Vruchtbaarheid bij vrouwen is een belangrijk onderwerp voor veel vrouwen en stellen die een gezin willen stichten. Het begrijpen van je menstruatiecyclus en wanneer je het meest vruchtbaar bent, kan een cruciale rol spelen in het bereiken van een succesvolle zwangerschap.
In dit artikel bespreken we het aan de hand van de meest gestelde vragen die een gynaecoloog hierover met regelmaat ontvangt.
Wat is de menstruatiecyclus?
Tijdens de menstruatie wordt het baarmoederslijmvlies afgestoten als er geen bevruchting heeft plaatsgevonden. De menstruatiecyclus bestaat uit de volgende drie fases:
- Folliculaire fase: Dit is het moment waarop de eierstokken beginnen met het rijpen van eicellen.
- Ovulatie: Ovulatie is het vrijkomen van een volwassen eicel. Dit is het moment waarop je als vrouw het meest vruchtbaar bent.
- Luteale fase: In deze fase bereidt het baarmoederslijmvlies zich voor op een mogelijke zwangerschap.
Hoeveel dagen duurt de gemiddelde menstruatiecyclus?
De menstruatiecyclus duurt gemiddeld 28 dagen.
Hoe ziet een menstruatiecyclus eruit?
Onderstaand schema geeft aan uit welke dagen een menstruatiecyclus gemiddeld gezien bestaat.
Zoals je kunt zien begint de cyclus op de eerste dag van de menstruatie. De menstruatie kan vervolgens ongeveer zeven dagen lang duren. Op dag acht tot en met tien vindt vervolgens verdikking van het baarmoederslijmvlies plaats, onder invloed van hormonen. Dit wordt opgevolgd door de vruchtbare dagen. Als er in die dagen geen bevruchting van de eicel in de eileiders heeft plaatsgevonden, dan zal de eicel sterven. Het baarmoederslijmvlies verdikt in die periode nog meer, totdat het los begint te laten in de laatste dagen van de cyclus. Als het slijmvlies eenmaal heeft losgelaten wordt het weer met een bloeding uitgescheiden: er vindt weer een menstruatie plaats. Veel vrouwen krijgen tijdens de menstruatie te maken met klachten, zoals menstruatiepijn die begint in de buik en kan uitstralen naar de rug en benen. De pijn wordt veroorzaakt door samentrekking van de baarmoeder.
Op welke leeftijd ben je vruchtbaar?
Vrouwen zijn vruchtbaar vanaf hun eerste menstruatie (ook ‘menarche’ genoemd). Meestal gebeurt dat tussen de 12 en 15 jaar. Vrouwen zijn vruchtbaar totdat ze niet langer menstrueren (menopauze).
Een vrouw is het vruchtbaarst tussen 18 en 30 jaar, met een piek rond de 25. Per cyclus is er dan ongeveer 20 tot 25% kans om zwanger te worden. Vanaf de leeftijd van 30 daalt die kans. Tussen de 35 en 37 jaar heb je als vrouw nog maar de helft zoveel kans om zwanger te raken, tussen de 38 en 40 nog maar een vierde.
Lees ook: Wanneer ben je het meest vruchtbaar? Ontdek hier de beste tijden om zwanger te worden!
Welke dagen ben ik het meest vruchtbaar en heb ik de meeste kans om zwanger te worden?
Vanaf ongeveer dag elf (11) begint de ‘vruchtbare periode’. Dit betekent dat de vrouw de grootste kans heeft om zwanger te worden vanaf dit moment. Deze vruchtbare periode duurt ongeveer vijf dagen (tot en met dag vijftien). Binnen deze dagen vindt ook de eisprong plaats. De twee dagen rond de eisprong zijn de meest vruchtbare dagen binnen de hele cyclus. De eerste uren na de ovulatie is een vrouw het meest vruchtbaar, daarna neemt de vruchtbaarheid snel af.
Zoals je in het bovenstaande figuur kunt zien is de vruchtbare periode dus een paar dagen vóór en een dag na de eisprong. Dit komt doordat spermacellen een aantal dagen kunnen overleven. Als er geslachtgemeenschap plaatsvindt vóór de eisprong, zullen de spermacellen overleven in het lichaam van de vrouw tot ze de eicel enkele dagen later tegenkomen. Een eicel blijft na de eisprong slechts één dag in leven.
Lees ook: Hoe kun je jouw ovulatie berekenen?
Is er een vuistregel om de vruchtbare dagen exact te berekenen?
Omdat de cyclus van veel vrouwen niet ‘gemiddeld’ is, kunnen de vruchtbare dagen later of juist eerder in de cyclus vallen. Bovendien verschilt dit ook nog vaak tussen verschillende cycli. Een ‘vuistregel’ om de vruchtbare dagen te berekenen is dan ook lastig op te stellen. Er zijn wel testen die aangeven wanneer de eisprong plaatsvindt. Dit zijn ovulatietesten, die verkrijgbaar zijn bij de drogist.
Hoe werkt een ovulatietest?
Een ovulatietest meet de hoeveelheid Luteiniserend Hormoon (LH) in de urine. Dit hormoon stijgt namelijk een paar dagen voor de eisprong. De stripjes die je bij deze test krijgt doe je in de urine. Vervolgens geeft een strip aan of de hoeveelheid LH verhoogd is. Als dit zo is, weet je dat de eisprong over één tot twee dagen plaats zal vinden.
De ovulatietesten komen vaak met meerdere teststaafjes in één verpakking. Op die manier kun je op verschillende dagen testen wanneer de hoeveelheid LH verhoogd is. Afhankelijk van de lengte van de cyclus kun je bepalen wanneer je met testen begint. Hoe langer je cyclus duurt, hoe meer dagen na de menstruatie je moet wachten met de eerste test. Bij de test zit meestal een duidelijke uitleg van hoe je dit bepaalt.
Lees ook: Hoe gebruik je een zwangerschapstest of ovulatietest?
Graag wil ik zwanger worden. Wanneer kun je het beste seks hebben?
1. Vrijen rond de eisprong
De kans op bevruchting is het grootst als er rondom de ovulatie een aantal keer gevreeën wordt. Idealiter vrij je rond de tijd van de eisprong (je meest vruchtbare periode) het beste iedere dag.
- Koppels die minder dan één keer per week vrijen, hebben 16 procent kans om zwanger te zijn na 6 maanden.
- Koppels die 3 keer per week vrijen hebben 50 procent kans om zwanger te zijn na 6 maanden.
De kans op bevruchting is het grootst in de 3 dagen voor de eisprong en op de dag van de eisprong. Je weet niet altijd zeker wanneer je eisprong precies plaatsvindt. Daarom vrij je best elke dag vanaf 4 dagen voor de eisprong tot en met 2 dagen erna.
2. Vrijen los van je menstruatiecyclus
Los van de dag van de cyclus of het moment van de eisprong, heb je de grootste kans om zwanger te worden als je om de 2 dagen seks hebt. Dus ongeveer 2 tot 3 keer per week.
Lees ook: Wat zijn de beste seksstandjes om zwanger te worden?
Hoe kun je vruchtbaarheid verhogen
Er zijn verschillende manieren waarop je jouw vruchtbaarheid kunt verhogen en jouw kansen op een succesvolle zwangerschap kunt vergroten. Hier zijn enkele tips:
- Houd een gezonde levensstijl aan met een uitgebalanceerd dieet en regelmatige lichaamsbeweging.
- Beperk overgewicht en streef naar een gezonde BMI.
- Vermijd stress, omdat dit je menstruatiecyclus kan beïnvloeden.
- Stop met roken.
- Stop met alcoholgebruik.
- Raadpleeg je huisarts of gynaecoloog voor prenatale zorg en advies.
Lees ook: 21 tips om zwanger te worden.
Ik wil NIET zwanger worden. Wanneer mag ik vrijen?
Als je zeker niet zwanger wil worden, zoek dan een betrouwbaar anticonceptiemiddel dat bij je past. Hiervoor bieden wij je bij SHE Health Clinics onder andere de volgende tijdelijke en permanente anticonceptie mogelijkheden:
- Flexi-T koperspiraal
- Mirena® hormoonspiraal
- Kyleena® hormoonspiraal
- Implanon anticonceptiestaafje
- Prikpil
- Sterilisatie.
Klik op de bovenstaande link(s) voor meer informatie.
Natuurlijke anticonceptie als methode is minder betrouwbaar. Zeker als je je cyclus niet goed kent of als je een onregelmatige menstruatiecyclus hebt.
Lees ook: Hoe kun je precies weten of je ovuleert?
Veel gestelde vragen over ovulatie en vruchtbaarheid
Kan ik mijn ovulatie nauwkeurig voorspellen?
Ja, er zijn verschillende methoden om je ovulatie nauwkeurig te voorspellen, waaronder ovulatietesten en het bijhouden van je basale lichaamstemperatuur.
Wat zijn de meest vruchtbare leeftijden voor vrouwen?
Vrouwen zijn over het algemeen het meest vruchtbaar in hun vroege tot midden twintig, maar vruchtbaarheid begint af te nemen na de leeftijd van 30.
Kan vruchtbaarheid worden beïnvloed door gezondheidsproblemen?
Ja, bepaalde gezondheidsproblemen, zoals polycysteus ovariumsyndroom (PCOS), chlamydia (soa), eetstoornissen en endometriose, kunnen de vruchtbaarheid sterk beïnvloeden.
Helpt het nemen van vitamines of supplementen bij het verbeteren van de vruchtbaarheid?
Het nemen van bepaalde vitamines en supplementen kan de vruchtbaarheid bevorderen, maar raadpleeg altijd een arts voordat je hiermee begint.
Kan ik mijn vruchtbaarheid verbeteren met behulp van alternatieve geneeswijzen?
Sommige alternatieve geneeswijzen, zoals acupunctuur en kruidengeneeskunde, kunnen vruchtbaarheid ondersteunen, maar hun effectiviteit kan variëren.
Wat moet ik doen als ik problemen heb om zwanger te worden?
Als je al een jaar of langer probeert zwanger te worden zonder succes, raadpleeg dan een vruchtbaarheidsspecialist of gynaecoloog voor medisch onderzoek, evaluatie en begeleiding.
Lees ook: Welke onderzoeken zijn er mogelijk als het niet lukt om zwanger te worden?
Kan de coronaprik het moeilijker maken om zwanger te worden of zwangerschapscomplicaties veroorzaken?
Ja, het is inmiddels bewezen dat de op mRNA gebaseerde coronaprikken zwangerschapscomplicaties, verminderde vruchtbaarheid, miskramen en doodgeboortes kan veroorzaken.
Lees ook: Pfizer-studie: hoog vaccinatierisico bij zwangeren.
Heb ik een verhoogd risico als ik vlak na het stoppen met de pil al zwanger wordt?
Ja, op basis van ervaringscijfers en diverse wetenschappelijke studies, valt te concluderen dat het beter is om pas na minstens 6 maanden na het stoppen met hormonale anticonceptie te worden bevrucht (zwanger worden).
Lees ook: Meer zwangerschap complicaties binnen drie maanden na stoppen met de pil.
Het begrijpen van je vruchtbaarheid en weten wanneer je als vrouw het meest vruchtbaar bent, kan een wereld van verschil maken als je zwanger wilt worden. Deze kennis kan je helpen je kansen op een succesvolle zwangerschap te vergroten. Vergeet niet dat iedere vrouw uniek is, en wat voor de ene persoon werkt, werkt mogelijk niet voor de andere. Blijf positief en vraag bij ons om professioneel medisch advies als dat nodig is.
Meer lezen over zwangerschap, kinderwens en vrouwengezondheid?
- SHE Health Clinics infopagina zwangerschap.
- SHE Health Clinics infopagina hormoonpoli.
- SHE Health Clinics infopagina menstruatieklachten.
- SHE Health Clinics infopagina anticonceptie.
- SHE Health Clinics gynaecologisch zorgaanbod.
- SHE Health Clinics infopagina gynaecologische check-up.
- 14 gezonde zwangerschapstips voor de aanstaande moeder.
- Vrouwenconsult om risico zwangerschapscomplicaties te verminderen.
- Déze 10 dingen veranderen aan je lichaam als je zwanger bent.
- Wat zijn de gevolgen van eetstoornissen bij zwangerschap?
- Hoe kun je aspirine in de zwangerschap gebruiken om pre-eclampsie en groeivertraging te voorkomen?.
- Wanneer ben je het meest vruchtbaar? Ontdek hier de beste tijden om zwanger te worden!
- Gewichtsafname vergroot kans op zwangerschap bij vrouwen met PCOS.
- 10 tips voor als je zwanger én verkouden bent.
- Kleinere embryo door ultrabewerkt voedsel voor en tijdens zwangerschap.
- Welke behandelingen zijn er mogelijk als het niet lukt om zwanger te worden?
- Molazwangerschap: wat is het en wat kun je er aan doen?
- Hoe kun je niet weten dat je zwanger bent? ‘Je hoeft het niet te voelen’.
- Hyperemesis gravidarum tijdens zwangerschap: wat is het?
- Wat kun je doen tegen zwangerschapsjeuk?
- 25 feiten en fabels over zwangerschap.
- Alcohol tijdens zwangerschap tast hersenstructuur foetus aan.
- Hoe herken je een buitenbaarmoederlijke zwangerschap?
- Wat is het Post Birth Control Syndrome?
- Baby’s hebben al voor geboorte roetdeeltjes in hun longen, lever en hersenen.
- Zwangere cosmeticagebruikers hebben afwijkende hormoonspiegels.
- Bloedverdunners helpen meestal niet tegen trombose tijdens zwangerschap.
- Waarom heb je geen of minder zin in seks?
- Hoe herken je Premature Ovariële Insufficiëntie (vervroegde overgang)?
- Moeite met klaarkomen? 10 tips voor een beter orgasme.
- Waarom extra vitamine D slikken óók in de zomer een goed idee is.
- Vitamines en mineralen zijn goed voor je lichaam én je geest!
- 15 adviezen voor je hormoonbalans.
- Hét verschil tussen migraine, hormonale migraine en menstruele migraine.
- Déze 4 tekorten komen vaak voor bij vrouwen (en zo voorkom je ze).
- Jonge meiden (12-20 jaar) spreekuur gynaecologie.
- De pijn van ongewenste kinderloosheid: ‘Nu ik in de overgang ben, weet ik: het is over’.
- Huidkankermedicijn Sonidegib kan miskraam en misvormingen bij foetus veroorzaken.
- Waarom is de menstruatiecyclus van vrouwen in de war geraakt door coronastress?
Bronnen: SHE Health Clinics, Gezondheidsplein, Alles Over Seks