Auto-immuunziekten zijn ziekten waarbij het immuunsysteem van het lichaam gezonde cellen aanvalt. Vrouwen lopen aanzienlijk meer kans om een auto-immuunziekte te krijgen dan mannen. Afhankelijk van het soort ziekte wel 2 tot 10 keer zo vaak als mannen! Vooral bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd tussen de leeftijd van 15 en 44 jaar.
Bij personen die lijden aan een auto-immuunziekte, heeft het immuunsysteem moeite om onderscheid te maken tussen antigenen en gezonde lichaamsweefsels. Er zijn verschillende auto-immuunziekten en de kenmerken kunnen bij iedere ziekte anders zijn. Daarom beschrijven we hieronder de meest voorkomende auto-immuunziekten bij vrouwen.
Auto-immuunziektes bij vrouwen
Leven met een auto-immuunziekte kan uitdagend zijn en een grote impact hebben op iemands leven. Zeker omdat een auto-immuunziekte vaak op jonge leeftijd begint bij vrouwen en de ziekte meestal chronisch is. De meest voorkomende auto-immuunstoornissen bij vrouwen zijn:
1. Schildklieraandoeningen
Auto-immuunziekten zoals de ziekte van Hashimoto en de ziekte van Graves kunnen de schildklier aantasten en leiden tot symptomen zoals vermoeidheid, gewichtsveranderingen en stemmingswisselingen.
Lees ook: Schildklierproblemen die vaak bij vrouwen voorkomen.
Hashimoto’s thyroïditis is een auto-immuunziekte waarbij het immuunsysteem de schildklier aanvalt, wat kan leiden tot hypothyreoïdie (te langzame schildklierfunctie). Deze aandoening komt veel vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.
Lees ook: Wat is de schildklieraandoening ziekte van Hashimoto?
2. Systemische lupus erythematodes (SLE) / Lupus
SLE (systemische lupus erythematosus) oftwel lupus, is een auto-immuunziekte die verschillende delen van het lichaam kan aantasten, waaronder de huid, gewrichten, nieren en bloedvaten. Circa 90% van de mensen met SLE zijn vrouwen, en de ziekte komt vooral voor bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd. Lupus kan leiden tot ernstige complicaties zoals nierfalen, longontsteking en beroertes. Symptomen kunnen zijn: vermoeidheid, gewrichtspijn, huiduitslag en koorts.
Lees ook: Lupus: waaraan herken je deze ziekte?
3. Multiple Sclerose (MS)
MS is een auto-immuunziekte die het zenuwstelsel aantast en kan leiden tot symptomen zoals spierzwakte, coördinatieproblemen en vermoeidheid. Hoewel MS ook bij mannen kan voorkomen, komt Multiple Sclerose vaker voor bij vrouwen en wordt deze vaak gediagnosticeerd tussen de leeftijd van 20 en 40 jaar.
Lees ook: Dít zijn vaak de eerste symptomen van multiple sclerose (MS).
4. Reumatoïde artritis
Reumatoïde artritis (RA) is een auto-immuunziekte die de gewrichten aantast en kan leiden tot symptomen zoals pijn, stijfheid en zwelling van de gewrichten. RA treft vrouwen ongeveer twee tot drie keer vaker dan mannen.
Lees ook: Dít zijn de 8 meest voorkomende vroege symptomen van reuma.
5. Ziekte van Crohn
De ziekte van Crohn is een auto-immuunziekte die het spijsverteringsstelsel aantast en kan leiden tot symptomen zoals buikpijn, diarree en gewichtsverlies.
Lees ook: Regelmatig last van buikpijn en diarree? Aan déze symptomen herken je de ziekte van Crohn.
6. Type 1 diabetes
Diabetes type 1 is een auto-immuunaandoening die meestal op jonge leeftijd ontstaat, maar op elke leeftijd kan voorkomen. Bij diabetes type 1 heeft men een tekort aan insuline, waardoor het lichaam geen suiker uit het bloed kan opnemen. Diabetes verloopt bij vrouwen vaak anders dan bij mannen, onder meer vanwege de vorm van het lichaam en andere hormonen die een rol spelen. Voor vrouwen met diabetes is het plannen van de zwangerschap extra belangrijk. Diabetes type 1 en seksualiteit bij vrouwen gaan meestal goed samen, ook al is daar soms wat extra zorg voor nodig.
Lees ook: Diabetes mellitus: wat zijn de risicofactoren?
7. Auto-immuun hepatitis
Auto-immuun hepatitis is een aandoening die wordt gekenmerkt door ontsteking van de lever als gevolg van een auto-immuunreactie, waarbij het immuunsysteem van het lichaam ten onrechte de levercellen aanvalt. Ongeveer 70% tot 80% van de gevallen van auto-immune hepatitis komt bij vrouwen voor. Deze auto-immuunstoornis begint meestal in de puberteit of menopauze, hoewel het ook voor de puberteit kan beginnen.
8. Syndroom van Sjögren
Het syndroom van Sjögren is een chronische auto-immuunziekte die vooral vrouwen treft. Deze auto-immuunstoornis veroorzaakt ontstekingen en schade aan de exocriene klieren, die onder andere verantwoordelijk zijn voor de productie van tranen en speeksel. Het aantasten van slijmvliezen en vochtproducerende klieren resulteert in symptomen zoals droge ogen, droge mond en gewrichtspijn. Vrouwen hebben een aanzienlijk hoger risico op het ontwikkelen van het syndroom van Sjögren dan mannen, met verhoudingen die variëren van 9:1 tot 15:1, wat betekent dat de overgrote meerderheid (90%) van de patiënten vrouwelijk is.
Lees ook: Syndroom van Sjögren komt vaak bij vrouwen voor.
Medische hulp
Het is essentieel om medische hulp te zoeken als je vermoedt dat je een auto-immuunziekte hebt, omdat een vroege diagnose en behandeling kunnen helpen om de symptomen onder controle te houden en complicaties te voorkomen. Echter, het diagnosticeren van deze auto-immuunziekten kan een uitdaging zijn en de meeste kunnen niet met één test worden opgespoord. Artsen en medisch specialisten gebruiken meestal een combinatie van tests, radiologie en lichamelijk onderzoek om een diagnose te stellen. Een van de meest gebruikte testen is de antinucleaire antilichaamtest (ANA), die de aanwezigheid van autoantilichamen in het bloed opspoort.
Ernstige auto-immuunziektes die minder vaak voorkomen
Naast de bovengenoemde auto-immuunziektes die vaak bij vrouwen voorkomen, zijn er een aantal auto-immuunziektes die minder vaak voorkomen, doch die tot ernstige gezondheidsrisico’s en complicaties kunnen resulteren.
Sclerodermie
Sclerodermie is een auto-immuunziekte die de huid en interne organen aantast en kan leiden tot ernstige complicaties zoals longfibrose en hartfalen.
Vasculitis
Vasculitis is een auto-immuunziekte die ontstekingen van de bloedvaten veroorzaakt en kan leiden tot ernstige complicaties zoals beroertes en hartaanvallen.
Myasthenia gravis
Myasthenia gravis is een auto-immuunziekte die de spieren aantast en kan leiden tot ernstige ademhalingsproblemen.
Symptomen van auto-immuunziekten die het meest voorkomen bij vrouwen
De symptomen van auto-immuunziekten kunnen sterk variëren, afhankelijk van het specifieke type ziekte. Enkele veelvoorkomende symptomen die kunnen optreden bij de auto-immuunziekten die het meest voorkomen bij vrouwen:
- Vermoeidheid: Veel vrouwen met auto-immuunziekten ervaren aanhoudende vermoeidheid, zelfs na voldoende rust en slaap.
- Gewrichtspijn en stijfheid: Pijnlijke en stijve gewrichten zijn veelvoorkomende symptomen bij auto-immuunziekten zoals reumatoïde artritis en lupus.
- Spierpijn: Onverklaarbare spierpijn kan voorkomen bij verschillende auto-immuunziekten.
- Ontstekingen: Chronische ontstekingen van organen en gewrichten zijn vaak aanwezig bij auto-immuunziekten.
- Koorts: Een verhoogde lichaamstemperatuur kan optreden als gevolg van ontstekingen bij auto-immuunziekten.
- Huidproblemen: Sommige auto-immuunziekten, zoals lupus, kunnen huiduitslag, roodheid, haaruitval en andere huidproblemen veroorzaken.
- Problemen met de spijsvertering: Auto-immuunziekten zoals de ziekte van Crohn kunnen symptomen veroorzaken zoals buikpijn, diarree en gewichtsverlies.
- Hormonale onregelmatigheden: Auto-immuunziekten kunnen de hormoonbalans verstoren en leiden tot menstruatieproblemen en vruchtbaarheidsproblemen.
- Neurologische symptomen: Sommige auto-immuunziekten, zoals multiple sclerose, kunnen neurologische symptomen veroorzaken, zoals tintelingen, gevoelloosheid en problemen met de coördinatie.
Deze bovengenoemde symptomen zijn niet specifiek voor één auto-immuunziekte en de symptomen kunnen van persoon tot persoon variëren. Het is altijd raadzaam om een huisarts en/of medisch specialist te raadplegen voor een juiste diagnose en behandeling.
Auto-immuunstoornis of SOLK?
De symptomen van een auto-immuunstoornis bij een vrouw worden door artsen niet altijd herkent en in dat geval vaak gediagnosticeerd als SOLK: Somatisch Onverklaarbare Lichamelijke Klachten. Oftewel: de arts weet het niet…
Lees ook: Wat zijn Somatisch Onverklaarbare Lichamelijke Klachten (SOLK) bij vrouwen?
Bij SHE Health Clinics weten we het juist wel en zijn we gespecialiseerd in de preventie, diagnose, behandeling en nazorg van ziektes (incl. auto-immuunziektes) en aandoeningen bij vrouwen.
Lees ook: Waarom worden bepaalde ziektes bij vrouwen niet op tijd ontdekt?
Oorzaken van auto-immuunziekten bij vrouwen
De oorzaken van auto-immuunziekten zijn nog niet volledig begrepen en daar wordt nog veel wetenschappelijk onderzoek naar gedaan. Echter, er zijn verschillende factoren die een rol kunnen spelen bij het ontstaan van deze ziekten. Mogelijke oorzaken van auto-immuunziekten bij vrouwen zijn:
- Genetica: Sommige auto-immuunziekten kunnen erfelijk zijn en worden doorgegeven van ouder op kind.
- Hormonen: Vrouwen hebben meer kans op auto-immuunziekten dan mannen, wat suggereert dat hormonen (zoals zwangerschap, menstruatie en hormonale schommelingen) een rol kunnen spelen bij het ontstaan van deze ziekten.
- Veranderingen in microbiota: Het microbioom, de verzameling micro-organismen die in en op ons lichaam leven, kan een rol spelen bij het reguleren van het immuunsysteem. Verstoringen in de microbiota, zoals die veroorzaakt door antibiotica, kunnen het risico op auto-immuunziekten vergroten.
- Omgevingsfactoren: Blootstelling aan bepaalde omgevingsfactoren, zoals virussen, bacteriën, chemicaliën en straling, kan het risico op auto-immuunziekten verhogen.
- Levensstijlfactoren: Factoren zoals roken, alcoholgebruik, stress, slechte voeding, overgewicht en gebrek aan lichaamsbeweging kunnen het risico op auto-immuunziekten verhogen.
- Immunologische factoren: Veranderingen in het immuunsysteem, zoals een overactief immuunsysteem of een falend mechanisme voor zelftolerantie, kunnen bijdragen aan het ontstaan van auto-immuunziekten.
- Medicijnen: Sommige medicijnen en vaccinaties kunnen het immuunsysteem verstoren en auto-immuunziekten veroorzaken.
De behandeling van auto-immuunziekten hangt af van de specifieke ziekte en wordt vaak gedaan door een medisch specialist op het gebied van het orgaan of de ziekte waarin de ziekte zich uit, zoals een internist, reumatoloog, dermatoloog, nefroloog, maag-darm-lever arts, longarts, hematoloog of neuroloog.
Lees ook: Covid-prik kan auto-immuunziektes veroorzaken.
Meer informatie of afspraak maken?
Wil je meer informatie of een afspraak maken met een ervaren vrouwelijke arts of specialist? Neem dan a.j.b. rechtstreeks contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.
Meer lezen?
- SHE Health Clinics overzicht medisch zorgaanbod.
- Hoe kunnen vitamine D en omega 3 het risico op auto-immuunziekten verlagen?
- Iedereen kan de ziekte van Crohn of Colitis Ulcerosa krijgen!
- Gendergezondheidskloof tussen vrouwen en mannen.
- Welke chronische ziektes komen bij vrouwen het meest voor?
- SOLK, ALK en FSS: wat zijn de verschillen?
- Wat is een schildklierstorm?
- Microbioom: hoe houdt je die gezond?
- Wat is de schildklieraandoening ziekte van Hashimoto?
- Hoe blijf je met een gezonde leefstijl hormonaal in balans?
- Altijd moe? Dit zijn dé 14 oorzaken van vermoeidheid.
- Wat zijn de grootste gezondheidsrisico’s bij jonge vrouwen?
- Alcohol is gif voor je lichaam!
- Mazelen: Dít zijn de meest gestelde vragen en antwoorden.
- Hoeveel vitaminen moet je als vrouw dagelijks innemen?
- Chronische darmaandoening Colitis Ulcerosa komt steeds vaker voor.
- Wat zijn bijschildklieraandoeningen bij vrouwen?
- Vrouwen hebben volgens Lareb twee keer grotere kans op bijwerking coronavaccin.
- Dít zijn de symptomen waaraan je bloedarmoede herkent.
- Fibromyalgie bij meer dan 300.000 vrouwen.
- Wat zijn de risico’s van botox, fillers en implantaten?
- Hoe herken je de symptomen van de schildklieraandoening ‘ziekte van Graves’?
- Wat zijn de klachten bij axiale spondyloartritis (axiale SpA)?
- 33 ziektes die bij vrouwen moeilijk worden ontdekt.
- Chronisch Vermoeidheidssyndroom: oorzaken, symptomen en behandelingen.
- Dít zijn de symptomen die kunnen wijzen op een te snel werkende schildklier.
Auteur: Redactie
