Wat zijn de eerste symptomen van reuma?

17 september 2023

Veel mensen denken dat alleen oudere mensen reuma krijgen, doch de meeste mensen met reumatische aandoeningen zijn aanzienlijk jonger dan 65 jaar! Wat zijn de eerste symptomen of signalen die wijzen op reuma?

Er bestaan meer dan honderd aandoeningen die vallen onder de verzamelnaam reuma, die allemaal iets te maken hebben met je ‘bewegingsapparaat’. Daardoor zijn de symptomen van reuma uiteenlopend, maar toch zijn de eerste signalen van een reumatische aandoening vaak vergelijkbaar. Het is nog niet precies bekend waardoor mensen reuma krijgen, maar omgevingsfactoren zoals roken, alcohol en overgewicht kunnen een rol spelen bij deze auto-immuunziekte die relatief vaak bij vrouwen voorkomt.

Wat is reuma?

Reuma is een verzamelnaam voor verschillende chronische aandoeningen aan gewrichten, pezen en spieren. Als je al langere tijd pijn of stijfheid in bepaalde gewrichten of spieren hebt, of last hebt van gezwollen gewrichten, dan kan dit wijzen op een vorm van reuma. Reuma komt relatief veel voor: ongeveer één op de negen Nederlanders heeft er last van. Dat betekent dat er in totaal dus ongeveer 2 miljoen mensen dagelijks leven met de symptomen en beperkingen die reuma met zich meebrengt.

Eerste symptomen van reuma

De verschillende reumatische aandoeningen hebben allemaal andere oorzaken en symptomen. Toch zijn er wel wat overeenkomende symptomen, die de eerste signalen van je lichaam kunnen zijn dat je reuma hebt. Het gaat om de volgende klachten:

Je hebt al enkele weken pijn in spieren of gewrichten, zonder dat dit een duidelijke aanleiding heeft.
Je hebt één of meerdere gewrichten die mogelijk ontstoken is/zijn. Dit merk je aan dat deze pijnlijk, dik en/of warm zijn.
Je merkt dat je spierkracht ineens afneemt (Lees ook: Déze symptomen kunnen wijzen op sarcopenie (spierverlies)).
Als je een tijdje gezeten of gelegen hebt en weer beweegt, heb je last van pijn en/of stijfheid.

Lees ook: Dít zijn de 8 meest voorkomende vroege symptomen van reuma.

Hoe eerder, hoe beter

Heb je één of meerdere van bovenstaande symptomen die op reuma kunnen wijzen? Dan is het verstandig om een afspraak met je huisarts te maken, zéker als je gewrichten dik zijn en warm aanvoelen. Hoewel deze symptomen ook op iets anders kunnen wijzen, geldt bij reuma zeker: hoe eerder je de diagnose krijgt, hoe beter. Door snel te beginnen met behandeling kan de schade aan je gewrichten beperkt blijven.

Dit is vooral bij reumatoïde artritis (gewrichtsreuma) belangrijk, een reumatische aandoening die wordt gekenmerkt door chronische gewrichtsontstekingen. Op den duur kunnen je gewrichten beschadigen. Reumatoïde artritis komt op alle leeftijden voor, echter veel vaker bij vrouwen dan bij mannen!

Reumatoïde artritis heeft geen standaard opbouw: bij de één begint het heel plotseling, terwijl anderen sluipende klachten hebben over een langere tijd voor de diagnose gesteld wordt. De eerste duidelijke klachten veroorzaakt door RA zitten vaak in de handen en voeten. De gewrichten daar raken ontstoken en worden pijnlijk, stijf, dik of warm. Ook krijgen mensen vaak moeite met het buigen en strekken van gewrichten, bijvoorbeeld in de vingers en polsen. Andere symptomen die passen bij reumatoïde artritis zijn:

Pijnlijke gewrichten in rust, dus zonder dat je ze beweegt of kracht zet.
De klachten zijn symmetrisch: je hebt zowel aan de linker- als aan de rechterkant van je lichaam gewrichtsproblemen.
’s Ochtends bij het opstaan zijn klachten als stijfheid het ergst. Ook wanneer je een tijd gezeten of gelegen hebt neemt de stijfheid toe. Na een tijdje bewegen gaat het weer steeds soepeler.
Je hebt last van vermoeidheid.
Bij RA kunnen ook ontstekingen aan pezen en spieren voorkomen.

Lees ook: 18 vragen over artrose.

Onderzoeken

Om de oorzaak van pijn en stijfheid in je gewrichten te achterhalen kan aanvullend onderzoek nodig zijn. Er bestaan hier verschillende vormen van. Zo kan met een bloedonderzoek worden vastgesteld of je bijvoorbeeld ontstekingen in je lichaam hebt, en kunnen röntgenfoto’s aantonen of er sprake is van botontkalking (osteoporose). Bij andere vormen van reuma kan urineonderzoek ingezet worden, onder andere om aan te tonen of er sprake is van jicht.

Wanneer je de diagnose reuma krijgt, word je meestal doorgestuurd naar een reumatoloog. Dat is een medisch specialist die alles weet over reumatische aandoeningen en behandelingen kan voorstellen.

Lees ook: Wat is het verschil tussen osteoporose en osteopenie?

Medicijnen bij reuma

Want hoewel reumatische aandoeningen helaas nog niet te genezen zijn, zijn er wel verschillende behandelingen mogelijk. Er zijn bijvoorbeeld medicijnen die de ontstekingen remmen of pijnklachten verminderen (of beide effecten hebben). Snel starten met medicijnen kan gewrichtsschade voorkomen, waardoor chronische niet-behandelbare klachten vaak voorkomen kunnen worden. Ook kunnen verschillende soorten therapie voorgeschreven worden, bijvoorbeeld ergotherapie of fysiotherapie. Welke behandeling past bij jouw symptomen, hangt af van welke vorm van reuma je hebt.

Lees ook: Heb jij hulp nodig bij afbouwen medicijnen?

Omgaan met symptomen reuma

Soms kan het moeilijk zijn om te accepteren dat je een reumatische aandoening hebt, maar toch is het belangrijk om – waar het kan – zelf het leven met reuma gemakkelijker te maken. Zo kun je bijvoorbeeld verschillende trainingen volgen om te leren omgaan met de symptomen die bij reuma horen, zoals pijn en vermoeidheid.

Lees ook: Hoe kun je leren omgaan met een chronische ziekte of chronische pijn?

Ook regelmatig blijven bewegen, al dan niet onder begeleiding van een fysiotherapeut, kan een positieve invloed hebben op reuma.

Lees ook: 6 voordelen van bewegen waar je vrolijker, energieker én relaxter van wordt!

Meer lezen?