersonaliseerde preventieve zorg, het reduceren van medicijngebruik, het stimuleren van een gezonde leefstijl en het toepassen van multidisciplinaire integrale geneeskunde, waardoor pijnbestrijding middels opiaten steeds vaker kan worden voorkomen of tot een minimum kan worden beperkt. Daarnaast gaan we in de nabije toekomst met een gelieerde zorgonderneming genderspecifieke verslavingszorg bieden voor en door vrouwen.

Lees ook: Fiona wil nooit meer verslaafd raken aan opiaten: ‘Oxycodon controleerde mijn hele leven!’.

Meer informatie of afspraak maken?

Wil je meer informatie of een afspraak maken met een in vrouwenzorg gespecialiseerde vrouwelijke medisch specialist, neuroloog of psycholoog? Neem dan a.j.b. rechtstreeks contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.