Tijdens de Women Deliver Conference 2023 conferentie, een evenement dat zich inzet voor gendergelijkheid, zei Sima Bahous, uitvoerend directeur van UN Women: “Onze hoop en aspiraties voor een betere, duurzamere, gelijkere en vreedzamere planeet hangen aan een zijden draadje”. Deze waarschuwing komt te midden van een meedogenloze terugslag tegen vrouwenrechten in veel landen.
Achteruitgang in gendergelijkheid
De vooruitgang is tot stilstand gekomen en in sommige gevallen zelfs teruggedraaid, van Afghanistan, waar de Taliban vrouwen en tienermeisjes heeft verboden om deel te nemen aan veel aspecten van het openbare leven, tot de VS, waar de toegang tot abortus steeds verder wordt beperkt. Geopolitieke spanningen, een klimaatramp en de wereldwijde economische crisis na COVID-19 hebben nieuwe uitdagingen toegevoegd aan het bereiken van gendergelijkheid en het verhogen van de status van vrouwen in de samenleving.
Lees ook: Over welke ziektes en aandoeningen bij vrouwen weten artsen het minst?
De onderwaardering van de waarde van vrouwen weerspiegelt een verouderde visie op de gezondheid van vrouwen: een visie die te veel gericht is op de reproductieve rol van vrouwen. Als gevolg hiervan vertegenwoordigen de gezondheidsmaatregelen die gewoonlijk gebruikt worden om de gezondheid van vrouwen te monitoren slechts een klein deel van de behoeften van vrouwen. Het is tijd om de visie op de gezondheid van vrouwen te actualiseren.
Lees ook: Waarom worden bepaalde ziektes bij vrouwen niet op tijd ontdekt?
Reproductieve gezondheid
In het verleden is het gebruik van maatstaven die de reproductieve gezondheid meten belangrijk geweest en heeft het geholpen om aanzienlijke gezondheidswinst te boeken. Het terugdringen van moedersterfte is bijvoorbeeld een belangrijk doel geweest van zowel de Millenniumdoelen als de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (die daarvoor in de plaats zijn gekomen). Deze focus heeft geholpen om het aantal moedersterfgevallen per 100.000 levendgeborenen tussen 2000 en 2020 met ongeveer een derde te verminderen. In academische studies en mondiale rapporten wordt veel gebruik gemaakt van gezondheidsmaatstaven die gericht zijn op hoe goed vrouwen hun reproductieve rol in de samenleving vervullen (waaronder geboortes die worden bijgewoond door geschoold personeel, reproductieve autonomie en moedersterfte). Maar het gewicht dat aan deze resultaten wordt gegeven, dreigt verouderde en mogelijk schadelijke stereotypen over de rol van vrouwen in de samenleving te versterken en het volledige spectrum van de gezondheid van vrouwen te verwaarlozen.
Lees ook: Onvruchtbaarheid bij 1 op de 6 mensen wereldwijd, volgens WHO-rapport.
Ziektes en aandoeningen bij vrouwen
De belangrijkste oorzaken van ziekte bij vrouwen, waaronder hart- en vaatziekten, kanker en psychische stoornissen, zijn ook oorzaken van slechte gezondheid bij mannen, maar ze hebben verschillende onderliggende seksespecifieke risicofactoren (zowel biologisch als sociaaleconomisch). Deze risicofactoren worden minder goed begrepen dan de risicofactoren die beide seksen in gelijke mate treffen en zijn daarom niet op de juiste manier beoordeeld en gecontroleerd.
Lees ook: Welke ziektes komen vaker voor bij vrouwen dan bij mannen?
Het levenslange cardiovasculaire risico van een vrouw kan bijvoorbeeld verhoogd worden door een vroege menopauze, vroeggeboorte of zwangerschapsgerelateerde hypertensieve aandoeningen naast psychosociale en sociaaleconomische risicofactoren, maar de details worden slecht begrepen. Bij kanker zijn obesitas en overgewicht vermijdbare risicofactoren die in veel landen onevenredig toenemen onder vrouwen. Op het gebied van geestelijke gezondheid nemen angst en depressie sneller toe bij vrouwen dan bij mannen – inspanningen om geestelijke gezondheidsstoornissen te voorkomen en te behandelen kunnen niet slagen zonder aandacht te besteden aan de genderdimensies ervan. Het erkennen van de behoeften van verschillende seksen (en genders) is belangrijk voor preventie, monitoring, evaluatie en zorg.
Lees ook: 33 ziektes die bij vrouwen moeilijk worden ontdekt.
Kenniskloof in vrouwengezondheid
Er is nog steeds een tekort aan gegevens over de gezondheid van vrouwen – eerst bij het definiëren van de gezondheid van vrouwen, vervolgens bij het diagnosticeren van ziekten, het volgen van aandoeningen op nationaal niveau en het vertalen van gegevens naar wereldwijde inzichten door middel van epidemiologische studies. Als gevolg hiervan zijn er belangrijke hiaten in ons begrip die van invloed zijn op het ontwerp van onderzoek, investeringsbeslissingen en prioriteiten, waardoor de gezondheidsresultaten voor vrouwen wereldwijd worden bedreigd.
Er is veel meer onderzoek nodig om de pathofysiologie en sociaaleconomische mechanismen die seksespecifieke risicofactoren voor ziekten bij vrouwen bepalen, beter te begrijpen. En mondiale gezondheidsindicatoren moeten de risicofactoren voor de meest voorkomende ziekten bij vrouwen weerspiegelen. Deze moeten systematisch worden verzameld, per sekse (en per geslacht), en moeten uiteraard gegevens bevatten over hypertensie, diabetes, obesitas, voeding, levensstijl en roken.
Lees ook: Gendergezondheidskloof tussen vrouwen en mannen.
Lees ook: Van hartaandoeningen tot spiraaltjes: Hoe artsen de pijn van vrouwen wegwuiven.
Gezondheidsbehoeften van vrouwen en meisjes
In de afgelopen eeuw zijn er veel wereldwijde verklaringen en verdragen over vrouwenrechten geweest, maar veel daarvan zijn mislukt, deels omdat initiatieven om de gezondheid van vrouwen te bevorderen gefragmenteerd zijn en er geen intersectionele kaders in de publieke en private sector zijn die systemische en structurele ongelijkheden op gezondheidsgebied aanpakken. De vooruitgang in de geneeskunde en in gezondheidstechnologieën – van anticonceptiemiddelen van de volgende generatie tot nieuwe medicijnen tegen borstkanker – biedt nieuwe mogelijkheden om tegemoet te komen aan de gezondheidsbehoeften van vrouwen en meisjes. Om deze kansen te benutten is een betere erkenning nodig van de verschillende oorzaken van genderongelijkheid en grotere inspanningen om de gezondheid van vrouwen te meten, te begrijpen en hierop te reageren op basis van een bredere, meer holistische visie op wat de gezondheid van vrouwen inhoudt.
Lees ook: Wat zijn de belangrijkste gezondheidstips voor vrouwen?
Meer informatie of afspraak maken?
Wil je meer informatie of een afspraak maken met een ervaren vrouwelijke arts of specialist? Neem dan a.j.b. rechtstreeks contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.
Meer lezen over vrouwengezondheid en gezonde leefstijl?
- SHE Health Clinics overzicht medisch zorgaanbod.
- Boekenlijst met aanbevolen boeken over (vrouwen)gezondheid.
- Biologische klok van vrouwen: wat zijn de gevolgen?
- Voor inlopen gezondheidsachterstand vrouwen is meer nodig dan FemTech.
- Wat zijn de 3 meest pijnlijke aandoeningen bij vrouwen?
- Welke chronische ziektes komen bij vrouwen het meest voor?
- Microbioom: hoe houdt je die gezond?
- Gebrek aan kennis over hartziekten bij vrouwen met migratieachtergrond.
- Waarom krijgen veel vrouwen Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD)?
- Hoe blijf je met een gezonde leefstijl hormonaal in balans?
- Auto-immuunziekten: welke komen bij vrouwen het meest voor?
- Wat zijn de grootste gezondheidsrisico’s bij jonge vrouwen?
- Alcohol is gif voor je lichaam!
- Hoeveel vitaminen moet je als vrouw dagelijks innemen?
- Hart- en vaatziekten bij vrouwen: doodsoorzaak nummer één!
- Wat zijn bijschildklieraandoeningen bij vrouwen?
- Vrouwen hebben volgens Lareb twee keer grotere kans op bijwerking coronavaccin.
- Meeste medicijnen niet op vrouwen getest.
- Wat zijn oorzaken van (ziekte)verzuim onder vrouwen?
- Fibromyalgie bij meer dan 300.000 vrouwen.
- Wat zijn de risico’s van botox, fillers en implantaten?
- Waarom medische zorg nog te weinig vrouwgericht is.
- Dit zijn dé 5 meest voorkomende kankersoorten bij vrouwen.
- Wat is er zo anders aan het vrouwenhart?
- Welke psychische klachten komen bij vrouwen het meest voor?
- ADHD bij vrouwen: dít wil je weten!
- Wat zijn oorzaken van lage rugpijn bij vrouwen?
- Hoe ziet de toekomst in vrouwenzorg er uit?
- Dít zijn de symptomen van kanker die vrouwen veelal niet herkennen.
- Wat zijn Somatisch Onverklaarbare Lichamelijke Klachten (SOLK) bij vrouwen?
- 1 op de 10 vrouwen heeft PCOS, toch herkent huisarts symptomen meestal niet.
- Preventieve gezondheid bij vrouwen: 5 tips.
- Welke 6 ziekten zijn het moeilijkst te ontdekken bij vrouwen?
- Geneesmiddelenonderzoek: waarom zouden er meer vrouwen aan mee moeten doen?
