Hoe herken je de symptomen van schurft?

In diverse plaatsen in Nederland is er een schurftepidemie gaande. De afgelopen jaren liep het aantal besmetting met schurft al gestaag op (14 op de 100.000 mensen) en nu is er her en der sprake van een ware ‘schurftplaag’. Zonder de juiste aanpak zal het aantal mensen met schurft in Nederland alleen maar verder oplopen.

Schurft komt nu nog vooral veel voor onder jongeren zoals studenten, stelt hoogleraar klinische microbiologie Prof. Dr. Heiman Wertheim van het Radboudumc in Nijmegen. ,,Maar als er niet een systematische aanpak tegen komt, gaat het echt verkeerd en zullen de aantallen alleen maar oplopen.’’

Veel mensen zijn nog niet bekend met deze ‘ouderwetse’ aandoening en daarom leggen we in dit artikel aan je uit hoe je de symptomen van schurft kunt herkennen en wat je er tegen kunt doen.

Wat is schurft?

Schurft is een huidziekte die komt door schurftmijten (Sarcoptes scabiei). Deze schurftmijten zijn kleine beestjes (parasieten) die lijken op kleine spinnetjes, doch ze zijn meestal niet met het blote oog te zien. Ze graven gangetjes in de huid tot ongeveer 1 cm lang. Daar leggen ze hun eitjes in. Na 3 dagen komen de eitjes uit. De nieuwe mijten kruipen uit de gangetjes. Na 2 weken leggen ze ergens anders in de huid weer nieuwe eitjes en zo breid het zicht steeds verder uit over je huid en lichaam. Schurft is vervelend, doch kan geen kwaad. Het is wel besmettelijk en het duurt vaker even voordat het zich openbaart.

Hoe herken je schurft?

  • Bij schurft heb je vooral ’s nachts heftige jeuk. De jeuk komt doordat de afweer van jouw lichaam in actie komt tegen de poep van de mijt.
  • Verder kun je schilferende gangetjes in de huid zien. Het lijken dan rode streepjes. De mijten zelf zijn nauwelijks te zien.
  • Ook kunnen er rode blaasjes, bultjes of pukkeltjes zitten. Door de jeuk kunt u ze openkrabben. Daardoor kan er een ontsteking ontstaan. Deze huidproblemen zijn vooral te zien tussen de vingers/tenen en aan de polsen. Echter, ze komen ook voor in oksels, in liezen, bij tepels, rondom vagina, voeten en aan enkels.
  • De jeuk wordt steeds erger en iemand kan overal op het lichaam jeuk krijgen, vooral als het warm is en ’s nachts.
  • De jeuk kan zo hevig zijn dat het leidt tot slapeloosheid en stress.
  • Kinderen tot 4 jaar kunnen ook jeuk en bultjes op het hoofd krijgen.

Krijgt iemand voor het eerst schurft? Dan is de (incubatie)tijd tussen besmet raken en klachten krijgen meestal 2 tot 6 weken. Als iemand daarna weer besmet raakt, begint de jeuk vaak al na een paar dagen.

Door de hevige jeuk gaan veel mensen krabben, waardoor er andere symptomen kunnen optreden, zoals een huidontsteking.

Hoe kun je schurft krijgen?

Iemand die schurft heeft is besmettelijk zo lang er mijten en eitjes van mijten in de huid zitten. Zonder behandeling zal de schurftmijt worden gedood.

Je kunt besmet raken door meer dan 15 minuten contact met de huid van iemand die schurft heeft. Dit kan:

  • Als je met een besmet iemand intiem bent of vrijt;
  • Als je een besmet iemand helpt met wassen en aankleden;
  • Als je in één bed slaapt met iemand die besmet is;
  • Als je kleding, verkleedkleren of knuffels van een besmet persoon gebruikt.

In sommige situaties is er wat meer kans om schurft te krijgen:

  • Als iemand zich niet elke dag kan wassen en schone kleren kan dragen, zoals bij iemand die dakloos is.
  • Als iemand verzwakt is door lang heel weinig of heel ongezond te eten.
  • Bij een reis in een gebied waar veel mensen schurft hebben.
  • Als je op reis in arme gebieden komt:
    • Waar geen stromend water is;
    • Waar voor veel mensen maar 1 kraan is;
    • Waar mensen elke dag dezelfde kleren dragen;
    • Waar kleren en beddengoed bijna nooit (of niet goed) gewassen worden.

Wordt iemand behandeld tegen schurft? Dan is zij of hij 12 uur na de behandeling niet meer besmettelijk.

Ernstige vorm van schurft

Een ernstige vorm van schurft is de zogenaamde scabies Norvegica (genoemd naar Noorwegen, waar het voor het eerst werd gezien). Deze vorm van schurft wordt gezien bij mensen met verminderde afweer, bijvoorbeeld door AIDS, door het gebruik van medicijnen die de afweer onderdrukken en bij zeer oude mensen. Deze patiënten hebben soms duizenden mijten op en in de huid en zijn dus zeer besmettelijk, maar hebben door de verminderde afweer geen jeuk.

Behandeling van schurft

Schurft kan worden behandeld door het hele lichaam in te smeren met permetrinecrème (Loxazol), of door ivermectine tabletten (Stromectol) in te nemen.

Wie moeten zich nog meer insmeren (ook als ze geen klachten hebben):

  • Huisgenoten / gezinsleden
  • Logees
  • Mensen die je verzorgt of mensen die jou verzorgen
  • Mensen waarmee je in bed ligt
  • Mensen waarmee je knuffelt en/of vrijt.

Belangrijk is dat alle kleren en beddengoed gewassen worden. Na het insmeren van het hele lichaam of het innemen van de tabletten moet men schone gewassen kleren aantrekken en in een schoon bed stappen!

Als u de behandeling en de adviezen goed opvolgt, dan verdwijnen de schurftmijten. De jeuk kan nog wel blijven, nog tot 14 dagen na de behandeling. Soms verergert de jeuk zelfs even. De jeuk, plekjes, gangetjes of wondjes zullen na 2 tot 6 weken weggaan.

Mensen kunnen zich schamen als ze vertellen dat ze schurft hebben, doch iedereen kan het krijgen.

Vertel mensen eerlijk dat ze misschien ook besmet zijn. Dan kunnen zij zich ook behandelen. En er zo voor zorgen dat de schurftmijt zich niet verder verspreid.

Meer informatie of afspraak maken?

Wil je meer informatie of een afspraak maken met een vrouwelijke dermatoloog bij SHE Health Clinics? Neem dan a.j.b. rechtstreeks contact met ons op via 085-2019275 of via ons contactformulier.

Bij SHE Health Clinics kunnen we je helpen met preventie, medisch specialistische onderzoeken en behandelingen, gezond gewicht, afvallen, obesitas, voeding, dieet, leefstijladviezen, beweging, ontspanning en preventieve medische onderzoeken.

Meer lezen over gezondheidsrisico’s, beauty, huidklachten en gezonde leefstijl?

Bronnen: SHE Health Clinics, AD, Huidziekten.nl, Thuisarts, RIVM, GGD, NHG-Richtlijnen, Huisarts en Wetenschap

Deel dit artikel

Welkom op onze vernieuwde website!

SHE Health wordt nog beter!

Onze vernieuwde website biedt je een moderne & toegankelijke ervaring. Want jouw gezondheid verdient de beste zorg én de beste online ondersteuning.

Mis niets van onze opening in november 2025
Meld je aan voor updates voor onze opening en de laatste artikelen over jouw gezondheid.