Vrouwen in de vruchtbare fase van hun leven menstrueren maandelijks gedurende ongeveer een week. Bij sommige vrouwen gebeurt dat echter vaker of minder vaak, duurt de menstruatie langer of korter, of is er sprake van meer of minder bloedverlies dan gemiddeld. Dan spreekt men van menstruatiestoornissen. Er zijn veel verschillende soorten menstruatiestoornissen, met ieder hun eigen symptomen en behandelmogelijkheden. We leggen ze onderstaand aan je uit.
Wat is een menstruatiestoornis?
Zodra vrouwen geslachtsrijp worden begint hun menstruatie, oftewel maandelijkse bloeding (ongesteldheid). Meestal gebeurt dit tussen het 10e en 16e levensjaar van een meisje. De laatste menstruatie van een vrouw vindt meestal plaats rond haar 51e levensjaar. Hoe de maandelijkse bloeding verloopt en ervaren wordt, verschilt sterk van vrouw tot vrouw.
Er zijn veel afwijkingen mogelijk van het gemiddelde, een maandelijkse bloeding van ongeveer 60 tot 80 ml, die ongeveer een week duurt.
In de volgende gevallen spreekt men van menstruatiestoornissen:
- Te weinig of te kortdurend bloedverlies (medische term: hypomenorroe).
- Te veel bloedverlies (medische term: hypermenorroe).
- Te langdurig bloedverlies (medische term: menorragie).
- Te korte cyclus, van minder dan 22 dagen (medische term: polymenorroe).
- Te lange cyclus, van meer dan 35 dagen (medische term: oligomenorroe).
Het volledig uitblijven van de menstruatie gedurende 3 maanden of langer (medische term: amenorroe) is onder te verdelen in twee soorten:
- Primaire amenorroe, waarbij er nog niet eerder een menstruatie heeft plaatsgevonden.
- Secundaire amenorroe, waarbij de menstruatie al wel op gang gekomen was, maar is gestopt.
Daarnaast kunnen vrouwen nog last hebben van teveel pijn tijdens de menstruatie. Dit heet dysmenorroe en is onder te verdelen in twee soorten. Bij primaire of essentiële dysmenorroe is er veel pijn, maar is hier geen aanwijsbare organische oorzaak voor te vinden. Bij secundaire dysmenorroe is er wel een oorzaak te vinden voor de pijn, meestal in een afwijking van de inwendige geslachtsorganen.
Menstruatiestoornissen zijn een veelvoorkomende klacht bij vrouwen. Zo’n 10% van vrouwen die moeder zijn en zo’n 17% van vrouwen die (nog) niet bevallen zijn hebben last van chronische menstruatieklachten. Of deze te verhelpen zijn, hangt sterk af van het type menstruatiestoornis en de oorzaak ervan, als deze al gevonden kan worden. Bij SHE Health Clinics zijn we hierin gespecialiseerd, dus meestal vinden onze vrouwelijke gynaecologen vrij snel de oorzaak.
Lees ook: Heb jij een gezonde menstruatiecyclus?
Oorzaken van een menstruatiestoornis
Er zijn veel verschillende soorten menstruatiestoornissen, die ook veel verschillende oorzaken kunnen hebben. Enkele hiervan zijn:
- Afwijkingen in de (inwendige) geslachtsorganen
- Stoornissen in de geslachtshormoonhuishouding
- Psychische stoornissen of stress
- Bepaalde medicijnen
- Eetstoornissen
- Onvruchtbaarheid
- Endometriose
- Bloedstollingsaandoeningen
- IJzergebrek
- Het dragen van een (koper)spiraaltje of hormoonspiraal
- Bekkenontsteking
- Eileiderontsteking
- Vleesboom (myomen)
- Verstoorde of gewone zwangerschap
- Een tumor
- Poliepen of andere gezwellen
- Chemotherapie.
Lees ook: Dít zijn de aan menstruatie gerelateerde aandoeningen.
Symptomen van een menstruatiestoornis
Menstruatiestoornissen kunnen gepaard gaan met verschillende symptomen, afhankelijk van het type waarmee je te maken hebt. Enkele veelvoorkomende symptomen zijn:
- Het uitblijven van je eerste menstruatie na je 16e.
- Te vroeg uitblijven van je menstruatie, terwijl je nog geen 51 bent.
- Te weinig bloedverlies, of te kortdurend.
- Teveel bloedverlies, of te langdurig.
- Te korte cyclus (minder dan 22 dagen).
- Te lange cyclus (meer dan 35 dagen).
- Uitzonderlijk veel pijn tijdens je menstruatie.
Lees ook: 18 feiten en fabels over de menstruatie.
Hoe wordt de diagnose menstruatiestoornis gesteld?
Als je bij de huisarts of gynaecoloog komt vanwege klachten die kunnen duiden op een menstruatiestoornis, zal deze eerst met je in gesprek gaan. Hierbij komen onder andere de volgende onderwerpen aan bod:
- Je menstruatiepatroon (als hiervan sprake is).
- Anticonceptie en de mogelijkheid van zwangerschap.
- Eventuele eerdere zwangerschappen.
- Geneesmiddelen die je gebruikt.
- Eventuele operaties aan je baarmoeder(hals) of je chemotherapie hebt (gehad).
- Stressvolle gebeurtenissen in je leven.
- Je voedingspatroon, gewicht en eventuele plotselinge veranderingen hierin.
- Je sport- en bewegingsactiviteiten.
- De ontwikkeling van je lichaam samenhangend met vrouwelijke hormonen.
- De ernst, duur en ervaring van je klachten.
Daarnaast kan de huisarts of gynaecoloog een lichamelijk onderzoek doen en eventueel kijken naar je lengte en gewicht en eventuele afwijkingen aan je uitwendige geslachtsorganen. Een inwendig vaginaal onderzoek en/of een gynaecologische echografie is niet altijd nodig. Als er twijfel is of de oorzaak ligt bij een zwangerschap, kan er een zwangerschapstest gedaan worden.
Eventueel kan er bloedonderzoek worden gedaan om bepaalde waarden in je bloed te meten.
Lees ook: 12 praktische tips tegen menstruatiepijn.
Risicofactoren en risicogroepen menstruatiestoornis
Enkele van de risicofactoren voor menstruatiestoornissen zijn:
- Eetstoornissen, plotselinge veranderingen in het lichaamsgewicht, te laag lichaamsgewicht
- Zeer intensief sporten
- Een spiraaltje dragen
- Extreme stress of psychische stoornissen
- Verstoorde zwangerschap
- IJzertekort
- Bepaalde medicijnen.
Tot de risicogroepen voor menstruatiestoornissen behoren onder andere vrouwen met afwijkingen in de (inwendige) geslachtsorganen of geslachtshormoonhuishouding, vrouwen die onvruchtbaar zijn of last hebben van endometriose, bloedstollingsaandoeningen, ontstekingen in het kleine bekken (PID) of ontsteking in de eileiders, vrouwen met een vleesboom, tumoren, poliepen of andere gezwellen aan de inwendige geslachtsorganen, vrouwen die chemotherapie hebben ondergaan.
Lees ook: Wat zijn de 7 symptomen van hevig menstrueel bloedverlies?
Behandeling van een menstruatiestoornis
Het is niet altijd mogelijk om de oorzaak van een menstruatiestoornis te achterhalen. Daardoor is het soms ook lastig te bepalen hoe de behandeling eruit moet zien. Is de oorzaak wel bekend, dan verschilt de behandeling afhankelijk van de oorzaak.
- Ligt de oorzaak in je eet- of leefgewoonten, in medicijngebruik, anticonceptie of ijzergebrek, dan kun je onder begeleiding van je huisarts en/of gynaecoloog misschien veranderingen hierin aanbrengen om het probleem op te lossen.
- Heb je te maken met extreme stress, een psychische stoornis of en eetstoornis, dan kun je baat hebben bij psychische hulp. Ook daar kunnen we je bij SHE Health Clinics bij helpen!
- Is er sprake van hormonale of lichamelijke afwijkingen, dan heb je vaak een doorverwijzing nodig naar een specialist, zoals een vrouwelijke gynaecoloog bij SHE Health Clinics, die kan kijken waar het probleem ontstaat en welke behandeling mogelijk en/of nodig is. In sommige gevallen, zoals bij het uitblijven van je menstruatie, kun je soms niets anders doen dan aanvankelijk afwachten.
- Is veel pijn bij je menstruatie het probleem, dan kun je eventueel pijnstillers gebruiken om de klachten te verminderen. Paracetamol heeft de minste bijwerkingen. Andere pijnstillers, zoals NSAIDs, kunnen effectiever zijn, maar hebben ook meer bijwerkingen en kun je meestal niet voor langere tijd gebruiken. Overleg met je huisarts over de beste vorm van pijnbestrijding.
Prognose menstruatiestoornis
Menstruatiestoornissen komen aardig veel voor in Nederland. Ze kunnen veel verschillende vormen aannemen en allerlei oorzaken hebben, van vrij onschuldige tot ernstige. De prognose hangt sterk af van de oorzaak van de menstruatieproblemen. In het beste geval gaan ze vanzelf over of zijn ze te verhelpen door je levensstijl aan te passen of psychische hulp te zoeken. Soms heb je medische hulp nodig, in de vorm van geneesmiddelen of een medische ingreep. Bij SHE Health Clinics ben je altijd welkom en bieden we de beste zorg voor en door vrouwen!
Klachten over jouw menstruatiecyclus?
Heb je last van menstruatieklachten of heb je het idee dat jouw menstruatie niet in orde is? Luister dan naar je lichaam en neem contact op met je huisarts en/of gynaecoloog. Voor een gynaecologisch onderzoek kun je een afspraak maken met één van de vrouwelijke gynaecologen bij SHE Health Clinics.
Lees ook: Wat zijn veel voorkomende menstruatieklachten?
Meer informatie of afspraak maken?
Wil je meer informatie of een afspraak maken met een vrouwelijke gynaecoloog? Neem dan a.j.b. rechtstreeks contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.
Meer lezen over menstruatie, menstruatieklachten en vaginale gezondheid?
- Alles wat je moet weten over menstruatie.
- SHE Health Clinics infopagina over PMS.
- SHE Health Clinics infopagina over PMDD.
- SHE Health Clinics infopagina over depressie.
- SHE Health Clinics infopagina over menstruatieproblemen.
- SHE Health Clinics infopagina baarmoederhalsafwijkingen.
- SHE Health Clinics infopagina met psychologisch zorgaanbod.
- SHE Health Clinics infopagina over Amenorroe (uitblijven menstruatie).
- SHE Health Clinics infopagina over Hevig Menstrueel Bloedverlies (HMB).
- Menstruatiecyclus beïnvloedt lichaam en geest, dus wat meer bewustzijn kan geen kwaad.
- Depressiviteit rondom je menstruatie: wellicht is het PMS of PMDD?
- 14 mythes over menstruatie die je achter je kunt laten.
- De eerste menstruatie na bevalling: wat kun je verwachten?
- Hoe herken je een eileiderontsteking?
- Zachte tampons: wat zijn de voordelen?
- 15 oorzaken van bloedverlies tussen je menstruaties.
- Dít wil je weten over baarmoederfibromen.
- Welke vrouwen hebben risico op vleesbomen?
- 1 op de 10 vrouwen heeft PCOS, toch herkent huisarts symptomen meestal niet.
- Wanneer biedt hysterectomie (baarmoederverwijdering) uitkomst?
- Menstruatiepijn? ‘Mensturberen’ is volgens onderzoek dé oplossing!
- Op haar 28e kreeg Leontien baarmoederhalskanker: ’Oproepleeftijd voor uitstrijkjes moet omlaag!’.
- Wat is de invloed van anticonceptie op jouw menstruatie?
- Branderig gevoel bij je vagina? Dít zijn de mogelijke oorzaken.
- Menstruatieondergoed: wat zijn de voor- en nadelen?
- Wat zijn baarmoederpoliepen?
- EMA wil hevige menstruatie eindelijk als bijwerking vermelden bij coronavaccins.
- Vaginaklachten: veel voorkomende symptomen en behandelingen.
- Veel vrouwen zijn onbekend met bijwerkingen hormoonspiraal.
- Te hevige menstruatie is een bloedserieus probleem!
- COVID-19-vaccins beïnvloedden 42 procent van de menstruatiecyclus van vrouwen, zo blijkt uit onderzoek.
- Geen zin meer in maandverband of tampons? Dít zijn de alternatieven!
- Coronaprik leidt mogelijk tot menstruatiestoornis.
- Hoe voorkom of verhelp je een ijzertekort?
- Wat zijn alle alternatieven voor de anticonceptiepil?
- Waarom heb je last van diarree tijdens je menstruatie?
- Stop jij Monsanto in je vagina?
- Hoe verandert je menstruatie als je 20+, 30+ en 40+ jaar bent?
- Symptomen en behandeling van PMDD.
- Aan welke symptomen kun je endometriose herkennen?
- Wat is het PreMenstrueel Syndroom (PMS)?
- Meer dan tienduizend meldingen over menstruatie na coronavaccinatie.
- Wat zegt je menstruatiebloed over je gezondheid?
- Hoe kun je precies weten of je ovuleert?
- ‘Yoga kan helpen tegen endometriose’.
- Last van gevoelige borsten, hevige menstruatie of hartpijn? Wellicht komt het door je vaccinatie!
- Wat is tamponziekte (Toxic Shock Syndrome)?
- 12 praktische tips tegen menstruatiepijn.
- Migraine rond menstruatie: meer terugkerende hoofdpijn en medicatiegebruik.
- 15 adviezen voor je hormoonbalans.
- Wel of niet vrijen tijdens je menstruatie?
- Waarom is de menstruatiecyclus van vrouwen in de war geraakt door coronastress?
- 12 tips tegen menstruatiehonger.
- Waarom heb je tijdens je menstruatie meer honger?
- Hoe goed en veilig zijn menstruatiecups?
- Waarom worden meisjes steeds eerder ongesteld en wat zijn de gevolgen?
- Hét verschil tussen migraine, hormonale migraine en menstruele migraine.
- Relatie tussen eerste menstruatie en gezondheid hart van vrouwen.
- Welke voeding helpt tegen menstruatieklachten?
- Niet ongesteld geworden? Dat kan komen door één van deze 11 oorzaken.
- Menstruatiecup: het gezonde alternatief voor tampons.
- Menstruatiepijn en nog 5 symptomen die kunnen wijzen op endometriose.
- Hoe herken je een buitenbaarmoederlijke zwangerschap?
- 8 gewoontes die eigenlijk niet zo goed zijn voor je vagina.
- 15 redenen waarom vrouwen eigenlijk commando door het leven zouden moeten gaan.
- Dit kun je het best eten om je vagina gezond te houden.
- Waarom weeg je vaak zwaarder tijdens je menstruatie?
- Doorlopen met vaginale ongemakken is onnodig!
- Wat gebeurt er met je lichaam als je met de anticonceptiepil stopt?
- 21 verrassende bijwerkingen van de anticonceptiepil.
- Jonge meiden (12-20 jaar) spreekuur gynaecologie.
- 14 vragen over pijn bij het vrijen.
- Heftig bloedverlies tijdens de menstruatie: ‘Ik kan een frisdrankfles per dag vullen’.
- De invloed van hormoonverstorende chemicaliën op de reproductieve gezondheid van vrouwen.
- Hét verschil tussen migraine, hormonale migraine en menstruele migraine.
- Déze 10 symptomen moet je volgens een gynaecoloog nooit negeren.
Bronnen: Gezondheidsnet, SHE Health Clinics
