Tijdens de overgang verandert de hormoonhuishouding van een vrouw. Het oestrogeengehalte in het lichaam daalt. Dit kan zorgen voor klachten aan de vagina, vulva en urinewegen. Deze verzameling van klachten noemen we Genitourinair Syndroom van de Menopauze (GSM), ook bekend als het urogenitaal syndroom.
Veel vrouwen krijgen hiermee te maken, maar het onderwerp is vaak nog taboe. Daardoor lopen vrouwen soms onnodig lang rond met klachten. Bij SHE Health Clinics willen we dit bespreekbaar maken en goede zorg bieden. Daarom kun je in dit artikel meer lezen over GSM, geven we praktische tips en beantwoorden we een aantal vaak gestelde vragen over het Genitourinair Syndroom van de Menopauze.
Klachten die kunnen ontstaan bij Genitourinair Syndroom van de Menopauze
Door de lagere hoeveelheid oestrogeen wordt de vaginawand dunner en droger, neemt de doorbloeding af en verandert de zuurgraad van de vagina. Hierdoor kunnen klachten ontstaan zoals:
Droogheid van de vagina
Pijn bij het vrijen (dyspareunie)
Jeuk of branderig gevoel bij de vagina
Terugkerende blaasontstekingen
Vaak moeten plassen of aandrang voelen
Lekkage van urine bij hoesten of sporten (stress incontinentie).
Kortom: het urogenitaal syndroom is een hormonale overgangsklacht die veel voorkomt, maar waar vaak weinig over gesproken wordt. Echter, niet elke vrouw ervaart dezelfde klachten en de ernst kan verschillen.
Lees ook: Dít zijn de 12 meest voorkomende oorzaken van vaginale droogte.
Oorzaken van Genitourinair Syndroom
De belangrijkste oorzaak van het Genitourinair Syndroom is een tekort aan oestrogeen na de overgang. Door dit tekort:
Wordt de vaginawand dunner en minder elastisch.
Verandert de zuurgraad van de vagina, waardoor bacteriën en schimmels sneller kunnen groeien.
Wordt de doorbloeding van de vaginawand minder, waardoor herstel trager gaat.
Lees ook: Wat zijn de 50 meest voorkomende overgangsklachten?
Wat kun je zelf doen tegen het Genitourinair Syndroom? Praktische tips
Gebruik glijmiddelen bij vrijen om pijn en irritatie te verminderen.
Hydrateer de vaginawand met speciale vaginale crèmes of gels (zonder hormonen verkrijgbaar).
Draag katoenen ondergoed en vermijd strakke kleding.
Blijf seksueel actief, ook zonder penetratie. Dit bevordert de doorbloeding van de vaginawand.
Drink voldoende water en zorg voor goede hygiëne om blaasontstekingen te voorkomen.
Bespreek klachten op tijd met je arts of specialist; er zijn vaak goede behandelopties.
Lees ook: Blijf je blaas de baas met deze tips (zélfs na de overgang).
Behandeling van GSM
Wanneer zelfzorg niet voldoende helpt, kan een arts verschillende behandelingen voorstellen:
Lokale oestrogeentherapie (crème, tablet of vaginale ring). Dit is veelal effectief en heeft weinig bijwerkingen.
Laser- of radiofrequentietherapie voor de vaginawand (in sommige klinieken).
Systemische hormoontherapie met bio-identieke hormonen als er ook andere overgangsklachten zijn, zoals opvliegers of nachtzweten.
Fysiotherapie bij bekkenbodemproblemen of urineverlies (incontinentie).
Lees ook: Synapause voor vaginale droogte en blaasontsteking.
Veel gestelde vragen (Q&A) over Genitourinair Syndroom van de Menopauze (GSM)
1. Is het urogenitaal syndroom (GSM) hetzelfde als vaginale droogheid?
Nee, vaginale droogheid is één van de klachten. GSM is een verzamelnaam voor klachten aan de vagina, vulva en urinewegen na de overgang.
2. Hoeveel vrouwen krijgen last van GSM?
Ongeveer de helft van alle vrouwen na de overgang ervaart in meer of mindere mate klachten van GSM.
3. Kan GSM vanzelf overgaan?
Nee, zonder behandeling blijven de klachten meestal bestaan of worden erger. Het is daarom belangrijk om er op tijd iets aan te doen.
4. Zijn hormonale behandelingen gevaarlijk?
Lokale oestrogeenbehandelingen zijn over het algemeen veilig en bevatten een lage dosering hormonen. Deze komen nauwelijks in het bloed terecht.
5. Helpen natuurlijke middelen of supplementen?
Sommige vrouwen ervaren verlichting met plantaardige producten of voedingssupplementen, maar de werking is wetenschappelijk beperkt bewezen. Bespreek dit altijd met je arts.
6. Moet ik me schamen om dit te bespreken?
Absoluut niet. GSM komt veel voor bij vrouwen en is een normaal gevolg van de overgang. Bij SHE Health Clinics nemen we jouw klachten serieus en zoeken we samen naar de beste oplossing(en).
7. Wat zijn de verschillen tussen vaginale atrofie en Urogenitaal syndroom (Genitourinair Syndroom van de Menopauze – GSM)?
Het verschil is subtiel, doch belangrijk.
Vaginale atrofie
- Betekent letterlijk: verandering van de vaginawand door oestrogeentekort.
- De vaginawand wordt dunner, droger en minder elastisch.
- Klachten: vooral droogheid, pijn bij vrijen, jeuk, branderig gevoel.
- Dit begrip werd vroeger vaak gebruikt als diagnose.
Urogenitaal syndroom (Genitourinair Syndroom van de Menopauze – GSM)
- Is een bredere term die naast vaginale atrofie ook klachten van de vulva en de urinewegen meeneemt.
- Klachten: naast droogheid en pijn ook plasproblemen, urineverlies, terugkerende blaasontstekingen.
- Deze term is moderner en vollediger, omdat het meer klachten erkent waar vrouwen last van kunnen hebben.
Lees ook: Branderig gevoel bij het plassen, doch geen blaasontsteking? Dít zijn 6 mogelijke andere oorzaken.
Medische zorg
Het Genitourinair Syndroom van de Menopauze is een veelvoorkomend, doch vaak onderbelicht lichamelijk probleem. Vrouwen hoeven niet met deze klachten te blijven rondlopen. Er zijn effectieve behandelingen en praktische oplossingen beschikbaar.
Bij SHE Health Clinics werken gespecialiseerde gynaecologen en artsen die ervaring hebben met GSM en vrouwen helpen hun kwaliteit van leven terug te krijgen.
Praat over GSM met jouw gynaecoloog bij SHE Health Clinics, ook als je klachten nog mild zijn. Hoe eerder je start met behandeling, hoe beter het resultaat!
Meer lezen?
- Menopauze: veel voorkomende overgangsklachten.
- Vaginale droogheid: oorzaken en behandeling.
- Perineale pijn bij vrouwen: oorzaken en oplossingen.
- Kokosolie als glijmiddel: Is het veilig en kun je het gebruiken?
- Wat kun je tijdens de overgang doen tegen opvliegers?
- De menopauze en gewrichtspijn: een gids voor begrip en beheer.
- Is het mogelijk om een slappe vagina te hebben?
- Wat is het blaaspijnsyndroom (interstitiële cystitis)?
- Hormonen: waar komen ze vandaan en hoe werken ze?
- Mogelijke oorzaken rode pijnlijke vulva en vagina.
- Wat is het vulvair vestibulitis syndroom (VVS)?
- Urineverlies (incontinentie) komt ook bij jonge vrouwen voor.
- Waarom krijgen vrouwen vaak blaasontsteking?
- Lezersvraag: “Als vrouw van 39 heb ik regelmatig last van pijn bij vrijen, doch ik ben nog niet in de overgang en heb geen soa. Wat kan de oorzaak zijn?”
- Medicijnen voor urine-incontinentie bij vrouwen.
- Helpen vaginale injecties bij pijn bij vrijen?
- Hoe lang duurt een blaasontsteking?
