‘Dokter, heb ik borstkanker…?’

26 oktober 2022

Bij zelfonderzoek van je borsten vindt je een knobbeltje in je borst en de schrik slaat je meteen om het hart: ‘Het zal toch geen borstkanker zijn…?’ Vaak is het loos alarm. Maar wees op je hoede, want maar liefst één op de zeven vrouwen krijgt ooit de diagnose borstkanker te horen…

Bij kanker gaat er iets mis met de celdeling. Het menselijk lichaam is opgebouwd uit cellen, waarin erfelijk materiaal zit. Die cellen vermenigvuldigen zich steeds, zodat afstervende cellen vervangen kunnen worden door nieuwe. Echter, soms loopt dat proces verkeerd. Dan ontstaan er foute cellen die samen een kwaadaardig gezwel vormen: een tumor. De medische term is een carcinoom.

Wat is borstkanker?

Bij borstkanker is er sprake van kanker in en om het borstweefsel. De medische term voor borstkanker is mammacarcinoom. Mamma betekent borst. Bij het overgrote deel van de vrouwen begint de ziekte in de melkgangen. Meestal gaat het om kanker in één borst.

Borstkanker is de meest voorkomende vorm van kanker onder vrouwen. Ieder jaar komen er in Nederland zo’n 14.900 vrouwen (en circa 120 tot 140 mannen) met deze ziekte bij. Vanaf je 35e loop je een verhoogd risico, maar vooral na de overgang (menopauze) neemt de kans op borstkanker flink toe. Bijna 75 procent van alle mensen met borstkanker is 50 jaar of ouder als de diagnose bij hen wordt gesteld.

Lees ook: 10 vragen en antwoorden over borstkanker.

Oorzaken borstkanker

Over de oorzaken van borstkanker doen veel fabels de ronde, zoals dat je het zou kunnen krijgen van het dragen van een beugelbeha. Veel mensen denken dat borstkanker altijd erfelijk is, maar dat geldt slechts voor 5 à 10 procent van de vrouwen die borstkanker krijgen. Meestal is de oorzaak van borstkanker niet bekend. Wel bekend is dat met een gezonde leefstijl in combinatie met gezonde voeding 40% van de kankergevallen kan helpen voorkomen!

Lees ook: 24 feiten en fabels over borstkanker.

Risicofactoren borstkanker

Er zijn risicofactoren die de kans op borstkanker vergroten, maar het is niet zo dat je altijd borstkanker krijgt als je een bepaalde risicofactor voor jou geldt. Andersom zijn er patiënten met borstkanker waarbij niet duidelijk is welke risicofactor een rol gespeeld zou kunnen hebben. Het ontstaan van borstkanker heeft te maken met een combinatie van verschillende factoren.

De vrouwelijke geslachtshormonen hebben invloed op de kans op borstkanker. Hoe langer je bent blootgesteld aan oestrogeen en progesteron, hoe groter je risico op borstkanker is. Vrouwen die voor hun 12e begonnen te menstrueren en laat in de menopauze kwamen, geen kinderen hebben gekregen of na hun 35e kinderen kregen, lopen meer risico. Bovendien verhogen de anticonceptiepil en hormoonpreparaten tegen overgangsklachten het risico op borstkanker. Laat voor het eerst ongesteld worden en vroeg in de overgang komen, een zwangerschap op jonge leeftijd, meerdere kinderen krijgen en langdurig borstvoeding geven, verlaagt het risico op borstkanker juist.

Inmiddels is ook bewezen dat siliconenborstimplantaten borstkanker en andere vormen van kanker kunnen veroorzaken.

Lees ook: Borstimplantaten in verband gebracht met zeldzame vormen van kanker.

Daarnaast spelen leefstijlfactoren een rol. Het verband tussen voeding en borstkanker is nog niet geheel duidelijk. Wat wel bekend is, is dat overgewicht, alcohol en roken het risico op borstkanker vergroten. Beweging, gezonde voeding en een gezonde leefstijl vermindert juist de kans op borstkanker! Borstkanker komt vooral voor bij vrouwen van 50 jaar en ouder.

Lees ook: Heb ik door overgewicht een grotere kans op borstkanker?

Symptomen bij borstkanker

Deze veranderingen in de borst kunnen wijzen op borstkanker:

Een knobbeltje.
Een kuiltje.
Verandering van de tepel: roodheid, schilfertjes, sinds kort ingetrokken, vochtafscheiding, een streng(etje) naar de tepel.
Warm aanvoelende borst met rode verkleuring.
Slecht genezend plekje.
Pijnlijke plek.
Zwelling in de oksel.

Het borstweefsel voelt altijd wat bobbelig aan. Ook vlak voor de menstruatie voelen je borsten vaak anders aan dan in de rest van de maand. Bovendien kunnen knobbeltjes en de andere genoemde veranderingen een onschuldige oorzaak hebben. Toch is het verstandig om met veranderingen in de borsten voor de zekerheid altijd naar de huisarts te gaan. Des te eerder je borstkanker ontdekt, des de groter de kans op genezing!

Lees ook: Wat zijn de 12 symptomen van borstkanker?

Diagnose en onderzoek naar borstkanker

De huisarts onderzoekt de borsten en lymfeklieren. Indien nodig, verwijst de huisarts je door naar een mammapoli in een ziekenhuis of kliniek. Een mammapoli is een speciale polikliniek voor vrouwen met allerlei specialisten waar je binnen een uur of binnen een paar uur verschillende onderzoeken ondergaat. Vaak krijg je dezelfde dag de uitslag.

De radiologische- en diagnostische onderzoeken kunnen bestaan uit:

(Nog een keer) lichamelijk onderzoek.
Bepalen type borstweefsel om daarmee te bepalen welke diagnostiek technologie het meest geschikt is voor jouw type borsten.
3D mammografie: röntgenfoto van de borst.
3D echografie: arts beweegt een apparaatje over de huid dat geluidsgolven uitzendt. Zo maakt de arts foto’s van organen en weefsels.
3D CT-scan (Mamma CT).
MRI-scan.
Punctie: weefselcellen en/of vocht worden opgezogen met een holle naald, zodat deze bekeken kunnen worden.
Biopsie: arts neemt een stukje weefsel weg, zodat het onderzocht kan worden.
Bloedonderzoek.

Mocht er een kwaadaardige tumor ontdekt worden, dan is er vervolgonderzoek nodig om te zien of er uitzaaiingen zijn en hoe ver de tumor zich uitgebreid heeft.

Lees ook: Waarom ontdekken vrouwen borstkanker nog steeds vaak te laat?

Behandeling borstkanker

Voor de behandeling van borstkanker werken wij bij SHE. Health Clinics samen met diverse gerenommeerde ziekenhuizen die zijn gespecialiseerd in borstkankerzorg. De meestvoorkomende behandelingen bij borstkanker zijn:

Een operatie: bij een derde van de patiënten moet de hele borst verwijderd worden. Bij tweederde van de vrouwen wordt de tumor en omliggend weefsel verwijderd (borstsparende operatie). Soms worden ook de lymfeklieren in de oksel oepratief verwijderd.
Bestraling (radiotherapie): de kankercellen worden met behulp van straling gedood.
Chemotherapie: behandeling met medicijnen die de celdeling verstoren of de kankercellen vernietigen.
Hormoontherapie: behandeling die de werking van oestrogeen tegengaat.
Doelgerichte therapie: medicatie die alleen de tumorcellen aanpakt en de gezonde cellen met rust laat.

Vaak bestaat de behandeling uit een combinatie van de bovenstaande opties. Daarnaast zijn aanpassing van leefstijl, voeding en beweging van groot belang tijdens de behandeling van kanker en voor een goed herstel.

Lees ook: Hoe onderzoek je jouw borsten op verdachte plekjes en knobbeltjes?

Wat is de kans op genezing?

Als je te horen krijgt dat je borstkanker hebt, stort je wereld in. Veel patiënten willen vooral één ding weten: hoe liggen mijn overlevingskansen? Dit wordt onder meer bepaald door het type borstkanker.

Sommige vormen van borstkanker zijn namelijk agressiever dan andere. Verder hangt het af van het stadium waarin de ziekte zich bevindt. Hoe groter de tumor en hoe verder de uitzaaiingen, hoe slechter de vooruitzichten. Daarom is het ook zo belangrijk om er vroeg bij te zijn.

Heel in het algemeen kun je zeggen dat gemiddeld 87 procent van de mensen met borstkanker vijf jaar na de diagnose nog in leven is. Na 10 jaar is de overlevingskans voor vrouwen 79 procent en voor mannen 68 procent.

Lees ook: Waarom ontdekken vrouwen borstkanker nog steeds vaak te laat?